Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 1819/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

SSA Marek Żurecki (spr.)

Sędziowie

SSA Ewelina Kocurek - Grabowska

SSA Jolanta Pietrzak

Protokolant

Beata Kłosek

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2015r. w Katowicach

sprawy z powództwa Z. B. (Z. B. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonego Z. B.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku z dnia 8 maja 2013r. sygn. akt IX U 222/13

1. oddala apelację,

2. zasądza od ubezpieczonego Z. B. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. kwotę 135 zł (sto trzydzieści pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym,

3. zobowiązuje ubezpieczonego Z. B. do zwrotu Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. świadczeń emerytalnych spełnionych po dniu 12 sierpnia 2014 r.

/-/SSA Ewelina Kocurek-Grabowska /-/SSA Marek Żurecki /-/SSA Jolanta Pietrzak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1819/15

UZASADNIENIE

Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2014 roku, po rozpoznaniu apelacji ubezpieczonego Z. B. od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku z dnia 8 maja 2013 roku, zmienił zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 29 stycznia 2013 roku w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej od dnia 1 stycznia 2013 roku.

Wskutek skargi kasacyjnej organu rentowego Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia
5 sierpnia 2015 roku uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach.

Sąd Najwyższy stwierdził, że skarga kasacyjna oparta na zarzucie naruszenia przepisu art.9 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych była uzasadniona, albowiem przy uwzględnieniu bezspornych okoliczności faktycznych ustalonych w sprawie ubezpieczony nie spełnił warunków do nabycia prawa do emerytury pomostowej określonych w art.9 ustawy dotyczącej pracowników wykonujących pracę maszynistów pojazdów trakcyjnych.

W sprawie ustalono bowiem, że ubezpieczony (ur. w (...)r.) był kierownikiem pociągu
i posiadał orzeczenie lekarza medycyny pracy o niezdolności do wykonywania prac na takim stanowisku.

Sąd Najwyższy nie podzielił poglądu Sądu Apelacyjnego, że praca kierownika pociągu mieści się w pojęciu prac maszynistów pojazdów trakcyjnych z tej racji, że oba rodzaje prac są wymienione w pkt 2 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Sąd Najwyższy wskazał, że podstawę normatywną nabycia prawa do emerytur pomostowych przez kierowników pociągu stanowi ogólny przepis art.4 ustawy określający wiek emerytalny dla mężczyzn 60 lat, którego ubezpieczony nie osiągnął.

Sąd Apelacyjny ponownie rozpoznając sprawę nie uwzględnił apelacji ubezpieczonego od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 8 maja 2013 roku będąc związany wykładnią przepisu art.9 ustawy o emeryturach pomostowych dokonaną w rozpoznawanej sprawie przez Sąd Najwyższy (art.398²⁰ k.p.c.), jako przepisu stanowiącego podstawę prawną zaskarżonego rozstrzygnięcia.

W związku z tym Sąd orzekł o oddaleniu apelacji w myśl art.385 k.p.c.

Sąd orzekł o zwrocie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym zgodnie z przepisem § 12 ust.4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych w zw. z art.98 k.p.c.
w kwocie 135 zł stanowiącej 75% stawki minimalnej w wysokości 180 zł określonej w § 11 ust.2 rozporządzenia.

W punkcie 3 wyroku Sąd Apelacyjny zobowiązał ubezpieczonego do zwrotu organowi rentowemu świadczeń emerytalnych spełnionych po dniu 12 sierpnia 2014 roku, rozstrzygając tym samym o wniosku restytucyjnym organu rentowego zgłoszonym w piśmie z dnia 28.10.2015 roku, w którym organ rentowy żądał zwrotu spełnionych świadczeń za okres od dnia 1 stycznia 2013 roku na podstawie art.415 k.p.c. w związku z art.398¹⁵ k.p.c.

Sąd orzekł o zwrocie świadczenia zgodnie z obowiązkiem wynikającym z treści art.415 k.p.c. kierując się ponadto stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w postanowieniu z dnia 3.10.2012 sygn. III UZ 26/12 (OSNP z 2013 nr 21-22 poz.266), w którym stwierdzono,
że złożenie wniosku restytucyjnego na podstawie art.415 k.p.c. nie wymaga wydania przez organ rentowy w sprawie dotyczącej ubezpieczeń społecznych odrębnej decyzji
w przedmiocie zwrotu nienależnych świadczeń.

Sąd Apelacyjny podzielając powyższy pogląd i mając na uwadze uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 11.07.2012 roku II PZP 1/12, zgodnie z którą przepis art.415 k.p.c. nie stanowi materialnoprawnej podstawy roszczenia o zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lecz ma charakter czysto procesowy
a podstawę roszczenia restytucyjnego stanowią przepisy o nienależnym świadczeniu - rozpoznał wniosek organu rentowego na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego
tj. przepisów art.409 i art.410.

Sąd przyjął, że ubezpieczony ma obowiązek zwrotu nienależnych świadczeń emerytalnych spełnionych (wypłaconych) mu po dniu 12 sierpnia 2014 roku tj. po dacie doręczenia ubezpieczonemu odpisu skargi kasacyjnej organu rentowego uznając, że od tej właśnie chwili ubezpieczony powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu świadczeń z uwagi na świadomość podważenia podstawy prawnej przyznanego świadczenia przy uwzględnieniu treści orzeczenia Sądu pierwszej instancji aprobującego odmowną decyzję ZUS.

/-/SSA Ewelina Kocurek-Grabowska /-/SSA Marek Żurecki /-/SSA Jolanta Pietrzak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

III AUa 1819/15

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE