Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 9 kwietnia 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, III Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sebastian Otto

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Brutkowska

po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2024r. w Szczecinie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko W. T.

o eksmisję

I.  nakazuje pozwanemu, aby opróżnił i wydał powódce lokal mieszkalny numer (...), położony w S. przy J. 16a w stanie wolnym od osób i rzeczy,

II.  ustala, że pozwanemu przysługuje uprawnienie do otrzymania najmu socjalnego lokalu, który obowiązana jest mu zapewnić Gmina M. S.,

III.  wstrzymuje wykonanie wyroku w pkt I do czasu złożenia pozwanemu przez Gminę M. S. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego,

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 457 zł (czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku,

V.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie na rzecz adw. W. C. 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu.

Sygn. akt III C 371/23

UZASADNIENIE

wyroku z 9.04.2024r.

Pozwem z dnia 22 maja 2023 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła o nakazanie pozwanemu W. T. opróżnienie lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku przy ulicy (...) w S. oraz o wydanie lokalu bez osób i rzeczy, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania. Powódka wskazała, że najemcą lokalu była H. D., która zmarła w dniu 6 lutego 2023 roku. Po jej śmierci lokal ten zamieszkuje nadal pozwany, pomimo braku tytułu prawnego. (pozew, 3-4v)

Pozwany złożył w terminie odpowiedź na pozew wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania. Pozwany wskazał, że jest bezrobotny, niepełnosprawny w stopniu lekkim oraz leczy się psychiatrycznie, zaznaczając, że jego sytuacja życiowa jest ciężka. Dodał, że opłaty za lokal uiszcza regularnie. Podkreślił, że nie był świadomy, iż H. D. zajmowała rzeczony lokal bezumownie. (odpowiedź na pozew, k. 30-31v)

O sprawie została zawiadomiona Gmina M. S. (k. 26).

Na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2024 roku pełnomocnik pozwanego złożył wniosek o przyznanie pozwanemu lokalu socjalnego.

Ustalenia faktyczne.

W dniu 23 stycznia 1992 roku roku H. D. została zameldowana w lokalu mieszkalnym nr (...) połozonym w budynku przy ulicy (...) w S..

(baza rejestru mieszkańców, k. 19).

Wyrokiem z dnia 30 lipca 2010 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie nakazał pozwanym H. D. oraz A. D. opróżnienie i wydanie powódce (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. lokalu mieszkalnego położonego nr (...) w budynku położonym przy ulicy (...) w S.. Wyrok uprawomocnił się w dniu 21 sierpnia 2010 roku. A. D. została wymeldowana z pobytu stałego z tego lokalu i już w nim nie mieszkała.

(wyrok, k. 12-v, decyzja, k. 13)

H. D. nadal zajmowała wyżej wymieniony lokal mieszkalny. Za zgodą H. D., od 2012 roku, w lokalu mieszkał również jej konkubent W. T., który się nią opiekował.

(baza rejestru mieszkańców, k. 18, przesłuchanie pozwanego, k. 76-78).

H. D. zmarła w dniu 6 lutego 2023 roku. W chwili śmierci W. T. nadal zamieszkiwał w lokalu z H. D..

(niesporne, nadto pisma, k. 15-17, baza rejestrów mieszkańców, k. 19)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wezwała W. T. do opróżnienia i wydania lokalu w stanie wolnym od osób i rzeczy w terminie do dnia 31 marca 2023 roku.

(pisma, k. 14-14v, 16-17 wezwanie, k. 15, baza rejestru mieszkańców, k. 18, oświadczenie, k. 37, przesłuchanie pozwanego, k. 76-78).

W. T. bezskutecznie zwracał się do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. o nawiązanie stosunku najmu.

(pisma, k. 14-17).

Z tytułu zajmowania tego lokalu W. T. posiada zadłużenie w wysokości 60.416,11 złotych.

(rozliczenie, k. 20)

W. T. jest jedyną osobą zajmującą lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ulicy (...) w S..

(niesporne, nadto przesłuchanie pozwanego, k. 76-78).

W. T. jest osobą samotną. W okresie od dnia 15 lutego 2023 roku do dnia 17 października 2023 roku był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w S. jako bezrobotny bez prawa do zasiłku, obecnie nie jest zarejestrowany w tym urzędzie. Nie pobiera renty oraz emerytury. W październiku 2023 roku korzystał z pomocy finansowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie S. (bieżące utrzymanie), obecnie nie korzysta z pomocy ośrodka oraz jest osobą niepełnosprawną w stopniu lekkim (charakter stały). Utrzymuje się z pracy dorywczej otrzymując miesięczny dochód w wysokości około 800-1200 złotych.

(karta wizyt bezrobotnego, k. 32, zaświadczenie, k. 33, karta informacyjna leczenia szpitalnego, k. 34, skierowanie na badanie, k. 35, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, k. 36, oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, k. 43-45, przesłuchanie pozwanego, k. 76-78, zaświadczenie PUP w S., k. 85, zaświadczenie ZUS, k. 89, pismo (...) w S., k. 91).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy i wskazane wyżej dokumenty, których autentyczność i wiarygodność, w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, nie nasuwała żadnych wątpliwości Sądu.

Za wiarygodny sąd ocenił uznał przeprowadzony dowód z przesłuchania stron, z ograniczeniem do strony pozwanej. Pozwany przedstawił swoją sytuację osobistą i materialną.

Rozważania.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

1. Żądanie wydania lokalu

Zgodnie z art. 222 § 1 k.c. właściciel może żądać od osoby, która faktycznie włada jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Pozwany wprowadził się do przedmiotowego lokalu w 2012 roku, już po wydaniu wyroku eksmisyjnego z dnia 30 lipca 2010 roku, który uprawomocnił się w dniu 21 sierpnia 2010 roku. W chwili wprowadzenia się pozwanego, H. D. nie przysługiwał więc już żaden tytuł prawny do przedmiotowego lokalu z uwagi na skuteczne rozwiązanie stosunku najmu przez właściciela lokalu. W związku z tym pozwany nie mógł swojego prawa do zamieszkiwania w lokalu wywodzić od byłej lokatorki (H. D.) na podstawie przepisów prawa rodzinnego ani na podstawie umowy użyczenia. Z tego względu uznać należało, że pozwany zajmuje lokal bez tytułu prawnego.

Zgodnie z art. 691 § 1 k.c., w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą. Osoby wymienione w § 1 wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci (§ 2). Z uwagi na to, że prawomocnym wyrokiem sądu z dnia 30 lipca 2010 roku H. D. nakazano opróżnienie i wydanie lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy, H. D. w dniu śmierci (to jest 6 lutego 2023 roku) nie była najemcą tego lokalu. Innymi słowy, skoro H. D. nie była już najemcą lokalu (nie było stosunku najmu), W. T. nie mógł w ten stosunek wstąpić. Nie można bowiem wstąpić w stosunek najmu, którego nie ma.

Dlatego też (...) Towarzystwo Budownictwa społecznego spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. jako prawowity właściciel lokalu miała prawo wystąpić z żądaniem, aby pozwany lokal ten opuścił. Przychylając się do stanowiska powódki sąd nakazał pozwanemu opróżnienie i wydanie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w S. przy ulicy (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy.

2. Orzeczenie o prawie do najmu socjalnego lokalu

Zgodnie z treścią art. 17 ust. 1a ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego sąd może orzec o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wobec osoby, która dokonała zajęcia lokalu bez tytułu prawnego, jeżeli przyznanie tego uprawnienia byłoby w świetle zasad współżycia społecznego szczególnie usprawiedliwione. Zważywszy, iż przepis art. 17 ust. 1a zastąpił dotychczasową regulację zawartą w art. 24, do określenia przesłanek uzasadniających przyznanie lokalu socjalnego osobom nie posiadającym tytułu prawnego przydatny będzie dorobek orzeczniczy wypracowany w odniesieniu do art. 24 ustawy. W orzecznictwie sądów powszechnych na tle tego przepisu wskazywano, że prawo do lokalu socjalnego na podstawie art. 24 przysługuje m.in. matce samotnie wychowującej małoletnie dzieci i mającej niskie dochody, która samowolnie zajęła lokal gminny.

Zdaniem sądu okoliczności niniejszej sprawy przemawiały za orzeczeniem o uprawnieniu pozwanego do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Biorąc pod uwagę trudną sytuację majątkową pozwanego, który utrzymuje się jedynie z pracy dorywczej i osiąga z tego tytułu dochód w wysokości 800-1200 złotych miesięcznie, ekonomicznie uzasadnionym pozostaje, aby pozwany przeniósł się do lokalu socjalnego, co prawda mniejszego, ale również bardziej odpowiadającego jego aktualnym potrzebom. Wiązałoby się to również z możliwością poniesienia niższych opłat niż te jakie pozwany dotychczas uiszcza, a co korzystnie wpłynęłoby na jego sytuację finansową. Sytuacja materialna pozwanego nie pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie. Zważywszy na obserwowany w ostatnich miesiącach wzrost cen, aktualne dochody pozwanego po odliczeniu wszystkich koniecznych wydatków nie pozwalają na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie, w tym na wyjęcie lokalu na wolnym rynku. W braku przyznania uprawnienia do lokalu socjalnego pozwany byłyby narażony na bezdomność, której zarówno państwo, jak i gmina powinny przeciwdziałać, na co wskazuje chociażby norma konstytucyjna wyrażona w przepisie art. 75 ust. 1 ustawy zasadniczej. Ponadto, jak wynika z orzeczenia i stopniu niepełnosprawności z dnia 21 stycznia 2022 roku pozwany jest osobą niepełnosprawną.

Zdaniem sądu zarówno dotychczasowy sposób korzystania przez pozwanego z lokalu, jak i jego szczególna sytuacja materialna i zdrowotna, przemawiają za przyznaniu mu prawa do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu na podstawie art. 17 ust. 1a ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów.

Z uwagi na powyższe sąd orzekł o uprawnieniu pozwanego do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu. Zawarcie takiej umowy i płacenie preferencyjnego (względem rynkowego) czynszu złagodzi trudności pozwanego z własnym utrzymaniem i pozwoli pozwanemu wnosić opłaty adekwatne do poziomu w jakim z tego lokalu korzysta.

Zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów sąd w punkcie III. sentencji wyroku nakazał wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez miasto pozwanej oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu.

3. Koszty postępowania

O kosztach procesu sąd orzekł w punkcie V. sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu obciążył pozwanego całością poniesionych przez powódkę kosztów procesu, na co składały się: opłata sądowa od pozwu (200,00 zł), wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej (240,00 zł) ustalone na podstawie § 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł). Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Sąd orzekł o odsetkach ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty liczonych od zasądzonych kosztów procesu.

Pozwanego reprezentował pełnomocnik z urzędu będący adwokatem, który wnioskował o przyznanie kosztów udzielonej i nieopłaconej pomocy prawnej. Jego koszty, uwzględniając § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, biorąc pod uwagę wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020 roku (sygn. akt SK 66/19), wynosiły 295,20 złotych brutto, dlatego w punkcie V. sentencji orzeczenia zostały zasądzane na jego rzecz od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie.