Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2024 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w II Wydziale Cywilnym – Sekcji Egzekucyjnej

Przewodniczący: Sędzia Anna Braczkowska

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2024 roku w Łodzi

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. B.

przeciwko B. (...) Niestandaryzowanemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu Wierzytelności z siedzibą w G.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na podstawie art. 148 (1) § 1 k.p.c.

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od A. B. na rzecz B. (...) Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w G. kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygnatura akt II 1 C 63/23

UZASADNIENIE

W pozwie z 22 grudnia 2023 roku (data nadania w UP), skierowanym przeciwko pozwanemu B. (...) Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu z siedzibą w G., powód A. B. wniósł o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Elblągu, I Wydział Cywilny w sprawie I Nc 1961/10 z dnia 3 lutego 2010 roku, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Jako podstawę faktyczną swojego roszczenia powód wskazał na przedawnienie w całości roszczeń objętych spornym tytułem wykonawczym. Jako podstawę prawną swojego roszczenia powód powołał się na treść art. 125 k.c. ( pozew k. 2-5).

Postanowieniem z dnia 29 grudnia 2023 roku, prawomocnym od dnia 13 stycznia 2024 roku, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, II Wydział Cywilny Sekcja Egzekucyjna zabezpieczył powództwo w ten sposób, że zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko powodowi w sprawie Km 1902/23 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi P. P. – do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie ( postanowienie k. 9).

W odpowiedzi na pozew z dnia 21 lutego 2024 roku (data pisma) pozwany B. (...) Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności w G. wniósł o oddalenie powództwa w całości. Na uzasadnienie swojego stanowiska procesowego wskazał, że na podstawie spornego tytułu wykonawczego, objętego żądaniem pozwu były wszczynane w przeszłości postępowania egzekucyjne, co spowodowało przerwanie biegu terminu przedawnienia objętych nim roszczeń. Pozwany wniósł również o zasądzenie na jego rzecz od powoda zwrotu kosztów postępowania według norm prawem przepisanych ( odpowiedź na pozew k. 28-32).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 lutego 2010 roku, w sprawie I Nc 1961/10 Sąd Rejonowy w Elblągu, I Wydział Cywilny wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym nakazał pozwanemu A. B., aby ten zapłacił w terminie 14 dni na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. kwotę 4.381,22 złote wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 stycznia 2010 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 647 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, albo wniósł w tym terminie zarzuty. Nakaz zapłaty został zaopatrzony w klauzulę wykonalności w dniu 13 kwietnia 2010 roku ( tytuł wykonawczy k. 14 w załączonych aktach Km 1902/23).

Na podstawie wyżej opisanego tytułu wykonawczego pozwany wszczął przeciwko powodowi postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 1824/10 przed Komornikiem Sądowym P. P.. Zostało ono umorzone wobec stwierdzenia bezskuteczności prowadzonej w nim egzekucji postanowieniem z dnia 31 grudnia 2010 roku. W jego toku nie doszło do wyegzekwowania na rzecz pozwanego żadnych kwot ( kopia postanowienia k. 50, tytuł wykonawczy k. 14 w załączonych aktach Km 1902/23).

Na podstawie wyżej opisanego tytułu wykonawczego pozwany kolejno wszczął w dniu 22 sierpnia 2017 roku przeciwko powodowi postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 1604/17 przed Komornikiem Sądowym M. S.. Zostało ono umorzone wobec stwierdzenia bezskuteczności prowadzonej w nim egzekucji postanowieniem z dnia 15 czerwca 2018 roku. W jego toku nie doszło do wyegzekwowania na rzecz pozwanego żadnych kwot ( kopia postanowienia k. 49, tytuł wykonawczy k. 14 w załączonych aktach Km 1902/23, wniosek egzekucyjny k. 1, karta rozliczeniowa – okładka, postanowienie z dnia 15 czerwca 2018 roku k. 31 w załączonych aktach Km 1604/17).

Na podstawie wyżej opisanego tytułu wykonawczego pozwany kolejno wszczął w dniu 27 stycznia 2021 roku przeciwko powodowi postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 442/21 przed Komornikiem Sądowym M. G.. Zostało ono umorzone wobec stwierdzenia bezskuteczności prowadzonej w nim egzekucji postanowieniem z dnia 18 czerwca 2022 roku. W jego toku nie doszło do wyegzekwowania na rzecz pozwanego żadnych kwot ( kopia postanowienia k.51-52, tytuł wykonawczy k. 14 w załączonych aktach Km 1902/23, wniosek egzekucyjny k. 1, karta rozliczeniowa – okładka, postanowienie z dnia 18 czerwca 2022 roku k. 94-95 w załączonych aktach Km 442/21).

Na podstawie wyżej opisanego tytułu wykonawczego pozwany kolejno wszczął w dniu 5 lipca 2023 roku przeciwko powodowi postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 1902/23 przed Komornikiem Sądowym P. P.. Postępowanie to jest w toku. W jego toku doszło do wyegzekwowania od powoda i przekazania na rzecz wierzyciela (pozwanego) następujących kwot: 87 złotych tytułem zwrotu zaliczki uiszczonej w toku trwania postępowania egzekucyjnego, 900 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w egzekucji, 647 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania orzeczonych w spornym nakazie zapłaty oraz kwoty łącznej 3.078,70 zł (1.843,92 zł w dniu 4 września 2023 roku i 1.234,85 zł w dniu 8 sierpnia 2023 roku) tytułem odsetek od należności głównej ( wniosek egzekucyjny k. 1, tytuł wykonawczy k. 14, karta rozliczeniowa – okładka w załączonych aktach Km 1902/23).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie żądanie pozwu dotyczyło pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty z dnia 3 lutego 2010 roku wydanego przez Sąd Rejonowy w Elblągu w sprawie I Nc 1961/10 – w całości.

Jak wynika z treści art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli (…): po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne, a także na zarzucie potrącenia.

Powód powołał się więc w przedmiotowej sprawie na uprawnioną przesłankę pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności jaką jest fakt przedawnienia roszczeń objętych spornym tytułem wykonawczym. Wskazać jednak należy, że jego stanowisko nie jest zasadne. Jak stanowi bowiem art. 125 k.c., roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się z upływem lat sześciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu ( brzmienie przepisu od dnia 9 lipca 2018 roku - Dz.U. z 2018 r. poz. 1104 zm.). W okresie wcześniejszym przepis ten przewidywał dłuższy – 10-letni termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych tytułem wykonawczym i ten właśnie termin znajdzie zastosowanie w przedmiotowej sprawie, a to z uwagi na treść art. 5 ust. 1 i ust 2 ustawy o zmianie ustawy kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw z dnia 13.04.2018r. (Dz.U. z 2018r. poz. 1104) z uwagi na datę wydania spornego tytułu wykonawczego.

Zajście po wydaniu tytułu egzekucyjnego zdarzenia, na skutek którego zobowiązanie nie może być egzekwowane, to między innymi upływ czasu. W tej sprawie wystąpił upływ długiego czasu od wydania orzeczenia. Na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy (i dokumentach znajdujących się w aktach spraw załączonych Km 1604/17, Km 442/21, Km 1902/23 Sąd Rejonowy ustalił jednak, że pozwany wierzyciel przerywał bieg terminu przedawnienia - co najmniej kilku krotnie. Przerwanie biegu terminu przedawnienia jest instytucją uregulowaną w art. 123 § 1 k.c. i art. 124 k.c. Bieg terminu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Po każdym przerwaniu bieg przedawnienia biegnie na nowo, jednak przedawnienie nie biegnie, dopóki postępowanie przed sądem lub innym organem nie zostanie zakończone.

Skutek przerwania biegu terminu przedawnienia wystąpił w przedmiotowej sprawie na skutek: złożenia przez wierzyciela wniosków egzekucyjnych w sprawach Km 1824/10, Km 1604/17, Km 442/21 i Km 1902/23, które trwa do dnia dzisiejszego. Jak zostało to już wskazane powyżej, obecnie - od dnia 5 lipca 2023 roku - termin przedawnienia roszczeń objętych spornym nakazem zapłaty nie biegnie z uwagi na fakt prowadzenia przeciwko powodowi postępowania egzekucyjnego.

W tym miejscu wspomnieć należy również, że żadna ze stron postępowania nie wskazała Sądowi daty uprawomocnienia się spornego tytułu egzekucyjnego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 3 lutego 2010 roku, więc data jego uprawomocnienia się została przyjęta przez Sąd na dzień nadania mu klauzuli wykonalności przez Sąd w dniu 13 kwietnia 2010 roku. Przyjąć więc należało, że z ta datą zaczął biec termin przedawnienia objętych nim roszczeń.

Od tej daty brak było jednak upływu 10-letniego terminu przedawnienia roszczeń ( w całości) objętych spornym nakazem zapłaty. Wskazać jednak należy, że analiza stanu faktycznego w sprawie wskazuje na to, że przedawnieniu ulec mogła część odsetek, które stanowiąc należności okresowe należne w przyszłości – w rozumieniu art. 125 § 1 K.c., przedawniają się w terminie trzyletnim. Odsetkami takimi są odsetki należne po uprawomocnieniu się tytułu egzekucyjnego, a więc za okres od dnia 13 kwietnia 2010 roku (data przyjęta przez Sąd jako data prawomocności nakazu zapłaty). Zagadnienie to zostało przekonująco wyjaśnione w wyroku Sądu Najwyższego z 15 stycznia 2014 roku wydanego w sprawie I CSK 197/13 ( niepublikowane – dostępne w programie komputerowym Lex). Odsetki należne pozwanemu za okres przed uprawomocnieniem się nakazu zapłaty stanowią należność zasądzoną, przedawniającą się z upływem terminu dziesięcioletniego. Ponieważ zaś termin przedawnienia odsetek ustawowych wynosi 3 lata, przedawnieniu w tej sprawie mogły ulec odsetki od dnia 13 kwietnia 2010 roku - do daty poprzedzającej o 3 lata datę wszczęcia na wniosek wierzyciela postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 1604/17, a więc do dnia 17 sierpnia 2014 roku. Na ustalenie, że odsetki ustawowe za w/w okres były przedawnionymi, pozwolił zbyt długi okres bezczynności wierzyciela.

W tym miejscu jednak należy wskazać powodowi, że jego powództwo – nawet w zakresie przedawnionej części odsetek podlegało jednak oddaleniu. Wskazać mu bowiem w tym miejscu należy, że wytoczenie powództwa opozycyjnego opisanego w art. 840 k.p.c. co do zasady jest pozbawione obostrzeń co do terminu jego wytoczenia. Omawiane powództwo może być wytoczone po nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności i tylko – co istotne – tylko pod warunkiem, że istnieje potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego w całości lub w określonej jego części. Dłużnik traci możliwość wytoczenia powództwa opozycyjnego z chwilą wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym w całości lub w określonej części w odniesieniu do już wyegzekwowanego świadczenia ( zob. uzasadnienie do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2014 roku, II CSK 679/13, publikowane w Legalis; także wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 8 marca 2019 roku, V ACa 617/18, publikowane w Legalis). Powództwo to jest więc niedopuszczalne w takim zakresie, w którym wykonalność tytułu wykonawczego wygasła na skutek jego zrealizowania – choćby okoliczność taka zaistniała w czasie trwania postępowania przed Sądem.

Taka sytuacja miała miejsce w przedmiotowej sprawie, co wynika z ustalonego przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego w sprawie. Mając na uwadze fakt, że w toku postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 1902/23, nawet jeszcze przed wszczęciem przedmiotowego postępowania, komornik sądowy pobrał od powoda i przekazał na rzecz wierzyciela (pozwanego) łączną kwotę 3.078,77 zł tytułem odsetek, a więc kwotę odsetek przekraczającą nawet znaczne kwotę odsetek, które Sąd Rejonowy uznał w chwili obecnej za przedawnione, powództwo w tym zakresie nie mogło zostać uznane za zasadne. Powód w tym zakresie tym samym utracił możliwość żądania pozbawienia spornego nakazu zapłaty wykonalności przez Sąd. Skutkować musiało to oddaleniem powództwa rzez Sąd jako niezasadnego w całości.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., gdyż powód przegrał w przedmiotowej sprawie w całości. Na kwotę kosztów zasądzoną na rzecz strony pozwanej od powoda złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika reprezentującego stronę pozwaną w sprawie w wysokości stawki minimalnej ustalonej od wartości przedmiotu sporu wskazanej przez powoda (900 zł) oraz kwota opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł).