Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 marca 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2023 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z udziałem A. M. (1)

o podstawę wymiaru składek

na skutek zażalenia płatnika składek

na postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 7 października 2022 r., sygn. akt VI U 551/22

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt III AUz 182/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 czerwca 2020 roku, nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych w S., w oparciu o art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3, art. 18. ust. 3, art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2020r. poz. 266). oraz art. 81 ust. 1, 5 i 6, art. 85 ust. 1 ustaw z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2019r. poz.1373) ustalił dla A. M. (1) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek (...) sp. z o. o. spółka komandytowa za następujące miesiące: 05.2017 r., 07.2017 r., 09.2017 r., 11.2017 r., 01.2018 r. Organ rentowy dokonał powyższego rozstrzygnięcia w oparciu o zebrany w toku postępowania kontrolnego materiał dowodowy.

Odwołanie od zaskarżonej decyzji złożyła (...) sp. z o.o. spółka komandytowa wnosząc o uchylenie decyzji z uwagi na rażące naruszenie przepisów i norm postępowania lub jej zmianę poprzez stwierdzenie, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) i ubezpieczenie zdrowotne dla ubezpieczonego jest zgodna z deklaracjami składanymi przez płatnika składek.

W odpowiedzi na odwołanie - organ rentowy odnosząc się do wniosków odwołania wskazał, że wniosek o zmianę decyzji nie jest uzasadniony w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i powołanych w decyzji przepisów prawa, natomiast wniosek o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do rozpoznania organowi rentowemu jest niezasadny wobec treści obowiązujących przepisów k.p.c.

W piśmie procesowym z dnia 28 lipca 2021 r. organ rentowy wskazał, że wartość przedmiotu sporu w sprawie stanowi różnica w kwotach składek za ubezpieczonego za okres wskazany w zaskarżonej decyzji (tj. w przypadku A. M. (2) w.p.s.: 3.596 zł.).

Korespondencja kierowana do ubezpieczonego A. M. (2) na wskazany przez płatnika adres ((...)-(...) W. ul. (...)) – była zwracana przez operatora pocztowego po jej dwukrotnym awizowaniu. Z ustaleń Wydziału Prewencji Komisariatu Policji W. W. wynika, że ubezpieczony nie mieszka i nie przebywa pod ww. adresem.

W dniu 18 stycznia 2022 r. Sąd Okręgowy zobowiązał pełnomocnika płatnika i pełnomocnika ZUS do wskazania w terminie 1 miesiąca aktualnego adresu ubezpieczonego pod rygorem zawieszenia postępowania.

W dniu 2 marca 2022 r. Sąd pierwszej instancji zobowiązał pełnomocników stron do wskazania, czy wnoszą o ustanowienie dla A. M. (2) kuratora dla doręczeń – pod rygorem przyjęcia, że takiego wniosku nie składają.

Postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2022 r., w oparciu o przepis art. 177 par. 1 punkt 6 k.p.c. – Sąd Okręgowy zawiesił postępowanie w sprawie. Doręczenie odpisu postanowienia ubezpieczonemu nastąpiło poprzez wywieszenie na tablicy na okres 1 miesiąca. Z dniem 7 czerwca 2022 r. ogłoszenie zostało zdjęte.

Postanowieniem z dnia 7 października 2022 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych umorzył postępowanie w sprawie.

W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, że zgodnie z art. art. 477 ¹¹ § 1 k.p.c. stronami są ubezpieczony, osoba odwołująca się od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja, organ rentowy, wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności i zainteresowany. W związku z powyższym, Sąd meriti wskazał iż wynika z tego jednoznacznie, że A. M. (2) jest stroną niniejszego postępowania. Brak aktualnego adresu dla doręczeń uniemożliwia dalsze prowadzenie postępowania przy jego udziale.

Sąd meriti wskazał, że zgodnie z art. 177 § 1 k.p.c. - sąd może zawiesić postępowanie z urzędu:

1) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego;

2) jeżeli osoba trzecia wystąpiła przeciwko obu stronom z interwencją główną;

3) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniej decyzji organu administracji publicznej;

3 ¹) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

4) jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej;

5) w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy;

6) jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub danych pozwalających sądowi na ustalenie numerów, o których mowa w art. 208 ¹ lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu.

Do dnia wydania postanowienia w przedmiocie umorzenia postępowania nie wpłynął ani wniosek o ustanowienie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu ubezpieczonego, czy informacja o aktualnym miejscu zamieszkania, ani wniosek o podjęcie postępowania.

Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z brzmieniem art. 182 § 1 pkt 1 k.p.c. - sąd umarza postępowanie zawieszone z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu trzech miesięcy od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania.

Ponadto Sąd pierwszej instancji odwołał się do stanowiska Sądu Najwyższego, który wskazał, że powyższy przepis nie stwarza żadnych wątpliwości odnośnie do tego, że przyczyną umorzenia postępowania jest tylko niezgłoszenie wniosku o podjęcie postępowania; a contrario – jeżeli wniosek został zgłoszony, to brak jest podstaw do umorzenia postępowania (por. post. SN z 5.3.2002 r., I CKN 446/01, Legalis).

Sąd Okręgowy uznał, że skoro stosownie do treści art. 182 § 1 pkt 1 k.p.c. żadna ze stron nie zgłosiła wniosku o podjęcie postępowania w ciągu trzech miesięcy od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania - orzeczono jak w sentencji postanowienia.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się płatnik składek, wnosząc o uzupełnienie zaskarżonego postanowienia poprzez umorzenie postępowania prowadzonego przed organem i w konsekwencji uchylenie zaskarżonej decyzji organu. W przypadku braku podstaw do żądania powyższego – skarżący wniósł ewentualnie o zwrot akt do organu rentowego w trybie art. 467 § 4 k.p.c. w związku z niedoręczeniem decyzji administracyjnej stronie (ubezpieczonemu).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się nieuzasadnione.

Dokonana przez Sąd odwoławczy kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia doprowadziła do wniosku, że zapadłe rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego odpowiada prawu i zostało wydane zgodnie z przepisami obowiązującej procedury cywilnej. Sąd Apelacyjny w całości podziela i przyjmuje za własne zarówno ustalenia faktyczne, jak i rozważania prawne przedstawione przez Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, i nie widzi potrzeby ich ponownego szczegółowego przytaczania.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że żalący nie sformułował konkretnych zarzutów pod adresem zaskarżonego postanowienia, zatem jedynie w oparciu o treść uzasadnienia można przyjąć, iż kwestionował on tak naprawdę zasadność zawieszenia postępowania, a nie umorzenia. Ponadto zarzuty te sprowadzały się w zasadzie
do nieuzasadnionej polemiki z prawidłowymi ustaleniami oraz rozważaniami Sądu pierwszej instancji.

Zaznaczenia wymaga, iż Sąd Okręgowy od początku postępowania zmierzał
do ustalenia adresu ubezpieczonego, który jako strona przedmiotowego postępowania miał prawo wiedzieć o toczącym się postępowaniu i które de facto w największym stopniu dotyczyło właśnie jego interesów. Sąd pierwszej instancji próbował zaangażować w tym celu zarówno odwołującego – płatnika składek, jak i organ rentowy. Sąd Okręgowy wystosował do obu stron – reprezentowanych przez profesjonalnych pełnomocników - pisma wraz ze zobowiązaniem do wskazania aktualnego adresu ubezpieczonego w terminie 1 miesiąca – pod rygorem zawieszenia postępowania.
Pomimo świadomości konsekwencji biernej postawy w powyższym zakresie, strony nie podjęły w tym celu jakichkolwiek czynności wyjaśniających, powielając jedynie informacje na temat jedynego adresu, znajdującego się w aktach. Co więcej,
Sąd Okręgowy, niewątpliwie chcąc jak najlepiej zabezpieczyć interes stron, w tym również odwołującego się płatnika, który z pewnością był najbardziej zainteresowany wynikiem przedmiotowego postępowania, wystosował kolejne pisma do stron, tym razem zobowiązujące do wskazania, czy strony wnoszą o ustanowienie dla A. M. (1) kuratora dla doręczeń, pod rygorem przyjęcia, że takiego wniosku nie składają.
Również tym razem podjęta przez Sąd Okręgowy próba zapewnienia możliwości kontynuowania przedmiotowego postępowania odwoławczego od zaskarżonej decyzji organu rentowego – w obliczu bierności stron – okazała się nieskuteczna.

W związku z powyższym, fakt wydania przez Sąd Okręgowy rozstrzygnięcia
w oparciu o brzmienie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. nie powinien budzić jakichkolwiek wątpliwości. Zgodnie bowiem z treścią przedmiotowego przepisu sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda
albo niewskazania w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub danych pozwalających sądowi na ustalenie numerów, o których mowa w art. 208 ¹ k.p.c., lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu.

Natomiast zgodnie z art. 182 § 1 pkt 1 k.p.c. sąd umarza postępowanie zawieszone z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu trzech miesięcy od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania.

Postanowienie w przedmiocie zawieszenia postępowania zostało wydane w dniu 29 kwietnia 2022 r., natomiast postanowienie o umorzeniu – w dniu 7 października 2022 r.,
Przez powyższy okres żadna ze stron nie podjęła jakichkolwiek czynności procesowych, zmierzających do uniknięcia konsekwencji bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w art. 182 § 1 pkt 1 k.p.c. Nie wpłynął bowiem ani wniosek
o ustanowienie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu ubezpieczonego, ani informacja o aktualnym miejscu zamieszkania, ani też wniosek o podjęcie postępowania. Powyższy stan rzeczy skutkował wystąpieniem przesłanki przemawiającej za umorzeniem postępowania. Stąd też Sąd Okręgowy - zauważając, iż przepis art. 182 § 1 pkt 1 k.p.c. nie stwarza żadnych wątpliwości interpretacyjnych, jak najbardziej prawidłowo doszedł do przekonania, że skoro żadna, ze stron nie wystąpiła we wskazanym czasie z wnioskiem o podjęcie zawieszonego postępowania –umorzył przedmiotowe postępowanie.

Odwołując się do twierdzeń żalącego co do kwestii związanych
z nieprawidłowością adresu ubezpieczonego, wyłącznie na marginesie należy wskazać,
że ubezpieczony w toku postępowania posiadał adres zameldowania pod adresem,
na który organ rentowy kierował korespondencję. Co szczególnie istotne na awizowanej przez pocztę przesyłce nie dokonano jakiejkolwiek adnotacji, dającej podstawę do tego, aby przyjąć, że ubezpieczony nie mieszka pod tym adresem. Zatem awizo należy uznać
za prawidłowe i brak jest jakichkolwiek podstaw do wysnuwania tak daleko idących wniosków, jak ten, że nie doręczono w sposób prawidłowy ubezpieczonemu korespondencji zawierającej zaskarżoną decyzję. Ponadto, odnosząc się do ustaleń policji w toku postępowania sądowego, należy wskazać, że ustalono, iż ubezpieczony aktualnie nie mieszka pod wskazanym adresem. Powyższe jednak nie jest jednoznaczne z tym, że w chwili kierowania do niego korespondencji przez ZUS również tam nie mieszkał.
Jeżeli strona odwołująca stoi w tym zakresie na innym stanowisku, to nie powinna się ograniczać do wyłącznie niczym niepopartej polemiki, lecz powinna przytoczyć konkretne okoliczności na poparcie swoich twierdzeń a w celu zabezpieczenia swoich interesów mogła wnieść o ustanowienie kuratora.

Z powyższych względów, na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 3 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.

Jolanta Hawryszko Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk Barbara Białecka