Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie w postępowaniu uproszczonym sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko K. W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

od wyroku Sądu Rejonowego w Opocznie

z dnia 21 listopada 2013 roku, sygn. akt I C 270/13

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od pozwanego K. W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 2.224 ( dwa tysiące dwieście dwadzieścia cztery) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 19 kwietnia 2013roku, nie obciążając pozwanego kosztami procesu za obie instancje.

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt II Ca 146/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy w Opocznie po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeciwko K. W. o zapłatę oddalił powództwo.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

K. W.został studentem (...)im. (...)w R.na wydziale (...). Złożył ślubowanie. Nie podjął on faktycznie studiów, bo wybrany kierunek okazał się nieodpowiedni i niezgodny z jego oczekiwaniami. Decyzją Dziekana nr (...)z dnia 3 stycznia 2008 r. K. W.został skreślony z listy studentów z powodu nierozliczenia semestru oraz zaległości finansowej.

Nauka w uczelni była płatna. K. W. nie opłacił czesnego za wrzesień 2007 r., którego termin płatności został określony na 30.09.2007 r., październik, którego termin płatności został określony na 20.10.2007 r., listopad, którego termin płatności został określony na 20.11.2007 r. i grudzień 2007 r., którego termin płatności został określony na 20.12.2007 r.

(...)im. (...)w R.w dniu 29 października 2012 roku zbyła wierzytelność przysługującą mu od dłużnika K. W.na rzecz (...) Spółki z o.o.w W..

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo nie jest zasadne.

Pozwany podniósł zarzut przedawnienia i zarzut ten w ocenie Sądu jest skuteczny.

Sąd nie podzielił argumentów strony powodowej zawartych w piśmie sporządzonym 27.09.2013 r. (data wpływu do Sądu 4.10.2013 r.) na okoliczność, że w sprawie należy zastosować 10 - letni termin przedawnienia do roszczenia uczelni o zapłatę czesnego i opłat związanych z odbywaniem studiów na podstawie art. 118 in principio k.c.

Jak stanowi art. 117 k.c, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu (z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie). Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie może się uchylić od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się zarzutu przedawnienia. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata (art. 118 k.c). Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 k.c).

Sąd w odniesieniu do pozwanego zarzutu przedawnienia uznał, że w sprawie będzie miał zastosowanie art. 751 ust. 2 k.c. zgodnie z którym z upływem dwóch lat przedawniają się roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom utrzymującym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakład na ten cel przeznaczone.

Strony łączyła bowiem umowa o nauczanie, a więc umowa o świadczenie usług, która nie jest uregulowana innymi przepisami, a do której stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 k.c).

Wskazać bowiem należy, że (...)im. (...)w R.jest zakładem - jednostką organizacyjną, która prowadzi działalność polegającą na świadczeniu usług w zakresie nauczania młodzieży. Działalność ta ma charakter stały (nauka odbywa się corocznie) i ma charakter zorganizowany (uczelnia posiada swoje organy, zatrudnia wykładowców, posiada zaplecze lokalowe do prowadzenia nauczania - statut uczelni). Nadto podnieść trzeba, że działalność ta ma charakter odpłatny. Za świadczone usługi studenci ponoszą opłatę w postaci czesnego.

(...)im. (...)w R.jest zatem zakładem przeznaczonym do świadczenia usług polegających na nauce.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa wskazała, że dochodzone pozwem kwoty z tytułu czesnego, miały być płatne: jedna do 30 września 2007 roku, druga do 20 października 2007 roku, trzecia do 20 listopada 2007 roku i czwarta do 20 grudnia 2007 roku.

Zatem roszczenia te stały się wymagalne w dniach: 1 października 2007 roku, 21 października 2007 roku, 21 listopada 2007 roku i 21 grudnia 2007 roku. Wobec tego, wierzytelność uległa przedawnieniu nie później niż w dniu 1 października 2009 roku, 21 października 2009 roku, 21 listopada 2009 roku i 21 grudnia 2009 roku, a zatem przed wytoczeniem powództwa oraz przez dokonaniem przelewu wierzytelności.

Gdyby przyjąć stanowisko pozwanego, że świadczenie o zapłatę czesnego jest świadczeniem okresowym, czyli obowiązek jego spełnienia powtarza się w okresach z góry oznaczonych (w przedmiotowej sprawie regulacja zawarta w § 3 pkt 3 lit. b regulaminu opłat (...) im. (...)w R.karta 31) to poszczególne roszczenia o zapłatę czesnego uległy przedawnieniu odpowiednio w dniach i miesiącach jak wyżej tylko 2010 roku.

W tej sytuacji zarzut przedawnienia jest zasadny - należność dochodzona pozwem „już jako przedawniona" została sprzedana stronie powodowej w dniu 29 października 2012 r.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zarzucając mu:

1. obrazę przepisu prawa materialnego, tj. art. 750 kc poprzez jego błędną wykładnię wyrażającą się w przyjęciu, że umowa o świadczenie usług edukacyjnych stanowi umowę nienazwaną, przez co do tego stosunku prawnego należy stosować przepisy o zleceniu, podczas gdy w ramach reżimu szkolnictwa wyższego wykształcił się nowy typ umowy nazwanej i do stosunku prawnego pomiędzy uczelnią wyższą, a studentem stosuje się przepisy ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z 2005r. nie zaś przepisy o zleceniu;

2. obrazę przepisów prawa materialnego, tj. przepisu art. 751 pkt 2 kc w zw. z § 10. załącznika do rozporządzenia Prezesa RM z 20.06.2002r. w sprawie

zasad techniki prawodawczej, poprzez ich błędną, rozszerzającą wykładnię

wyrażającą się w:

a) zakwalifikowaniu roszczeń Powoda, jako roszczeń z tytułu nauki, podczas
gdy są to roszczenia z tytułu kształcenia studentów,

o których stanowi ustawa Prawo o szkolnictwie, natomiast dyrektywy wykładni językowej i zasady techniki prawodawczej nakazują przyjmować, iż „do oznaczenia jednakowych pojęć używa się jednakowych określeń, a różnych pojęć nie oznacza się tymi samymi określeniami", przez co Sąd w sposób niedopuszczalny złamał zasadę zakazu rozszerzającej wykładni wyjątków (art. 751 kc zawiera normy szczególne wobec art. 118 kc);

b) stwierdzeniu, że czynności „zawodowego trudnienia się" i „utrzymywania zakładów przeznaczonych na cele" związane z nauką nie stanowi działalności gospodarczej, podczas gdy zarówno trudnienie się zawodowo w/w czynnościami, jak i utrzymywanie zakładów na ten cel przeznaczonych - oznacza w rzeczywistości prowadzenie działalności gospodarczej, natomiast kształcenie studentów przez uczelnie wyższe w ramach reżimu prawnego szkolnictwa wyższego nie stanowi działalności gospodarczej in genere,

- przez co w konsekwencji Sąd błędnie zastosował normę z art. 751 pkt 2 kc przewidującą 2 letni termin przedawnienia zamiast normy z art. 118 kc przewidującej 10 letni termin przedawnienia roszczenia o zapłatę czesnego;

Wskazując na powyższe wnosił o :

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz Powoda kwoty 2705,32 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i zasądzenie od pozwanego na rzecz Powoda zwrotu kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych;

- zasądzenie od pozwanego na rzecz Powoda zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości czterokrotności stawki minimalnej określonej w § 13. ust. 1. pkt 1. rozporządzenia MS z dnia 28.09.2002r. z uwagi na duży nakład pracy pełnomocnika, charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja częściowo jest uzasadniona.

Oddalenie powództwa oparte było na założeniu, że dochodzone pozwem roszczenie uległo w całości przedawnieniu.

Pogląd ten jest wadliwy. Nietrafnie Sąd Rejonowy przyjął, że kształcenie studenta odbywa się na podstawie umowy, której treść jest ukształtowana treścią art. 750 kc. Nie ma również racji Sąd wskazując, że w realiach rozpoznawanej sprawy należy uczelnię traktować jako przedsiębiorcę w rozumieniu art. 43 ¹ kc.

W konsekwencji brak było podstaw, ażeby uznać, iż termin przedawnienia zgłoszonego w pozwie roszczenia wynosił 2 lata.

Zgodzić się należało z autorem apelacji, że o charakterze umowy decyduje nie jego nazwa, lecz treść, z której wypływają wzajemne obowiązki stron oraz uprawnienia.

Z akt sprawy wynika, iż pozwany był studentem uczelni będącej poprzednikiem prawnym powoda. Przewidywała to umowa oraz akty wewnętrzne obowiązujące w uczelni, a które złożone zostały do akt sprawy. Zagwarantowanie pozwanemu uzyskania kwalifikacji I lub II stopnia odpowiedniego tytułu wskazuje, że umowa zawierana z absolwentem szkoły średniej była umową o świadczenie usług edukacyjnych, o których mowa w przepisach szczególnych tj. ustawie z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym ( Dz. U. poz. 572 z 2012 r. – tekst jednolity z późn. zmian.). Ustawa ta w całości definiuje stosunek obligatoryjny łączący uczelnię i studenta. Z tych względów brak jest podstaw do poszukiwania charakterystyki takiego stosunku prawnego w przepisach kodeksu cywilnego, w tym także w treści art. 750 kc.

Ma również rację skarżący, iż prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej ( Dz. U. Nr 220 z 2010r., poz. 1447 z późn. zmian.). Szkolnictwo wyższe służy bowiem realizacji zadań publicznych w zakresie edukacji. Wykonywanie zaś zadań publicznych nie stanowi działalności gospodarczej. Pogląd taki jest również prezentowany w nauce prawa ( por. A.Szymańska, Sanetra W. (red.),WKP, 2013.

Reasumując nie istnieją żadne przekonywujące argumenty przemawiające za uwzględnieniem zarzutu przedawnienia.

Treść odpowiedzi na pozew ( por. k. 45) wskazuje, że jego autor wyłącznie na tym zarzucie opierał się, nie kwestionując łączącego go z uczelnią węzła prawnego oraz faktu zalegania w opłatach za kształcenie.

Nieprzekonywujące zatem i sprzeczne ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym jest twierdzenie, iż nie posiadał on statusu studenta (por. decyzja Dziekana z 3.07.2008r. k.42)

Powyższe w zestawieniu z dokumentami złożonymi przez powoda muszą prowadzić do wniosku, że powództwo co do zasady zasługuje na uwzględnienie. Dotyczy to należności głównej, która nie uległa przedawnieniu ( art. 118 zd. I kc) oraz skapitalizowanych odsetek ustawowych od tej kwoty za okres 3 lat poprzedzających wytoczenie powództwa. Domaganie się odsetek za wcześniejszy okres jest nieuprawnione ( art. 482 § 1 kc). W tym zakresie bowiem zarzut przedawnienia odniósł skutek.

Z tych przyczyn i na podstawie art. 386 § 1 kpc należało orzec jak w sentencji, oddalając apelację jako nieuzasadnioną w pozostałej części.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 kpc biorąc pod uwagę sytuację rodzinną i majątkową pozwanego.

Na oryginale właściwy podpis