Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II.K 71/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

F. P.

Jak w akcie oskarżenia.

Zgodnie z treścią art 424 § 3 kpk w wypadku złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku jedynie co do rozstrzygnięcia o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu albo o uzasadnienie wyroku wydanego w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 uzasadnienie powinno zawierać co najmniej wyjaśnienie podstawy prawnej tego wyroku oraz wskazanych rozstrzygnięć.

Wyrok wobec F. P. zapadł w dniu 15.02.2024r. w trybie konsensualnym przewidzianym w art. 387 kpk, na który zgodę wyraził oskarżony i jego obrońca oraz prokurator. Oskarżony przyznał się do zarzucanych mu czynów. Sąd podczas rozprawy głównej w dniu 08.02.2024r. zgodnie z art. 399 kpk pouczył o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynów zarzucanych oskarżonemu, którą to zmianę poparł prokurator, natomiast oskarżony i jego obrońca nie sprzeciwiali się powyższemu, nadto oskarżony zgodził się na obciążenie go opłatą i kosztami postępowania. Ewentualne zmiany i modyfikacje stanowiska strony mogły wnosić do dnia 15.02.2024r., do kiedy Sąd odroczył ogłoszenie wyroku. W związku z powyższym, że wyrok zapadł w trybie art. 387 kpk, stan faktyczny sprawy nie był przez nikogo kwestionowany, uzasadnienie Sąd ograniczył do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku i wskazanych rozstrzygnięć.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy.

1.OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy.

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1-354

F. P.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Postępowanie przygotowawcze, które zakończyło się wniesieniem do Sądu aktu oskarżenia wobec F. P. było nadzorowane przez Prokuratury Rejonowe w całym kraju, m.in. Prokuraturę Rejonową w Łomży, I., O., E., S., O., B., K., C., w których to postępowaniach występowała łączność podmiotowa i przedmiotowa z niniejszym postępowaniem. Ostatecznie dochodzenia z całej Polski zostały połączone do wspólnego prowadzenia i nadzór nad postępowaniem objęła Prokuratura Okręgowa w Suwałkach. Z uwagi na powyższe, zachowania oskarżonego, które wyczerpywały znamiona konkretnego czynu ustawy karnej, prowadzący i nadzorujący dochodzenia w całym kraju interpretowali często odmiennie, nie widząc w sposobie działania F. P. jednakowego zachowania, a w związku z tym tworząc odmienne kwalifikacje prawne zarzucanych mu czynów, pomimo de facto tożsamych stanów faktycznych.

Z uwagi na to, że F. P. zarzucono łącznie 354 czynów celem usystematyzowania określonych zachowań oskarżonego, które wyczerpuje określona norma prawna zawarta w konkretnym przepisie ustawy - Sąd przyjął, że czyny od 1 do 5, 41, 47, 49, od 51 do 53, od 60 do 62, od 68 do 70, od 72 do 74, 89, od 91 do 96, od 105 do 108, od 111 do 114, 121, 123, 133, od 135 do 137, od 145 do 148, 150, 151, 155, 157, od 159 do 162, 174, 175, 192, od 196 do 198, 210, od 212 do 219, od 224 do 226, od 233 do 235, 237, 239, 241, od 243 do 248, od 254 do 256, od 260 do 262, od 266 do 269, od 271 do 274, 278, od 280 do 282, 284, 285, 290, 292, 294, 295, 306, 307, 310, 311, 317, 318, 324, 325, 329, 330, 335, 336, 340, 341, 345, 346, 351, 352 wyczerpują treść art. 299 § 1 i 6a kk w zw. z art. 12 § 1 kk. Oskarżony dokonał ww. czynów działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w okresie od dnia 11.08.2021r. do dnia 27.05.2022r. w związku z rejestracją kolejnych rachunków bankowych, numerów abonenckich oraz kolejnych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Czyn z art. 299 § 1 i 6a kk jest zagrożony karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. W związku z tym, że czyny zostały popełnione od dnia 11.08.2021r., a wyrok skazujący został wydany w dniu 15.02.2024r. Sąd przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk ustawy względniejszej dla sprawcy na podstawie art. 299 § 1 i 6a kk w zw. z art. 12 § 1 kk skazał oskarżonego za ww. czyny oraz wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności.

Natomiast co do czynów zarzucanych F. P. w akcie oskarżenia od 6 do 40, od 42 do 46, 48, 50, od 54 do 59, od 63 do 67, 71, od 75 do 88, 90, od 97 do 104, od 109 do 110, od 115 do 120, 122, od 124 do 132, 134, od 138 do 144, 149, od 152 do 154, 156, 158, od 163 do 173, od 176 do 191, od 193 do 195, od 199 do 209, 211, od 220 do 223, od 227 do 232, 236, 238, 240, 242, od 249 do 253, od 257 do 259, od 263 do 265, 270, od 275 do 277, 279, 283, od 286 do 289, 291, 293, od 296 do 305, od 308 do 309, od 312 do 316, od 319 do 323, od 326 do 328, od 331 do 334, od 337 do 339, od 342 do 344, od 347 do 350, od 353 do 354 Sąd uznał, że oskarżony dopuścił się ww. występków, których ustawowe znamiona wyczerpują przesłanki określone w art. 286 § 1 kk. Oskarżony działał w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w okresie od dnia 28.10.2021r. do dnia 16.05.2022r. celem osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru wywiązania się z zobowiązania przy sprzedaży kolejnych przedmiotów na portalu F. oraz w związku ze składaniem kolejnych wniosków kredytowych.

Czyn z art. 286 § 1 kk jest również zagrożony karą od 6 miesięcy do lat 8. Sąd na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk skazał oskarżonego i wymierzył mu karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Tożsamy sposób działania oskarżonego zarówno co do czynów pogrupowanych w punkcie I wyroku z art. 299 § 1 i 6a kk oraz wobec pozostałych czynów, które znalazły się w punkcie II orzeczenia z art. 286 § 1 kk, pozwolił na zastosowanie w obu przypadkach art. 12 § 1 kk.

W sprawie niniejszej mieliśmy do czynienia z nastolatkiem, który używał jednego know how, opartego na bardziej lub mniej skutecznych próbach wykorzystania kolejnych aplikacji bankowych czy komunikatorów, do uzyskania korzyści majątkowych.

Faktycznie rzecz biorąc nie przeprowadzał on szczególnie skomplikowanych kalkulacji intelektualnych, nie tworzył systemu wyłudzeń opartego o nadzwyczaj skomplikowane podstępne działania, jedynie wykorzystywał istniejące w sieci możliwości, multiplikując zachowania polegające na składaniu kolejnych wniosków kredytowych oraz na oferowaniu atrakcyjnych przedmiotów na facebooku. Nie jest tu potrzebna szczególna wiedza czy szczególne zaznajomienie z kwestiami informatycznymi – aplikacje bankowe tworzone są zresztą w sposób nadzwyczaj prosty, tak by osoby nawet o stosunkowo niskim poziomie wiedzy ,,informatycznej”, mogły chociażby skutecznie złożyć wniosek kredytowy. Wystawienie natomiast przedmiotu do sprzedaży na facebooku wymaga w zasadzie założenia tej prostej aplikacji.

Te zachowania Sąd połączył w jedną grupę opisaną szczegółowo w pkt. II wyroku uznając, iż mamy do czynienia z oszustwem.

Wskazać należy, iż w części zarzutów jednostkowych, jakie stawiano oskarżonemu na etapie postępowania przygotowawczego ,kwalifikację z art. 286 § 1 kk uzupełniano o art. 190a § 2 kk – w ocenie Sądu nie była to trafna koncepcja.

Abstrahując od kwestii wyczerpania innych znamion przedmiotowych wskazanego przestępstwa, to taka koncepcja mogłaby być prawidłowa przy uwzględnieniu zmiany brzmienia art. 190a § 2 kk jaka nastąpiła z dniem 01.10.2023r. W chwili obecnej dla kryminalizacji zachowania sprawcy niezbędne jest, aby działał on umyślnie – zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym.

Natomiast w czasie działania F. P. obowiązywała inna treść wskazanego przepisu, w ramach której aktualne pozostaje stanowisko SN zawarte w wyr. z 27.1.2017 r. (V KK 347/16, Legalis), że przestępstwo to może być popełnione wyłącznie w zamiarze bezpośrednim. SN stał na stanowisku, że dla realizacji jego znamion nie jest wystarczające, aby sprawca jedynie godził się na wyrządzenie swoim działaniem szkody osobie, pod którą się podszywa, wykorzystując jej wizerunek lub dane osobowe.

Sąd okręgowy uznał, iż takiego zamiaru bezpośredniego oskarżony nie miał, dane innej osoby potrzebne mu były do uzyskania kredytu bankowego, to czy ostatecznie konkretna osoba poniesie szkodę było mu obojętne.

Nie zawsze zachowania oskarżonego, który dążył do pozyskania środków finansowych kończyły się uzyskaniem oczekiwanego rezultaty - część instytucji finansowych odmawiała udzielenia kredytu. W ocenie SA w Białymstoku ,,konsekwencją całościowej oceny zachowań składających się na czyn ciągły powinno być to, że w przypadku gdy na ten czyn składają się zachowania, z których tylko część nie wyszła poza ramy stadium usiłowania, należy przyjmować, że jako całość został on popełniony w formie stadialnej dokonania, co czyni zbędnym powoływanie w jego kwalifikacji art. 13 § 1 kk" (wyr. SA w Białymstoku z 12.7.2013 r., II AKa 126/13, OSAB 2013, Nr 2–3, s. 54–80; inaczej wyr. SA w Katowicach z 19.7.2018 r., II AKa 536/17, OSAK 2018, Nr 3, poz. 10). Sąd Okręgowy przyjął zaprezentowaną tezę, nie budzi ona zresztą wątpliwości w orzecznictwie.

Drugą grupą zachowań oskarżonego (opisaną szczegółowo w pkt. I wyroku) były te, które zmierzały do utrudnienia lub udaremnienia stwierdzenia przestępczego pochodzenia pozyskanych w toku dokonywanych oszustw środków. Sposobami tymi były w szczególności: rejestracja kolejnych rachunków bankowych, numerów abonenckich oraz kolejnych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą (w tym przypadku był to etap pośredni do otworzenia kolejnych rachunków bankowych na które miały być transferowane należności).

Czyn ten jako kwalifikowany z art. 299 § 1 i 6 kk wymaga ustalenia, że najpierw zaistniało tzw. przestępstwo bazowe tj. w istocie czyn zabroniony, z popełnienia którego mają pochodzić przyjmowane, posiadane i przekazywane korzyści. Podzielić należy stanowisko orzecznictwa i doktryny, że dla przypisania wyczerpania znamion przestępstwa z art. 299 § 1 kk konieczne jest ustalenie poprzedzającego go czynu zabronionego oraz korzyści odniesionej przez sprawcę bezpośrednio lub pośrednio z niego, a znamię to powinno zostać udowodnione. W tym przypadku oczywiście chodziło o oszustwo opisane w pkt II wyroku.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Nie dotyczy.

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

Nie dotyczy.

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

Nie dotyczy.

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Nie dotyczy.

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

F. P.

I i II

1-354

Wymierzając oskarżonemu kary jednostkowe a następnie karę łączną Sąd kierował się dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 § 1 kk. Niewątpliwie działaniu oskarżonego przyświecał cel uzyskania korzyści majątkowej, czemu nie przeczył sam F. P. przesłuchiwany w sprawie. Dodatkowo mając na uwadze problemy wychowawcze, szkolne jakie stwarzał, co skutkowało umieszczaniem go w ośrodkach młodzieżowo - wychowawczych, rozpoznane zaburzenia psychiczne w postaci uzależnienia mieszanego od środków psychoaktywnych bez objawów wytwórczych pozwala twierdzić, że nie liczył się on z konsekwencjami swoich czynów, popełniając kolejne występki na szkodę innych osób, nie wykazywał przy tym empatii, jego celem była chęć łatwego pozyskania środków finansowych. Nie zastanawiał się przy tym nad konsekwencjami swoich czynów.

Sąd przyjął jako okoliczność łagodzącą młody wiek oskarżonego, w czasie popełnienia zarzucanych mu czynów miał 17 lat, a w czasie orzekania przez Sąd I instancji nie ukończył 20 lat. F. P. należy zatem traktować jako młodocianego, co do którego wymierzając karę należy kierować się przede wszystkim względami wychowawczymi, jak nakazuje art. 54 § 1 kk. Na korzyść oskarżonego świadczy także przyznanie się do winy.

Z uwagi na wielość czynów - 354, przy czym zarzucanie oprócz czynów z art. 286 § 1 kk również z art. 299 § 1 i 6a kk, uprzednia karalność za czyny podobne zobowiązywała do wymierzenia kary izolacyjnej zamiast kary wolnościowej.

Sposób i okoliczności popełnienia czynów, zachowanie przed i po ich popełnieniu przekonują o znacznym stopniu społecznej szkodliwości jego zachowania oraz winy. Sąd wziął pod uwagę również, że na skutek działania oskarżonego pokrzywdzonych w niniejszej sprawie zostało 114 osób i podmiotów finansowych.

Sąd uznał, iż kary powyżej dolnych granic ustawowego zagrożenia będą stanowić wystarczającą reakcję karną wobec oskarżonego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd wymierzył F. P. za czyn I karę 1 roku pozbawienia wolności, za czyn drugi karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

F. P.

III

I i II

Sąd wymierzył F. P. karę łączną 2 lat pozbawienia wolności stosując zasadę asperacji uznając, że kara 2 lat pozbawienia wolności będzie karą adekwatną do stopnia zawinienia oskarżonego, jak też stopnia społecznej szkodliwości czynów, nadto pozwoli osiągnąć cel resocjalizacyjny wobec oskarżonego.

Sąd miał przede wszystkim na względzie, że oskarżony i jego obrońca wyrazili zgodę na orzeczenie wobec niego kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności.

Wymierzając karę pozbawienia wolności wobec sprawcy młodocianego sąd kieruje się przede wszystkim tym, aby sprawcę wychować. Jednakże Sąd miał na uwadze również, że oskarżony był poszukiwany celem doprowadzenia do młodzieżowego ośrodka opiekuńczego, poszukiwany był także listem gończym, w Katolickim Ośrodku (...) przebywał w związku z naprzemiennym zażywaniem środków psychoaktywnych. W związku z powyższym Sąd uznał, iż tylko kara izolacyjna zdoła dla młodego człowieka uzmysłowić naganność i jednocześnie nieopłacalność jego dotychczasowego postępowania.

Kara ma spełnić cel wychowawczy wobec oskarżonego, który w bardzo młodym wieku na dużą skalę naruszał prawo i obowiązujące przepisy działając na szkodę wielu osób i podmiotów. Kara łączna jest wyrazem dostrzeżenia przez Sąd młodego wieku oskarżonego, jednocześnie musi być odpowiednią reakcją karną za popełnienie przez niego 354 czynów na szkodę wielu pokrzywdzonych oraz uzyskanie z popełnionych przestępstw korzyści majątkowej. Sąd uznał, iż wskazany okres pozbawienia wolności pozwoli na osiągnięcie wszystkich zamierzonych celów.

F. P.

V

1-354

Na skutek działania oskarżonego doszło do niekorzystnego rozporządzania mieniem zarówno osób fizycznych, jak i podmiotów finansowych.

Do ustawowo określonych przesłanek orzekania obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę zalicza się: skazanie za przestępstwo wyrządzające szkodę (krzywdę), związek przyczynowy między przestępstwem a szkodą (krzywdą), istnienie szkody (krzywdy) w chwili orzekania, wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej złożony z zachowaniem ustawowego terminu. Ta ostatnia przesłanka nie musi być spełniona w każdym wypadku, ze względu na możliwość orzekania tego środka karnego przez sąd z urzędu (komentarz pod red. Grześkowiaka/Wiak 2024, wyd. 8/Szeleszczuk).

Wobec powyższego, zgodnie z art. 46 § 1 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych w sprawie osób fizycznych oraz banków określonych kwot wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty. Część z czynów polegała na usiłowaniu doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzania mieniem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, dlatego nie co do wszystkich czynów, za które został skazany F. P. powstał obowiązek naprawienia szkody. Wysokość obowiązku naprawienia szkody wynika natomiast z rzeczywistych kwot, które straciły osoby fizyczne i instytucje finansowe, a które zostały zawarte w zarzutach.

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

F. P.

IV

I i II

Na podstawie art. 63 § 1 kk Sąd zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej w pkt III wyroku kary łącznej pozbawienia wolności okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 18.05.2022r. godz.13.35 do dnia 08.12.2022r. oraz od dnia 08.02.2024r. godz. 06.00 do dnia 08.02.2024r. godz.09.05.

1.inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Nie dotyczy.

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

VI.

Oskarżony był w postępowaniu przygotowawczym i sądowym reprezentowany przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. W związku z powyższym na podstawie § 17 ust. 1 pkt 2, § 17 ust. 2 pkt 5 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (tj. Dz. U. z 2023r., poz. 2437) Sąd przyznał obrońcy wynagrodzenie w wysokości 2 804,00 złotych brutto tytułem sprawowanej obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu przygotowawczym oraz przed Sądem I instancji.

VII.

Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz. U. z 2023r., poz. 123) Sąd obciążył oskarżonego opłatą a na podstawie art. 627 kpk pozostałymi kosztami sądowymi w sprawie.

1.Podpis

Sędzia Piotr Szydłowski