Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Karol Troć

Protokolant:

sekr. sąd. Beata Wilkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 173/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 27 grudnia 2023 r. w sprawie II K 777/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

obrazy przepisów postępowania, a mianowicie art. 343 § 7 kpk w zw. z art. 335 § 2 kpk, mający wpływ na treść wyroku, polegającą na uwzględnieniu wniosku prokuratora złożonego w trybie art. 335 § 2 kpk, pomimo że wniosek ten zawierał propozycję kary grzywny w wymiarze 60 (sześćdziesiąt) stawek dziennych w wysokości 20 (dwadzieścia) zł, podczas gdy zgodnie z art. 37a § 1 kk, w brzmieniu sprzed 1 października 2023 r., kara grzywny orzeczona za przestępstwo opisane w art. 244 kk nie może być niższa od 100 (sto) stawek dziennych,

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji prokuratora jako zasadny zasługuje na uwzględnienie, jednakże wbrew wnioskowi następstwem jej rozpoznania stała się konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Za w pełni uprawnione należało uznać stanowisko prokuratora, iż w niniejszej sprawie doszło do mającego wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia naruszenia wskazanych w apelacji przepisów prawa. Zakwestionowany przez apelującego wyrok wydano w wyniku błędnego zaakceptowania przez Sąd Rejonowy wadliwego wniosku prokuratora o skazanie oskarżonego w trybie art. 335 § 2 kpk, nie respektującego przepisu art. 37a § 1 kk. Wskazać należy, że zgodnie z art. 37a § 1 kk (w przyjętym przez Sąd brzmieniu sprzed dnia 1 października 2023 r., jeżeli przestępstwo jest zagrożone tylko karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą lat 8, a wymierzona za nie kara pozbawienia wolności nie byłaby surowsza od roku, sąd może zamiast tej kary orzec karę ograniczenia wolności nie niższą od 3 miesięcy albo grzywnę nie niższą niż 100 stawek dziennych, jeżeli równocześnie orzeka środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek.

Wniosek prokuratora o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, uzgodniony z oskarżonym, zawierał m.in. propozycję wymierzenia przy zastosowaniu art. 37a § 1 kk kary grzywny w wymiarze 60 stawek dziennych po 20 złotych każda stawka. Na posiedzeniu w dniu 27 grudnia 2023 r. Sąd Rejonowy uznając wniosek prokuratora za zasadny, wydał zaskarżony wyrok, uwzględniając wskazane powyżej porozumienie. Taki stan rzeczy uprawnia do stwierdzenia, że Sąd Rejonowy w sposób bezkrytyczny uwzględnił wniosek o dobrowolne poddanie się karze, powielając błąd prokuratora i nie weryfikując skutecznie, czy wniosek w zgłoszonej formie jest dopuszczalny i umożliwia wydanie wyroku w trybie art. 335 kpk. Dopiero w uzasadnieniu do zaskarżonego orzeczenia Sąd Rejonowy zauważył, że orzeczenie obarczone jest błędem w części dotyczącej ilości stawek dziennych kary grzywny.

Wskazać należy, że złożenie przez prokuratora wniosku o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy na podstawie art. 335 § 1 kpk, nawet przy uwzględnieniu, że wniosek ten jest zaakceptowany przez oskarżonego, nie zwalnia sądu od obowiązku przeprowadzenia kontroli tego wniosku z punktu widzenia zgodności z przepisami obowiązującego prawa. Stwierdzenie bowiem, że treść wniosku pozostaje w sprzeczności z prawem materialnym lub narusza prawo procesowe, obliguje sąd meriti do wskazania stronom konieczności dokonania odpowiednich zmian, a w wypadku braku akceptacji dla tych modyfikacji ze strony podmiotów uprawnionych do zajmowania stanowiska w tej materii - należy rozpoznać sprawę na zasadach ogólnych. Przedmiotem tego rodzaju kontroli powinna być także kwestia zgodności wszystkich propozycji zawartych we wniosku z regułami obowiązującego prawa materialnego, w tym również właściwej oceny proponowanych kar czy środków probacyjnych. Zatem sąd meriti nie może zaakceptować warunków porozumienia uzgodnionych wprawdzie między prokuratorem i oskarżonym, ale naruszających przepisy prawa materialnego (por. wyroki SN z dnia 12 lipca 2012 r., III KK 429/11; wyrok SN z dnia 21 lutego 2013 r., V KK 14/13). Powyższe należało jednak wziąć pod uwagę przy ocenie zasadności wniosku apelacji. Zasadą jest, że Sąd I instancji wydaje wyrok po przeprowadzeniu rozprawy głównej. Wyjątkiem może być wydanie wyroku na posiedzeniu, gdy Sąd uwzględnia wynik porozumienia podejrzanego z oskarżycielem publicznym. Stąd wypływa wniosek, że jeśli przesłanki uzasadniające wyjątek od reguły nie są spełnione (brak jest skutecznego, spełniającego wymagania bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa porozumienia stron), wniosek na posiedzeniu wydany być nie może (a koniecznym jest przekazanie sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych, na rozprawie głównej). Jeśli więc okazuje się, że zawarte przez prokuratora i podejrzanego porozumienie jest ułomne i nie pozwala na rozstrzygnięcie sprawy z pominięciem zasadniczego trybu (na rozprawie głównej), nie można mówić o tym, że wydany na posiedzeniu błędny wyrok można w tym trybie sanować i bez zgody stron porozumienia naprawić go, nadając mu kształt odpowiadający prawu. Wszakże porozumienie zależy od zgody stron, ta zaś uzależniona jest od akceptacji warunków porozumienia. Jeśli warunki się zmieniają, nie można mówić o istnieniu zgody. Jeśli nie ma zgody, nie ma mowy o ekstraordynaryjnym trybie wydania wyroku skazującego za przestępstwo na posiedzeniu. Jeśli nie ma trybu ekstraordynaryjnego, nie można w zwykłym trybie tego szczególnego wyroku zmieniać, w oderwaniu od stanowisk stron, niezależnie nawet od tego, czy ma to być na niekorzyść, czy nawet na korzyść oskarżonego.

Mając na uwadze powyższe, sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Jednocześnie wskazać trzeba, że sąd odwoławczy nie mógł sam dokonać korekty wyroku poprzez orzeczenie kary grzywny w wymiarze wnioskowanym przez prokuratora, a to z tej przyczyny, że oskarżony przed terminem rozprawy nie wyraził zgody na zmodyfikowanie wymiaru kary, nie stawiając się na termin rozprawy odwoławczej i podnosząc w piśmie, że wyraził zgodę na karę ustaloną i na wyższą zgodzić się nie zamierza. Nie było zatem możliwości uzgodnienia nowego stanowiska między nim a prokuratorem, a co jest niezbędne jako pozostające w zgodzie z treścią art. 335 § 1 kpk.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie na podstawie art. 244 kk w zw. z art. 37a § 1 kk (przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk ) kary grzywny w wymiarze 100 (sto) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwadzieścia) zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

pomimo zasadności zarzutu, wniosek nie mógł zostać uwzględniony o czym szerzej w rubryce 3.1

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Przepis art. 437 § 2 mówi nie „o powtórzeniu dowodów”, ale o „powtórzeniu przewodu sądowego", dlatego też konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości nie odnosi się tylko do potrzeby powtórzenia dowodów. Art. 437 § 2 zdanie drugie in fine kpk będzie miał też zastosowanie, gdy zostały naruszone reguły trybu konsensualnego powodujące konieczność rozpoznania sprawy na zasadach ogólnych. Oznacza to konieczność rozpoznania sprawy na rozprawie, a więc przeprowadzenia przewodu sądowego (D. Świecki [w:] Postępowanie odwoławcze w sprawach karnych. Komentarz. Orzecznictwo, wyd. V, Warszawa 2020, art. 437 kpk, LEX).

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy wyda wyrok zgodny z przepisami prawa materialnego i procesowego.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Co do kary

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana