Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 80/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Krupska-Świstak

Protokolant: Martyna Łukasiewicz

przy udziale Prokuratora: Łukasz Zwoliński

po rozpoznaniu w dniach: 07 października 2022 r., 22 listopada 2022 r., 11 stycznia 2023 r. na rozprawie

sprawy G. B.

córki J. i I. z domu M.

urodzonej (...) w P.

oskarżonej o to, że

w dniu 13 lipca 2012 r. o godz. 21:32 w P. (...) woj. (...) w (...) Szpitalu Wojewódzkim im. (...) przy ul. (...), jako lekarz w trakcie dyżuru, będąc zobowiązana do opieki nad pacjentami, na skutek nieprawidłowego przekazania jej dyżuru na S. (...) nieumyślnie naraziła pacjenta J. C. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub doznania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu podejmując decyzję o jego wypisaniu ze szpitala do domu w niedługi czas po przejęciu nad nim opieki pomimo braku przeprowadzenia badania pacjenta i wdrożenia wobec niego dalszej diagnostyki w kierunku zatorowości tętniczej, w wyniku czego u tego pacjenta w kolejnych godzinach doszło do rozwoju rozległych nieodwracalnych zmian martwiczych tkanek w obrębie kończyny dolnej prawej skutkujących ciężkim, nieodwracalnym niedokrwieniem prawej kończyny dolnej IV stopnia z martwicą skóry i podudzia bez możliwości wykonania zabiegu waskularyzacji kończyny, co w konsekwencji doprowadziło do amputacji kończyny dolnej prawej powyżej kolana w dniu 17 lipca 2012 r., skutkującą innym ciężkim kalectwem,

tj. o czyn z art. 160 § 2 i § 3 kk w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 kk i § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

orzeka:

1.  w miejsce zarzuconego czynu oskarżoną G. B. uznaje za winną tego, że w dniu 13 lipca 2012 r. o godz. 21:32 w P. (...) woj. (...), pełniąc między innymi obowiązki lekarza dyżurnego na S. (...) w (...) Szpitalu Wojewódzkim im. (...) przy ul. (...) i będąc z tego tytułu zobowiązaną do opieki nad przywiezionym tam przez zespół pogotowia (...), nieumyślnie naraziła go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo doznania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu ten sposób, że zaniedbując obowiązek dokładnego zapoznania się z dostępną dokumentacją medyczną dotyczącą objętego opieką pacjenta tj. kartą medycznych czynności ratunkowych wskazującą między innymi na podejrzenie zatoru tętniczego kończyny dolnej, podjęła decyzję o jego wypisaniu ze szpitala do domu w niedługi czas po przejęciu nad nim opieki, pomimo braku przeprowadzenia adekwatnego do potrzeb badania pacjenta i wdrożenia wobec niego dalszej diagnostyki w kierunku zatorowości tętniczej, w wyniku czego u tego pokrzywdzonego doszło do rozwoju rozległych, nieodwracalnych zmian martwiczych tkanek w obrębie kończyny dolnej prawej skutkujących ciężkim, nieodwracalnym niedokrwieniem prawej kończyny dolnej IV stopnia z martwicą skóry i podudzia bez możliwości wykonania zabiegu waskularyzacji kończyny, co w konsekwencji doprowadziło do amputacji kończyny dolnej prawej powyżej kolana w dniu 17 lipca 2012 r., skutkującej ciężkim kalectwem, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 160 § 3 kk w zw. art. 160 § 1 i 2 kk i art. 156 § 2 kk w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 4 § 1 kk i wobec tak opisanego czynu na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk, art. 67 § 1 kk warunkowo umarza wobec oskarżonej postępowanie karne na okres próby 1 (jednego) roku,

2.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 9.049,03 (dziewięć tysięcy czterdzieści dziewięć złotych i trzy grosze) złotych tytułem zwrotu wydatków oraz wymierza jej opłatę w kwocie 80 (osiemdziesięciu) złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 80/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

G. B.

z art. 160 § 3 kk w zw. z art. 160 § 1 i 2 kk i art. 156 § 2 kk w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Fakt 1

W dniu 13 lipca 2012 r. ok. godz. 18:00 J. C. został przywieziony przez zespół pogotowia ratunkowego do S. (...) (...) Szpitala Wojewódzkiego przy ul. (...) w P. (...) z rozpoznaniem zatoru tętniczego i migotania przedsionków. W karcie medycznych czynności ratunkowych, jako wskazujące na to objawy wpisano m.in. silny ból nogi, jej wyziębienie oraz słabe bądź niewyczuwalne tętno w obrębie głównych naczyń krwionośnych prawej nogi. W ocenie lekarza dyżurnego (...) M. B., stan pokrzywdzonego był ciężki, toteż umieszczono go na sali intensywnego nadzoru, mającej zapewniać najwyższy możliwy poziom opieki medycznej w warunkach tego oddziału. Po analizie informacji zawartych w dokumentacji pogotowia i zbadaniu pacjenta M. B. zadecydował o wdrożeniu w pierwszej kolejności leczenia spowalniającego akcję serca, tym bardziej, że badając nogę pokrzywdzonego nie stwierdził cech ostrej niewydolności krążeniowej. Nie wykluczał diagnostyki w tym kierunku, ale dopiero po ustabilizowaniu parametrów życiowych pacjenta. Z uwagi na dużą liczbę chorych będących pod jego opieką nie uzupełniał na bieżąco elektronicznej dokumentacji medycznej poprzestając na pisemnym zleceniu leków oraz badań. W trakcie zaordynowanego leczenia kardiologicznego, w/w lekarz kończył pracę i między 19:00 a 20:00 dyżur na (...) przejął P. R. wskutek czego przebywający tam pacjenci trafili pod jego opiekę. M. B. ustnie przekazał koledze informację o stanie J. C. i wdrożonym leczeniu wraz z istniejącą wówczas dokumentacją, ale nie mówił o potrzebie dalszych badań, ani przetransportowania pacjenta do innego szpitala. P. R. osobiście zbadał pokrzywdzonego i nie stwierdzając cech zatorowości kończyny podzielił ocenę swojego poprzednika i kontynuował dotychczasowe leczenie kardiologiczne. Wkrótce po objęciu dyżuru, przed godz. 20:00 P. R. musiał towarzyszyć pacjentom z Oddziału (...) w pilnym transporcie medycznym do szpitala w B., toteż zakładał, że o ewentualnych dalszych działaniach medycznych co do J. C. zadecyduje po swoim powrocie. Ani M. B. ani P. R. nie prosili o kardiologiczną konsultację w sprawie pokrzywdzonego i nie rozmawiali o jego stanie zdrowia oraz potrzebie poszerzenia diagnostyki w zakresie zatorowości z żadnym innym lekarzem.

1. karta czynności ratunkowych, dokumentacja lekarska

33

2. zeznania M. B.

(...)-1030v,197-197v, 274-281,303, 315-316

3. zeznania P. R.

1048v-1050, 135-137, 293-298v

4. informacja Dyrektora S. wraz ze zleceniami transportu sanitarnego

106-107, 113-117

Fakt 2

Transport chorych z Oddziału (...) do B. zleciła P. R. lekarka w/w Oddziału G. B.. Na czas jego nieobecności, zgodnie z Zarządzeniem Nr (...) Dyrektora S. z dnia 31 maja 2012 r., sama przejęła obowiązki lekarza dyżurnego (...) pełniąc jednoczesną opiekę nad pacjentami obu oddziałów. Oskarżona przyszła na (...), aby przekazać pacjentów do planowanego transportu i zarazem zorientować się jakich sama będzie miała pod opieką zastępując lekarza (...). Nie wiązało się to z żadnymi formalnościami dotyczącymi przekazywania dyżuru, a oskarżona bezpośrednio nie rozmawiała z lekarzem, którego miała czasowo zastąpić o stanie przekazywanych pod jej opiekę pacjentów. Słyszała jedynie fragment rozmowy pomiędzy kończącym pracę M. B. a jego zmiennikiem P. R. na temat pokrzywdzonego i uznała to za wystarczające. Nie zapoznała się z kartą medycznych czynności ratunkowych dotyczącą J. C. i nie wiedziała, że trafił do szpitala m.in. z powodu podejrzenia zatorowości tętniczej prawej nogi. Nie wywnioskowała tego również z rozmowy lekarzy, którą częściowo słyszała. Na podstawie wdrożonego wcześniej leczenia, podanych leków, wyników badań oraz bieżącego odczytu danych z monitora, pod który podpięto J. C. uznała, że jego dalszy pobyt J. w szpitalu jest zbędny. Po krótkiej rozmowie z chorym, o godz. 21:32, pod nieobecność P. R., podjęła decyzję o wypisaniu pokrzywdzonego do domu uzupełniając w systemie elektronicznym stosowny formularz. Oskarżona nie zaleciła pokrzywdzonemu przyjmowania żadnych leków, ani wizyty u specjalisty z zakresu chirurgii naczyniowej, a jedynie kontrolę w placówce podstawowej opieki zdrowotnej i zakaz picia alkoholu.

1. Zarządzenie Nr (...)

109

2. częściowo wyjaśnienia oskarżonej G. B.

1022v- (...)

3. Historia Choroby

38 (koperta)

Fakt 3

Na podstawie decyzji G. B. późnym wieczorem skontaktowano się z synem pokrzywdzonego - A. C. informując o potrzebie odebrania ojca ze szpitala. Po pokrzywdzonego pojechała jego siostra M. T. i jej znajomy, którzy także pomogli mu wyjść z budynku (...), a potem dostać się do mieszkania, gdyż nie był w stanie zrobić tego samodzielnie. Dwa kolejne dni J. C. spędził leżąc w łóżku, a wobec nasilającego się bólu nogi i jej niepokojącego wyglądu - w dniu 16 lipca 2012 r. synowa zawiozła go do lekarza POZ - U. P., która mocno zaniepokojona stanem pacjenta skierowała go do szpitala z podejrzeniem choroby zakrzepowej prawej nogi. J. C. ponownie trafił do S. przy ul. (...) w/m, skąd przetransportowano go do szpitala im. M. K. w Ł.. Tam, specjalista chirurgii naczyniowej - stwierdzając ciężkie i nieodwracalne niedokrwienie kończyny dolnej prawej z martwicą stopy i podudzia odesłał go S. przy ul. (...) w P. (...) ze wskazaniem do pilnej amputacji, gdzie zabieg ten przeprowadzono w trybie pilnym kolejnego dnia tj. 17 lipca 2012r. Nogę amputowano powyżej kolana, wskutek czego pokrzywdzony zaprzestał pracy zarobkowej (handlu artykułami przemysłowymi na rynku) korzystając z zasiłku MOPS i pomocy najbliższych. Do swojej śmierci w 2016 r. pokrzywdzony jeździł na wózku inwalidzkim i odczuwał ból fantomowy amputowanej kończyny.

1. zeznania J. C.

14-14v, 281-284

2. zeznania A. C.

(...)-1026v, 16-17,287-288

3. dokumentacja lekarska

33 ( koperta)

Fakt 4

Postępowanie G. B. było nieprawidłowe i naraziło J. C. na bezpośrednie niebezpieczeństwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, gdyż poprzez znaczące opóźnienie diagnostyki i leczenia zatoru tętniczego nogi pogłębiło niebezpieczeństwo wynikające z występującej u pokrzywdzonego choroby tj. zatoru tętniczego prawej kończyny dolnej. Wypisanie pacjenta do domu po ustabilizowaniu jego stanu kardiologicznego bez dalszej diagnostyki zatorowości tętniczej było niedopuszczalne. Uzyskanie jedynie skąpych danych o stanie pacjenta podczas "przysłuchiwania się" rozmowie innych lekarzy, tym bardziej nakładało na oskarżoną obowiązek dokładnego zapoznania się z całą dostępną dokumentacją medyczną i dokładnego, osobistego zbadania pokrzywdzonego przed ewentualną decyzją o jego wypisie ze szpitala. Zaniechanie przez G. B. bezwzględnie koniecznego zapoznania się z dostępną na (...) kartą medycznych czynności ratunkowych prowadziło do pozbawienia jej wiedzy o wyjściowych objawach stanowiących przyczynę hospitalizacji, bez której nie powinna podejmować kluczowej dla procesu leczniczego i diagnostycznego decyzji o wypisie J. C. ze szpitala - zwłaszcza podczas czasowego zastępowania lekarza (...) opiekującego się pacjentem.

Bezpośrednim następstwem zachowania oskarżonej był niekontrolowany postęp zatoru tętniczego prowadzący do ciężkiego i nieodwracalnego niedokrwienia kończyny dolnej prawej z martwicą stopy i podudzia skutkujący pilną koniecznością amputacji nogi powyżej kolana, a w konsekwencji ciężkie kalectwo J. C..

opinie (...) we W.

częściowo 837-862

899-94

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

G. B.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

brak bezpośredniego i adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy postępowaniem oskarżonej wobec pacjenta J. C. a istotnym wzrostem stopnia niebezpieczeństwa utraty przez niego życia bądź ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, skutkującego rozwojem choroby prowadzącym w efekcie do trwałego, ciężkiego kalectwa pokrzywdzonego

wyjaśnienia oskarżonej G. B.

1022v- (...),

1050v-1052v

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Fakt 1

1. karta czynności ratunkowych, dokumentacja lekarska

dowody niekwestionowane w sprawie, wiarygodnie i obiektywnie ilustrujące oryginalną treść dokumentów świadczących o stanie zdrowia J. C. w czasie pobytu na (...) w dniu 13 lipca 2012 r. i potrzebie wdrożenia wobec niego procesów diagnostyczno-terapeutycznych w kierunku zatorowości tętniczej;

2. zeznania M. B.

w zakresie odnoszącym się do sekwencji zdarzeń obejmujących okres jego dyżuru lekarskiego w dniu 13 lipca 2012 r., zakresu podjętych wobec pokrzywdzonego czynności oraz wiedzy o możliwym zatorze kończyny dolnej płynącej z pozostającej w dyspozycji (...) karty medycznych czynności ratunkowych - w pełni przekonujące, zbieżne z zeznaniami P. R., A. C. i dokumentacją lekarską, potwierdzone nadto pozytywną oceną zespołu ekspertów opiniujących w sprawie (...)

3. zeznania P. R.

w zakresie odnoszącym się do sekwencji zdarzeń obejmujących okres jego dyżuru lekarskiego w dniach 13/14 lipca 2012 r., zakresu podjętych wobec pokrzywdzonego czynności oraz wiedzy o możliwym zatorze kończyny dolnej płynącej z pozostającej w dyspozycji (...) karty medycznych czynności ratunkowych oraz informacji udzielonych przez poprzednika - w pełni przekonujące, zbieżne z zeznaniami M. B., dokumentacją lekarską, w tym zleceniami transportu medycznego i dokumentacją wewnątrzzakładową.

4. informacja Dyrektora S. wraz ze zleceniami transportu sanitarnego

wiarygodny opis zasad organizacji pracy S. przy ul. (...) w/m, skorelowany z Zarządzeniami Dyrektora tej placówki, potwierdzony praktyką wszystkich lekarzy przesłuchanych bezpośrednio w charakterze świadków

Fakt 2

1. Zarządzenie Nr (...)

niebudzący wątpliwości i niekwestionowany w sprawie dokument regulujący zasady pracy lekarza (...) na czas oddelegowania go do udziału w transporcie pacjentów poza szpital.

2.częściowo wyjaśnienia oskarżonej G. B.

w części odnoszącej się do:

- zasad organizacji pracy (...);

- świadomości zakresu dodatkowych obowiązków służbowych związanych z przejęciem opieki nad pacjentami tego oddziału na czas nieobecności P. R.

- poprzestania na informacjach o stanie pokrzywdzonego zasłyszanych podczas rozmowy P. R. i M. B., bez zwrócenia się o nie bezpośrednio do zastępowanego lekarza;

- niezapoznania się z kartą medycznych czynności ratunkowych dot. pokrzywdzonego

- braku wiedzy o podejrzeniu u J. C. zatoru tętniczego prawej nogi

- podjęciu samodzielnej decyzji o wypisie pokrzywdzonego ze szpitala bez świadomości powodów jego hospitalizacji i bez podjęcia jakichkolwiek czynności diagnostycznych uzasadnionych treścią dokumentacji pogotowia ratunkowego

wiarygodne, logicznie uzasadniające błędną i zawinioną decyzję oskarżonej, zasadniczo bieżne z zeznaniami P. R. i skorelowane z treścią dokumentacji szpitalnej.

3. Historia Choroby

wiarygodny, autoryzowany przez oskarżoną dokument, jednoznacznie wskazujący osobę odpowiedzialną za przedwczesną i błędną decyzję o zakończeniu hospitalizacji J. C. – bez udzielenia mu pomocy lekarskiej adekwatnej do jego stanu zdrowia

Fakt 3

1. zeznania J. C.

wiarygodne z uwagi na pełne oparcie w relacjach najbliższych pokrzywdzonego oraz treści dokumentacji lekarskiej,

2. zeznania A. C.

wiarygodne z uwagi na rzeczowość, brak tendencji do przesady, zgodność ze wskazaniami doświadczenia życiowego, pełną korelację z dokumentacją lekarską i zeznaniami pokrzywdzonego

3.dokumentacja lekarska

w pełni przekonujący, obiektywny zapis rozwoju procesu chorobowego u pokrzywdzonego oraz jego finalny skutek

Fakt 4

opinie (...) we W.

Po eliminacji z materiału źródłowego zeznań G. B. i przyjęciu w to miejsce jej wyjaśnień - przekonująca, poparta zrozumiałym, jasnym wywodem wieloaspektowa analiza procedur medycznych jakim poddany został J. C. po przyjęciu na (...), formułująca jednoznaczne, uzasadnione także z punktu widzenia logiki sytuacyjnej, wnioski w zakresie naruszenia przez oskarżoną elementarnej ostrożności zawodowej i obowiązków lekarza -gwaranta, związanych z przejęciem opieki nad pacjentami w/w oddziału, a także niebudzące wątpliwości skutki tych zaniedbań.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1

wyjaśnienia oskarżonej G. B.

W zakresie negującym sprawstwo i winę z odwołaniem się do błędów popełnionych przez lekarzy uprzednio sprawującym opiekę nad pokrzywdzonym oraz do własnej oceny zasadności zarzutu – nieprzekonujące, wyraźnie polemiczne, oparte na próbie narzucenia własnej interpretacji obciążającym faktom, nieobiektywne, oderwane od rzeczywistości wynikającej z sekwencji zdarzeń potwierdzonych dokumentacją szpitalną oraz marginalizujące wagę i znaczenie podjętej samodzielniej decyzji o wypisaniu pokrzywdzonego ze szpitala, która to decyzja nie tylko w opinii utytułowanego grona ekspertów, ale również w powszechnym odbiorze zawsze ma kluczowe znaczenie w procesie diagnostyczno-leczniczym. Oskarżona nie chce przyjąć do wiadomości, że to ona była ostatnim lekarzem pełniącym opiekę nad pokrzywdzonym krytycznego dnia i wskutek zaniechania analizy istniejącej dokumentacji, a w konsekwencji nieprawidłowej oceny jego stanu zdrowia to właśnie ona uznała, że w/w nie wymaga hospitalizacji. Wzięła tym samym na siebie pełną odpowiedzialność za los J. C. nie zapoznawszy się z dokumentacją, do której miała dostęp i bazując wyłącznie na wnioskach wysnutych z zasłyszanej rozmowy, w której nie brała udziału.

Nie jest prawdopodobne, aby lekarz z takim doświadczeniem, jakim dysponowała oskarżona zignorował alarmujące objawy i rozpoznanie postawione przez ratownika medycznego. Tym samym wolno przyjąć, że brak wymaganej ostrożności i dociekliwości zawodowej poprzez zaniechanie obowiązku zapoznania się z treścią karty medycznych czynności ratunkowych stanowił przejaw niedbalstwa, które bezpośrednio przyczyniło się do osiągnięcia przez toczącą organizm pokrzywdzonego chorobę takiego stadium, w którym możliwa była już tylko ratująca życie amputacja kończyny.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

G. B.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Przepisy art. 160 § 1-3 kk chronią życie i zdrowie człowieka na etapie poprzedzającym naruszenie tych dóbr. Określone w nich przestępstwa mają charakter skutkowy (z konkretnego narażenia), toteż warunkiem odpowiedzialności karnej jest zaistnienie skutku w postaci obiektywnie istniejącego niebezpieczeństwa utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Ustawodawca wymaga, aby było to niebezpieczeństwo bezpośrednie, przy czym bezpośredniość tę rozumieć należy bądź jako nieuchronne następstwo dalszego niebezpiecznego dla życia lub zdrowia rozwoju sytuacji, bądź jako wysokie prawdopodobieństwo jego wystąpienia.

Katalog źródeł obowiązku gwaranta, o którym mowa w art. 2 kk, kreującego jeden z typów w/w czynu zabronionego tj. z art. 160 § 2 kk nie został określony w kodeksie karnym, ale w judykaturze i doktrynie szeroko przyjmowany jest pogląd, że źródłem obowiązku gwaranta mogą być m.in. akt normatywny, orzeczenie sądu, umowa ( w tym umowa o pracę), a nawet dobrowolne zobowiązanie przyjęcia pieczy nad inną osobą. Treścią obowiązku gwaranta jest nie tylko podjęcie działań zapobiegających wystąpieniu konkretnego niebezpieczeństwa dla dobra chronionego, ale także podjęcie działań zmierzających do obniżenia stopnia konkretnego niebezpieczeństwa dla jego dobra, które istniało w chwili aktualizacji jego obowiązku. W kontekście odpowiedzialności karnej z art. 160 § 2 kk, lekarz obowiązany jest podjąć wszelkie możliwe czynności diagnostyczno-terapeutyczne, jakie tylko w danej chwili i warunkach są możliwie i jakie wynikają z aktualnego stanu wiedzy medycznej, gdy tylko ich zaniechanie narażałoby człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Lekarz obowiązany jest bronić ludzkiego życia i zdrowia gdy tylko są one zagrożone i jego odpowiedzialności nie uchyla sam fakt, że nawet gdyby postępował prawidłowo, to i tak nie dałoby się wykluczyć, że pacjent by zmarł albo doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Lekarz - gwarant poniesie zatem odpowiedzialność karną z art. 160 § 2 lub § 3 kk gdy w wyniku zaniechania udzielenia właściwego świadczenia zdrowotnego zdynamizował swą bezczynnością przebieg i rozwój procesów chorobowych u pacjenta w ten sposób, że zaczęły one bezpośrednio zagrażać jego życiu i zdrowia. (wyrok SN z 21 sierpnia 2012 r.,IV KK 42/12, Legalis nr 537155).

Warunkiem odpowiedzialności karnej lekarza – gwaranta z art. 160 § 2 i 3 kk jest obiektywne przypisanie mu skutku należącego do znamion strony przedmiotowej objętego tym przepisem przestępstwa. Warunek ten będzie spełniony, gdy zostanie ustalone, że pożądane zachowanie alternatywne, stanowiące realizację ciążącego na lekarzu obowiązku, zapobiegłoby narażeniu człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Odpowiedzialność za typ nieumyślny z art. 160 § 3 kk wchodzi w grę, gdy sprawcy można zarzucić świadome lub nieświadome naruszenie reguł ostrożności (art. 9 § 2 kk) w postępowaniu z tymi najcenniejszymi dobrami człowieka (post. SN z 30 maja 2017 r.IV KK 164/17, Legalis nr 1637159).

W ustalonych realiach faktycznych G. B. pełniła w stosunku do J. C. rolę gwaranta w podanym wyżej rozumieniu, ponieważ jako lekarz dyżurny (...), na podstawie przepisów wewnątrzzakładowych i znanych jej procedur przejęła nad nim osobistą opiekę, a wraz z nią również odpowiedzialność za jego stan zdrowia i obowiązek podjęcia wszelkich możliwych czynności diagnostyczno-terapeutycznych, jakie wynikały z aktualnej potrzeby. Pełniąc tę rolę zaniedbała obowiązek zapoznania się z istniejącą dokumentacją medyczną dotyczącą pokrzywdzonego, wskutek czego nie powzięła wiedzy o tym, że J. C. trafił do (...) przywieziony przez pogotowie ratunkowe nie tylko z powodu migotania przedsionków serca, ale także z charakterystycznymi i alarmującymi objawami zatoru tętniczego prawej nogi, a wręcz z takim rozpoznaniem postawionym przez ratownika medycznego. Fakt, że lekarz, którego czasowo zastępowała w opiece nad pokrzywdzonym nie przekazał jej tej informacji ustnie bynajmniej nie zwalniał jej z powyższej powinności. Przeciwnie, niewłaściwe przekazanie dyżuru przez opuszczającego szpital (...), które G. B. usilnie eksponowała, tym bardziej zobowiązywało ją do samodzielnej, wnikliwej analizy stanu pacjenta i wdrożenia adekwatnych procedur leczniczych przed podjęciem decyzji o zakończeniu leczenia w (...) i wypisaniu pacjenta do domu. Listę możliwych do podjęcia działań, które minimalizowałyby ryzyko płynące z choroby pokrzywdzonego wskazała sama oskarżona, co tylko utwierdza w przekonaniu, że potrafiłaby istotnie zmniejszyć niebezpieczeństwo grożące pokrzywdzonemu, gdyby należycie zapoznała się z dotyczącą go dokumentacją. Nawet jeżeli karta medycznych czynności ratunkowych nie została przekazana do jej rąk, nic nie stało na przeszkodzie, aby sama o to zadbała, zwłaszcza że dokument ten z całą pewnością został przekazany do oddziału wraz z pacjentem i pozostawał w dyspozycji jego personelu. Dokonana przez oskarżoną powierzchowna i wybiórcza ocena stanu zdrowia pokrzywdzonego, całkowicie pomijająca symptomy zatorowości tętniczej skutkowała błędną decyzją o uznaniu pacjenta za niewymagającego dalszej hospitalizacji i wypisaniu go do domu, w rezultacie czego szybko postępujący proces chorobowy doprowadził do rozległych i nieodwracalnych zmian martwiczych tkanek w obrębie kończyny dolnej skutkujących koniecznością jej amputacji, a w konsekwencji ciężkim kalectwem, o którym mowa w art. 156 § 1 pkt 2 kk. Skutek ten nie byłby nastąpił albo ryzyko jego nastąpienia byłoby nieporównywalnie mniejsze, gdyby oskarżona zrobiła to co do niej, jako lekarza - gwaranta należało i co było jej obowiązkiem - tj. gdyby zapoznała się z podstawowym na tym etapie leczenia dokumentem i zawartymi w nim podejrzeniami zespołu ratownictwa medycznego, zweryfikowała je i wdrożyła odpowiednie leczenie. Nie czyniąc tego nie dopuściła się przypisanego jej występku.

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

G. B.

1

1

Na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu najmocniej rzutuje rozmiar wyrządzonej szkody, ponieważ zachowanie oskarżonej doprowadziło J. C. do nieodwracalnego kalectwa odbierając mu sprawność i samodzielność w ostatnich latach życia. Pomimo, to przewaga komponentów łagodzących ocenę przedmiotowych i podmiotowych okoliczności przestępstwa nakazywała przyjąć, że stopień społecznej szkodliwości nie jest znaczny. Oskarżona dopuściła się zarzuconego jej czynu nieumyślnie i w pewnej mierze wskutek nieprawidłowej organizacji pracy narzuconej przez pracodawcę. Najbardziej elementarne doświadczenie życiowe pozwala bowiem wątpić, czy obarczenie lekarza obowiązkiem pełnienia jednoczesnego i samodzielnego dyżuru na dwóch wyjątkowo newralgicznych oddziałach ( (...) i (...)) jest do pogodzenia z obowiązkiem zachowania wymaganych standardów ostrożności zawodowej i poziomu udzielanych świadczeń zdrowotnych. Co prawda złe rozwiązania systemowe nie zdejmowały z oskarżonej obowiązku zachowania koniecznej staranności zawodowej i nie prowadzą do jej ekskulpacji, ale do pewnego stopnia wyjaśniają powody pośpiesznej i przedwczesnej decyzji o wypisaniu pokrzywdzonego ze szpitala. Z całą pewnością na tej decyzji ważyły również błędy innych lekarzy, którzy znali powody nagłej hospitalizacji pokrzywdzonego i opiekowali się nim na (...) bezpośrednio przed oskarżoną. Choć ostatecznie to ona zadecydowała o zakończeniu leczenia J. C. w (...) nie zauważając narastającego zagrożenia, to właściwy przepływ informacji między zmieniającymi się lekarzami i bieżące uzupełnianie przez nich dokumentacji medycznej ze wskazaniem na potrzebę diagnostyki w kierunku zatorowości mogły znacząco zredukować ryzyko przedwczesnego odesłania pacjenta do domu.

Należy także zwrócić uwagę, że od zdarzenia objętego aktem oskarżenia upłynęło ponad 10 lat i przez większość tego czasu uwaga organów ścigania skupiała się na innym lekarzu, który błędnie został wytypowany na sprawcę czynu zarzuconego obecnie oskarżonej. Badania współczesnej kryminologii wskazują, że spóźniona kara traci na walorach wychowawczych i bywa, że staje się wręcz zbyteczna, przynajmniej z punktu widzenia prewencji i resocjalizacji. J. C. nie żyje od 2016 r., jego śmierć nie miała związku z zachowaniem oskarżonej, a szkoda została w całości naprawiona na mocy ugody sądowej z 15 stycznia 2019 r., która wyczerpała wszelkie roszczenia oskarżyciela posiłkowego A. C. związane z leczeniem jego ojca.

Nie wolno pominąć, że oskarżona od wielu lat nienagannie wykonuje swoją pracę ciesząc się zaufaniem pacjentów i uznaniem w środowisku zawodowym. Jest lekarzem o wysokich kwalifikacjach, utytułowanym stopniem naukowym, co z pewnością nie pozwala widzieć w niej jednostki zdemoralizowanej, czy nawykłej do niedbalstwa. Wprost przeciwnie, wykonywany z sukcesami wyjątkowo trudny zawód - w kontekście epizodycznego charakteru popełnionego przestępstwa - pozwala uznać oskarżoną za osobę odpowiedzialną i zdolną do utrzymania oczekiwanych standardów etyki lekarskiej. Nie ma powodów wątpić, że już tylko przeżycia związane z procesem karnym i poczucie odpowiedzialności za los źle zdiagnozowanego pacjenta uruchomiły proces resocjalizacji i przyniosły pożądane refleksje, co uchroni przed podobnymi błędami w przyszłości. Warunkowe umorzenie postępowania jest w tych okolicznościach adekwatną reakcją karnoprawną. Minimalny okres próby zrelatywizowano do wieku oskarżonej, nienagannego dotąd trybu życia i nikłego ryzyka ponowienia w pracy zawodowej zachowań lekkomyślnych bądź wynikających z niedbalstwa.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Sąd Rejonowy nie dopatrzył się powodów, dla których poza przełamaniem zasady domniemania niewinności wynikającym z wyroku warunkowo umarzającego postępowania G. B. powinna ponieść również inne, możliwe konsekwencje takiego rozstrzygnięcia, w szczególności finansowe. Za taką potrzebą nie przemawiają żadne racje, ponieważ szkoda została w całości naprawiona, na co wskazuje formuła zawartej ugody, a proces resocjalizacji oskarżonej dla swojej skuteczności nie wymaga obwarowania dodatkowo świadczeniem pieniężnym ani obowiązkami natury probacyjnej. I bez tych dolegliwości można zasadnie prognozować, że oskarżona nie popełni w przyszłości przestępstwa i po kres kariery zawodowej zapamięta wagę obowiązku, który naruszyła. Z pewnością nie jest ona osobą, która mogłaby ulec iluzji faktycznej bezkarności, tym bardziej wobec znaczenia jakie przykłada do swojego dobrego imienia i wysiłku jaki włożyła w zbudowanie pozycji zawodowej. Wysokie koszty postępowania konsumują, zdaniem Sądu, potrzebę orzeczenia świadczenia, o jakim mowa w art. 39 pkt 7 kk.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto w myśl art. 629 kpk w zw. z art. 627 kpk, przy czym na ich wartość wpłynęło głównie wynagrodzenie biegłych, ale również koszt danych z K. oraz doręczenia korespondencji. Opłatę wymierzono na podstawie art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. 1983 r. Nr 49 poz. 223), przyjmując, że jej wartość na poziomie 80 zł będzie w okolicznościach sprawy adekwatna

6.  1Podpis