Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Grażyna Jaszczuk

Sędziowie:

SO Dariusz Półtorak

SO Karol Troć (spr.)

Protokolant:

sekr. sąd. Beata Wilkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 510/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 18 kwietnia 2024 roku, sygn. akt II K 716/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

---------------------

-------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------

------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. Na podstawie art. 438 pkt 1) k.p.k. obrazy prawa materialnego:

1.1. Naruszenie art. 190a §2 k.k. w związku z art. 17 §1 pkt 2) k.p.k. poprzez uznanie, że przestępstwo opisane w tym przepisie może być popełnione bez zaistnienia skutku w postaci szkody majątkowej lub osobistej.

1.2. Naruszenie art. 190a §2 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie. Podszywanie wskazane w niniejszym przepisie musi być skuteczne, osoby postronne powinny wziąć Sprawcę za osobę, pod którą Sprawca się podszywa. W tym przypadku wszystkie trzy przesłuchiwane osoby uznały ulotkę za fałszywą. Nie spełniona została istotna przesłanka przestępstwa.

1.3. Naruszenie art.4 §1 k.k. poprzez nie uwzględnienie faktu, że art. 190a §2 k.k. uległ zmianie 1 października 2023 roku (Dz.U. z 2022 roku, poz.2600), zgodnie z nowym brzmieniem wskazanego przepisu penalizacji podlega jedynie czyn, którego skutkiem jest szkoda majątkowa lub osobista, która w niniejszej sprawie nie nastąpiła / nie została udowodniona.

1.4. Naruszenie art. 241 §1 k.k. poprzez publiczne rozpowszechnienie bez zezwolenia wiadomości z postępowania przygotowawczego. Film mający być dowodem w sprawie otrzymał lub w inny sposób wszedł w jego posiadanie (jak wynika z zeznań), M. R., A. R., Ł. R. i mąż A. R., zanim został on ujawniony w postępowaniu sądowym.

1.5. Naruszenie art. 42 Konstytucji RP i art. 7 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności- ukaranie bez podstawy prawnej- co będzie w przyszłości przedmiotem skargi Trybunału Sprawiedliwości w Strasburgu.

2. Na podstawie art. 438 pkt 2) k.p.k. obrazę przepisów postępowania, mogących mieć wpływ na treść orzeczenia.

2.1. Naruszenie art. 4 k.p.k. - zasada obiektywizmu.

2.2. Naruszenie art. 5 §2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie wątpliwości na niekorzyść Oskarżonego.

2.3. Odmówienie prawa do obrony zagwarantowanego w art. 6 k.p.k. - poprzez uniemożliwienie dowiedzenia przed Sądem, że świadkowie zeznają nieprawdę, popełniając przestępstwo opisane w art. 233 § 1 k.k. i art. 234 k.k.

2.4. Naruszenie art. 193 §1 k.p.k. poprzez powołanie do oceny dowodu, filmu (porównania danych biometrycznych i behawioralnych) A. R. ze wsi G. i Ł. R. ze wsi G. i danie im wiary, a nie uznanie za wiarygodną opinii biegłego antropologa gen. prof. zw. dr hab. B. M. z Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego na tą samą okoliczność.

2.5. Naruszenie art. 173 k.p.k. i Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie warunków technicznych przeprowadzenia okazania (Dz.U. 2003 Nr 104, poz. 981) - poprzez jego nie zastosowanie, przy okazaniu zdjęcia lub filmu.

2.6. Naruszenie przez Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim art. 304 §2 k.p.k., poprzez nie zawiadomienie o możliwości popełniania przestępstwa z art. 233 §1 (zeznania w oczywisty sposób sprzeczne ze sobą) i z art. 241 §1 k.k. poprzez upowszechnienie bez zezwolenia filmu stanowiącego dowód w sprawie, zanim został on ujawniony w postępowaniu sądowym.

3. Błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mających wpływ na treść orzeczenia, art. 438 pkt 3) k.p.k.

3.1. Uznanie, że Oskarżony z wykształceniem zasadniczym zawodowym, w wieku 70 lat, przygotował ulotkę. Pomimo że na komputerze Oskarżonego biegły informatyk nie znalazł wskazanej ulotki, programu mogącego służyć do jej przygotowania, ani śladów usunięcia danych.

3.2. Uznanie przez Sąd, że Oskarżony „wyczyścił” komputer, po poinformowaniu żony Oskarżonego przez M. R. o zdarzeniu. Jest to błąd logiczny, jeżeli to Oskarżony byłby sprawcą to o sprawie wiedziałby wcześniej od M. R.. Jednocześnie skuteczne wyczyszczenie komputera (uniemożliwiające odzyskanie danych przez biegłego informatyka) wymaga specjalistycznego oprogramowania i specjalistycznej wiedzy.

3.3. Przyjęcie, że Oskarżony (chory na zaawansowaną chorobę nowotworową) mógł w przerwie kolacji wigilijnej niepostrzeżenie dla gości przejechać przeszło 110 km w piątek w „godzinach szczytu” (przez W.) i jeszcze w między czasie roznieść ulotki po wsi S..

3.4. Przyjęcie, bez sprawdzenia, czy film będący dowodem w sprawie został pozyskany przed nieruchomością Państwa B., nie został zmanipulowany przed dostarczeniem go na Policję (np. co do czasu, zmiany obrazu), jednocześnie przyjęcie, że A. R., Ł. R. zeznając na rozprawie wypowiadali się odnośnie filmu, który jest dowodem w sprawie, a nie innego filmu.

3.5. Przyjęcie, bez żadnego dowodu, że osoba widoczna na filmie wrzuciła ulotkę będącą przedmiotem sprawy, a nie inną korespondencję np. reklamówkę.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniesiony środek odwoławczy był bezzasadny i nie zasługiwał na uwzględnienie. Sąd Okręgowy nie podzielił żadnego z argumentów przytoczonych przez oskarżonego w uzasadnieniu zarzutów podnoszonych w apelacji. Poddając zaskarżony wyrok kontroli instancyjnej nie stwierdzono, aby został on wydany w następstwie obrazy przepisów prawa materialnego tudzież procesowego.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że Sąd I instancji po prawidłowo przeprowadzonym i kompletnym postępowaniu dowodowym dokonał trafnej oceny dowodów, uwzględniając całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy, a swój pogląd w zakresie prawno-karnej oceny zachowania oskarżonego przekonująco uzasadnił. Tok rozumowania, który doprowadził do skazania S. M., przedstawiony w pisemnych motywach wyroku jest zgodny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, pozbawiony luk, czytelny i poprawny logicznie, zaś wywiedzione wnioski oparte zostały w całości na wynikających z materiału dowodowego okolicznościach. Sąd Rejonowy analizował przy tym i rozważał wszystkie dowody zebrane w sprawie i nie pominął żadnego z nich, zachowując nakazany ustawą obiektywizm w stosunku do stron procesowych.

Mając na względzie wielość okoliczności podnoszonych przez skarżącego w zarzutach wskazać na wstępie należy, że przy merytorycznym rozważaniu apelacji i sporządzaniu uzasadnienia przez sąd odwoławczy, w większości przypadków wystarczające jest zwykle wskazanie głównych powodów niepodzielenia zarzutów apelacji, a następnie co do przyczyn odesłanie do szczegółów uzasadnienia wyroku sądu I instancji. Na sądzie odwoławczym ciąży obowiązek rozpoznania wszystkich wniosków i zarzutów wskazanych w środku odwoławczym, nie oznacza to jednak bezwzględnego wymogu szczegółowego umotywowania każdego argumentu, odniesienia się punkt po punkcie do każdej jednostki redakcyjnej apelacji, zwłaszcza jeśli jest ona skonstruowana w sposób bardzo kazuistyczny. Jeżeli Sąd odwoławczy podziela w pełni dokonaną przez Sąd I instancji ocenę dowodów, może zaniechać szczegółowego odnoszenia się w uzasadnieniu swojego wyroku do zarzutów apelacji, gdyż byłoby to zbędnym powtórzeniem argumentacji tego sądu (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2020 r. II KK 58/20).

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 4 k.p.k. należy wskazać, że stanowisko oskarżonego jest subiektywne. Sąd dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego zobowiązany jest kierować się obiektywizmem, zaś słuszność wydanego przez sąd rozstrzygnięcia może zostać podważona jedynie wówczas, gdy zostanie wykazane, że sąd nie kierował się zasadą obiektywizmu przy rozpoznaniu sprawy. Nie jest przy tym wystarczające wybiórcze wskazanie jedynie części dowodów i w oparciu o tak przedstawiony materiał dowodowy przedstawienie własnej wersji wydarzeń pozostającej w opozycji do tej, która ustalona została przez sąd, a co zdaje się robić skarżący w treści uzasadnienia apelacji przywołując szereg zdarzeń i faktów, które jego zdaniem zostały zinterpretowane przez Sąd z naruszeniem art. 5 §2 i art. 4 k.p.k. Podkreślenia bowiem wymaga, że to na skarżącym ciąży obowiązek wykazania wadliwości ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego i przedstawienie logicznych i rzeczowych argumentów na poprawcie swoich twierdzeń zawartych w apelacji. Jeżeli tego nie czyni i przedstawia jedynie swoją alternatywną wersje wydarzeń, takie zarzuty nie mogą zostać uwzględnione. Nie sposób bowiem podzielić intencjonalnych i niepopartych żadnymi obiektywnymi dowodami twierdzeń skarżącego. Nade wszystko w sytuacji, gdy apelacja została sporządzona w niezwykle drobiazgowy sposób, a bardzo szczegółowe i rozbudowane jej uzasadnienie w wielu momentach zacierało istotę stawianych zarzutów.

Abstrahując od kwestii szczegółowości wniesionego środka zaskarżenia, w kontekście zarzutu naruszenia art. 4 k.p.k należy wskazać, że elementem zasady obiektywizmu jest zakaz przyjmowania przez organ procesowy kierunkowego nastawienia do sprawy. Naruszeniem tej dyrektywy jest dopasowywanie czynności procesowych do z góry przyjętego na wstępie wyniku. Przejawem takiego nastawienia jest oddalanie wniosków dowodowych jednej tylko strony, gdy dążą one do ustaleń sprzecznych z przyjętym na wstępie założeniem. W przedmiotowej sprawie, Sąd Okręgowy nie dopatrzył się przejawów intencjonalności względem którejkolwiek stron w procedowaniu Sądu Rejonowego. O braku naruszenia art. 4 k.p.k świadczy m.in okoliczność, iż w toku postępowania został dopuszczony, przeprowadzony oraz prawidłowo oceniony wnioskowany przez obrońcę oskarżonego dowód z zeznań świadków D. G. oraz R. G..

Z treści apelacji wynika również, że skarżący kwestionuje zasadność odmowy przez Sąd meriti przeprowadzenia niektórych z wnioskowanych przez oskarżonego dowodów, interpretując tę okoliczność jako naruszenie jego prawa do obrony. Podnosząc powyższy zarzut, oskarżony zdaje się zupełnie pomijać przedstawiony przez Sąd Rejonowy wywód argumentacyjny. Każdorazowo Sąd I instancji podejmując decyzję w zakresie wniosków dowodowych, niezależnie od tego, która strona dany wniosek złożyła, uzasadniał, z jakich względów wnioskowany dowód nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, dlaczego przeprowadzenie dowodu jest niedopuszczalne lub z jakich przyczyn wnioskowanego dowodu nie da się przeprowadzić. Nie można zapominać, że w procesie karnym zasadą jest kumulacja materiału dowodowego. Nie można w kwestiach niemających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie prowadzić w nieskończoność postępowania dowodowego, czy dowolnie dopuszczać dowody zgodnie z wolą każdego z uczestników postępowania. Taki tryb procedowania byłby zaprzeczeniem istoty procesu karnego. Mając powyższe rozważania na uwadze, odmowa dopuszczenia wnioskowanego przez oskarżonego dowodu, w sytuacji gdy odmowa ta została oparta na prawidłowej podstawie prawnej oraz jest merytorycznie i właściwie uargumentowana (oddalenie wniosku o dane od operatorów sieci komórkowych, których z uwagi na termin retencji danych nie można uzyskać), nie stanowi naruszenia prawa do obrony, dlatego sformułowany przez skarżącego zarzut naruszenia art. 6 k.p.k należało uznać za chybiony.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 5 §2 k.p.k., Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że dla oceny, czy w przedmiotowej sprawie została naruszona zasada domniemania niewinności, nie są miarodajne wątpliwości zgłaszane przez stronę, ale jedynie to, czy orzekający w sprawie sąd rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych i przy braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, względnie to, czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć. Powyższe wątpliwości odnoszą się więc m.in. do sytuacji, gdy z zebranego materiału dowodowego wynikają różne, równoprawne wersje, a żadnej z nich nie daje się wyeliminować drogą dostępnej weryfikacji. Nie należą natomiast do nich wątpliwości związane z problemem oceny dowodów, a więc który z wzajemnie sprzecznych dowodów zasługuje na wiarę, a który tego waloru nie ma. Innymi słowy, stosowanie art. 5 § 2 k.p.k. znajduje zastosowanie dopiero wtedy, gdy możliwość pewnych ustaleń za pomocą swobodnej oceny dowodów zostaje wyczerpana. Sytuacja równoznaczna z "nie dającymi się usunąć wątpliwościami" jest kategorią obiektywną w tym sensie, że zasady logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego lub nauki nie pozwalają ustalić określonego faktu. Nie ma to zatem nic wspólnego z subiektywnymi ocenami strony procesowej.

W przedmiotowej sprawie skarżący podnosząc zarzut naruszenia art. 5 § 2 k.p.k., w treści uzasadnienia powiązał go jednocześnie z zarzutem naruszenia art. 193 §1 k.p.k., który z kolei w swojej treści stanowi polemikę z dokonaną przez Sąd Rejonowy oceną dowodów, tj. opinii biegłego oraz zeznań świadków A. R. i Ł. R.. Jak wynika z akt sprawy, Sąd Rejonowy w toku postępowania powołał biegłego z zakresu badań antropologicznych, który opiniując stwierdził, że na podstawie materiału w postaci nagrań z monitoringu oraz zdjęć oskarżonego nie można wskazać, ale i wykluczyć go jako osobę widniejącą na nagraniu. Wnioski te następnie zostały powielone w opinii ustnej na rozprawie w dniu 5 października 2023 roku oraz w kolejnej opinii pisemnej. Opinie sporządzone przez biegłego stanowią materiał dowodowy i podlegają swobodnej ocenie z uwzględnieniem zasad wyrażonych w art. 7 k.p.k. Przypomnieć w tym miejscu należy, że zgodnie z przywołanym wyżej artykułem, organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów. Wobec powyższego, jak wynika z uzasadnienia pierwszoinstancyjnego, Sąd Rejonowy ocenił dowód z opinii antropologicznej w kontekście pozostałych dowodów – nagrań z meczu, zeznań pokrzywdzonej i innych świadków, którzy znają oskarżonego od wielu lat i bez zawahania stwierdzili, że osobą na nagraniu jest oskarżony, wskazując przede wszystkim na jego sposób poruszania się, rysy twarzy i podobieństwo nosa. Podkreślenia wymaga, że opinia antropologiczna wywołana w przedmiotowej sprawie nie była opinią kategoryczną, bowiem biegły jednoznacznie nie wykluczył, że osobą na nagraniu jest oskarżony. Biegły nie znał oskarżonego, tak jak znali go od lat świadkowie i mógł opierać się wyłącznie na uchwytnych, możliwych do nazwania elementach kształtu głowy, twarzy, ciała oskarżonego, podczas gdy mózg ludzki działa również w sferze, która żadnych nazw nie używa i jest w stanie rozpoznać inną osobę, choć nie potrafi określić, na jakiej podstawie, tak jak krótkowidz z pewnej odległości nie widzi twarzy zbliżającej się osoby, ale doskonale wie, kto się zbliża – nawet jeśli w sylwetce czy ruchach tej osoby nie ma niczego szczególnego, zwłaszcza takiego, co można by określić. Zestawiając wnioski z opinii z pozostałymi dowodami, Sąd Rejonowy doszedł do prawidłowego przekonania, że to oskarżony jest widoczny na nagraniu – gdy roznosił ulotki o treści poniżającej godność pokrzywdzonej.

W wypadku zatem, gdy pewne ustalenie faktyczne zależne jest od dania wiary tej lub innej grupie dowodów, czy też np. dania wiary lub odmówienia wiary wyjaśnieniom oskarżonego, nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo, a ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów rozstrzygane mogą być jedynie na płaszczyźnie utrzymania się przez sąd w granicach sędziowskiej swobody ocen, wynikającej z treści art. 7 k.p.k., lub też przekroczenia przez sąd tych granic i wkroczenia w sferę dowolności ocen. Sąd meriti w sposób precyzyjny i przekonujący wskazał, w oparciu o jakie źródła dowodowe poczynił ustalenia dotyczące sprawstwa oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu i wywód ten w najmniejszym stopniu nie wskazuje na to, że Sąd miał jakiekolwiek wątpliwości o charakterze nieusuwalnym, a także na to, aby konfrontując wywód sądu ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym można byłoby w sposób rozsądny twierdzić, iż organy procesowe powinny takie wątpliwości podjąć.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 173 k.p.k., należy wskazać, że do czynności zaznajamiania świadków z materiałem dowodowym, w tym przypadku z nagraniem z monitoringu, przepisy dotyczące okazania w rozumieniu art. 173 k.p.k nie ma zastosowania, a co za tym idzie, nie mają zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie warunków technicznych przeprowadzenia okazania (Dz. U. Nr 104, poz. 981). Podkreślenia wymaga, że w przedmiotowej sprawie Sąd mógł pominąć odtworzenie nagrania przekazanego przez pokrzywdzoną na rozprawie przy świadkach A. R. oraz Ł. R. i zaliczyć bez odczytywania w poczet materiału dowodowego, skoro świadkowie i strony miały już wcześniej możliwość zapoznania się z ich treścią. Sąd również nie powziął wątpliwości, że nagranie, które widzieli świadkowie, jest tym samym nagraniem, które znajduje się w aktach sprawy, bowiem świadek A. R. w swoich zeznaniach odwoływała się do szczegółowych elementów materiału, np. tego, że oskarżony nosił na nim maseczkę. Konieczność odtworzenia tych dowodów w postaci nagrań miałaby charakter bezwarunkowy dla sądu w sytuacji, gdyby - a contrario - któraś ze stron nie miała możliwości zapoznania się z nim, co nawet nie musiałoby się odbywać w warunkach sali sądowej.

Skarżący niezasadnie kwestionuje również sposób, w jaki świadkowie weszli w posiadanie nagrania z monitoringu, zarzucając świadkowi M. R. popełnienie przestępstwa z art. 241 §1 k.k., tj. rozpowszechnianie bez zezwolenia wiadomości z postępowania przygotowawczego. Oczywiście, w przedmiotowej sprawie świadek M. R. nie dopuścił się zarzucanego mu przez oskarżonego przestępstwa z art. 241 §1 k.k., ponieważ „rozpowszechnianie” należy rozumieć jako czynienie wiadomości ogólnie dostępnymi, umożliwienie zapoznania się z nimi większej i nieoznaczonej z góry liczbie osób. Zachowanie jest publiczne wówczas, gdy ze względu na miejsce lub sposób działania jest lub może być dostrzeżone przez niedającą się z góry określić liczbę bliżej niezindywidualizowanych osób bądź też przez oznaczoną, ale większą liczbę osób. Jak wynika z zeznań A. R. i Ł. R., zostali oni zaznajomieni z nagraniem stanowiącym dowód w sprawie w ich domu, podczas rodzinnego spotkania latem 2022 roku. Takie zachowanie nie stanowi przestępstwa w rozumieniu art. 241 §1 k.k. Nie można również pomijać, że to pokrzywdzona A. Z. jako pierwsza uzyskała nagranie z monitoringu od państwa B., a w związku z tym, że jest ona partnerką świadka M. R., mogła mu je pokazać. Mając powyższe na uwadze, sformułowane przez skarżącego zarzuty dotyczące kwestii zaznajomienia świadków z materiałem dowodowym należy uznać za chybione.

Skarżący podniósł również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przytaczając szereg niepopartych obiektywnymi dowodami twierdzeń, które miały wykazać wadliwość sędziowskiego rozumowania. W odniesieniu do tak sformułowanego zarzutu, Sąd odwoławczy analizował prawidłowość oceny dowodowej dokonanej przez Sąd Rejonowy przez pryzmat ważnej zasady postępowania odwoławczego, wedle której zarzuty odwoławcze nie mogą sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1975 r., sygn. akt II KR 355/74). Krytyka odwoławcza, aby była skuteczna, winna więc wykazać usterki rozumowania zaskarżonego orzeczenia. W ocenie Sądu Okręgowego, wywody apelującego stanowią jedynie alternatywną wersję oceny dowodów, wobec czego należy je uznać wyłącznie za werbalną i bezowocną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego, która nie została poparta żadnymi logicznymi argumentami, wobec czego nie jest w stanie spowodować uwzględnienia zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych. W przekonaniu Sądu drugiej instancji, dokonana przez Sąd meriti ocena dowodów zarówno osobowych, jak i nieosobowych, które zostały dokładnie omówione i przeanalizowane w pisemnych motywach wyroku, bez jej szczegółowego powielania w pełni zasługuje na aprobatę.

W szczególności, nie można podzielić twierdzeń, jakoby nagranie stanowiące dowód w sprawie zostało zmanipulowane. Podkreślenia wymaga, że zarówno sąd, jak i biegli zapoznając się z w/w materiałem nie powzięli wątpliwości dotyczących autentyczności nagrania. Nie można dopuścić w procesie karnym do sytuacji, w której Sąd z urzędu bada autentyczność każdego dowodu bez powzięcia ku temu jakichkolwiek, a zwłaszcza uzasadnionych wątpliwości. Takie działanie prowadziłoby do bezpodstawnego przedłużania postępowania.

Odnosząc się do pozostałych punktów zarzutu nr 3 podniesionego w apelacji należ wskazać, że stopień szczegółowości rozważań sądu odwoławczego poczynionych w wykonaniu dyspozycji art. 457 §3 k.p.k. uzależniony jest od jakości oceny dokonanej przez sąd I instancji. Jeżeli ocena ta jest wszechstronna, pełna, logiczna i wsparta zasadami doświadczenia życiowego, słowem - odpowiadająca całkowicie wymogom nałożonym przez art. 7 k.p.k., to wówczas sąd odwoławczy zwolniony jest od równie drobiazgowego odniesienia się do zarzutów apelacji, kwestionujących w rzeczywistości rzeczoną ocenę. Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy sporządzając uzasadnienie wyroku w przedmiotowej sprawie kompleksowo i przekonująco wyjaśnił, dlaczego zeznania świadków D. G. oraz R. G. – którzy zeznawali na okoliczność obecności i zachowania oskarżonego na spotkaniu wigilijnym - zostały uznane za niewiarygodne, a wręcz wyreżyserowane na potrzeby przyjętej linii obrony oskarżonego.

Ponownie podkreślenia wymaga, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych może zostać podniesiony skutecznie tylko wtedy, gdy w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie niemające jakiegokolwiek oparcia w przeprowadzonych, wiarygodnych dowodach albo gdy takiego ustalenia nie poczyniono, pomimo że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynika. W ocenie Sądu Okręgowego, do wskazanych wyżej uchybień w przedmiotowej sprawie nie doszło.

Przechodząc do zarzutów obrazy prawa materialnego wskazać należy, że każdorazowo obraza prawa materialnego determinowana jest brakiem kwestionowania ustaleń faktycznych, tego zaś o skarżącym i jego apelacji powiedzieć nie było można. Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach wielokrotnie wskazywał, iż istota obrazy prawa materialnego sprowadza się do wadliwej subsumpcji normy prawnej do niespornego stanu faktycznego (m.in. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2022 r., sygn. III KK 382/22, LEX nr 3487985). Zarzut obrazy prawa materialnego odnoszący się do kwalifikacji prawnej czynu można postawić tylko wówczas, gdy skarżący nie podważa ustaleń faktycznych związanych z tą kwalifikacją. Jeżeli bowiem nieprawidłowe są ustalenia faktyczne, na podstawie których sąd dokonał kwalifikacji prawnej czynu, to błędem pierwotnym jest błąd w ustaleniach faktycznych, a jego następstwem wadliwa kwalifikacja prawna. Dlatego też w takiej sytuacji skarżący powinien postawić tylko zarzut błędu w ustaleniach faktycznych i wskazać, że mógł mieć on wpływ na treść wyroku właśnie co do kwalifikacji prawnej czynu (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2022 r. V KK 625/21).

Jak już wykazano powyżej i wobec, jak już ustalono, niezasadnych zarzutów związanych z oceną materiału dowodowego i ustaleń stanu faktycznego, zachowanie oskarżonego względem pokrzywdzonej niewątpliwie wypełnia znamiona czynu z art. 190a §2 k.k., którego czynność sprawcza polega na wprowadzeniu w błąd odbiorcy informacji przez stworzenie wrażenia za pomocą wizerunku lub innych danych osobowych, że informacja ta pochodzi od osoby, do której odnosi się wizerunek lub odnoszą się inne dane osobowe, gdy w rzeczywistości informacja ta pochodzi od sprawcy (A. Zoll [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II, cz. I. Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, LEX 2017, art. 190a, teza 9). Oskarżony w ulotkach wykorzystał wizerunek pokrzywdzonej wklejony w sugestywne zdjęcie oraz dane osobowe w postaci jej imienia, adresu i numeru telefonu. Nie ulega wątpliwości, że treść tej ulotki poniża godność osobistą pokrzywdzonej i jej dobre imię, sugerując odpłatne świadczenie usług seksualnych.

Skarżący w apelacji kwestionuje zaistnienie w przedmiotowej sprawie skutku w postaci szkody majątkowej lub osobistej, która jest jednym ze znamion czynu zabronionego określonego w art. 190a §2 k.k. – ale w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2023 r. Sąd I instancji na podstawie art. 4 § 1 kk zastosował jednak ten przepis w brzmieniu obowiązującym w dacie czynu, co pozornie mogłoby a priori czynić ten zarzut bezzasadnym. Oskarżony powiązał go jednakże na pierwszy rzut oka wewnętrznie sprzecznie z obrazą art. 4 § 1 kk – wskazując, że szkoda nie nastąpiła, wobec czego należałoby zastosować przepis w brzmieniu nowym i w konsekwencji, wobec niewyczerpania wszystkich znamion, wydać wyrok uniewinniający. Tymczasem, wbrew twierdzeniom skarżącego, jak wynika z uważnej lektury uzasadnienia pierwszoinstancyjnego, Sąd Rejonowy wziął pod uwagę treść zmienianego przepisu i stwierdził, że bez wątpienia kolportaż ulotek z danymi pokrzywdzonej wyrządził jej szkodę osobistą. Jak wynika z akt sprawy, pokrzywdzona otrzymała co najmniej kilka telefonów w sprawie ulotek, a świadek R. K. w trakcie jednej z rozmów wprost zapytał pokrzywdzoną czy prowadzi taką działalność (k. 3), co również świadczy o zaistnieniu skutku przestępczego działania oskarżonego w postaci szkody osobistej. Chciał on bowiem, aby na numer telefonu pokrzywdzonej dzwoniły osoby gotowe skorzystać z jej usług o charakterze seksualnym. Treść ulotki, odbieranie telefonów w tej sprawie oraz fakt, że dystrybucja nieprzyzwoitych materiałów miała miejsce w rodzinnym mieście pokrzywdzonej doprowadziło do tego, że poczuła się ona upokorzona, a co za tym idzie, skutek określony we wcześniejszym brzmieniu art. 190a §2 k.k. zaistniał. Sąd również w pełni prawidłowo ustalił, czego wymagało wcześniejsze brzmienie tego przepisu, że oskarżony działał w celu wyrządzenia pokrzywdzonej takiej szkody (bowiem całkowicie nielogicznym byłoby twierdzenie, że stworzenie i rozrzucenie do skrzynek pocztowych takich ulotem miało jakikolwiek inny cel, było młodzieżowym głupim żartem z zamiarem tylko ewentualnym itd.) i uwzględniając całokształt mających zastosowanie w sprawie przepisów, mając do wyboru co najmniej dwie wersje stanu prawnego do zastosowania (bo znamiona z art. 190a § 1 kk zostały wypełnione dla obu tych stanów), wybrał reżim obowiązujący w dacie czynu, bowiem choćby tylko zastosowany art. 37a § 1 kk w aktualnym brzmieniu jest surowszy, nakazując rozważanie wysokości np. kary grzywny od wyższego o połowę jej minimalnego wymiaru (od 150, a nie jak wcześniej od 100 stawek dziennych). Mając powyższe rozważania na względzie, zarzut skarżącego dotyczący obrazy prawa materialnego należało uznać za chybiony.

Po przeanalizowaniu okoliczności kontrolowanej sprawy, w szczególności po uwzględnieniu rodzaju i rozmiaru ujemnych następstw przestępstwa, a także właściwości i warunków osobistych sprawcy, Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że nie można stwierdzić, iż orzeczona wobec oskarżonego kara nie była celowa, oczekiwana i sprawiedliwa, a raczej, że jest ona dość łagodna. Trzeba było bowiem zaakceptować przedstawione precyzyjnie przez Sąd Rejonowy przesłanki, jakimi kierował się przy wyborze rodzaju oraz wymiaru kary, która jest adekwatna do czynu, jakiego dopuścił się S. M.. Sąd Rejonowy wziął pod uwagę wszystkie okoliczności obciążające i łagodzące dotyczące oskarżonego. Przestępstwo z art. 190a §2 k.k. zagrożone jest karą od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Wobec tego wymierzona oskarżonemu, przy zastosowaniu przepisu art. 37a §1 k.k. kara wolnościowa – kara grzywny, nie może być w żadnym razie uznana za nadmiernie surową. Przeciwnie, trafnie odzwierciedla ona stopień winy oskarżonego, szkodliwość społeczną jego czynu, a środek karny w postaci publikacji wyroku oddaje właściwie społeczny sprzeciw dla sprawców tego rodzaju przestępstw, a także pozwoli wpłynąć na oskarżonego odpowiednio prewencyjnie na przyszłość.

Wniosek

O uchylenie orzeczenia Sądu Rejonowego i umorzenie postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność podniesionych przez oskarżonego zarzutów skutkowała niezasadnością postulowanego wniosku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność wniesionej apelacji i brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

------------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 636 §1 k.p.k. w zw. z art. 8 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 123 z późn. zm.) obciążył oskarżonego kosztami sądowymi za II instancję (400 zł opłaty od kary i 20 zł ryczałtu za doręczenia pism w postępowaniu apelacyjnym).

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana