Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Agata Kowalska

Sędziowie:

SO Dariusz Półtorak

SR (del.) Paweł Mądry (spr.)

Protokolant:

sekr. sądowy Kinga Ambroziak vel Mrozowicz

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 370/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

6.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 13 marca 2024r. w sprawie II K 362/23

6.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

6.3.  Granice zaskarżenia

6.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

6.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

6.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

6.5.  Ustalenie faktów

6.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

--------------------

----------------------------------------------------------

-------------

--------------

6.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

--------------------

----------------------------------------------------------

-------------

--------------

6.6.  Ocena dowodów

6.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---------------

-------------------------------------------------------------

----------------------------------------------

6.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---------------

--------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wyroku pod postacią art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk polegającej na uwzględnieniu okoliczności przemawiających wyłącznie na niekorzyść oskarżonego zastąpienia swobodnej oceny dowodów przez dowolną ocenę dowodów, niewyjaśnieniu wszystkich okoliczności sprawy, w szczególności przez:

a) nieobdarzenie walorem wiarygodności wyjaśnień oskarżonego, który będąc od lat skonfliktowany z K. S. (1) nic miał żadnego interesu w nakłanianiu go do fałszywych zeznań oraz zeznań świadka J. S. oraz K. S. (2), których depozycje są jasne, spójne i logiczne,

b) obdarzeniem walorem wiarygodności zeznań świadka K. S. (1) będącego w otwartym konflikcie z oskarżonym, mającego interes prawny jako zbywca A. L. (1) działki o nr (...) w oddaleniu wniosku K. S. (2) w postępowaniu sądowym o rozgraniczenie zawisłym przed Sądem Rejonowym w Rykach, sygn. akt: I Ns 342/21,

c) zaniechanie przez Sąd próby ustalenia przebiegu granic pomiędzy działkami nr (...), pominięcie wniosków płynących z trzech operatów, których wskazania co do przebiegu granic były różne i ustalenie przebiegu granic na podstawie zeznań K. S. (1) - co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych sprawy, iż oskarżony nakłaniał K. S. (1) do składania fałszywych zeznań odnośnie przebiegu granicy

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- obrońca we wstępie rozważań zawartych w uzasadnieniu apelacji wskazał, iż w sprawie kluczowe było ustalenie, czy oskarżony nakłaniał K. S. (1) do złożenia fałszywych zeznań oraz jaki jest rzeczywisty i obiektywny stan granicy. W zakresie pierwszego z tych zagadnień obrońca zakwestionował wiarygodność zeznań K. S. (1) sugerując, że K. S. (1) pozostaje „ w otwartym konflikcie z oskarżonym”. Na uzasadnienie tej tezy obrońca wskazał fragment zeznań świadka, z których wynika, że K. S. (1) i oskarżony byli „ w złych stosunkach o tą działkę”. Na podstawie tej wypowiedzi obrońca wyprowadził wniosek, że oskarżony nie miał interesu, aby akurat tę osobę nakłaniać do złożenia fałszywych zeznań, zaś świadek nie „ postarał się choćby o nagranie rozmowy z oskarżonym co jest niezrozumiałe”. Oceniając te argumenty obrońcy należy na wstępie wskazać, że teza obrońcy o otwartym konflikcie między mężczyznami pozostaje nieudowodniona, zaś obrońca instrumentalnie przejaskrawił wypowiedź świadka. Analiza całokształtu relacji obu mężczyzn prowadzi do wniosku, iż nie było między nimi „ otwartego konfliktu”, który miałby skutkować tym, że komunikacja między nimi była niemożliwa lub sporadyczna. Ponadto pytanie o sens działania podjętego przez oskarżonego, tj. podjęcia dwóch prób nakłonienia K. S. (1) do złożenia fałszywych zeznań, należy kierować do oskarżonego. Wielokrotnie zdarza się w sprawach zawisłych przed sądem karnym, iż zachowanie oskarżonego jest tak irracjonalne lub łatwe do wykrycia, iż rodzą się pytania o sens działania oskarżonego, co nie oznacza, że czyny te nie miały miejsce. Obiektywnie oceniając tę sytuację należy stwierdzić, że zeznania K. S. (1) były kluczowe dla wygrania przez oskarżonego sprawy cywilnej o sygn. akt I Ns 342/21, zatem w świetle doświadczenia życiowego zachowanie oskarżonego opisane w zarzucie mieści się w kategorii zdarzeń, które mogły mieć miejsce. Zarzut obrońcy, iż świadek nie zarejestrował rozmowy z oskarżonym (np. z użyciem telefonu) jest zupełnie niezrozumiały i opiera się na założeniach sprzecznych ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Otóż z relacji K. S. (1) wynika wprost, że obie wizyty oskarżonego w miejscu zamieszkania świadka były niezapowiedziane. Świadek przed pierwszą rozmową z oskarżonym nie znał jej tematu oraz nie miał powodów, aby każdą rozmowę z oskarżonym nagrywać. Natomiast gdy oskarżony ponownie przyjechał do świadka wówczas ich spotkanie było bardzo krótkie, gdyż oskarżony, zapytany o powód przyjazdu, powiedział że jest w tej samej sprawie co poprzednio, co skutkowało odpowiedzią świadka, że w tej sprawie nie będą rozmawiać oraz aby oskarżony odjechał z miejsca zamieszkania świadka. Dodatkowo należy stwierdzić, że uwaga obrońcy o tym, że relacja świadka nie jest wiarygodna, gdyż świadek nie nagrał potajemnie oskarżonego w czasie przedmiotowych rozmów, wynika z niezrozumiałego założenia obrońcy, iż właśnie takie działanie było oczywiste i zostałoby podjęte przez każdego przeciętnego obywatela. W sposób oczywisty, nagrywanie rozmowy z inną osobą, bez jej wiedzy o włączeniu urządzenia rejestrującego, nie mieści się w granicach dobrego wychowania i rażąco narusza zasady współżycia społecznego, zatem z faktu niedokonania takiego nagrania nie sposób wyprowadzać wniosków skutkujących odebraniem zeznania K. S. (1) waloru wiarygodności.

- Sąd Okręgowy nie podziela także stanowiska obrońcy, iż kluczową dla rozstrzygnięcia sprawy okolicznością jest rzeczywisty przebieg granicy pomiędzy działkami. Obrońca znaczną część uzasadnienia apelacji poświęcił na omówienie niuansów związanych z sądowym procesem ustalania przebiegu granicy pomiędzy działkami nr (...). Odwołał się w tym zakresie nie tylko do depozycji świadków, ale także do kolejnych opinii geodezyjnych i operatów, snując nawet rozważania co do istnienia na granicy działek drzewa gruszy. Tymczasem zarzut aktu oskarżenia nie dotyczył kwestii przebiegu granicy tych działek, a jedynie zagadnienia istnienia na tej granicy miedzy. Oskarżony usiłował nakłonić K. S. (1), aby ten, zeznając w postępowaniu cywilnym, podał nieprawdziwą informację, tj. aby zeznał, że na działce uprawianej przez oskarżonego znajdowała się miedza. W sposób oczywisty nie była to informacja prawdziwa, gdyż jak zgodnie zeznawał K. S. (1) oraz jego żona K. S. (3) (a zatem osoby najlepiej znające tę działkę) tam „ nie było miedzy, była bruzda” (k. 38v, k. 40). Można jedynie snuć domysły na temat znaczenia jakie przykładał oskarżony do tego, aby w postępowaniu cywilnym udowodnić tę okoliczność poprzez fałszywe zeznania K. S. (1), jednakże bez wątpienia oskarżony nakłaniał świadka do złożenia zeznań niezgodnych z jego stanem wiedzy na temat istotny dla rozstrzygnięcia postępowania cywilnego.

- na zakończenie należy stwierdzić, że zupełnie dowolne są sugestie obrońcy, iż K. S. (1) miał interes, aby sprawa o sygn. akt I Ns 341/21 został rozstrzygnięta na korzyść A. L. (1), gdyż wówczas A. L. (2) nie miałby „ roszczenia o zwrot ceny do K. i K. S. (3)” z uwagi na to, że wówczas okazałoby się, że „ zbyto A. L. (1) mniejszą powierzchnię gruntów niż w rzeczywistości”. Zdaniem Sądu Okręgowego, obrońca usiłuje przypisać ową motywację świadkowi w sposób bezpodstawny, gdyż z materiału dowodowego nie wynika, aby taką motywacją kierował się K. S. (1).

Wniosek

wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

bezzasadność zarzutów warunkowała brak podstaw do uwzględnienia wniosku

3.2.

zarzut obrazy prawa materialnego, tj. art. 233 § 1 kk poprzez pominiecie przez Sąd w opisie czynu przypisanego znamienia „złożenia fałszywych zeznań mających stanowić dowód w postępowaniu”

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- mimo wadliwości sformułowanego zarzutu od strony formalnej, zgodzić się należy z obrońcą, iż do znamion strony przedmiotowej czynu z art. 233 § 1 kk należy stwierdzenie, że określone fałszywe zeznania mają służyć za dowód w postępowaniu, w tym w postępowaniu sądowym. Zgodzić się należy także z tym, że ów zapis ustawowy nie został zastosowany wprost w opisie czynu przypisanego oskarżonemu. Niemniej w orzecznictwie Sądu Najwyższego panuje niekwestionowany pogląd, iż opis czynu przypisanego sprawcy nie musi zawierać słów użytych przez ustawodawcę, o ile z treści tego zarzutu możliwe jest wyprowadzenie wniosku o kompletności znamion. „ Wymóg dokładnego określenia przypisanego oskarżonemu czynu i wskazania jego kwalifikacji prawnej (art. 413 § 2 pkt 1 kpk) nie oznacza, aby niezbędne było posługiwanie się w wyroku słowami ustawy statuującej dane przestępstwo. Sąd orzekający ma swobodę w redagowaniu opisu przypisywanego przestępstwa. Istotne jest tylko, aby w treści dyspozytywnej wyroku tak opisać dane zachowanie (lub zaniechanie) przez pryzmat dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych, by użyte zwroty w sposób adekwatny wypełniały treścią znaczenie znamion czynu zabronionego” (wyrok SA w Gdańsku z 25.06.2015 r., II AKa 201/15, KSAG 2015, nr 4, poz. 232-249). W przedmiotowej sprawie z opisu czynu przypisanego oskarżonemu wynika wprost, że K. S. (1) był nakłaniany do tego, aby zeznać nieprawdę jako świadek w sprawie przed Sądem Rejonowym w Rykach, zatem bez wątpienia świadek był nakłaniany do „ złożenia fałszywych zeznań mających stanowić dowód w postępowaniu”.

Wniosek

wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

bezzasadność zarzutu warunkowała brak podstaw do uwzględnienia wniosku

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

6.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1

Przedmiot utrzymania w mocy

cały wyrok

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

bezzasadność apelacji i brak okoliczności uwzględnianych przez sąd odwoławczy skutkujących zmianą lub uchyleniem zaskarżonego wyroku

6.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1

Przedmiot i zakres zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

6.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

----------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.4.1.

----------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

- apelacja obrońcy okazała się w całości bezzasadna, zatem zgodnie z art. 636 § 1 kpk oskarżony w całości ponosi koszty sądowe za postępowanie odwoławcze,

- zasądzono na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonego wydatki postępowania odwoławczego (20 zł) oraz opłatę (art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych: 240zł), gdyż wobec oskarżonego nie zachodzą podstawy do zwolnienia go od zapłaty kosztów sądowych w całości

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana