Pełny tekst orzeczenia

S
ygn. akt III K 98/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2023r.


Sąd Rejonowy w Rybniku III Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący

Sędzia Sądu Rejonowego Joanna Kucal

Protokolant

protokolant Magdalena Migulla


po rozpoznaniu w dniu 28 września 2023r. sprawy

D. B. (B.)

s. J. i G.

ur. (...) w R.


oskarżonego o to, że

w okresie od 27 listopada 2021 r. do 29 listopada 2021r. w R., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził M. P. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym w postaci pieniędzy, za pomocą wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z przyjętego na siebie zobowiązania, polegającego na sprzedaży i dostawie węgla workowanego typu „ekogroszek” w łącznej ilości 48 ton, w wyniku czego wymieniony poniósł szkodę w łącznej wysokości 11.5000,00 zł,

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk przy zast. art. 12 § 1 kk



uznaje oskarżonego D. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego ustawowe znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk przy zast. art. 12 § 1 kk przyjmując, że pokrzywdzony poniósł szkodę w kwocie 10.000 zł i za to na mocy art. 286 § 1 kk w zw. z art. 57b kk wymierza mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

na mocy art. 46 § 1 kk orzeka wobec oskarżonego środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego M. P. kwoty 10.000 (dziesięć tysięcy) złotych;

na podstawie art. 624 § 1 kpk zwalnia oskarżonego w całości od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.

Sędzia


UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 98/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

D. B.

W okresie od 27 listopada 2021 r. do 29 listopada 2021r. w R., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził M. P. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym w postaci pieniędzy, za pomocą wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z przyjętego na siebie zobowiązania, polegającego na sprzedaży i dostawie węgla workowanego typu „ekogroszek” w łącznej ilości 48 ton, w wyniku czego wymieniony poniósł szkodę w łącznej wysokości 10.000 zł, tj. czyn z art. 286 § 1 kk przy zast. art. 12 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.Pokrzywdzony M. P. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług cięcia starej cegły. Na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej zaszła u niego konieczność dokonania zakupu węgla w większej ilości. O tym, że musi dokonać zakupu węgla poinformował znajomego M. W., który pracuje na kopalni. Po jakimś czasie M. W. poinformował pokrzywdzonego, że jego kolega z pracy (oskarżony D. B.) może mu sprzedać dużą ilość węgla, po czym skontaktował obu mężczyzn.

Pod koniec listopada 2021 roku oskarżony skontaktował się z M. P.. W trakcie rozmowy oskarżony potwierdził pokrzywdzonemu, że ma na sprzedaż 16 ton workowanego węgla typu eko groszek. Pomimo, że pokrzywdzony poszukiwał większej ilości węgla, w dniu 27 listopada 2021 roku zdecydował się na zakup tej ilości jaką posiadał oskarżony i za pośrednictwem płatności BLIK zapłacił oskarżonemu zaliczkę w wysokości 4.000,00 złotych. Po dokonaniu płatności mężczyźni ustalili, że datą dostawy całości węgla będzie data 29 grudnia 2021 roku.

Oskarżony zadzwonił do pokrzywdzonego ponownie jeszcze w dniu 29 listopada 2021 roku i zaproponował mu zakup kolejnych 32 ton węgla. Pokrzywdzony zainteresowany zakupem ponownie przelał oskarżonemu dwoma przelewami (z uwagi na limity w płatnościach) odpowiednio kwotę 4.000,00 złotych oraz 3.500,00 złotych. Oskarżony przekonywał pokrzywdzonego, że jeśli nie zdecyduje się na zakup tych 32 ton węgla, to nazajutrz już nie będzie mógł go kupić. Uzgodnione dodatkowe 32 tony miały zostać przywiezione pokrzywdzonemu również do 29 grudnia 2021 roku.

Do dnia wykonania całej usług, tj. 29 grudnia 2021 roku, oskarżony przywiózł pokrzywdzonemu jedynie jedną tonę węgla mimo zapewnień, że tego dnia zlecenie zostanie wykonanie w całości.

Po upływnie terminu realizacji usługi pokrzywdzony kontaktował się wielokrotnie z oskarżonym, jednak ten nieustannie przesuwał terminy dostawy, aż finalnie przestał odbierać od pokrzywdzonego telefony i zerwał z nim kontakt.

Oskarżony nie wywiązał się z powstałego pomiędzy nim a pokrzywdzonym zobowiązania polegającego na sprzedaży i dostawie węgla workowanego typu eko groszek w łącznej ilości 48 ton, doprowadzając M. P. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 10.000,00 złotych za pomocą wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z przyjętego na siebie zobowiązania.

wyjaśnienia oskarżonego D. B.

k. 76, 163


zeznania świadka M. P.

k. 1-4, 163-164

zeznania świadka M. W.

k. 49-50, 164

informacje dot. zawartej umowy

k. 10-27

pismo z ZUS

k. 42-43

pismo z (...) S.A.

k. 44-45

informacje z US

k. 53-69

2. Oskarżony tempore criminis miał w pełni zachowaną zdolność rozpoznawania znaczenia swojego czynu i pokierowania swoim postępowaniem.

opinia sądowo-psychiatryczna

k. 121-124

3. Oskarżony jest osobą karaną, w tym za przestępstwa podobne.

dane o karalności

k. 82, 160-161

informacja KPP W.

k. 33-34

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

---

-------------

-------------------------

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

---------------

--------------

--------------

2.OCena DOWOdów

2.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

wyjaśnienia oskarżonego

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, które znajdują potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym w zakresie, w jakim przyznał się do doprowadzenia M. P. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym w postaci pieniędzy, za pomocą wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z przyjętego na siebie zobowiązania. Sąd uwzględnił również jego wyjaśnienia w zakresie wysokości powstałej szkody, przyjmując że jest to kwota 10.000 złotych.

1

zeznania świadka M. P.

Zeznania jawiły się jako wiarygodne, korespondujące z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Świadek i jednocześnie pokrzywdzony w sprawie, w toku składanych zeznań nakreślił okoliczności popełnienia na jego szkodę przestępstwa oszustwa. Zeznania świadka były szczegółowe, jasne, szczere i konsekwentne. Z racji tego, iż jego zeznania korespondują z resztą zebranego materiału dowodowego, sąd uznał że polegały one na prawdzie.

1

zeznania świadka M. W.

Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania zeznań świadka, który polecił pokrzywdzonemu usługi świadczone przez oskarżonego..

1

informacje dot. zawartej umowy

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentów.

3

informacja KPP W.

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentu.

1

pismo z ZUS

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentu.

1

pismo z (...) S.A.

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentu.

1

informacje z US

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentów.

2

opinia sądowo-psychiatryczna

Opinia jasna, pełna, wewnętrznie niesprzeczna, kategoryczna, potwierdzająca działanie oskarżonego w stanie pełnej poczytalności.

3

dane o karalności

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentu.

2.2.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---

----------

---------------------------

3.PODSTAWA PRAWNA WYROKU


Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1.Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

D. B.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Przestępstwo oszustwa określone art. 286 § 1 kk polega na wprowadzeniu innej osoby w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czym doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Należy przy tym podkreślić, że nie każde doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem stanowi oszustwo. Zachodzi ono tylko wówczas, gdy sprawca działał w określony sposób, mianowicie wprowadzając w błąd, polegający na podjęciu przez sprawcę podstępnych zabiegów prowadzących do wywołania u pokrzywdzonego mylnego wyobrażenia o rzeczywistości. Wyzyskanie błędu zachodzi wtedy, kiedy pokrzywdzony już ma błędne wyobrażenie o rzeczywistości, zaś sprawca wyobrażenie to wykorzystuje. Ostatnią formą zachowań sprawczych oszustwa jest wyzyskanie niezdolności pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania, która to niezdolność może mieć charakter czasowy lub trwały, przy czym nie mają znaczenia jej przyczyny i sposób wyzyskania jej przez sprawcę.

Jak wskazuje się w orzecznictwie przypisanie przestępstwa z art. 286 § 1 kk wiąże się z wykazaniem, że sprawca obejmował swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim kierunkowym wprowadzenie w błąd innej osoby oraz to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia. Dla uznania, iż mamy do czynienia z wprowadzeniem w błąd, wystarczające jest każde, jakiekolwiek działanie, które może doprowadzić do powstania błędnego wyobrażenia o rzeczywistości u osoby rozporządzającej mieniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 26.06.2003 r., V KK 324/02, LEX nr 80291). Wprowadzenie w błąd może przybierać postać przemilczenia, a więc nieprzekazania przez sprawcę informacji dotyczących prawdziwego stanu rzeczy. Przemilczenie stanowi, więc formę ukrycia przed osobą rozporządzającą mieniem pewnych faktów, zjawisk, okoliczności itp., których nieświadomość powoduje powstanie błędnego wyobrażenia o rzeczywistości ([w:] A. Zoll (red.), A.Barczak-Oplustil, G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, M. Dąbrowska-Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Rodzynkiewicz, M. Szewczyk, W. Wróbel, Kodeks karny. Część szczególna. Tom III, Zakamycze 2006, wyd. II).

W ocenie sądu ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że oskarżony w okresie od 27 listopada 2021r. do 29 listopada 2021r. w R., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził M. P. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym w postaci pieniędzy, za pomocą wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z przyjętego na siebie zobowiązania, polegającego na sprzedaży i dostawie węgla workowanego typu eko groszek w łącznej ilości 48 ton, w wyniku czego pokrzywdzony poniósł szkodę w łącznej wysokości 10.000 zł,

Zatem oskarżony dopuścił się występku z art. 286 § 1 kk. Działał on umyślnie z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym (w celu osiągnięcia korzyści majątkowej). W wyniku podstępnego zachowania oskarżonego wprowadził on w błąd M. P. co do zamiaru i możliwości wywiązania się z przedmiotowego zobowiązania. Tym samym działanie oskarżonego doprowadziło do fałszywego wyobrażenia u pokrzywdzonego o tym, że oskarżony faktycznie wywiąże się z umówionej usługi. Skutkiem oszukańczego działania oskarżonego było doprowadzenie pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem o wartości 10.000,00 złotych.

Należy podkreślić, iż sąd dokonał modyfikacji treści zarzutu poprzez przyjęcie, że wysokości powstałej szkody wynosi 10.000,00 złotych. Powodem tej zmiany jest uwzględnienie faktu, że pokrzywdzony otrzymał od oskarżonego około jedną tonę węgla z całości jaka miała być do niego dostarczona – zatem zasadnym było pomniejszenie wysokości powstałej szkody o kwotę stanowiącą równowartość już otrzymanego towaru.

3.2.Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

---------

-------------

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

-----------------

3.3.Warunkowe umorzenie postępowania

-----------

----------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

---------------

3.4.Umorzenie postępowania

-----------

-------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

------------------------

3.5.Uniewinnienie

--------------

--------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

------------------------

4.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

D. B.

1

1

Czyn przypisany oskarżonemu jest zawiniony, gdyż w momencie jego popełnienia nie zachodziły żadne przesłanki wyłączająca lub umniejszające jego winę. Można mu zarzucić, że pomimo możliwości wyboru postępowania nie dał posłuchu normie prawnej. W ustalonym powyżej stanie faktycznym sąd nie znalazł okoliczności, które wyłączałyby lub ograniczały winę oskarżonego. Jest on osobą o odpowiednim stopniu doświadczenia życiowego i powinien znać obowiązujące normy prawne oraz przewidywać konsekwencje zachowania sprzecznego z prawem.

Czyn oskarżonego charakteryzował się znacznym stopniem społecznej szkodliwości. Świadczy o tym przede wszystkim rodzaj naruszonego czynem oskarżonego dobra jakim jest mienie, jak i szkoda wyrządzona przez oskarżonego pokrzywdzonej rzędu 10.000,00 złotych. Motywem działania oskarżonego było bowiem osiągnięcie korzyści majątkowej. Oskarżony nie poprzestał na uzgodnionej z pokrzywdzonym w dniu 27 listopada 2021 roku usłudze i otrzymanej zaliczce w wysokości 4.000,00 złotych – dostrzegając, że pokrzywdzony potrzebuje większej ilości węgla postanowił on ponownie skontaktować się z nim, tym razem oferując dwukrotnie większą jego ilość, a co za tym idzie, domagając się większej niż uprzednio kwoty zaliczki.

Okolicznością wysoce obciążającą jest nadto karalność oskarżonego za przestępstwa podobne, co świadczy o tym, że oskarżony jest sprawcą niepoprawnym, lekceważącym porządek prawny.

W świetle powyższego sąd na mocy art. 286 § 1 kk w zw. z art. 57b kk wymierzył oskarżonemu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Wymierzona kara pozbawienia wolności mieszcząca, się w dolnych granicach wymiaru kary, będzie karą adekwatną do przypisanego oskarżonemu stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz stopnia winy. Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania wobec oskarżonego instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności uznając, że jego zachowanie, postawa, zarówno przed popełnieniem przestępstwa jak i po jego popełnieniu, nie dają podstaw do przyjęcia, że będzie to wystarczające dla osiągnięcia celów kary, a zwłaszcza zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

2

1

Sąd na mocy art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego środek kompensacyjny w postaci obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego M. P. kwoty 10.000 złotych.

Istota tego środka opiera się na założeniu, że jednym z celów procesu karnego jest rozwiązanie konfliktu pomiędzy sprawcą a pokrzywdzonym, a sposobem jego rozwiązania lub złagodzenia jest m.in. naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem (kompensacyjna funkcja prawa karnego).

5.1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

------

------------

---------------

----------------

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

-------------------

KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Sąd na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego w całości od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa

6.1Podpis

Sędzia Sądu Rejonowego Joanna Kucal