Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 342/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2024r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSO Agnieszka Karłowicz

Protokolant:

st. sekr. sąd. Anna Sieczkiewicz

przy udziale prokuratora Andrzeja Boruty

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2024 r.

sprawy M. J. (1)

oskarżonego z art. 222 § 1 kk, art. 226 § 1 kk, art. 288 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 21 lutego 2024 r. sygn. akt II K 760/23

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatki tego postępowania przejmując na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 342/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego II Wydział Karny w Siedlcach z dnia 21 lutego 2024 r. w sprawie II K 760/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

----------------

-------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia:

1.1.  rozprawa przed Sądem I instancji została rozpoznana pod nieobecność oskarżonego, który nie wziął w niej udziału w związku z opóźnieniem środka komunikacji publicznej, przy pomocy którego próbował dotrzeć do Sądu, a swoją nieobecność należycie usprawiedliwił. Uchybienie to sprawiło, że oskarżony nie mógł składać wyjaśnień, wniosków dowodowych oraz zadawać pytań świadkom,

1.2.  Sąd I instancji poprzestał na ujawnieniu protokołów przesłuchania P. B. i R. P. z postępowania przygotowawczego, co doprowadziło do nieustalenia dokładnego miejsca przestępstwa z dnia 22 maja 2023 r.,

1.3.  Sąd nie przeprowadził z urzędu dowodów z przesłuchań S. J. na okoliczność zatrzymania oskarżonego w dniu 22 maja 2023 r. oraz D. G. na okoliczność zachowania się względem oskarżonego w stosunku do funkcjonariuszy policji P. B. i R. P., co doprowadziło do oparcia rozstrzygnięcia na dowodach z przesłuchania pokrzywdzonych,

1.4.  Sąd nie wyeliminował z materiału dowodowego: zeznań z przesłuchania P. B. i R. P., którzy według skarżącego, składali zeznania w tym samym miejscu i czasie w swojej obecności oraz wyjaśnień oskarżonego, który to miał trudności z ich złożeniem poprzez sugerowanie mu wypowiedzi przez funkcjonariusza przeprowadzającego przesłuchanie i niezasadnie przyjęto za wiarygodną wersję przedstawioną przez funkcjonariuszy policji.

1.5.  brak ustalenia przez Sąd niemożliwości użycia gestu środkowego palca u obu rąk przez oskarżonego w kierunku funkcjonariuszy w chwili zdarzenia z uwagi, jak twierdzi skarżący, że taki gest nie byłby możliwy w stanie problemów z zachowaniem równowagi, na który wskazują pokrzywdzeni w swoich zeznaniach,

rażąca niewspółmierność orzeczonej kary poprzez:

1.6.  wymierzenie w pkt. IV wyroku łącznej kary grzywny w wysokości 300 (trzystu) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na 10 (dziesięć) złotych, gdy w szczególności za czyn z punktu III. powinna być wymierzona niższa kara gdyż oskarżony przyznał się do jego popełnienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Środek odwoławczy oskarżonego M. J. (1) został uznany jako bezzasadny i nie zasługiwał na uwzględnienie. Z uwagi na nieusystematyzowaną formę złożonego środka odwoławczego przez podmiot nieprofesjonalny jakim jest oskarżony, treść apelacji została uporządkowana przez pryzmat art. 438 k.p.k. w sposób umożliwiający analizę istoty podniesionych zarzutów oraz ich argumentacji.

Zarzut naruszenia art. 374 § 1 k.p.k. dotyczący rozpoznania sprawy przed Sądem I instancji bez obecności oskarżonego, w ocenie Sądu odwoławczego nie podlega uwzględnieniu. Sąd I instancji nie uznał obecności oskarżonego za obowiązkową, stąd mógł, co też uczynił, rozpoznać sprawę pod jego nieobecność. W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że dyskrecjonalne uprawnienie Sądu w tym zakresie jest możliwe tylko jeżeli oskarżony został prawidłowo zawiadomiony o terminie i miejscu rozprawy. W okolicznościach niniejszej sprawy oskarżony M. J. (1) został zawiadomiony o rozprawie w dniu 26.09.2023 r., kiedy to odebrał awizowany list polecony z treścią zawiadomienia. Sąd odwoławczy nie doszukał się w działaniach Sądu I instancji naruszeń w tym zakresie. Oskarżony mając wiedzę o miejscu i terminie rozprawy, miał prawo wziąć w niej udział, z którego to prawa nie skorzystał. Bez znaczenia, w ocenie Sądu odwoławczego w ślad za stanowiskiem Sądu I instancji, jest fakt opóźnienia środka transportu publicznego, którym przemieszczał się oskarżony M. J. (1) do Sądu celem wzięcia udziału w rozprawie. Należy wskazać, że oskarżony, mając znaczne doświadczenie życiowe, wynikające z wieku i wyższego wykształcenia, mógł zawiadomić Sąd o powstałych problemach z dotarciem na rozprawę za pomocą urządzenia telefonicznego, użyczając go od służby konduktorskiej, jeśli nie byłby sam w jego posiadaniu. Z pewnością działanie oskarżonego przysłużyłoby się do zachowania prawa udziału w rozprawie i prowadzenia obrony. Zatem podnoszone kwestie w apelacji przez oskarżonego w tym zakresie są nieuzasadnione.

Obraza przepisów postępowania poprzez naruszenie art. 392 § 1 k.p.k. w zw. z art. 350a k.p.k. w związku z ich niezastosowaniem, w ocenie Sądu Odwoławczego nie podlega uwzględnieniu. Sąd I instancji uznał za wystarczające przeprowadzenie dowodu z protokołów przesłuchań R. P. i P. B.. Stąd też wezwanie ich w roli świadków na rozprawę było zbędne. Jak twierdzi skarżący, brak bezpośredniego przeprowadzenia dowodu przez sąd w postaci przesłuchania w/w osób skutkował niemożliwością dokładnego określenia miejsca popełnienia zdarzenia. Sąd II instancji nie podziela twierdzeń oskarżonego, stojąc na stanowisku, że w okolicznościach niniejszej sprawy było wystarczające ustalenie, że do popełnienia przestępstwa z pkt I i II wyroku doszło w miejscowości K. przy ulicy (...). Ustalenia dotyczące miejsce zdarzenia w toku sprawy nie budziły wątpliwości, stąd jak poprawnie uczynił to Sąd I instancji, nie było potrzeby jego dookreślania. Ponadto jak słusznie zauważył oskarżony, w akcie oskarżenia wskazano jako miejsce popełnienia przestępstwa – K. M.. Jednak Sąd I instancji dokonał modyfikacji opisu czynu eliminując wyraz (...).

Zarzut dotyczący nieprzeprowadzenia z urzędu przez Sąd I instancji dowodów z zeznań świadków S. J. i D. G., nie miał wpływu na treść orzeczenia. Wbrew twierdzeniom skarżącego w notatce urzędowej P. B. znajduje się zapis o obecności matki oskarżonego, gdy oskarżony już został zatrzymany Należy wskazać w ślad za orzecznictwem i doktryną, że obowiązek przeprowadzenia dowodów z urzędu jest możliwy, ale tylko w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy - innymi słowy - w jakim jest to niezbędne dla prawidłowego wyrokowania. Sąd orzekający ma zatem obowiązek dochodzenia do prawdy również w sytuacji, gdy strony nie wnioskują o przeprowadzenie nowych dowodów, ale dopiero wówczas, gdy dokonując oceny dowodów uzna, że materiał dowodowy jest niepełny i nasuwa wątpliwości co do stanu faktycznego sprawy i tym samym wymaga uzupełnienia. Ponadto możliwość przeprowadzanie dowodów z urzędu jest dyskrecjonalnym uprawnieniem Sądu, stąd przywoływanie nieprzeprowadzenia dowodów z urzędu jako uchybienia, jest znaczącym nadużyciem skarżącego. W świetle niniejszej sprawy Sąd I instancji uznał, że zebrane dowody w toku postępowania, są wystarczające do wydania przedmiotowego orzeczenia. Warto wskazać, że oskarżony jako strona postępowania sądowego, mógł samodzielnie składać wnioski dowodowe, w szczególności dotyczące przeprowadzenia dowodu ze źródeł osobowych. O powyższym został zawiadomiony już z chwilą doręczenia aktu oskarżenia i powiadomienia o terminie rozprawy.

Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności nie stwierdził sprzeczności w zeznaniach P. B. i R. P., które to są przedmiotem w/w zarzutów. Należy wskazać, że ustalenie poziomu stan nietrzeźwości nie było przedmiotem postępowania dowodowego w tym sensie, że ten poziom nie stanowił znamion czynów zarzucanych oskarżonemu w akcie oskarżenia. Także podnoszone przez skarżącego uchybienia w postaci błędów w ustaleniach faktycznych, dotyczących okoliczności zachowania się oskarżonego w związku ze spożyciem przez niego alkoholu, stanowią nieudolną linię obrany, przy uwzględnieniu, że oskarżony był zdolny do pokazywania gestów, ale również próbował się oddalić z miejsca zdarzenia i pluł na pokrzywdzonych.

Zasadność zatrzymania i przymusowego doprowadzenia oskarżonego w dniu 23 lipca 2023 r. została prawomocnie rozstrzygnięta postanowieniem Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 30 sierpnia 2023 r. i nie pojawiły się nowe okoliczności zmieniające dokonana ocenę.

Sąd I instancji ustalił sprawstwo oskarżonego za przestępstwo określone w art. 288 § 1 k.k. w oparciu o zeznania B. K., P. R., zapisu monitoringu z protokołem oględzin oraz na podstawie wyjaśnień oskarżonego, w których to M. J. (1) przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu. W ocenie Sądu odwoławczego wina skarżącego została ustalona w oparciu o wiarygodne i niezależne dowody, tym samym kwestionowanie przez skarżącego ustalenia w tym zakresie są nieuzasadnione.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary, wskazany przez oskarżonego w apelacji, w ocenie Sądu II instancji nie jest zasadny. Sąd I instancji szeroko w uzasadnieniu wskazał powody orzeczenia kary grzywny oraz jej wymiaru, w szczególności odwołując się do dyrektyw wskazanych w art. 53 § 1 k.k. i mając na uwadze, że oskarżony przyznał się do popełnienia czynu z punktu III. Sąd I instancji poprawnie wskazał, że M. J. (2) popełnił zarzucane mu czyny w zamiarze bezpośrednim, z niskich pobudek niezasługujących na usprawiedliwienie. Ponadto oskarżony swoimi czynami uderzył w dobra prawnie chronione jakimi są godność funkcjonariusza publicznego oraz ochrona mienia. W związku z powyższym Sąd II instancji, w ślad za argumentacją Sądu I instancji w zakresie wymiaru kary, nie stwierdził rażącej niewspółmierności orzeczonej kary, co implikowało niezasadność tego zarzutu.

Wniosek

1.  Uchylenie wyroku w części dotyczącej pkt. I i II i uniewinnienie, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

2.  Zmiana wymiaru kary poprzez jej obniżenie w zakresie pkt. III wyroku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niezasadności zarzutów podniesionych przez oskarżonego, wnioski apelacyjny nie zasługiwały na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego II Wydział Karny w Siedlcach z dnia 21 lutego 2024 r. w sprawie II K 760/23 w zaskarżonej części

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wskazano w rubryce 3.1. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się uchybień podlegających rozpatrzeniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

------------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Sąd Okręgowy na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., kierując się względami słuszności, zwolnił skazanego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze określając, że poniesie je Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana