Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 sierpnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Magdalena Balion-Hajduk

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 9 sierpnia 2023 r. w G.

sprawy z powództwa E. P. Dywidendowy Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego w G.

przeciwko D. S.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 6 marca 2023 r., sygn. akt VIII C 626/22

oddala apelację;

zasądza od powoda na rzecz pozwanej 900 (dziewięćset ) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od prawomocności tego postanowienia.

SSO Magdalena Balion-Hajduk

Sygn. akt III Ca 460/23

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Zabrzu wyrokiem z 6 marca 2023 roku w sprawie z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w G. przeciwko D. S. o zapłatę umarzył postępowanie w sprawie w części co do kwoty 207,85 zł, oddalił powództwo o zasądzenie kwoty 5.913,89 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 7 kwietnia 2022 r. oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanej 1.817 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku.

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwana D. S. (jako pożyczkobiorca) zawarła w dniu 1 kwietnia 2019 r. ze spółką (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. (jako pożyczkodawcą) umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Na mocy umowy pożyczkodawca udzielił pozwanej pożyczki gotówkowej w kwocie 5.200,00 zł na okres od dnia 1 kwietnia 2019 r. do 1 października 2021 r. Pozwana z kolei zobowiązała się do spłaty kwoty 11.100,47 zł, na którą to kwotę składały się: całkowita kwota pożyczki – 5.200,00 zł, całkowity koszt pożyczki, w tym: odsetki – 700,47 zł oraz opłata operacyjna – 5.200,00 zł.

Spółka (...) sp. z o. o. zmieniła nazwę na (...) sp. z o.o. we W..

W pisemnym oświadczeniu o przelewie wierzytelności spółka (...) sp. z o.o. we W. oświadczyła, że na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 2 kwietnia 2019 r. sprzedała na rzecz na (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą we W. (dalej (...)) wierzytelność wobec D. S., wynikającą z umowy pożyczki nr (...) z dnia 2 kwietnia 2019 r. oraz że na nabywcę wierzytelności przeszły wszelkie związane z nią prawa.

W dniu 12 kwietnia 2019 r. (...), reprezentowany przez SMS Kredyt Sp.
z o.o. (którą to spółkę reprezentowali Członkowie Zarządu – D. M. i K. N.) zawarł z powodem, reprezentowanym przez Kancelarię (...) S.A. (którą
to spółkę reprezentowali Prezes i Wiceprezes Zarządu – G. S. i T. K.) umowę ramową o współpracy. W ramach umowy powód zobowiązał się do nabywania wierzytelności od (...), który z kolei zobowiązał się do ich zbywania na rzecz powoda. Wierzytelności miały być nabywane na podstawie umowy sekurytyzacji wierzytelności, objętych danym wykazem wierzytelności.

W dniu 12 kwietnia 2019 r. pomiędzy (...) a powodem zawarta została również umowa sekurytyzacji. W ramach tej umowy (...) przelał na rzecz powoda wierzytelność przysługującą wobec D. S., a wynikającą z umowy nr (...) zawartej w dniu 1 kwietnia 2019 r.

Pismem z dnia 21 sierpnia 2020 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty zaległości w kwocie 363,54 zł z tytułu umowy pożyczki nr (...), najpóźniej w terminie
do 31 sierpnia 2020 r. Następnie pismem z dnia 28 października 2020 r., z powodu nieuregulowanych zaległości powstałych w wyniku niewywiązywania się przez pozwaną
z warunków umowy pożyczki nr (...), powód wypowiedział pozwanej umowę pożyczki, jednocześnie wzywając pozwaną do zapłaty kwoty 1.099,86 zł.

Sąd Rejonowy wskazał, że powód swoje roszczenie wywodził z umowy pożyczki zawartej przez pierwotnego wierzyciela ( (...) Sp. z o.o.) z pozwaną, która to wierzytelność została zbyta nabyta przez niego na podstawie umowy przelewu wierzytelności (art. 509 k.c.).

Powód cofnął powództwo o kwotę 207,85 zł, co na mocy art. 203 §1 i 2 k.p.c. i art. 355 k.p.c. skutkowało umorzeniem postępowania w tym zakresie.

Jako podstawę roszczenia Sąd I instancji powołał art. 720 k.c. oraz art. 509 k.c.

Sąd Rejonowy ocenił, że powód nie wykazał, aby skutecznie nabył wierzytelność wobec pozwanej, również nie wykazał, aby jego poprzednik prawny nabył wierzytelność od wierzyciela pierwotnego.

Jako dowód przejścia uprawnień z umowy pożyczki nr (...) powód złożył m.in. oświadczenie z dnia 2 listopada 2020 r. o przelewie wierzytelności przysługującej (...) Sp. z o.o. na (...) oraz umowę sekurytyzacji z dnia 12 kwietnia 2019 r. zawartej pomiędzy (...) a powodem. Oświadczenie z dnia 2 listopada 2020 r. (znajdujące się na kartach 30 i 85 akt) nie precyzuje co składa się na zadłużenie dłużnika
i jaka jest jego wysokość. Nie wiadomo kto podpisał to oświadczenie i czy był do tego umocowany. Z treści oświadczenia nie wynika bowiem kto w imieniu (...) sp. z o.o. oraz (...) złożył oświadczenie, a podpisy złożone pod oświadczeniem również nie pozwalają na identyfikację osób składających owe podpisy. Oświadczenie to nie może stanowić i nie stanowi dowodu na przeniesienie wierzytelności pomiędzy cedentem a cesjonariuszem, gdyż nie wykazano, że podmioty składające owe oświadczenie były należycie reprezentowane. Sąd I instancji wskazał także, że umowa sekurytyzacji z dnia 12 kwietnia 2019 r. (znajdująca się na kartach 28-29 akt) budziła wątpliwości albowiem z jej treści nie wynika kto przy jej zawarciu reprezentował nabywcę; zaś podpisy złożone pod umową nie pozwalają na identyfikację osób je składających. Na podstawie złożonych dokumentów nie można zatem ustalić, czy umowa została zawarta przez osoby mające należyte umocowanie do złożenia oświadczenia woli w imieniu nabywcy.

Sąd Rejonowy uznał także, że niezależnie od powyższego powództwo nie mogłoby zostać uwzględnione również z tej przyczyny, że powód nie podołał ciężarowi dowodu w zakresie wykazania żądania pozwu co do wysokości.

Powód w piśmie z dnia 14 listopada 2022 r. sporządził zestawienie wpłat, jednakże nie poparł go żadnym dowodem w postaci m.in. wydruków transakcji z rachunku bankowego, czy kartoteki księgowej. Nie wykazał w jakiej wysokości pozwana spłaciła zadłużenie, jak były księgowane jej wpłaty, w tym na co zostały zaliczone. Powód pierwotnie domagał się zasądzenia kwoty 6.122 zł, następnie cofnął powództwo o kwotę 207,85 zł – co daje kwotę 5.914,15 zł, a ostatecznie żądał zasądzenia kwoty 5.913,89 zł.

Pożyczkodawca zastrzegł w umowie pożyczki opłatę operacyjną w kwocie wynoszącej 100% kwoty udzielonej pożyczki, przy czym wskazał, że stanowi ona wynagrodzenie za usługę wykonywaną w postaci czynności związanych z obsługą umowy, obejmujących obsługę spłat i monitorowanie ich terminowości. Sąd Rejonowy uznał, że tak zastrzeżona opłata operacyjna jawi się jako zbyt wygórowana, zwłaszcza, że w umowie zastrzeżono jako wynagrodzenie pożyczkodawcy odsetki kapitałowe.

W konsekwencji Sąd Rejonowy w punkcie 2 wyroku oddalił powództwo w pozostałej części, tj. ponad kwotę cofniętego powództwa.

Powód zaskarżył orzeczenie co do kwoty 5913,83zł oraz w zakresie kosztów procesu i zarzucił naruszenie:

- art. 232 k.p.c. przez nieuprawnione uznanie, że powód nie przedłożył dowodów, który wskazywałby na fakt nabycia przez niego konkretnej wierzytelności wobec pozwanej, co skutkowało ustaleniem, że powodowi nie przysługuje w sprawie legitymacja procesowa czynna, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do poczynienia ustaleń odmiennych, a to że powód nabył oznaczoną wierzytelność przysługującą wierzycielowi pierwotnemu od pozwanej na podstawie zawartej 1 kwietnia 2019 roku umowy pożyczki,

- art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 § 1 k.p.c. przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i brak wszechstronnego rozważenia całokształtu materiału dowodowego, przejawiający się w uznaniu, że przedstawione przez powoda umowy sekurytyzacji wraz załącznikiem w postaci listy wierzytelności objętych cesją i zawierające dane identyfikujące wierzytelność w stosunku do pozwanej, zawiadomienie o cesji wierzytelności, oświadczenie o przelewie wierzytelności z 2 listopada 2020 roku, umowa pożyczki, dowód wypłaty pożyczki, wezwanie do zapłaty, oświadczenie o wypowiedzeniu wraz z dowodem nadania są niewystarczające, podczas gdy dostatecznie określają wierzytelność pozwanej i zawierają wszelkie niezbędne dane umożliwiające indywidualizację przeniesionej wierzytelności,

- art. 233 k.p.c. przez przyjęcie, że oświadczenie o przelewie wierzytelności nie jest wystarczającym dowodem wykazującym fakt przejęcia wierzytelności, nierozważenie w sposób wszechstronny dowodów przedstawianych przez powoda i tym samym wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków z nim sprzecznych, a mianowicie, że powód nie udowodnił, że dochodzona wierzytelność została skutecznie przeniesiona na powoda,

- art. 509 § 1 k.p.c. przez niewłaściwą wykładnię i uznanie, że powód nie wykazał przejścia uprawnienia na rzecz następcy prawnego, a w konsekwencji, że nie przysługuje mu legitymacja czynna,

- art. 129 § 4 k.p.c. w związku z art.208 § 1 pkt 4 k.p.c. i art. 227 k.p.c. przez niezastosowanie przy powziętych wątpliwościach co do treści, formy sprzedaży wierzytelności i niezobowiązanie powoda do złożenia oryginałów dokumentów, a zamiast tego arbitralne uznanie, że złożone przez powoda dokumenty są niewystarczające do wykazania skutecznego przelewu wierzytelności na powoda.

Skarżący wniósł o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa i zasądzenie kosztów procesu za pierwszą i drugą instancję wg norm przepisanych, a z ostrożności, na wypadek uznania przez Sąd, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Ponadto wniósł o przeprowadzenie dowodu z dokumentów pełnomocnictwa dla J. C. oraz pełnomocnictwa dla K. P. na potwierdzenie faktu umocowania do podpisywania oświadczeń o przelewie wierzytelności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji oraz dokonaną przez ten Sąd ocenę prawną rozstrzygnięcia i unikając zbędnych powtórzeń przyjmuje je za własne.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w apelacji należy podkreślić, iż Sąd Rejonowy nie dopuścił się obrazy art. 233 k.p.c. Sąd Rejonowy ustalił w sprawie stan faktyczny w oparciu o zebrane dowody, a ich ocena mieści się w dyrektywie zawartej w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd I instancji wskazał fakty, które uznał za udowodnione i dowody, na których się oparł. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy nie naruszają reguł wynikających z doświadczenia życiowego i zasad logiki. Sąd odwoławczy nie znajduje podstaw do ich korygowania.

Nie doszło także do naruszenia art. 129 § 4 k.p.c. w związku z art. 208 § 1 pkt 4 k.p.c. i art. 227 k.p.c. przez brak wezwania powoda do na przedstawienia oryginałów dokumentów. Podkreślić trzeba, iż Sąd Rejonowy nie kwestionował mocy dowodowej przedstawionych dokumentów w postaci kopii, ale negował treści dokumentów, z których nie wynikało, że została w sposób skuteczny zawarta umowa przelewu wierzytelności przez osoby uprawnione. Ponadto na rozprawie w dniu 5 grudnia 2022 roku Sąd Rejonowy zobowiązał pełnomocnika strony powodowej do złożenia wszystkich wniosków dowodowych pod rygorem pominięcia w dalszym toku sprawy i żadne wnioski dowodowe nie zostały przedłożone.

W pozostałym zakresie zarzuty także nie odniosły skutku albowiem prawidłowym jest wniosek Sądu I instancji, iż oświadczenie z 2 listopada 2019 roku o przelewie wierzytelności nie stanowi dowodu przelewu wierzytelności. Powód dołączył do apelacji pełnomocnictwa z których wynika, że w imieniu (...) sp. z o.o. oświadczenia podpisała J. C., a w imieniu (...) K. P., ale i tak oświadczenie to nie indywidualizuje wierzytelności w sposób dostateczny. Nie zawiera wskazania wysokości wierzytelności, co jest tym bardziej istotne wobec stanowczych twierdzeń pozwanej, że pożyczkę spłaciła. Koniecznym byłoby wykazanie jaka część pożyczki na dzień przelewu wierzytelności pozostała do spłaty i co na nią się złożyło, zwłaszcza w kontekście oceny czy postanowienia umowy pożyczki zawierały klauzule abuzywne. Także umowa sekurytyzacji nie jest wystarczającym dowodem potwierdzającym legitymację czynną powoda, albowiem nie wiadomo, kto ją podpisał, a w części wstępnej umowy brak nawet wskazania osób, które reprezentują nabywcę czyli powoda w niniejszej sprawie. Miejsce na osoby które reprezentują nabywcę zostało pozostawione niewypełnione.

Tym samym Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ocenę wyżej wskazanych dokumentów dokonaną przez Sąd Rejonowy. Tym samym za słuszne należy uznać stanowisko Sądu Rejonowego co do braku legitymacji czynnej.

Sąd Okręgowy, mając powyższe na uwadze uznał apelację za nieuzasadnioną i na mocy art. 385 k.p.c. apelację oddalił oraz na mocy art. 98 k.p.c. zasądził od powoda na rzecz pozwanej koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym w kwocie 900 zł.

SSO Magdalena Balion – Hajduk