Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 297/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2023 r.

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Krupska-Świstak

Protokolant: Justyna Galbierczyk

Przy udziale Prokuratora: Doroty Grzelińskiej

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2023 r. na rozprawie

sprawy

M. J.

syna D. i B. z domu (...)

urodzonego (...) w P.

oskarżonego o to, że:

I.  w dniu 24 września 2022 roku, około godziny 15:50, w P., na ulicy (...), powiat (...), województwo (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą - A. T. (1), używając wobec A. K. przemocy polegającej na uderzeniu go otwartą dłonią ręki w twarz żądali poczęstowania papierosem, a następnie zabrali w celu przywłaszczenia metalową papierośnicę koloru brązowego z zawartością papierosów w ilości 15 sztuk o łącznej wartości
4 złotych, czym działał na szkodę A. K., przy czym czyn ten popełnił w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, z tym ustaleniem, iż czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi,

tj. o czyn z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

A. T. (1)

syna I. i B. z domu O.

urodzonego (...) w P.

oskarżonego o to, że:

II.  w dniu 24 września 2022 roku, około godziny 15:50, w P., na ulicy (...), powiat (...), województwo (...), działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą - M. J., używając wobec A. K. przemocy polegającej na uderzeniu go otwartą dłonią ręki w twarz żądali poczęstowania papierosem, a następnie zabrali w celu przywłaszczenia metalową papierośnicę koloru brązowego z zawartością papierosów w ilości 15 sztuk o łącznej wartości
4 złotych, czym działał na szkodę A. K., przy czym czyn ten popełnił w ciągu 5 lat po odbyciu łącznie co najmniej 1 roku kary pozbawienia wolności będąc uprzednio skazany w warunkach określonych art. 64 § 1 kk za umyślne przestępstwo z art. 280 § 1 kk, z tym ustaleniem, iż czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi,

tj. o czyn z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64 § 2 kk

orzeka:

1.  oskarżonego M. J. uznaje za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu z tym uzupełnieniem jego opisu, że oskarżeni nadto żądali od pokrzywdzonego wydania pieniędzy grożąc mu natychmiastowym użyciem przemocy tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 280 § 1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na podstawie art. 283 kk w zw. z art. 280 § 1 kk wymierza mu karę 9 (dziewięć) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 63 § 1 kk zalicza oskarżonemu M. J. na poczet wymierzonej kary pozbawienia wolności okres zatrzymania od dnia 24 września 2022 r. godz. 16:00 do dnia 26 września 2022 r. godz. 12:20, przy czym jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

3.  oskarżonego A. T. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu z tym uzupełnieniem jego opisu, że oskarżeni nadto żądali od pokrzywdzonego wydania pieniędzy grożąc mu natychmiastowym użyciem przemocy tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 280 § 1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64 § 2 kk i za to na podstawie art. 283 kk w zw. z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk wymierza mu karę 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności;

4.  na podstawie art. 63 § 1 kk zalicza oskarżonemu A. T. (1) na poczet wymierzonej kary pozbawienia wolności okres zatrzymania od dnia 24 września 2022 r. godz. 16:00 do dnia 26 września 2022 r. godz. 12:50, przy czym jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

5.  na podstawie art. 230 § 2 kpk nakazuje zwrócić A. K. dowód rzeczowy w postaci papierośnicy szczegółowo opisanej w wykazie dowodów rzeczowych nr I/343/22/P na k. 164 pod pozycją 1;

6.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. Ł. O. kwotę 1.771,20 (jeden tysiąc siedemset siedemdziesiąt jeden złotych i dwadzieścia groszy) złotych tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej oskarżonemu M. J. z urzędu;

7.  zasądza od oskarżonych M. J. i A. T. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 70 (siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu wydatków postępowania oraz wymierza im opłaty:

a)  M. J. w kwocie 180 (sto osiemdziesiąt) złotych,

b)  A. T. (1) w kwocie 120 (sto dwadzieścia) złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 297/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

M. J.

A. T. (1)

I. z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64 § 1 kk (M. J.)

II. z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64 § 2 kk (A. T. (2))

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Fakt 1

W dniu 24 września 2022 r. przed godz. 16:00 A. K. i jego szwagier P. K. przyszli do sklepu spożywczego na ul. (...) w P. Tryb. po pracującą tam siostrę pokrzywdzonego E. K., która akurat kończyła swoją zmianę. Gdy P. K. wszedł do środka, a A. K. czekając na siostrę i szwagra stał na chodniku paląc papierosa, pod sklep podjechał samochód, z którego wysiadło trzech nietrzeźwych mężczyzn. Jeden z nich również wszedł do sklepu, a dwaj pozostali tj. oskarżeni A. T. (1) i M. J. podeszli do pokrzywdzonego, przy czym M. J. zażądał od niego papierosa. A. K. wystraszył się, gdyż oskarżeni stanęli bardzo blisko i pochylali się nad nim, toteż wyjął z kieszeni spodni metalową papierośnicę zawierającą 15 sztuk ręcznie skręcanych papierosów zamierzając spełnić żądanie. Wówczas M. J. siłą wyrwał mu ją z ręki i jednocześnie uderzył go otwartą dłonią w twarz, a następnie wielokrotnie zażądał wydania pieniędzy. Pokrzywdzony był przerażony, bo obaj osaczający go mężczyźni sprawiali wrażenie gotowych do ataku. A. T. (1) w żaden sposób nie starał się powstrzymać kolegi w pełni akceptując jego poczynania. A. K. tłumaczył, że nie ma przy sobie pieniędzy, ale A. T. (1) był co raz bardziej nachalny. Zapowiedział, że jak jego "kumpel" znajdzie przy pokrzywdzonym pieniądze, to pokrzywdzony już nie żyje. A. K. odebrał te słowa jako groźbę pobicia i był przekonany, że stanie mu się krzywda, tym bardziej, że miał przy sobie gotówkę, a w pobliżu krążył trzeci mężczyzna, który wcześniej wspólnie z oskarżonymi przyjechał samochodem. Pokrzywdzony sądził, że przyłączy się on do kolegów i wówczas będzie miał przeciwko sobie trzech napastników, którzy go pobiją. Wtedy jednak ze sklepu wyszedł P. K., który widząc, że pokrzywdzony jest zaczepiany przez nietrzeźwych mężczyzn zapytał go co się dzieje. Wówczas A. T. (1) próbował go wygonić mówić, że to nie jego sprawa. P. K. nie podjął z nim rozmowy, lecz zabrał pokrzywdzonego do wnętrza sklepu, a następnie zadzwonił po policję.

Oskarżeni jeszcze przez chwilę stali pod sklepem zaczepiając przypadkowych przechodniów i domagając się od nich zakupu alkoholu, po czym odeszli w kierunku ulicy (...).

1. zeznania A. K.

3-4v

2. zeznania P. K.

12-13,

3. częściowo wyjaśnienia A. T. (1)

390-391

Fakt 2

Obaj oskarżeni zostali zatrzymani krótko po zdarzeniu - o godz. 16:00 w rejonie przystanku autobusowego na ulicy (...) w/m, przy czym M. J. miał przy sobie papierośnicę należącą do A. K. wraz z zwartością.

Pokrzywdzony rozpoznał swoją własność, a także obu napastników.

1. protokoły zatrzymania

23-23v,33-33v

2. protokół przeszukania i oględzin, zdjęcie papierośnicy

43-45, 46-47

55-56

3. protokół okazania

57-58

4. zeznania A. S.

161-162

5. zapis monitoringu

140, 141-142

Fakt 3

Obaj oskarżeni byli uprzednio wielokrotnie karani.

A. T. (1) m.in. wyrokiem Sądu (...) w P. (...) z dnia 1 lica 2013 r. w sprawie (...) za udział w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu popełniania przestępstw przeciwko mieniu oraz szereg przestępstw tego rodzaju, w tym z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności, odbytą w całości w okresie od 28 marca 2016 r. do 25 września 2017 r. w ramach kary łącznej orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu (...) w P. (...) z dnia 17 stycznia 2014 r. w sprawie (...) zmienionym wyrokiem Sądu (...) w Ł. z dnia 8 maja 2014 r. w sprawie (...).

M. J. m.in. wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 14 listopada 2012 r. w sprawie (...) za czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 1 roku pozbawienia wolności odbytą w całości w okresie od 15 września 2016 r. do 11 kwietnia 2019 r., w tym w okresie od 22 kwietnia 2017 r. do 1 sierpnia 2017 r. w formie dozoru elektronicznego.

1. odpisy wyroków: (...) (...)

(...)

obliczenie kary i zawiadomienie o zwolnieniu;

172-199, 168-173

167-167v

166, 175, 176

2. odpis wyroku (...) i informacja o orzeczeniach i pobytach

201-204

312-320v

3. dane z K.

67-74

149-150

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

M. J., A. T. (1)

I. z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64 § 1 kk (M. J.)

II. z art. 280 § 1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64 § 2 kk (A. T. (2))

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Brak współdziałania przestępnego obu oskarżonych podczas ataku na A. K. polegającego na odebraniu mu z użyciem przemocy papierośnicy wraz z zawartością oraz żądaniu wydania pieniędzy pod groźbą pobicia.

1. wyjaśnienia A. T. (1)

117-118,133-133v

2. wyjaśnienia M. J.

123-124, 130-130v

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Fakt 1

1. zeznania A. K.

w wersji przedstawionej w toku postępowania przygotowawczego - w pełni wiarygodne z uwagi na świeżość śladów pamięciowych przekładającą się na zdecydowanie większą precyzję przekazu oraz pełną zbieżność z protokołami oględzin i fotografiami oskarżonych, pozwalającymi jednoznacznie stwierdzić, że sprawcą, który uderzył pokrzywdzonego i wyrwał mu z ręki papierośnicę był oskarżony M. J., co z kolei koresponduje z rezultatem przeszukania tego oskarżonego i częściowo z wyjaśnieniami A. T. (1). W toku rozprawy sądowej pokrzywdzony zasadniczo potwierdził przebieg zdarzenia i współdziałanie obu napastników, jednak pomylił oskarżonych, wykazujących pewne podobieństwo, ale znacząco różniących się wzrostem (odpowiednio 173 cm i 186 cm), co jednak nie ma żadnego znaczenia wobec przyjętej konstrukcji współsprawstwa.

2. zeznania P. K.

w wersji prezentowanej w postępowaniu przygotowawczym bardziej precyzyjne, skorelowane z zeznaniami pokrzywdzonego oraz zapisem monitoringu, potwierdzające świadomy udział A. T. (1) w zdarzeniu

3. częściowo wyjaśnienia A. T. (1)

w wersji zaprezentowanej na rozprawie i odnoszącej się do fizycznego ataku M. J. na pokrzywdzonego - wiarygodne, korespondujące z zeznaniami pokrzywdzonego z etapu przygotowawczego

Fakt 2

1. protokoły zatrzymania

niekwestionowane w sprawie, wiarygodne dokumenty procesowe ilustrujące okoliczności zatrzymania obu oskarżonych bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa

2. protokół przeszukania i oględzin, zdjęcie papierośnicy

wiarygodny, jednoznaczny dowód zaboru mienia pokrzywdzonego, pokrywający się z jego relacją o zdarzeniu

3. protokół okazania

wiarygodny, jednoznaczny dowód zaboru mienia pokrzywdzonego, zbieżny z jego relacją o zdarzeniu

4. zeznania A. S.

wiarygodna relacja funkcjonariusza policji o okolicznościach zatrzymania oskarżonych oraz ich reakcji na widok radiowozu

5. zapis monitoringu

wiarygodny zapis wideo dokumentujący obecność oskarżonych na miejscu zdarzenia oraz sekwencje zdarzeń korespondujące z wersją A. K. i P. K.

Fakt 3

1. odpisy wyroków: (...), (...)

(...)

obliczenie kary

zawiadomienie o zwolnieniu;

wiarygodne dokumenty urzędowe dokumentujące przestępczą przeszłość A. T. (1)

2. odpis wyroku (...) i informacja o orzeczeniach i pobytach

wiarygodne dokumenty urzędowe o wysokiej randze, ilustrujące przestępczą przeszłość M. J.

3. dane z K.

wiarygodny dokument wygenerowany przez podmiot uprawniony do gromadzenia danych o karalności

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1

1. wyjaśnienia M. J.

sprzeczne z wiarygodną relacją pokrzywdzonego, zeznaniami P. K., wynikami czynności procesowych w postaci przeszukania, a także z relacją współoskarżonego A. T. (1) w wersji przedstawionej na rozprawie

2. wyjaśnienia A. T. (1)

w wersji prezentowanej w toku postępowania przygotowawczego - sprzeczne z wiarygodną relacją pokrzywdzonego, zeznaniami świadka P. K. wynikami czynności procesowych w postaci przeszukania, a także z własną relacją przedstawioną na rozprawie

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

M. J., A. T. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Rozbój jest kwalifikowaną - ze względu na sposób popełnienia - odmianą kradzieży, której sprawca dokonuje używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności. Byt prawny występku z art. 280 § 1 kk nie zależy ani od wartości przedmiotu czynności wykonawczej, ani od stopnia natężenia użytej przemocy. Ta zaś polega na jakimkolwiek bezpośrednim fizycznym oddziaływaniu na człowieka, w celu bezprawnego zawładnięcia jego rzeczą.

A. T. (1) i M. J. działając wspólnie w porozumieniu zrealizowali znamiona analizowanego przestępstwa, ponieważ razem osaczyli pokrzywdzonego i przytłoczyli swoją napastliwą postawą, a żądaniu wydania papierosa towarzyszył cios w twarz i wyrwanie z rąk pokrzywdzonego papierośnicy. Bez znaczenia pozostaje fakt, że cios zadał tylko jeden z napastników tj. M. J., bowiem A. T. (1) ewidentnie popierał takie działanie i uważał za własne. Nie tylko żadnym słowem czy gestem nie dał do zrozumienia, że nie akceptuje zachowania współoskarżonego, ale udzielał mu wsparcia psychicznego stojąc przy pokrzywdzonym i nie reagując na wypowiadane przez A. T. (1) groźby i żądania wydania pieniędzy. Jawnym gestem solidarności z A. T. (1) była również próba zniechęcenia P. K. do udzielenia pokrzywdzonemu pomocy. Postawa taka świadczyła o identyfikowaniu się z zachowaniem współoskarżonego, a także służyła wywarciu presji na pokrzywdzonego, który odniósł uzasadnione wrażenie, że obaj oskarżeni działają razem i są zdecydowani go pobić. Mimo że oskarżeni wyczerpali komplet znamion czynu z art. 280 § 1 kk, zaszły podstawy aby uznać, że był to tzw. wypadek mniejszej wagi, o którym stanowi art. 283 kk. Wśród cech przedmiotowej strony przestępstwa wymagających łagodniejszej oceny wymienić należy niezbyt drastyczne ( na tle innych czynów tej kategorii) środki działania, znikomą wartość szkody i jej odczucie przez samego pokrzywdzonego, który był gotów puścić zdarzenie w niepamięć szacując wartość papierośnicy wraz z zawartością na 4 zł. Od strony podmiotowej zachowanie oskarżonych cechował wprawdzie wysoki stopień zawinienia, ale celem ich działania było raczej zaspokojenie chwilowej potrzeby, aniżeli zdobycie cennego łupu, a całe zajście sprawiało wrażenie spontanicznego wybryku wynikającego z nietrzeźwości obu oskarżonych. Z tych wszystkich względów Sąd podzielił stanowisko oskarżyciela przypisując obu oskarżonym uprzywilejowaną postać występku rozboju, przy czym uwzględniając uprzednie skazania i odbycie kar pozbawienia wolności za przestępstwa przeciwko mieniu w kwalifikacji prawnej każdorazowo uwzględniono adekwatną postać recydywy - w przypadku A. T. (1) z art. 64 § 2 kk a w przypadku M. J. z art. 64 § 1 kk.

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. J., A. T. (1)

1,3

1,3

Stopień społecznej szkodliwości czynu, pomimo jego uprzywilejowanej postaci, uznać należało za znaczny. Oskarżeni godzili w cenne dobra chronione prawem, działali wspólnie i w porozumieniu, w miejscu publicznym i będąc pod wpływem alkoholu. Jedynym czynnikiem różnicującym wymiar kary jest postawa prezentowana w toku postępowania - podczas gdy M. J. nie okazał skruchy i nie dążył do pojednania się z pokrzywdzonym, A. T. (1) zdecydował się współpracować z organami ścigania wyjawiając okoliczności przestępstwa, przeprosił pokrzywdzonego i był gotów dobrowolnie poddać się karze.

M. J., A. T. (1)

2,4

1,3

z mocy art. 63 § 1 kk na poczet wymierzonych kar pozbawienia wolności należało zaliczyć obu oskarżonym okres zatrzymania w sprawie, stosowanie do przelicznika zawartego w w/w przepisie

M. J., A. T. (1)

5

1,3

Zgodnie z brzmieniem art. 230 § 1 kpk należało zwrócić pokrzywdzonemu dowód rzeczowy w postaci papierośnicy, bowiem stanowi ona jego własność

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6

Wynagrodzenie należne obrońcy z urzędu oskarżonego M. J. za obie fazy postepowania przyznano od Skarbu Państwa, na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2019 r. poz. 18) z uwzględnieniem wyroku TK z 28 listopada 2022 r. SK 78/21.

7

Stosownie do treści art. 627 kpk od oskarżonych zasądzono na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania obejmujące ryczałt za doręczenia korespondencji i dane z K.. Opłaty wymierzono stosowanie do art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. 1983 r. Nr 49 poz. 223).

6.  1Podpis