Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 440/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2024r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak

Protokolant:

st. sekr. sąd. Anna Sieczkiewicz

przy udziale prokuratora Patrycji Chajduk

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2024 r.

sprawy R. P.

oskarżonego z art. 180a kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łukowie

z dnia 26 marca 2024 r. sygn. akt II K 359/23

I.  wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 320 zł kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 440/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 26 marca 2024 roku, sygn. akt II K 359/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

---------------------

--------------------------------------------------------------

-------------

-------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-----

---------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

-------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

----------------

------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na nieuznaniu, że z dowodów uznanych za wiarygodne wynika, że z powodu niewielkiej przejechanej przez oskarżonego odległości (kilku metrów) społeczna szkodliwość czynu jest znikoma, co winno skutkować umorzeniem postępowania,

2. rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonego wyrażającą się w wymierzeniu 150 stawek dziennych grzywny, określając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych, w sytuacji gdy przestępstwo z art. 180a k.k. jest czynem zagrożonym karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 2 lat, a co za tym idzie biorąc pod uwagę postawę oskarżonego w toku postępowania oraz okoliczności łagodzące wystarczające byłoby wymierzenie oskarżonemu kary w granicach minimum ustawowego tj. 100 stawek dziennych grzywny, określając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych, co byłoby wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa,

3. rażącą niewspółmierność środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów polegającą na wymierzeniu tego środka na rok, w sytuacji gdy z materiału dowodowego uznanego za wiarygodny wynikało, że postawa oskarżonego wyrażona zarówno wobec funkcjonariuszy Policji bezpośrednio po zatrzymaniu, jak i w toku postępowania, wskazują, że należało uznać, że istnieje możliwość zastosowania art. 42 § 3 in fine k.p.k. i odstąpienia od orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów,

4. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na braku uznania, że w niniejszej sprawie zachodzi wyjątkowy wypadek uzasadniony szczególnymi okolicznościami dający podstawy do odstąpienia od orzekania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, w sytuacji gdy oskarżony przejechał zaledwie kilka metrów i dopiero włączał się do ruchu drogowego, a także, iż czyn ten miał charakter incydentalny, co uzasadniało orzeczenie kary w granicach minimum ustawowego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego jako bezzasadna nie zasługiwała na uwzględnienie. W ocenie Sądu Okręgowego zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd I instancji z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, odpowiada zasadom logicznego rozumowania i zasadom doświadczenia życiowego. Fakt ten nie pozwala na przyjęcie, iż w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy przekroczył granice swobodnej oceny dowodów, a tym samym, dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mogącego mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia co do czynu zarzucanego oskarżonemu w akcie oskarżenia.

W kontekście zarzutów podniesionych w treści apelacji, wskazać należy, że istotą występku z art. 180a k.k. jest zachowanie sprawcy polegające na prowadzeniu pojazdu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, przy jednoczesnym niezastosowaniu się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami. Warunkiem odpowiedzialności karnej jest zatem nie tyle samo zachowanie polegające na kierowaniu pojazdem bez posiadania uprawnień (jest ono penalizowane poprzez art. 94 § 1 k.w.), ale musi być ono powiązane z niezastosowaniem się do wydanej uprzednio i wykonalnej decyzji administracyjnej właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi. Bezsporne jest zatem, że występek z art. 180a k.k. może popełnić tylko taka osoba, wobec której zapadła określona decyzja administracyjna i tylko w okresie, na jaki cofnięto w niej uprawnienie do kierowania pojazdami mechanicznymi. Jak wynika z akt przedmiotowej sprawy, decyzją Starosty (...) z dnia 10 grudnia 2020 roku nr KDT.5430.4.434.2020 zostały cofnięte oskarżonemu R. P. uprawnienia do kierowania pojazdami w związku z przekroczeniem ilości dozwolonych punktów karnych.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, w przypadku przestępstwa z art. 180a k.k. nie ma znaczenia, że oskarżony zdążył przejechać jedynie kilka metrów przed zatrzymaniem. Podkreślić należy, że przestępstwo z art. 180a k.k. ma charakter formalny, do jego znamion nie należy skutek w postaci sprowadzenia niebezpieczeństwa, spowodowania wypadku czy naruszenia zasad ruchu, dlatego w przedmiotowej sprawie przejechanie przez oskarżonego zaledwie kilku metrów nie przesądza o znikomej szkodliwości czynu. W szczególności, skarżący zdaje się pomijać kluczową kwestię, jaką jest fakt, że do kontroli pojazdu doszło niedługo po tym, jak oskarżony włączył się do ruchu wyjeżdżając z parkingu, a co za tym idzie, miał on oczywisty zamiar dalszego prowadzenia pojazdu pomimo braku uprawnień. Zresztą-twierdzeniom zawartym w apelacji, z zeznań M. M.,policjanta, który dokonał zatrzymania oskarżonego wynika, że gwałtownym włączeniem się do ruchu poprzez wyjazd z parkingu wymusił pierwszeństwo przejazdu i zmusił innego uczestnika ruchu do gwałtownego hamowania. To właśnie była przyczyna, dla której przeprowadzono kontrolę drogową wobec oskarżonego.

Skarżący w treści apelacji sformułował stwierdzenie, że wobec oskarżonego w przedmiotowej sprawie zachodzi wyjątkowy wypadek uzasadniony szczególnymi okolicznościami, który daje podstawy do odstąpienia od orzekania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Sąd Okręgowy nie podziela tego stanowiska. W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że ustalenie zaistnienia „wyjątkowego wypadku, uzasadnionego szczególnymi okolicznościami” w rozumieniu art. 42 §3 k.k. dotyczy sytuacji, gdy środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów orzekany jest dożywotnio w razie popełnienia określonych przestępstw. W przedmiotowej sprawie, wobec oskarżonego orzeczono wyżej wspomniany środek karny na okres roku za popełnienie przestępstwa z art. 180a k.k., dlatego wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd Rejonowy słusznie nie badał zaistnienia wyjątkowego wypadku, uzasadnionego szczególnymi okolicznościami, ponieważ wyjątek określony w art. 42 §3 k.k. oskarżonego nie dotyczy.

Odnosząc się łącznie do zarzutu rażącej niewspółmierności kary oraz środka karnego, Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że Sąd I instancji w sposób niebudzący zastrzeżeń uwzględnił wszystkie dyrektywy jej wymiaru wynikające z art. 53 k.k. w szczególności, wziął pod uwagę zasadę proporcjonalności kary do stopnia społecznej szkodliwości czynu, okoliczności obciążające oraz okoliczności łagodzące. Sąd Okręgowy nie podziela twierdzenia skarżącego, że zachowanie oskarżonego miało charakter incydentalny, bowiem jak wynika z akt sprawy, w szczególności z decyzji Starosty (...) z dnia 10 grudnia 2020 roku, oskarżony w przeszłości już wchodził w konflikt z prawem i kierował pojazdem mechanicznym pomimo wydania decyzji administracyjnej o zatrzymaniu prawa jazdy z dnia 21 września 2020 roku, co ostatecznie skutkowało cofnięciem uprawnień i koniecznością ponownego ich uzyskania, czego oskarżony przynajmniej do 3 czerwca 2023 roku nie dokonał. Ponadto, jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy w uzasadnieniu, oskarżony w pełni zdawał sobie sprawę z popełnionego przestępstwa. Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy nie podziela zastrzeżeń skarżącego, co do wymiaru orzeczonej kary zasadniczej, a środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres roku, a więc minimalny, wobec całokształtu ujawnionych okoliczności, nie może być uznany za rażąco surowy.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

- wymierzenie oskarżonemu kary grzywny w wysokości 100 stawek dziennych po 10 zł każda,

- odstąpienie od wymierzania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutów warunkowała bezzasadność wniosków.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność wniesionej apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.), oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 roku w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym obciążył oskarżonego kosztami sądowymi za II instancję w wysokości 300 zł opłaty od kary i 20 zł ryczałtu za doręczenia pism w postępowaniu apelacyjnym.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana