Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II W 317/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2023 roku

Sąd Rejonowy w Żorach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Kamil Leśniewski

Protokolant: Monika Mej

pod nieobecność oskarżyciela

po rozpoznaniu na rozprawie 16 października 2023 roku

sprawy przeciwko

B. P. (P.)

synowi A. i R., z domu U.

urodzonemu (...) w Ż.,

oskarżonemu o to, że:

od nieustalonego okresu do dnia 15 kwietnia 2023r. prowadził sprzedaż różnych artykułów, w tym artykułów spożywczych, kosmetyków, odzieży na terenie posesji przy ul. (...) w Ż. bez prowadzenia wymaganej księgi,

tj. o wykroczenie skarbowe z art. 60 § 1 i 4 k.k.s.

orzeka

1.  uznaje oskarżonego B. P. za winnego popełnienia czynu opisanego w części wstępnej wyroku, czym wyczerpał dyspozycję art. 60 § 1 i 4 k.k.s. i za to na mocy art. 60 § 4 k.k.s. w zw. z art. 48 § 1 i 4 k.k.s. skazuje go na karę grzywny w wysokości 2.500,00 zł (dwa tysiące pięćset 00/100) złotych;

2.  na podstawie art. 113§ 1 k.k.s. w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 21 pkt 1 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zasądza od B. P. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 (sześćdziesiąt 00/100) złotych tytułem zwrotu wydatków i opłatę w kwocie 250 (dwieście pięćdziesiąt 00/100) złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II W 317/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

7.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

B. P.

Od nieustalonego okresu do dnia 15 kwietnia 2023r. prowadził sprzedaż różnych artykułów, w tym artykułów spożywczych, kosmetyków, odzieży na terenie posesji przy ul. (...) w Ż. bez prowadzenia wymaganej księgi,
tj. wykroczenie skarbowe z art. 60 § 1 i 4 k.k.s.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

B. P. od nieustalonego okresu prowadził zorganizowaną działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży artykułów spożywczych, kosmetyków, artykułów gospodarstwa domowego oraz odzieży na terenie posesji położonej w Ż. przy ul. (...). Działalność ta prowadzona była w tzw. szarej strefie, tj. poza wszelką ewidencją wymaganą przepisami prawa podatkowego; w szczególności B. P. nie prowadził ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 109 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (VAT). Na terenie wspomnianej posesji B. P. ponadto magazynował ww. towary w ilościach wskazujących na ich handlowe przeznaczenie. B. P. posiadał stałych klientów.

15 kwietnia 2023 roku, w związku z realizacją ustawowych zadań służbowych, funkcjonariusze (...) C. W. J., A. W. oraz P. I. udali się w godzinach porannych na posesję położoną przy ul. (...) w Ż.. Na gorącym uczynku wykryli wówczas sprzedaż przez B. P. osobie trzeciej paczki kawy oraz wody mineralnej. Sprzedaż ta nie została w żaden sposób odnotowana. W związku z wykrytym procederem wzmiankowani funkcjonariusze zaproponowali B. P. mandat karny w wysokości 2500 złotych; B. P. odmówił przyjęcia mandatu karnego.

B. P. urodził w 1963 roku. Nie był dotychczas karany sądownie, bądź też nastąpiło zatarcie skazania (brak wpisów w karcie karnej). Nie ma on nikogo na utrzymaniu. Deklaruje, że jest rolnikiem i osiąga dochód około 4-5 tyś zł na rękę; posiada nadto dwie nieruchomości gruntowe oraz mieszkanie. Ma wykształcenie średnie.

zeznania W. J.,
protokół odmowy przyjęcia mandatu, częściowo wyjaśnienia oskarżonego

zeznania W. J.
protokół odmowy przyjęcia mandatu, częściowo wyjaśnienia oskarżonego

karta karna,
dane osobopoznawcze podane podczas przesłuchań

2,16,19,
43-45

2,16,19,
43-45

15,20,43

7.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

--------

------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

-----------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------

-----------

2.  OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

zeznania W. J. (k. 19)

protokół odmowy przyjęcia mandatu (k. 2)

karta
karna (k. 20)

częściowo
wyjaśnienia oskarżonego (k. 16 oraz
43-45)

Sąd dał wiarę ww. zeznaniom, albowiem zostały złożone przez funkcjonariusza publicznego, który w ocenie Sądu nie miał motywacji do składania zeznań o treści niezgodnej z prawdą; zeznania te były ponadto spójne, logiczne oraz zgodne z doświadczeniem życiowym. Korespondowały one również z uznaną za wiarygodną częścią wyjaśnień oskarżonego.

Sąd dał wiarę ww. dowodowi, albowiem stanowi on dokument urzędowy, sporządzony przez uprawniony podmiot, a jego treść w pełni koreluje z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Sąd dał wiarę ww. dowodowi, albowiem stanowi on dokument urzędowy, wydany przez uprawniony podmiot, a jego treść w pełni koreluje z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Sąd uznał za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonego w zakresie w jakim przyznał się on do sprzedaży kawy i wody 15 kwietnia 2023 roku oraz w zakresie w jakim wskazywał, że nie był to jednorazowy przypadek – w tym zakresie wyjaśnienia były bowiem zgodne z innymi dowodami, którym Sąd dał wiarę, a zarazem były spójne oraz logiczne.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.1.1

Częściowo
wyjaśnienia oskarżonego (k. 16 oraz
43-45)

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie w jakim wyjaśniał on, że rzeczy sprzedawał bez osiągania jakiegokolwiek zysku oraz że przypadek, gdy został ujęty na gorącym uczynku był jednorazowy, bądź też, że sprzedaż miała charakter wyłącznie okazjonalny, tj. w zakresie w jakim zeznania te były sprzeczne z zeznaniami funkcjonariusza KAS, którym to Sąd dał wiarę.

Zgodnie z art. 7 k.p.k., stosowanym do postępowania w sprawach o wykroczenia skarbowe na mocy art. 113 § 1 k.k.s., sąd dokonuje swobodnej oceny dowodów z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

W rozpatrywanej kwestii zasady doświadczenia życiowego oraz zasady prawidłowego rozumowania (logiki formalnej) nie pozwoliły na danie wiary wyjaśnieniom oskarżonego w zakwestionowanym zakresie.

Po pierwsze odnotować należy, że wyjaśnienia oskarżonego były w pewnej części wewnętrznie sprzeczne, tj. podczas przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym zeznał on, iż: „ czasem okazjonalnie zdarzało mi się sprzedać jakąś pastę do zębów, proszek do prania, kapsułki do prania, czekoladę. Ubrania zazwyczaj rozdaję za darmo (…)” (k. 16). Tymczasem przed Sądem zeznał on, iż: „ przyznaję się do sprzedania i wskazuję, że nie prowadziłem działalności gospodarczej. To był jednorazowy przypadek (…). Tylko raz sprzedałem” (k. 43). Zestawiając powyższe nie sposób nie zauważyć sprzeczności pomiędzy „czasem okazjonalnie zdarzało mi się sprzedać” a „to był jednorazowy przypadek”; równocześnie wyrażonego na rozprawie stanowiska, że wykryta na gorącym uczynku sprzedaż była jednorazowa nie sposób uznać za przejęzyczenie, albowiem oskarżony stanowisko to powtórzył dwukrotnie. Różnica znaczeniowa pomiędzy sformułowaniem „jednorazowy” a „okazjonalnie” jest
– w ocenie Sądu – oczywista dla przeciętnego, nieposiadającego defektów intelektualnych człowieka, w tym w szczególności osoby wykształconej. Skoro zatem oskarżony nie jest osobą o obniżonej sprawności intelektualnej (brak podstaw ku takiemu twierdzeniu) oraz posiada wykształcenie średnie, to nie sposób zakładać, że nie rozróżniał znaczenia przedmiotowych przymiotników. Rzeczona sprzeczność została wychwycona przez Sąd bezpośrednio podczas przesłuchania. Na wezwanie Sądu do jej wyjaśnienia oskarżony zmienił prezentowaną wersję wydarzeń i podał, że „ przez kilka lat do tyłu udało mi się sprzedać jakieś tam rzeczy: pastę, proszek. To jest rozłożone na kilka lat”. W ocenie Sądu powyższe sprzeczności pomiędzy poszczególnymi wyjaśnieniami oskarżonego wskazują na przyjęcie przez niego linii obrony sprowadzającej się do umniejszania znaczenia i rozmiarów jego zachowania oraz celowego wprowadzenia do procesu nieprawdy (świadomie fałszywe wyjaśnienia).

Ideą przesłuchania bezpośredniego jest kontakt słowno-wzrokowy przesłuchującego z przesłuchiwanym, tak aby przy ocenie wartości dowodowej złożonych wyjaśnień (zeznań) możliwe było wzięcie pod uwagę niewerbalnych aspektów przesłuchania, takich jak mimika słuchanej osoby, czy jej reakcje skórne (np. zaczerwienienie się) podczas interakcji z przesłuchującym (por. np. S. Waltoś, P. Hofmański, Proces Karny. Zarys systemu, Warszawa 2013, s. 261 oraz wyrok SN z 17 października 1980 roku, sygn. akt V KRN 96/80). Podczas przesłuchania oskarżonego Sąd dopatrzył się zaś swoistego zmieszania, wybicia z rytmu oraz krótkotrwałej utraty kontaktu wzrokowego oskarżonego z Sądem po wytknięciu przez Sąd opisanych wyżej sprzeczności i wezwaniu do ich wyjaśnienia; dopiero po zebraniu myśli oskarżony powrócił do odpowiedzi na pytanie Sądu, przy czym czynił zauważalne przerwy w swojej wypowiedzi (inny rytm wypowiedzi, niż przy pierwotnych „pewnych” wyjaśnieniach). Dla Sądu powyższe okoliczności są dodatkowym argumentem za nieszczerością oskarżonego.

Odrębną kwestią jest kwestia niewiarygodności złożonych wyjaśnień per se. W ocenie Sądu wyrażona w nich linia narracyjna może zostać określona przymiotnikiem „naiwna”. Oskarżony sugeruje m.in. zakupywanie na zapas nawet 20 paczek kawy, a to wyłącznie z uwagi na rzekomą obawę o wzrost jej ceny. Doświadczenie życiowe wskazuje, że nie jest to wiarygodne tłumaczenie w przypadku bycia „zwykłym konsumentem” (takie osoby faktycznie często kupują kilka opakowań na zapas, lecz poza zupełnie skrajnymi przypadkami posiadają co najwyżej po kilka zapasowych paczek danego produktu); tego typu zachowanie jest z kolei w pełni racjonalne dla osób trudniących się handlem w tym szeroko rozumianych „hurtowników”. Idąc dalej, zupełnie nie przekonuje tłumaczenie, że sprzedaż w dniu wykrycia była przypadkowa i spowodowana czymś, co jak się wydaje można sprowadzić do współczucia wobec przypadkowej kobiety – cytując wyjaśnienia osk. (k. 43) „ Tego dnia zatrzymano kobietę i przesłuchiwano ją na podwórku. Chciało się jej pić, chciała tabletki popić. Dałem jej wodę mineralną (…).” Podobnie jak w rozważanej powyżej kwestii „jednorazowości” oskarżony zapomniał, że zgodnie z wcześniejszymi wyjaśnieniami nie „dał” a „sprzedał” i to nie tylko wodę, ale również paczkę kawy (k. 16). Zasady doświadczenia życiowego jednoznacznie wskazują, że przypadek jest w tym zakresie zupełnie wykluczony – gdyby był to przypadek, to oskarżony po pierwsze poczęstowałby napotkaną kobietę wodą (o ile miałby taki gest sumienia), a po drugie temat kawy by nie istniał; to, że temat kawy istniał jednoznacznie wskazuje na zorganizowany proceder prowadzenia niezarejestrowanej sprzedaży. Zupełnie na marginesie można jedynie dodać, że tłumaczenie oskarżonego jest w tym zakresie tak absurdalne, że mimowolnie przywodzi na myśl kultową scenę z klasycznej polskiej komedii M. (1980, reż. S. B.) z tragarzami, którzy „przypadkiem” zjawili się w mieszkaniu głównego bohatera; Sąd nie mógł udzielić ochrony prawnej tego typu tłumaczeniu.

Równocześnie, mając na uwadze całokształt zgromadzonych w sprawie dowodów, Sąd uznał, że działalność oskarżonego polegająca na prowadzeniu niezarejestrowanej działalności gospodarczej sprowadzającej się do sprzedaży różnych artykułów, w tym żywności, była działalnością nie tylko
nie-jednorazową, ale po prostu działalnością o charakterze ciągłym. Doświadczenie życiowe wskazuje bowiem, że o ile sprzedaż pewnego typu artykułów może być działalnością ściśle okazyjną – np. rokroczna sprzedaż zniczy na 1 listopada pod cmentarzem – o tyle sprzedaż pewnych kategorii rzeczy taką nie bywa. Za okolicznością tą przemawiają również zapasy produktów trzymane przez oskarżonego (por. zapasy kawy wspomniane powyżej), jak i charakter produktów, którymi handlował (pasty do zębów, proszki do prania, kapsułki do prania, słodycze, wody mineralne, kawy, ubrania ( vide: k. 16), a nawet biżuteria ( vide k. 19)).

Z analogicznych powodów nie są dla Sądu przekonywujące próby tłumaczenia przez oskarżonego swojego zachowania pobudkami altruistycznymi (bezzarobkowa sprzedaż) – już zresztą sama ujawniona in fragranti przez funkcjonariuszy KAS sprzedaż nie może zostać uznana za „altruistyczną”, gdyż ceny wówczas przyjęte przez oskarżonego są dla Sądu cenami normalnie spotykanymi w tego typu obrocie handlowym (zwłaszcza jeśli jest on prowadzony w „szarej strefie” i sprzedający nie odprowadza podatku VAT, czy podatków dochodowych). Sąd nie neguje przy tym twierdzeń oskarżonego, że pewną część swojego towaru przeznacza on na cele charytatywne – aspekt ten jest jednak poza zakresem rozpoznania niniejszej sprawy; na marginesie warto dodać, że duża grupa przedsiębiorców przeznacza na cele charytatywne część towaru, którego nie udało im się zbyć, a którego data ważności dobiega do końca.

Ostatecznie, odnotować należy próbę narzucania przez oskarżonego narracji sprowadzającej się do tego, że stał się on de facto ofiarą aparatu państwowego, tj. obiektem nieuzasadnionego wzmożonego zainteresowania organów ścigania, które za wszelką cenę chciały znaleźć dowody jego winy ( vide k. 43), podczas gdy „prawdziwi przestępcy” byli obok. W ocenie Sądu tego typu narracja, poza oczywistą próbą zdyskredytowania prawidłowych ustaleń organów śledczych, stanowi wyraz wewnętrznego dążenia do oszukania samego siebie motywowany chęcią zmniejszenia dysonansu poznawczego pomiędzy „jestem człowiekiem prawym i sprawiedliwym” i „dopuściłem się czynu zabronionego”; zjawisko tego typu jest od lat przedmiotem badań zakresu psychologii oraz kryminologii (por. np. B. Hołys, Kryminologia, Warszawa 2022, s. 1041).

Z powyższych powodów Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonego we wskazanym zakresie za kłamliwe i mające na celu wprowadzenie do procesu niezgodnego z zaszłościami faktycznymi materiału dowodowego.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

B. P.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgodnie z art. 60 § 1 k.k.s. kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych; w wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe (art. 60 § 4 k.k.s.).

Stosownie do art. 53 § 8 k.k.s. wypadek mniejszej wagi jest to czyn zabroniony jako wykroczenie skarbowe, które w konkretnej sprawie, ze względu na jej szczególne okoliczności zarówno przedmiotowe, jak i podmiotowe – zawiera niski stopień społecznej szkodliwości czynu, w szczególności gdy uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznoprawna nie przekracza ustawowego progu z § 6, a sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie wskazują na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku finansowoprawnego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach, albo sprawca dopuszczający się czynu zabronionego, którego przedmiot nie przekracza kwoty małej wartości, czyni to z pobudek zasługujących na uwzględnienie.

Z kolei zgodnie z art. 53 § 21 k.k.s. przez księgi należy rozumieć księgi rachunkowe, podatkową księgę przychodów i rozchodów, ewidencję, rejestr oraz inne podobne urządzenia ewidencyjne, do których prowadzenia zobowiązuje ustawa, a w szczególności zapisy kasy rejestrującej.

Art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej „ustawa o VAT”) przewiduje, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów na terenie kraju; pod podjęciem tym zgodnie z art. 2 pkt 22 oraz art. 7 ust. 1 analizowanej ustawy należy rozumieć m.in. sprzedaż towarów. Podatnikami podatku VAT są m.in. osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przez pojęcie działalności gospodarczej na gruncie ustawy o VAT rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody; działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust 1 i 2 ustawy o VAT).

Zgodnie z art. 109 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym; zwolnienie na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT dotyczy przy tym podatników o wartości sprzedaży do 200 tyś w roku poprzednim oraz proporcjonalnie obliczonej wielkości w przypadku podatników rozpoczynających działalność. Innymi słowy, drobni przedsiębiorcy tj. podmioty prowadzące działalność gospodarczą, u których sprzedaż jest zwolniona na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT, zobowiązani są do prowadzenia ewidencji sprzedaży za każdy dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym; prowadzenie takiej ewidencji przez podatnika zwolnionego z VAT jest niezbędne w celu ustalenia momentu, w którym wartość sprzedaży przekroczy kwotę uprawniającą podatnika do korzystania ze zwolnienia od podatku.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie pozwala na ustalenie skali działalności oskarżonego w pryzmacie wskazania, czy jest on zobligowany do posiadania kasy fiskalnej, czy też czy jest on objęty obligatoryjnymi ewidencjami na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT). Wobec powyższego, stosując najbardziej korzystną dla oskarżonego wersję, przyjąć należało, że prowadzona przez niego działalność stanowi działalność nieewidencjonowaną w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców. Przyjęcie takiej klasyfikacji jego działalności nie zwalnia go jednak z obowiązków wynikających z przywołanego powyżej art. 109 ust. 1 ustawy o VAT. W piśmiennictwie słusznie wskazuje się bowiem, że „ prowadzenie działalności nieewidencjonowanej nie jest równoznaczne ze zwolnieniem osób podejmujących tego typu aktywność z obowiązków nakładanych przez przepisy podatkowe. W przepisach ustaw podatkowych zawarte są odrębne definicje działalności gospodarczej. (…) art. 15 ust. 2 ustawy o VAT definiuje działalność gospodarczą, wskazując, że obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, a w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast art. 113 ustawy o VAT przewiduje zwolnienie podmiotowe dla osób nieprzekraczających limitu przychodów powodujące, że żadna z osób prowadzących działalność nieewidencjonowaną tych limitów nie przekroczy. Jednocześnie art. 109 ustawy o VAT zobowiązuje korzystających ze zwolnienia podatników do prowadzenia dziennej, uproszczonej ewidencji sprzedaży. Ta właśnie ewidencja może stanowić narzędzie służące do kontroli legalności działań podatników zajmujących się działalnością nieewidencjonowaną” (por. A. Pietrzak (red.), Prawo przedsiębiorców. Komentarz, WKP 2019, LEX, komentarz do art. 5).

Typ czynu z art. 60 § 1 i 4 k.k.s. jest typem formalnym, a zatem do uznania jego realizacji przez daną osobę konieczne jest wyłącznie ustalenie, że osoba ta wypełniła jego znamiona. Konieczne znamiona przedmiotowe to: (1) istnienie ustawowego obowiązku prowadzenia stosownej księgi w rozumieniu art. 53 § 21 k.k.s., (2) nieprowadzenie tejże księgi, (3) istnienie podstaw do uznania przypadku mniejszej wagi w rozumieniu art. 53 § 8 k.k.s.; z kolei wymaganiem strony podmiotowej jest ustalenie umyślności – zarówno w formie zamiaru wynikowego, jak i bezpośredniego w rozumieniu art. 4 § 2 k.k.s.

Przenosząc powyższe na kanwę rozpoznawanej sprawy uznać należy, że ww. znamiona strony przedmiotowej, jak i podmiotowej zostały przez oskarżonego w pełni zrealizowane.

Oskarżony był bowiem podatnikiem podatku VAT, gdyż prowadził działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, tj. prowadził w sposób zorganizowany i ciągły handel różnymi przedmiotami z zakresu artykułów spożywczych, artykułów gospodarstwa domowego, czy też odzieży. Działalność ta prowadzona była nadto w stałym punkcie i z odpowiednim planowaniem – wymowne w tym zakresie jest m.in. wcześniejsze zakupywanie i gromadzenie większych partii towaru; doświadczenie życiowe wskazuje, że pozwala to na uzyskanie lepszej ceny zakupu towaru, usprawnia proces zakupowy (jedno zamówienie / jedna wizyta w hurtowni), a zarazem zabezpiecza ciągłość prowadzonej działalności („towaru nie braknie”); jest to równocześnie praktyka powszechnie spotykana u osób trudniących się handlem zarobkowym.

Przyjmując ponownie najbardziej korzystną dla oskarżonego wersję odnośnie do skali prowadzonej przez niego działalności, był on co najmniej zobowiązany do prowadzenia ewidencji sprzedaży za dany dzień w rozumieniu art. 109 ust. 1 ustawy o VAT. Ewidencji takiej nie prowadził, gdyż jego działalność była w pełni działalnością „szarostrefową”. Nieprowadzenie ewidencji wymaganej przez przepisy ustawy o VAT stanowi nieprowadzenie księgi w rozumieniu art. 60 k.k.s. (por. art. 53 § 21 k.k.s.).

Charakter poddawanego prawnokarnemu wartościowaniu zachowania oskarżonego przemawia równocześnie za przyjęciem w sprawie przypadku mniejszej wagi w rozumieniu 53 § 8 k.k.s.

Równocześnie nie budzi wątpliwości Sądu fakt, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim, tj. świadomie, motywowany chęcią zysku i poczuciem bezkarności, realizował swoje zamiary gospodarcze z pogwałceniem przepisów prawa podatkowego.

Tym samym w sprawie zrealizowane zostały wszystkie wymagane przepisami ustawy karnoskarbowej znamiona przedmiotowo-podmiotowe typu czynu z art. 60 § 1 w zw. z § 4 k.k.s., a równocześnie nie ujawniły się żadne okoliczności mogące doprowadzić do wyłączenia karalności lub winy oskarżonego. Doprowadziło to do przypisania mu odpowiedzialności za rozpatrywany czyn.

1.4.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

--------------------------------

-----------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.5.  Warunkowe umorzenie postępowania

-----------------------------

-------------------------------------------------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.6.  Umorzenie postępowania

-----------------------------

-------------------------------------------------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.7.  Uniewinnienie

-----------------------------

-------------------------------------------------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

B. P.

1

1.1.1

Sąd wymierzył oskarżonemu karę grzywny w wysokości zaproponowanego mu uprzednio mandatu karnego oraz wydanego przez tut. Sąd wyroku nakazowego.

Wymierzając karę grzywny Sąd kierował się dyrektywami wymiaru kary wyrażonymi w art. 13 § 1 k.k.s. oraz art. 48 § 1 i 4 k.k.s.

Zgodnie z art. 13 § 1 k.k.s. wymierzając karę sąd uwzględnia w szczególności rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynu zabronionego, rodzaj i stopień naruszenia ciążącego na sprawcy obowiązku finansowego, jego motywację i sposób zachowania się, właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed popełnieniem czynu zabronionego i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza gdy czynił starania o zapobieżenie uszczupleniu należności publicznoprawnej lub o jej późniejsze wyrównanie. Wymierzając karę grzywny sąd uwzględnia również stosunki majątkowe i rodzinne sprawcy oraz jego dochody i możliwości zarobkowe (art. 48 § 4 k.k.s.).

W wymiarze kary należy niewątpliwie uwzględniać także stopień winy – rozumianej jako możliwość postawienia zarzutu, że w sytuacji oskarżonego modelowy obywatel nie podjąłby decyzji o popełnieniu czynu zabronionego (por. W. Wróbel, A. Zoll, Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2012, s. 179). Stopień ten Sąd ocenił jako wysoki. Oskarżony jest bowiem osobą stosunkowo dobrze wykształconą (wykształcenie średnie), o braku stwierdzonych defektów intelektualnych, dobrze radzącą sobie w sprawach urzędowych (o czym świadczy m.in. wniesiony przez niego sprzeciw od nakazu zapłaty, czy też wniosek o uzasadnienie niniejszego orzeczenia), a zatem osobą, od której można było w pełni wymagać zgodnego z prawem zachowania.

Stopień społecznej szkodliwości czynu (por. art. 53 § 7 k.k.s.) Sąd uznał za niski; aspekt ten jest ściśle powiązany ze sklasyfikowaniem czynu zarzuconego oskarżonemu za przypadek mniejszej wagi i przypisaniem mu wykroczenia, a nie przestępstwa.

W wymiarze kary Sąd uwzględnił wszystkie ww. okoliczności. W szczególności Sąd wziął pod uwagę, że swym działaniem oskarżony chciał uniknąć jednego z podstawowych obowiązków należących do przedsiębiorców – obowiązku odprowadzania podatków od swojej działalności; funkcjonowaniem w szarej strefie oskarżony chciał bezprawnie uniknąć jakiejkolwiek państwowej ingerencji/nadzoru nad swoją działalnością, w tym ponoszenia ciężarów publicznoprawnych. Swoją postawą uzyskiwał także nieuzasadnioną przewagę nad konkurentami na rynku, albowiem mógł oferować ceny towarów z pominięciem danin publicznoprawnych; przekładało się to niewątpliwie na zysk. Jako istotną okoliczność na niekorzyść oskarżonego Sąd poczytał jego postawę po popełnieniu (wykryciu) zarzuconego mu czynu, tj. całkowite ignorowanie swojego sprawstwa i niewyrażanie jakiejkolwiek skruchy lub refleksji, a wręcz oskarżanie aparatu państwowego o zaistniałą sytuację. Z kolei jako okoliczność przemawiająca na korzyść oskarżonego Sąd wziął pod uwagę jego dotychczasową niekaralność.

Wymierzona kara, w ocenie Sądu, jest karą właściwą by odpowiednio uzmysłowić oskarżonemu, że przestrzeganie wymogów prawa, w tym podczas prowadzenia działalności gospodarczej, nie jest „możliwością”, czy „zaproszeniem” a obowiązkiem każdej osoby. Orzeczona kara jest też karą właściwą, aby dać odpowiedni przekaz społeczny, że zachowania naruszające porządek prawny spotkają się z odpowiednią i zdecydowaną reakcją aparatu państwowego go broniącego.

Wymierzona kara jawi się przy tym jako odpowiednio skorelowana z dochodami oskarżonego (deklarowane dochody to 4-5 tyś „na rękę”), stanem posiadania (2 nieruchomości gruntowe i mieszkanie) oraz jego sytuacją rodzinną; jest ona nadto uplasowana w dolnej granicy ustawowego zagrożenia, skoro maksymalna grzywna za wykroczenie skarbowe na dzień popełnienia czynu to aż 69.800 złotych.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

------------------

---------------------

---------------------

------------------------------------------------------------------------------

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 113 k.k.s. w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 21 pkt 1 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych. Na zasądzoną kwotę złożyło się 60 złotych tytułem poniesionych przez Skarb Państwa wydatków (ryczałt za doręczenia – 2 x 20 złotych i karta karna – 20 złotych) oraz 250 złotych tytułem opłaty od wymierzonej kary grzywny, tj. 10% tejże kary. Sąd nie dopatrzył się w sprawie podstaw do zwolnienia oskarżonego z przedmiotowych kosztów – posiada on bowiem umiarkowanie wysokie dochody na poziomie 4-5 tyś „na rękę” miesięcznie oraz inny majątek, a zarazem nie posiada nikogo na utrzymaniu.

6.  1Podpis