Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 73/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

S. K.

w dniu 10 grudnia 2022r. w Areszcie Śledczym w P. uderzeniem pięścią w brzuch K. K. (1) spowodował pęknięcie śledziony z koniecznością jej operacyjnego wycięcia, co spowodowało chorobę realnie zagrażającą życiu oraz przy przyjęciu, że oskarżony tego przestępstwa dopuścił się będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego (...) z dnia 1 października 2014r. wydanym w sprawie o sygn. akt (...) za czyn z art.158 § 1 kk w związku z art.64 § 1 kk na karę jednego roku pozbawienia wolności, która objęta została wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego (...) z dnia 31 maja 2016r. wydanym w sprawie o sygn. akt (...), zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 24 listopada 2016r. w sprawie o sygn. akt (...), w którym wymierzono oskarżonemu prawomocnie karę łączną czterech lat i dwóch miesięcy pozbawienia wolności, którą to karę S. K. odbył w okresie od dnia 28 kwietnia 2014r. do dnia 18 maja 2018r., a więc w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej roku kary pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu tj. przestępstwa z art.156 § 1 pkt 2 kk w związku z art.64 § 2 kk w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 października 2023r. w związku z art.4 § 1 kk.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

K. K. (1) od 12 października 2022r. odbywał karę ośmiu miesięcy pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym w P. za przestępstwo z art.286 § 1 kk, będąc jednocześnie tymczasowo aresztowanym do innej sprawy.

W tym samym czasie, w tej samej celi aresztu, w izolacji przebywali S. K. i K. L..

W dniu 10 grudnia 2022r., kiedy to wszyscy trzej osadzeni grali w karty, siedzący na stołku K. K. (2) został niespodziewanie i bez żadnej przyczyny uderzony pięścią w brzuch przez S. K..

W wyniku tego uderzenia K. K. (1) poczuł przejmujący ból, który nie ustępował przez następne dni. Mimo to, poinstruowany przez współosadzonych, a zwłaszcza S. K., którego K. K. (1) się obawiał mając go za osobę brutalną i niebezpieczną, nie zgłaszał faktu pobicia funkcjonariuszom służby więziennej. Co więcej, S. K. polecił K. K. (1), by ten, pytany o przyczynę bólu powiedział, że zsunął się podczas wykonywania ćwiczeń (pompek) na stołek i w ten sposób uderzył się w brzuch.

Dwa dni po zdarzeniu K. K. (1) omdlał z bólu. Pytany o przyczynę dolegliwości, ze strachu przed S. K. poinformował, że do urazu doszło podczas wykonywanych ćwiczeń.

Dopiero w szpitalu (...) powiedział, że przyczyną bólu było pobicie przez współosadzonego.

Badanie wykazało, że K. K. (1) doznał pęknięcia śledziony, w wyniku czego doszło do jej operacyjnej resecji.

Do pęknięcia śledziony doszło w wyniku uderzenia K. K. (1) pięścią w brzuch przez S. K..

S. K. był w przeszłości wielokrotnie skazywany, w szczególności za czyny przeciwko mieniu, przeciwko życiu i zdrowiu, w tym - skazany wyrokiem Sądu Rejonowego (...) z dnia 1 października 2014r. wydanym w sprawie o sygn. akt (...) za czyn z art.158 § 1 kk w związku z art.64 § 1 kk na karę jednego roku pozbawienia wolności, która objęta została wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego (...) z dnia 31 maja 2016r. wydanym w sprawie o sygn. akt (...), zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 24 listopada 2016r. w sprawie o sygn. akt (...), w którym wymierzono oskarżonemu prawomocnie karę łączną czterech lat i dwóch miesięcy pozbawienia wolności, którą to karę S. K. odbył w okresie od dnia 28 kwietnia 2014r. do dnia 18 maja 2018r.

Sprawozdanie

Zeznania K. K. (1)

Zeznania A. M.

Dokumentacja leczenia K. K. (1)

Opinia sądowo-lekarska

Zeznania K. K. (1)

Opinia sądowo-lekarska

Informacja o karalności

Odpisy wyroków

2

26-27

248v-259

24 (koperta)

45-46

26-27

45-46

63 i dalsze

76 i dalsze

1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Zeznania K. K. (1)

Opinia sądowo-lekarska

Podstawą dowodową dokonanych ustaleń faktycznych były zeznania pokrzywdzonego, pracownika aresztu śledczego A. M. oraz opinia sądowo-lekarska, które w sposób wzajemnie zgodny i konsekwentny dały obraz zdarzenia, jakie miało miejsce w jednej z cel aresztu śledczego w P. w dniu 10 grudnia 2022r.

Przebieg przedmiotowego zajścia został odtworzony na podstawie procesowych relacji K. K. (1), złożonych przez niego w toku śledztwa.

Faktem jest, że z uwagi na postawę świadka, który notorycznie nie stawiał się na wezwania, nie wskazywał aktualnego miejsca pobytu w kraju (uniemożliwiając w ten sposób jego doprowadzenia na rozprawę główną, co niewątpliwie związane było z faktem, że pokrzywdzony jest poszukiwany listami gończymi), sąd dysponował wyłącznie protokolarnym zapisem jego zeznań złożonych w toku śledztwa. O ile sytuacja taka w sposób istotny upośledzała zasadę bezpośredniości obowiązującą względem postepowania dowodowego przed sądem, to w żaden sposób nie można przyjmować, że zeznania K. K. (2) złożone w toku śledztwa stanowiły – w ujęciu obiektywnym – dowód ułomny, bądź dotknięty wadą prawną, która uniemożliwiałaby uznanie go za „pełnoprawny” dowód w sprawie. Przeczy temu treść art.391 § 1 kpk, który wprost stanowi bezwzględne wezwanie do odczytania takich depozycji w sytuacji, gdy świadek przebywa za granicą lub nie można mu było doręczyć wezwania i to niezależnie od tego, jak istotne są owe zeznania dla odtworzenia stanu faktycznego.

Z tego powodu sąd oparł rekonstrukcję zdarzeń w zakresie ich przebiegu na depozycjach pokrzywdzonego, starając się jednak, by były one poddane ocenie ze wszech miar wszechstronnej i zorientowanej na zgodność z innymi, niezależnymi dowodami przeprowadzonymi w toku przewodu sądowego. W szczególności baczył, by ta ocena uwzględniała fakt, że początkowo, w okresie pierwszych dni po zdarzeniu, pokrzywdzony utrzymywał w tajemnicy wobec funkcjonariuszy służby więziennej fakt nie tylko doznania urazu ale i okoliczności, w których ten uraz powstał. Owa niekonsekwencja w działaniach K. K. (1) – wbrew argumentom wysuwanym przez obronę – została uznana przez sąd jako logiczne i wyjaśnione przez pokrzywdzonego, zachowanie. Oceniając bowiem postepowanie K. K. (2) od momentu jego uderzenia do chwili, w której stracił on przytomność na skutek odczuwanych dolegliwości należało brać pod uwagę okoliczności, w jakich pokrzywdzony się wówczas znajdował, w szczególności zaś fakt, że pozostawał on w jednej celi ze sprawcą, którego uznawał za osobę silniejszą i bezwzględną, a w konsekwencji – obawiał się go w stopniu uniemożliwiającym zgłoszenie okoliczności zdarzenia funkcjonariuszom służby więziennej. Nie można stracić z pola widzenia faktu, że S. K. to sprawca w przeszłości wielokrotnie karany, mający bogatą kryminalną przeszłość, co samo w sobie w warunkach izolacji aresztu śledczego budzi respekt wśród współosadzonych. Do tego ujawnienie okoliczności, w jakich K. K. (1) faktycznie doznał tak poważnych obrażeń ciała – zważywszy na ową uprzednią karalność oskarżonego – groziło mu kolejnym postepowaniem o czyn przeciwko życiu i zdrowiu, do tego popełniony w warunkach powrotu do przestępstwa. Można więc logicznie przyjmować, że S. K. był istotnie zainteresowany tym, by pokrzywdzony nie złożył zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, a tym samym, by nie podał organom ścigania faktycznych okoliczności zdarzenia. To zaś tłumaczy, dlaczego K. K. (1) zdecydował się opisać faktyczny przebieg zajścia dopiero wtedy, gdy poczuł się bezpieczny i miał pewność, że nic ze strony oskarżonego mu nie grozi.

Ocenę wiarygodności relacji procesowych pokrzywdzonego wspiera również to, że przez dwa dni – pomimo narastających dolegliwości bólowych i związanego z nimi dyskomfortu – w ogóle zaniechał prób szukania pomocy medycznej. Sąd stwierdził bowiem, że gdyby faktycznie – jak opisywał to w swoich wyjaśnieniach oskarżony oraz K. L. – do pęknięcia śledziony doszło w wyniku osunięcia się na taboret w trakcie wykonywania pompek – K. K. (1) nie miałby żadnych podstaw, by owego urazu nie zgłosić niezwłocznie. Tym czasem jego opieszałość wynikała ze strachu przed oskarżonym, będąc naturalną i logicznie wytłumaczalną postawą osoby, która obawia się silniejszego współwięźnia i ze strachu wykonuje jego polecenia.

Wniosku tego nie zmienia treść zeznań trzeciego lokatora celi – K. L.. Sąd uznał bowiem, że świadek celowo i świadomie wspierał linię obrony przestawianą przez oskarżonego, kierując się swoistą lojalnością i w ten sposób udzielając wsparcia współosadzonemu, z którym pozostawał w komitywie. W ten sam sposób sąd ocenił zeznania O. K., tym bardziej, że prócz więziennej przeszłości wiążą tego świadka z oskarżonym również zaszłości związane z wcześniejszą ich znajomością.

Podobnie niewiarygodnie brzmią twierdzenia oskarżonego, by pokrzywdzony pomawiał go będąc nakłonionym do tego przez funkcjonariuszy służby więziennej. Pomijając to, że żaden ze świadków przesłuchanych na wniosek obrony nie potwierdził takiej okoliczności (I. W. zeznał jedynie, że słyszał, jak „ktoś tam z obecnych ratowników medycznych albo funkcjonariuszy zaczął się śmiać i powiedział: „mów prawdę, że zostałeś pobity”), to ów scenariusz wydaje się pozbawiony logiki, jeśli weźmie się pod uwagę, że zdarzenie z użyciem przemocy w celi aresztu to w praktyce źródło kłopotów nie tylko dla samego zainteresowanego, ale również dla pracowników jednostki penitencjarnej, bowiem wymaga przeprowadzenia szczegółowych i pracochłonnych ustaleń mających na celu wszechstronne wyjaśnienie sprawy. Nie sposób więc przyjmować, by funkcjonariusze służby więziennej widzieli potrzebę, czy też jakikolwiek racjonalny powód do tego, by nakłonić K. K. (1) do nieprawdziwego pomówienia S. K..

Wiarygodność relacji pokrzywdzonego zyskuje istotne wsparcie w opinii sądowo-lekarskiej, w której biegły Z. K. przekonywująco przedstawił mechanizm powstania obrażeń stwierdzonych u K. K. (1). Biegły analizował przy tym zarówno scenariusz oparty na zeznaniach pokrzywdzonego, jak i wersję wynikającą z linii obrony, słusznie zauważając, że pęknięciu śledziony nie towarzyszyły inne obrażenia, w szczególności usytuowane na powłokach skóry w miejscu odpowiadającym stwierdzonemu urazowi, które wskazywałyby na to, że pokrzywdzony osunął się na wystający taboret. Co więcej, istotna wydaje się być konstatacja, że prawdopodobieństwo pęknięcia śledziony w sytuacji wykonywania ćwiczeń w sposób opisywany przez oskarżonego jest bliskie zeru z tego powodu, że w momencie osunięcia ćwiczący odruchowo, w mechanizmie obronnym spina mięśnie brzucha, a wówczas cała siła godzenia rozkłada się tak, by chronić narządy wewnętrzne. Tymczasem atak S. K., jak wynika to z zeznań K. K. (1) – był dla pokrzywdzonego nagły i niespodziewany, przez co K. K. (1) nie miał możliwości ani czasu na obronne zasłonięcie się, bądź choćby – spięcie mięśni brzucha, co tłumaczy skutek takiego ciosu w postaci pęknięcia śledziony.

Pozostałe dowody, w szczególności z dokumentów, w tym informacje o karalności, odpisy wyroków, sąd uznał za niekwestionowane i wiarygodne.

1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego,

Zeznania K. L.

Zeznania I. W.

Patrz: sekcja 2.1.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Uderzenie K. K. (3) pięścią w podbrzusze z dużą siłą, w sytuacji, gdy pokrzywdzony nie spodziewał się ze strony agresora tak brutalnego ataku, a w konsekwencji – nie podjął choćby odruchowych działań obronnych w postaci sparowania ciosu, bądź napięcia mięśni brzucha w celu osłabienia siły ciosu, spowodowało u niego pęknięcie śledziony, a w konsekwencji – konieczność jej resekcji w drodze operacji chirurgicznej.

Tak opisane zachowanie S. K. stanowiło przejaw przestępstwa opisanego w art.156 § 1 pkt 2 kk, którego skutkiem było spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pod postacią choroby realnie zagrażającej życiu.

Sąd przyjął, że oskarżony przypisanego mu czynu dopuścił się z zamiarem ewentualnym, co oznacza, że przewidywał, że silny cios w podbrzusze K. K. (3), zadany nagle, bez ostrzeżenia, wobec niczego niespodziewającego się człowieka, może spowodować w sferze zdrowia pokrzywdzonego poważne skutki, w tym – uszkodzenie organów wewnętrznych, a mimo to ów skutek pozostawał dla S. K. obojętny.

Nie bez znaczenia dla oceny strony podmiotowej czynu, a w szczególności – kwestii umyślności i zamiaru był fakt, że S. K. w odróżnieniu od pokrzywdzonego, jest mężczyzną dobrze zbudowanym, postawnym i silnym, co oznacza, że dysproporcja fizycznych cech powinna predestynować go do refleksji, że uderzenie K. K. (1) doprowadzić może do skutków, które faktycznie zaistniały.

Dla oceny zamiaru, prócz wspomnianych już okoliczności czynu (nagłość wyprowadzenia ciosu, brak jakiejkolwiek przyczyny, zaskoczenie) relewantne pozostawało również miejsce na ciele, w które oskarżony uderzył pokrzywdzonego. Przypomnieć trzeba, że cios zadany został w brzuch, a więc w miejsce , w którym znajdują się newralgiczne dla człowieka organy wewnętrzne, które ze swojej natury podatne są na uszkodzenia mechaniczne.

Okoliczności te zadecydowały o odrzuceniu możliwości przypisania oskarżonemu popełnienia przestępstwa w jego nieumyślnej postaci, o której mowa w art.156 § 2 kk.

Sąd uzupełnił zarówno opis, jak i kwalifikację prawną czynu opisanego w akcie oskarżenia o przyjęcie, że oskarżony dopuścił się go w warunkach powrotu do przestępstwa określonego w art.64 § 2 kk. Prokurator redagując zarzut opisany w skardze nie dostrzegł bowiem, że konfiguracja przeszłych skazań S. K., szczegółowo opisana w sentencji wyroku wpisuje się w przesłanki określane jako recydywa wielokrotna, unormowane w powołanym przepisie.

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

S. K.

Okoliczności łagodzące:

- działanie oskarżonego z zamiarem ewentualnym.

Okoliczności obciążające:

- ostentacyjna zuchwałość przestępczego działania sprawcy, przejawiająca się w dokonaniu czynu pomimo obecności postronnego świadka;

- działanie oskarżonego bez żadnej przyczyny, bez żadnego, choćby błahego powodu;

- wielokrotna karalność S. K., w tym – za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu,

- zachowanie się oskarżonego po popełnieniu przypisanego mu czynu; S. K. próbował usilnie nakłonić pokrzywdzonego do niezgłaszania i nieinformowania służb więziennych o przebiegu zajścia i doznanych przez niego dolegliwościach, co – jak wynika z opinii biegłego z zakresu medycyny – narażało pokrzywdzonego na bezpośrednie ryzyko śmiertelnego zajścia;

- poważne konsekwencje czynu, którego dopuścił się oskarżony, w wyniku którego doszło do resekcji istotnego organu wewnętrznego K. K. (3).

Reasumując, sąd uznał, że przywołane powyżej okoliczności stanowią podstawę dla przyjęcia, że zarówno stopień winy, jaki stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu były bardzo duże.

Co więcej, uprzednia, wielokrotna karalność S. K., której emanacją było zakwalifikowanie przypisanego mu czynu w związku z art.64 § 2 kk stanowiły jednoznaczny dowód na to, że oskarżony jest sprawcą głęboko zdemoralizowanym, wykazującym niezmienną niepoprawność i brak skuteczności penitencjarnego oddziaływania w przeszłości, co sprawia, że na pierwszy plan przy doborze wysokości reakcji karnej wysuwała się nie potrzeba wychowawczego oddziaływania kary, lecz istotna potrzeba prewencyjnego jej odziaływania. Z tych powodów sąd okręgowy orzekł karę relatywnie surową, 6 lat pozbawienia wolności.

Sąd na podstawie art.46 § 2 kk orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego kwotę 20.000 zł tytułem nawiązki za krzywdę jaką K. K. (3) doświadczył w związku z inkryminowanym czynem.

Nie wymaga głębszego uzasadnienia konstatacja, że bycie ofiarą tak brutalnego ataku, zwłaszcza w sytuacji, w której napastnik działa bez żadnej racjonalnej przyczyny, niesie ze sobą głęboką traumę, wywołaną bólem.

Sąd nie był jednak w stanie dokonać szerszych ustaleń związanych z wysokością szkody, a przede wszystkim – rozmiarem krzywdy, jak przypadła w udziale K. K. (3), bowiem jego postawa w trakcie procesu, przejawiająca się w niestawianiu na kolejne wezwania na rozprawę główną nie pozwoliły na jego bezpośrednie przesłuchanie, a w konsekwencji – dokonanie ustaleń w istotnych dla oszacowania szkody i krzywdy w stopniu pozwalającym na rozstrzygnięcie, o którym mowa w art.46 § 1 kk. Dlatego sąd okręgowy uwzględnił roszczenie pokrzywdzonego jedynie w części, tj. do kwoty 20.000 zł, orzekając na jego rzecz nawiązkę w miejsce zadośćuczynienia i naprawienia szkody, uznając, że orzeczenie obowiązku określonego w art.46 § 1 kk było znacznie utrudnione.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd uznał, że długoterminowa kara pozbawienia wolności orzeczona wobec S. K., w powiązaniu z koniecznością zapłaty zadośćuczynienia i koniecznością realizowania obowiązku alimentacyjnego uzasadniają wniosek, że nie będzie on w stanie ponieść kosztów sądowych w całości bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny. Z tego powodu sąd obciążył oskarżonego tymi kosztami jedynie w części.

Podpis