Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Grażyna Jaszczuk (spr.)

Sędziowie:

SO Karol Troć

SO Agata Kowalska

Protokolant:

sekr. sądowy Kinga Ambroziak vel Mrozowicz

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 11/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 08 listopada 2023 r. w sprawie II K 322/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------

---------------

----------------------------------------------------------------------

------------------------

--------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----------

-----------------

---------------------------------------------------------------------

------------------------

---------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------------

----------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

I. Rażąca obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia to jest:

- art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. przejawiająca się w naruszeniu swobodnej oceny dowodów przez jednostronną ocenę zebranego materiału dowodowego, oparciu orzeczenia na części i wybiórczo wskazanych fragmentach materiału dowodowego, ukształtowania przekonania o sprawstwie oskarżonych na podstawie rozmów telefonicznych zarejestrowanych w toku kontroli operacyjnej w sytuacji, gdy treści zarejestrowanych rozmów na takie ustalenia nie pozwalają;

- art. 442 § 3 k.p.k., poprzez wykroczenie poza zapatrywania i wskazania Sądu Odwoławczego co do dalszego postępowania po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania, a przeprowadzone dowody nie doprowadziły do ujawnienia nowych faktów lub okoliczności;

II. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na niezasadnym przyjęciu, że zgromadzone w sprawie dowody, w tym w szczególności zarejestrowane rozmowy w toku kontroli operacyjnej pozwalają na uznanie, że oskarżeni P. K. i M. S. popełnili zarzucany im aktem oskarżenia czyn podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy i prawidłowa jego ocena na takiej treści wnioski nie pozwala.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W wyniku przeprowadzonej przez Sąd Okręgowy kontroli instancyjne, zarzuty podniesione przez obrońcę oskarżonych okazały się niezasadne.

Rozpoczynając rozważania dotyczące zarzucanej przez skarżącego obrazy przepisów prawa proceduralnego, w pierwszej kolejności należało się odnieść do przywołanego art. 442 § 3 k.p.k. Na względzie mieć należy, że zapatrywania prawne i wskazania sądu odwoławczego co do dalszego postępowania są wiążące dla sądu, któremu sprawę przekazano do ponownego rozpoznania. Są one wiążące niezależnie od tego, czy sąd ponownie rozpoznający sprawę je podziela, czy też nie, stanowiąc tym samym wyjątek od samodzielności jurysdykcyjnej sądów, określonej w art. 8 k.p.k. Zważając na powyższe oraz treść zapatrywań prawnych i wskazań co do dalszego postępowania, zawartą w uzasadnieniu wyroku II instancji, nie można przypisać Sądowi meriti zarzucanej obrazy przepisów postępowania, która miałaby mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, albowiem w swoim procedowaniu co do zasady zastosował się do zawartych tam uwag. Niemniej jednak, w celu uniknięcia przedmiotowych zarzutów, Sąd Rejonowy powinien w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wypowiedzieć się w sposób bardziej rozbudowany a zarazem precyzyjny, nie pozostawiając przy tym żadnych wątpliwości.

Przechodząc następnie do zarzutów związanych z obrazą art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k., a także do wtórnego w stosunku do niej błędu w ustaleniach faktycznych, Sąd Okręgowy zauważył całkowitą ich niezasadność. Sąd Rejonowy respektował zasady procesowe, w tym zasadę bezstronności (art. 4 k.p.k.) oraz zasadę swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.). Natomiast dokonane w wyroku ustalenia faktyczne były wolne od błędów i uwzględniają całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy (art. 410 k.p.k.). Na sądzie ciąży obowiązek przeprowadzenia postępowania dowodowego, oceny zgromadzonego materiału dowodowego oraz ustalenia na jej podstawie stanu faktycznego odpowiadającemu rzeczywistości. Decyzje sądu, które są sprzeczne z wolą skarżącego, nie świadczą automatycznie o wystąpieniu jakichkolwiek błędów w procedowaniu, a sformułowane zarzuty, aby mogły być uwzględnione, winny być przede wszystkim zasadne. Skarżący zarzucając obrazę niniejszych przepisów, odniósł się przede wszystkim do kwestionowania wartości dowodowej przeprowadzonych czynności operacyjnych i opracowanych na ich podstawie analiz, negując sam fakt popełnienia przez oskarżonych zarzucanego im czynu, jak również bardziej szczegółowych faktów, tj. m.in. ustalenia ilości i wartości zakupionych i wywiezionych papierosów.

Odnosząc się do szeregu okoliczności, na które wskazuje skarżący, a które mają na celu osłabienie podstawy dowodowej, czyniąc materiał dowodowy niewystarczającym do wydania wyroku skazującego należy podkreślić, iż takie stanowisko jest chybione i jest jedynie częścią przyjętej linii obrony. Oceniając wartość dowodową materiałów uzyskanych wskutek przeprowadzonej kontroli operacyjnej pamiętać należy, że praktyka sądowa wskazuje m.in., że osoby, które liczą się z tym, że mogą znajdować się w kręgu zainteresowania organów ścigania, poruszają podczas rozmów telefonicznych kwestie "wrażliwe" w sposób zawoalowany, czy wręcz zakamuflowany. Brak klarowności i jednoznaczności wypowiedzi powoduje, że odczytanie i właściwe zrozumienie tak "zakodowanej" treści wymaga skonfrontowania treści wypowiedzianych słów nie tylko z wyjaśnieniami samego oskarżonego, ale przede wszystkim z pozostałymi komponentami osobowego i nieosobowego materiału dowodowego, a nawet ogólną wymową całokształtu tego materiału (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2022 r. I KA 7/22). Nawiązując do twierdzeń skarżącego należy wskazać, że w ramach przeprowadzonych czynności, w wyniku skonfrontowania z całokształtem okoliczności, bez wątpliwości udało się ustalić znaczenie używanych przez rozmówców kluczowych zwrotów, a także ich prawdziwe intencje, które w swoim pierwotnym brzmieniu byłyby zwyczajnie nielogiczne. Jak już wspomniano powyżej, używanie przez osoby powiązane z przestępczym procederem swego rodzaju szyfru nie stanowi odosobnionych przypadków. Z akt sprawy wynika, że oskarżeni podejrzewali przeprowadzanie przedmiotowych czynności wobec nich, jednakże takie działania kamuflujące, co prawda mogą utrudniać przeprowadzanie czynności kontrolnych, niemniej jednak trudno zgodzić się z tym, aby nadto w konfrontacji z innym materiałem dowodowym gwarantowały niemożliwość przypisania sprawstwa zarzuconego czynu. Zwrócić uwagę na to należy, że ujawnienie przez funkcjonariuszy Straży Granicznej i Urzędu Celno-Skarbowego drugiego transportu papierosów, dodatkowo przemawia za uznaniem prawidłowości i skuteczności interpretowanych informacji, pozyskanych za pomocą przeprowadzonej kontroli operacyjnej wobec oskarżonych, które to przyczyniły się do zatrzymania pojazdu kierowanego przez S. M.. Ponadto, jak wynika z materiałów postępowania, za pomocą zebranych i prawidłowo odczytanych informacji, później również ujęto oskarżonych z przewożonym transportem haszyszu. Wskutek ujawnienia papierosów w dniu 03 kwietnia 2017 r., możliwe było dokładne zliczenie zabezpieczonej kontrabandy i wskazanie ilości papierosów przewożonych w pierwszym transporcie, do czego także przyczyniły się skorelowane dane, pozyskane z przeprowadzonej kontroli operacyjnej. Podane ilości, jak i wartość towaru została rzetelnie wskazana przez funkcjonariusza, który dysponował niezbędną ku temu wiedzą i informacjami.

Następnie, odpowiadając na zarzuty skarżącego podkreślić należy, że w dochodzeniu do prawdy obiektywnej Sąd może się posługiwać nie tylko dowodami bezpośrednimi, którymi aktualnie dysponuje, ale również prawidłowym logicznym rozumowaniem wspieranym przesłankami natury empirycznej. Pozwala to Sądowi na uznanie za dowód logicznie poprawnej koncepcji myślowej, której wnioski (informacje) swoją konsekwencją eliminują inne wersje zdarzenia. Ma prawo więc Sąd oprzeć swoje rozstrzygnięcie na tego rodzaju dowodach pośrednich, jeżeli racjonalnie uznał je za czyniące zadość postulatowi dochodzenia do prawdy obiektywnej i wyprowadził z nich wnioski odpowiadające zasadom logicznego rozumowania, z jednoczesnym respektowaniem wyrażonej w art. 5 § 2 k.p.k. zasady in dubio pro reo (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 marca 2015 r. II AKa 27/15). Odnosząc się zaś do podważania mocy dowodowej wskazanych analiz stwierdzić należy, że są one usystematyzowaniem informacji pozyskanych z kontroli operacyjnej, a więc informacji, do których był właściwy dostęp i które można było zweryfikować. Dodatkowo pamiętać należy, że proces karny nie zna legalnej teorii dowodowej, nie sformułowano zamkniętego katalogu dowodów, w związku z czym dowodem może być wszystko to, co przyczynić się może do wyjaśnienia prawdy (por. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2001 r. IV KKN 488/00). Cały materiał dowodowy zgromadzony w sprawie zawsze oceniany jest przez pryzmat zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażonej w art. 7 k.p.k., a więc na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, co też miało miejsce i w przedmiotowym postępowaniu.

W związku z tym co wykazano powyżej, zarzuty sformułowane przez obrońcę oskarżonych należało uznać za niezasadne.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutów podniesionych przez obrońcę, wniosek apelacyjny nie zasługiwał na uwzględnienie, co szczegółowo zostało rozważone we wcześniejszej części uzasadnienia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 08 listopada 2023 r. w sprawie II K 322/23, za wyjątkiem rozstrzygnięcia opisanego w rubryce 5.2.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wskazano w rubryce 3.1. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 08 listopada 2023 r. w sprawie II K 322/23, w zakresie wyeliminowania na podstawie art. 455 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. z podstawy prawnej skazania art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s., a z podstawy prawnej wymiaru kary art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s. w zw. z art. 38 §1 pkt 3 k.k.s.

Zwięźle o powodach zmiany

Art. 455 k.p.k. w swoim brzmieniu pozwala sądowi odwoławczemu na poprawienie błędnej kwalifikacji prawnej niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, nie zmieniając przy tym ustaleń faktycznych, przy czym poprawienie kwalifikacji prawnej na niekorzyść oskarżonego może nastąpić tylko wtedy, gdy wniesiono środek odwoławczy na jego niekorzyść.

W niniejszym postępowaniu, Sąd Okręgowy eliminując z podstawy prawnej skazania art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s., a z podstawy prawnej wymiaru kary art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s. w zw. z art. 38 § 1 pkt 3 k.k.s. nie dokonał zmiany na niekorzyść oskarżonych, a sama zmiana nie godziła w ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy.

Z treści zarzutu sformułowanego w akcie oskarżenia, jak również w pierwszoinstancyjnym wyroku nie wynika, aby oskarżeni mieli uczynić sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu. Nie wynika to również z całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu. Przepis art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s. wymaga do zrealizowania znamienia stałego źródła dochodu, by sprawca popełnił co najmniej dwa przestępstwa skarbowe. Nie ma przy tym znaczenia prawnego, gdyby sprawcy przypisano czyn ciągły, bo jest to nadal tylko jedno przestępstwo. Taka sytuacja właśnie ma miejsce w niniejszej sprawie, albowiem oskarżeni zostali skazani za dwa zachowania opisane w sentencji wyroku I instancji, składające się na jeden czyn ciągły, popełniony w okresie pomiędzy 11 marca 2017 r. a 03 kwietnia 2017 r.

W związku z powyższym, zmiana zaskarżonego wyroku w tym zakresie, zważając na treść art. 455 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. była niewątpliwie konieczna i zarazem dopuszczalna.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Z uwagi na nieuwzględnienie wniesionej apelacji w całości, na podstawie art. 636 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k., Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonych P. K. i M. S. po 1730 zł na rzecz Skarbu Państwa, tytułem kosztów sądowych za II instancję, zgodnie ze stawkami określonymi w art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych oraz w § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonych

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości - w odniesieniu do obu oskarżonych

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana