Pełny tekst orzeczenia

Formularz UWŁ

Sygnatura akt

II K 78/24

Jeżeli został złożony wniosek o uzasadnienie wyroku jedynie co do rozstrzygnięcia o karze i o innych konsekwencjach prawnych, wypełnić część 3–8 formularza

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Wyroki wydane wobec skazanego

Lp.

Sąd, który wydał wyrok albo wyrok łączny

Data wyroku albo wyroku łącznego

Sygnatura akt sprawy

1.1.1.

Sąd Rejonowy w Siedlcach

6 lutego 2019 roku

(...)

1.1.2.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

20 maja 2020 roku

(...)

1.1.3.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

14 czerwca 2022 roku

(...)

1.1.4.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

27 października 2022

(...)

1.1.5.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie

23 stycznia 2023

(...)

1.1.6.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

12 czerwca 2023 roku

(...)

1.1.7.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie

7 września 2023 roku

(...)

1.1.8.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

23 listopada 2023 roku (wyrok łączny)

(...)

1.1.9.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

23 listopada 2023 roku

(...)

1.1.10.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

16 lutego 2024 roku

(...)

1.2.  Inne fakty

1.1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.1.

K. K. był uprzednio skazany powyżej wymienionymi wyrokami.

Zachowanie skazanego w trakcie odbywanej kary pozbawienia wolności oceniane jest jako przeciętne. Skazany był nagradzany regulaminowo, natomiast nie był karany dyscyplinarnie. W grupie współosadzonych funkcjonuje właściwie, nie odnotowano sytuacji konfliktowych, nie uczestniczy w podkulturze przestępczej. Nie zaobserwowano zachowań agresywnych, jak również nie dokonywał ataków samoagresji, nie stosowano wobec niego środków przymusu bezpośredniego. Prezentuje jednakże postawę bezkrytyczną wobec popełnionych czynów karalnych.

Aktualnie odbywa karę w oddziale terapeutycznym.

Odpisy wyroków

20, 24, 28, 31, 34, 43, 51, 53, 55, 76

Opinia o osadzonym

39-40

Informacja z KRK

61-66

1.1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2.1.

2.  Ocena Dowodów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.2.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Odpisy wyroków

Dokumenty urzędowe sporządzone przez upoważniony do tego organ, w prawem przepisanej formie. Ich treść nie była kwestionowana przez strony, brak jest także innych okoliczności, które mogłyby podważać ich wiarygodność.

Informacja z KRK

Dokumenty z systemu teleinformatycznego, sporządzony w oparciu o dane gromadzone przez uprawniony do tego organ administracji publicznej.

Opinia o osadzonym

Dokument urzędowy sporządzony przez uprawniony do tego organ, w prawem przepisanej formie.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.2.1 albo 1.2.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  PODSTAWa KARY ŁĄCZNEJ

Lp.

Sąd, który wydał wyrok albo wyrok łączny, data wydania wyroku albo wyroku łącznego i sygnatura akt sprawy

Kary lub środki karne podlegające łączeniu

3.1.1.

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie z dnia 23 stycznia 2023 (prawomocny z dniem 31 stycznia 2023 roku) w sprawie o sygn. (...) (tylko w zakresie czynu popełnionego w dniu 22 czerwca 2022 roku)

6 miesięcy pozbawienia wolności

3.1.2.

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 12 czerwca 2023 roku (prawomocny z dniem 20 czerwca 2023 roku) w sprawie o sygn. (...)

10 miesięcy pozbawienia wolności

3.1.3.

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 23 listopada 2023 roku (prawomocny z dniem 1 grudnia 2023 roku) w sprawie o sygn. (...)

8 miesięcy pozbawienia wolności

3.1.4.

Wyrok nakazowy Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie z dnia 7 września 2023 roku (prawomocny z dniem 10 października 2023 roku) w sprawie o sygn. (...)

2 lat ograniczenia wolności polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym

3.1.5.

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 16 lutego 2024 roku (prawomocny z dniem 13 marca 2024 roku) w sprawie o sygn. (...)

2 lat ograniczenia wolności polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym

Zwięźle o powodach połączenia kar lub środków karnych z wyjaśnieniem podstawy prawnej

Z uwagi na daty wyroków skazujących zapadłych wobec K. K. oraz kolejne zmiany stanów prawnych Sąd analizował możliwość wydania wyroku łącznego w stosunku do skazanego z uwzględnieniem ww. okoliczności, mając w szczególności na względzie brzmienie przepisów intertemporalnych oraz wyrażoną w art. 4 § 1 k.k zasadę stosowania przepisów ustawy względniejszej dla sprawcy.

Z dniem 1 lipca 2015 roku dyspozycja art. 85 kk pozwalała na wydanie wyroku łącznego w sytuacji, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Sąd w takim wypadku orzekał karę łączną, przy czym podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89 k.k., w całości lub w części kary lub kary łączne (art. 85 § 1 i 2 k.k.). Zastrzeżenie z art. 89 k.k. dotyczy możliwości łączenia kar z warunkowym zawieszeniem i bez warunkowego zawieszenia ich wykonania.

Zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw przepisów rozdziału IX ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym tą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie tej ustawy.

Od dnia 24 czerwca 2020 roku, w związku z wejściem w życie art. 38 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1086), art. 85 § 1 kk stanowi, iż jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Jednocześnie zgodnie z art. 81 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 19 czerwca 2020 roku przepisy rozdziału IX ustawy zmienianej w art. 38 (tj. kk), w brzmieniu dotychczasowym, stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Natomiast w ust. 2 art. 81 wskazano, że przepisy rozdziału IX ustawy zmienianej w art. 38, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

W rozpoznawanej sprawie wobec K. K. w okresie obowiązywania reguł orzekania kary łącznej na podstawie ustawy obowiązującej od dnia 1 lipca 2015 r. K. K. popełnił przestępstwa objęte wyrokami (...), (...), za które orzeczone w tych wyrokach kary zostały już wykonane. Kara orzeczona wyrokiem (...) została zamieniona na karę 30 dni aresztu, albowiem czyn, który został tym wyrokiem skazanemu przypisany, z dniem 1 października 2023 r. stanowi wykroczenie.

Kolejne czyny, za który K. K. został skazany, popełnione został przez niego w dniu 28 maja 2021 r., a zatem pod rządami ustawy obowiązującej od dnia 24 czerwca 2020 r.. W odniesieniu do tego czynu wyrok zapadł w dniu 14 czerwca 2022 r. i orzeczona została kara 2 lat pozbawienia wolności ((...)). W dniach 26 maja 2021 r. i 31 maja 2021 r. skazany popełnił kolejne czyny, które osądzone zostały wraz czynem popełnionym w dniu 22 czerwca 2022 r., za które orzeczono kary jednostkowe po 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności ((...)). Wyrok w sprawie (...) wydany został w dniu 23 stycznia 2023 r., a przed tą datą skazanemu wymierzono karę 10 miesięcy pozbawienia wolności za czyn popełniony w dniu 28 listopada 2022 r. ((...)) i karę 2 lat ograniczenia wolności za czyn popełniony w dniu 3 września 2022 r. ((...)).

W stosunku do skazanego w dniu 23 listopada 2023 r. zapadł wyrok łącznych ((...)), którym połączone zostały kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem w sprawie (...) oraz dwie jednostkowe kary pozbawienia wolności orzeczone za czyny popełnione w dniu 26 i 31 maja 2021 r. objęte wyrokiem (...). Wyrokiem łącznym nie objęto kary pozbawienia wolności orzeczonej za czyn popełniony w dniu 22 czerwca 2022 r.

Po dacie wydania wyroku łącznego, a przed datą wydania wyroku w sprawie (...) skazany popełnił w dniu 26 listopada 2022 r. czyn, za który wyrokiem w sprawie (...) orzeczono karę 8 miesięcy pozbawienia wolności. Ponadto przed datą wyroku w sprawie (...) skazany popełnił w dniu 23 lipca 2022 r. jeszcze jeden czyn, za który orzeczono karę 2 lat ograniczenia wolności ((...)).

W tej zatem konfiguracji dat popełnienia czynów oraz skazań, węzłem kary łącznej na podstawie przepisów obowiązujących od dnia 24 czerwca 2020 r. mogły być objęte kary orzeczone za czyny popełnione przed datą wyroku wydanego w sprawie (...), za które orzeczono kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności, nie objęte wyrokiem łącznym wydanym w dniu 23 listopada 2023 r. I tak jako podlegające łączeniu pozostały kary 6 miesięcy pozbawienia wolności ((...)), 10 miesięcy pozbawienia wolności ((...)), 8 miesięcy pozbawienia wolności ((...)) oraz kara 2 lat ograniczenia wolności polegająca na obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin miesięcznie ((...)) i kara 2 lat ograniczenia wolności polegająca na obowiązku wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie ((...)).

4.  WYMIAR KARY

Przytoczyć okoliczności, które sąd uwzględnił przy wymiarze kary łącznej

Zastrzec na wstępie trzeba także, iż celem postępowania w sprawie o wydanie wyroku łącznego jest nie tyle polepszenie sytuacji skazanego, ale jej uporządkowanie. To zaś, czy lub w jakim zakresie wymiar orzeczonej kary łącznej będzie skutkiem absorpcji kar mniej surowych przez najsurowszą albo skutkiem kumulacji wszystkich podlegających łączeniu kar jednostkowych zależy od okoliczności, o których poniżej. Trzeba bowiem wyjaśnić, iż nie można zgodzić się z poglądem, że interes ten polega na orzekaniu kary łącznej w sposób maksymalnie korzystny dla skazanego.

Zgodnie z treścią art. 86 § 1 kk Sąd wymierza karę łączną w granicach powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy. Z powyższego wynika, iż kara łączna może być wymierzona przy zastosowaniu zasady absorpcji, zasady kumulacji lub zasady asperacji. Powszechnie akceptowane jest także w judykaturze i doktrynie stanowisko, iż kara łączna nie zawsze ma przynosić skazanemu oczekiwaną przez niego korzyść. Kary łącznej nie można traktować jako instytucji mającej na celu łagodzenie prawno-karnych konsekwencji dla sprawcy kilku przestępstw, czy też instytucji traktowanej jako „swego rodzaju ustawowe złagodzenie kary (zob. P. Kardas, w: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Wydanie II, pod red. A. Zolla, Kraków 2004 roku, s. 1115). Instytucja kary łącznej nie jest instrumentem łagodzenia orzeczonych za pozostające w zbiegu przestępstwa kar, zaś sam fakt pozostawania dwóch lub więcej przestępstw w zbiegu nie stanowi okoliczności łagodzącej. Kara łączna jest orzekana wobec sprawcy, który popełnił dwa lub więcej przestępstw, a to z kolei jest istotnym czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzeczeniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 20 października 2001 roku, II AKa 154/01, Prok. i Pr. 2002r., z. 4, poz. 26). Orzekając karę łączną w warunkach wyroku łącznego, Sąd winien kierować się względami, jak przy orzekaniu kary łącznej w wypadku jednoczesnego osądzenia kilku czynów. Zgodnie z art. 85a kk, orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przed wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Trzeba przy tym pamiętać, iż wymierzając karę łączną nie można poddawać ponownej analizie i uwzględniać okoliczności, które legły u podstaw wymiaru poszczególnych kar jednostkowych. Sąd powinien natomiast przede wszystkim rozważyć, czy pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary podlegające łączeniu, zachodzi ścisły związek przedmiotowo – podmiotowy (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 7 października 2002 roku, II KK 270/02) oraz bliskość czasowa. Winno się nadto uwzględnić okoliczności, jakie zaszły już po wydaniu poprzednich wyroków, przede wszystkim mieć na uwadze proces resocjalizacji skazanego, a także względy indywidualno - i generalno - prewencyjne. Analizując związki łączące realnie zbiegające się przestępstwa trzeba pamiętać, że kara łączna winna być wymierzona przy zastosowaniu zasady absorpcji im większa zachodzi łączność przedmiotowa i bliskość czasowa pomiędzy poszczególnymi przestępstwami lub wtedy, gdy jedno z pozostających w zbiegu przestępstw zdecydowanie dominuje nad pozostałymi. Ponadto, niezależnie od możliwości zastosowania przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorpcji, asperacji, jak i zasady kumulacji, oparcie wymiaru kary na zasadzie absorpcji lub kumulacji traktować należy jako rozwiązanie skrajne, stosowane wyjątkowo i wymagające szczególnego uzasadnienia, stąd priorytetową zasadą wymiaru kary łącznej powinna być zasada asperacji (por. P. Kardas, w: Kodeks karny..., s.1137 op. cit.). Wyrok łączny jest instytucją mającą racjonalizować wymiar kary, a nie służyć wyłącznie poprawie sytuacji skazanych. Dlatego też stosowanie absorpcji przy wymiarze kary łącznej nie może być sprzeczne z zapobiegawczymi i wychowawczymi celami kary i działać demoralizująco na sprawców przestępstw, służąc odbieraniu kary łącznej jako instytucji będącej swoistym premiowaniem popełniania przestępstw (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 września 2016 roku, sygn. III KK 140/16).

Uwzględniwszy powyższe wobec skazanego istniała możliwość orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności w granicach od 1 (jednego) roku i 1 (jednego) miesiąca pozbawienia wolności (kara powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa) do 4 (czterech) lat, czyli sumy kar jednostkowych podlegających łączeniu i przy zastosowaniu przeliczenia kar ograniczenia wolności przewidzianych w art. 87 § 1 kk.

W przypadku skazanego zastosowanie znalazła także reguła określona w art. 87 § 1 kk, w oparciu o którą w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności. Przepis ten został uznany za niekonstytucyjny, ale tylko w takim zakresie, w jakim nakładał na Sąd obowiązek połączenia kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności oraz wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności po dokonaniu zamiany kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności. Z datą zaś wejścia w życie art. 37b kk, przewidującego możliwość orzeczenia kary mieszanej, czyli kary sekwencyjnej do 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz do 2 lat ograniczenia wolności, taka interpretacja art. 87 § 1 kk jako nakładającego obowiązek wymierzenia kary pozbawienia wolności, zdezaktualizowała się. Innymi słowy, w przypadku spełnienia warunków do orzeczenia kary łącznej Sąd ma możliwość połączenia kar różnorodzajowych przy zastosowaniu przeliczenia kary ograniczenia wolności w sposób w tym przepisie określony.

Ustalając wymiar kary łącznej Sąd miał na względzie fakt, iż pomiędzy poszczególnymi czynami istniał bliski związek czasowy, jak również to, że godziły one w podobne dobra prawne, co przemawiało za istnieniem ścisłego związku przedmiotowego. Orzeczenie jednakowoż kary na zasadzie absoprcji kar nie było uzasadnione celami kary łącznej, która winna wychowywać. Orzeczenie kary na zasadzie absorpcji kar budowałoby przekonanie o bezkarności sprawców wielokrotnie naruszających porządek prawny. W przypadku skazanego chodziło bowiem o objęcie węzłem kary łącznej skazań za pięć czynów popełnionych przez niego w czasie, gdy był on już osobą uprzednio karaną. Stąd orzeczona została kara na zasadzie asperacji, której wymiar ustalony został w wysokości 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

5.  Wymiar Środka karnego

Przytoczyć okoliczności, które sąd uwzględnił przy łącznym wymiarze środka karnego

6.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU łĄCZNym

Zwięźle o powodach uzasadniających inne rozstrzygnięcia z wyroku łącznego, w tym umorzenie postępowania, zaliczenie okresów na poczet kary łącznej

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Na podstawie art. 576 § 1 kpk w pozostałym zakresie połączone wyroki pozostawiono do odrębnego wykonania

III

Na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie (...) od dnia 10 lipca 2023 roku do dnia 5 maja 2024 roku

IV

Na podstawie art. 572 kpk umorzono postępowanie o wydanie wyroku łącznego w odniesieniu do wyroków opisanych w części wstępnej wyroku łącznego, albowiem orzeczone nimi kary nie podlegały łączeniu.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

V

Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono skazanego od kosztów sądowych, mając na uwadze ograniczone możliwości zarobkowe wynikające z odbywania przez niego kary pozbawienia wolności.

8.  PODPIS

sędzia Justyna Koska-Janusz