Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 11 kwietnia 2024r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym

Przewodniczący sędzia Ewa Zawacka

Protokolant p.p.sekr. Weronika Zarębska

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2024 r. w Toruniu

na rozprawie sprawy

z urzędu

z udziałem P. K. (1) i K. K. (1) reprezentowanej przez kuratora A. P.

o pozbawienie władzy rodzicielskiej odnośnie małoletnich A. K. (1) i K. K. (2)

postanawia

1.  pozbawić P. K. (1) i K. K. (1) władzy rodzicielskiej nad ich małoletnimi córkami: K. K. (2) urodzoną (...) w T. i A. K. (1) urodzoną (...) w T.,

2.  przyznać r.pr P. P. (1) ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu wynagrodzenie w kwocie 240 (dwieście czterdzieści) złotych, powiększonej o podatek od towarów i usług za pomoc prawną udzielona uczestnikowi postępowania P. K. (1) z urzędu,

3.  kosztami sądowymi obciążyć Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Toruniu.

Sygn. akt III Nsm 447/23

UZASADNIENIE

Postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 11 kwietnia 2024r.

Na skutek zawiadomienia Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w T. z dnia 21 lutego 2023r. postanowieniem z dnia 15 marca 2023r. Sąd Rejonowy w Toruniu wszczął z urzędu postępowanie o pozbawienie K. K. (1) i P. K. (1) władzy rodzicielskiej nad małoletnimi: A. K. (1), ur. (...) w T. oraz K. K. (2), ur. (...) w T., przebywającymi w niezawodowej niespokrewnionej rodzinie zastępczej u K. i M. małżonków K..

Zarządzeniem z dnia 14 lipca 2023r. Sąd Rejonowy w Toruniu ustanowił kuratora w osobie A. P. do zastępowania uczestniczki K. K. (1) oraz kuratora w osobie J. C. do zastępowania uczestnika P. K. (1). (k. 32)

W dniu 30 października 2023r. kurator P. J. C. złożyła do niniejszej sprawy pismo procesowe, w którym wskazała, że uczestnik postępowania od dnia 17 lipca 2023r. przebywa w Zakładzie Karnym w I. ( (...) T.). Koniec odbywania kary przewidziany jest na dzień 29 stycznia 2025r.

W dniu 16 listopada 2023r. kurator K. A. P. złożyła do niniejszej sprawy pismo, w którym wskazała, iż nie udało się jej ustalić miejsca pobytu uczestniczki. Podkreśliła, iż K. K. (1) nie przebywa w zakładzie karnym ani areszcie śledczym na terenie Polski, zaś w systemie PESEL-SAD brak jej aktualnego miejsca pobytu.

W dniu 6 listopada 2023r. P. K. (1) złożył w tut. Sądzie wniosek o ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu.

Postanowieniem z dnia 17 listopada 2023r. Sąd Rejonowy w Toruniu ustanowił dla P. K. (1) adwokata z urzędu w osobie radcy prawnego.

Postanowieniem z dnia 17 listopada 2023r. Sąd Rejonowy w Toruniu zwolnił J. C. z funkcji kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu uczestnika postępowania P. K. (1).

W piśmie z dnia 29 lutego 2024r. kurator K. A. P. wniosła o niepozbawianie uczestniczki K. K. (1) władzy rodzicielskiej nad małoletnimi. Wskazała również, iż nie udało się jej ustalić miejsca pobytu K. K. (1).

Na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2024 r. pełnomocnik uczestnika P. K. (1) wniósł o niepozbawianie P. K. (1) władzy rodzicielskiej nad małoletnimi córkami A. K. (1) i K. K. (2) oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi z urzędu.

Sąd ustalił, co następuje

Małoletnia K. K. (2) urodzona (...) oraz małoletnia A. K. (1) urodzona (...) są dziećmi pochodzącymi z nieformalnego związku (...).

P. K. (1) w dniu 15 lipca 2022r. uznał ojcostwo wobec małoletniej A. K. (1) przed kierownikiem USC w T..

/dowód: odpisy zupełne aktów urodzenia – k. 6-7/

K. K. (1) po urodzeniu małoletniej A. K. (1) praktycznie nie odwiedzała córki w szpitalu. Małoletnia urodziła się w 32 tygodniu ciąży. Przebywała w Szpitalu (...) w T. od narodzin aż do dnia 21 października 2022r.

W dniu 24 maja 2022r. do tutejszego Sądu wpłynęło zawiadomienie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w T. z informacją iż, K. K. (1) od dnia narodzin małoletniej A. tylko raz pojawiła się w szpitalu by odwiedzić dziecko. W ocenie lekarzy matka małoletniej nie przyswajała informacji o problemach związanych z wcześniactwem córki. K. K. (1) ograniczyła kontakt ze szpitalem tylko do przeprowadzania rozmów telefonicznych. Informowała lekarza, iż nie może odwiedzać małoletniej A., ponieważ zajmuje się starszą córką K., która jest chora, natomiast pracownikowi socjalnemu oświadczyła, iż nie jest w stanie się spotkać, gdyż przebywa w szpitalu u młodszego dziecka.

W dniu 11 maja 2022r. pracownik socjalny (...) przeprowadził w miejscu zamieszkania K. K. (1) wywiad środowiskowy i ustalił, iż nie jest ona przygotowana na przyjęcie do domu noworodka. W mieszkaniu panował nieład, nie było przygotowanej wyprawki dla dziecka, brakowało pieluch, przyborów do pielęgnacji niemowlaka. K. K. (1) nie była w stanie odpowiedzieć w jakim stanie znajduje się małoletnia A. w szpitalu.

Wówczas ojciec małoletnich P. K. (2) przebywał w zakładzie karnym. P. K. (1) odbywał karę pozbawienia wolności za przestępstwa umyśle. Ojciec małoletnich był wielokrotnie karany sądownie za kradzieże, jazdę pod wpływem alkoholu, jazdę pomimo zabranych uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych, posiadanie środków psychoaktywnych (...). Przewidywany koniec kary przypadał na dzień 3 lutego 2023r. Z uwagi na sytuację małoletnich córek uczestnik postępowania ubiegał się o przerwę w wykonywaniu kary.

Na skutek zawiadomienia Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w T. Sąd Rejonowy w Toruniu w dniu 26 maja 2022r. w sprawie I. N. 980/22 wszczął z urzędu postępowanie o wydanie zarządzeń z art. 109 kro odnośnie małoletnich K. i A. sióstr K..

Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2022r. Sąd Rejonowy w Toruniu powierzył H. K. wykonywanie bieżącej rodzinnej pieczy zastępczej nad małoletnimi K. K. (2) i A. K. (1) (wówczas K.) – tymczasowo do czasu prawomocnego zakończenia niniejszej sprawy.

H. K. pismem z dnia 8 czerwca 2022r. zawiadomił Sąd, iż z uwagi na pracę zawodową oraz stan zdrowia małoletniej A. nie może pełnić nad nią bieżącej pieczy.

Postanowieniem z dnia 10 czerwca 2022r. Sąd Rejonowy w Toruniu zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 2 czerwca 2022r. wydane w niniejszej sprawie w ten sposób, że umieścił małoletnią A. K. (1), w zawodowej niespokrewnionej rodzinie zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego wskazanej przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w T., do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie.

H. K. nie zgłaszał większych trudności wychowawczych z małoletnią K.. Małoletnia miała zapewnione u niego poczucie bezpieczeństwa, stworzone odpowiednie warunki do nauki i rozwoju.

K. K. (1) z uwagi na uzależnienie od środków odurzających była zobowiązana do podjęcia terapii odwykowej. W dniu 8 września 2022r. zgłosiła się do (...) celem rozpoczęcia terapii.

P. K. (1) opuścił zakład karny w ramach przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Ojciec małoletnich otrzymał przerwę w wykonywaniu kary od 13 lipca 2022r. do 10 stycznia 2023r. Uzyskał ją po odbyciu 6 miesięcy kary pozbawienia wolności. Do odbycia pozostał mu wówczas 1 rok i 7 miesięcy. Planował złożyć do sądu penitencjarnego wniosek o kolejną przerwę w karze, a ostatecznie chciał uzyskać warunkowe przedterminowe zwolnienie.

P. K. (1) podczas przerwy w wykonywaniu kary podjął pracę zarobkową, wraz z K. K. (1) wynajął mieszkanie na okres jednego roku – do dnia 17 sierpnia 2023r.

Podczas odbywania przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności P. K. (1) sporadycznie spotykał się z dziećmi. Odwiedzał małoletnią A. w szpitalu dwa – trzy razy w tygodniu, wizyty trwały do pół godziny.

K. K. (1) nie wykazywała zainteresowania dziećmi. Nie interesowała się zarówno małoletnią K., jak i małoletnią A.. Nie kontynuowała terapii odwykowej.

W dniu 21 października 2022r. małoletnia A. K. (1) został umieszczona u kandydatów na rodzinę zastępczą niezawodową - K. i M. K..

Postanowieniem z dnia 7 listopada 2022r. Sąd Rejonowy w Toruniu zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 10 czerwca 2022r. wydane w niniejszej sprawie w ten sposób, że umieścił małoletnią A. K. (2) w niezawodowej niespokrewnionej rodzinie zastępczej w osobach K. i M. małżonków K., do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie.

K. i M. K. sprawują bezpośrednią opiekę nad małoletnią A. K. (1) od dnia 21 października 2022r.

Małoletnia K. początkowo pozostawała pod opieką dziadka – H. K., który prawidłowo wywiązywał się z powierzonych mu obowiązków. H. K. w rozmowie z pracownikiem (...) wskazał, iż podjął się pełnienia funkcji rodzica zastępczego dla małoletniej K., gdyż liczył na szybki powrót dziecka do rodziców. Wskazał, iż nie widzi się w roli rodzica zastępczego z uwagi na brak czasu i możliwości.

Postanowieniem z dnia 26 stycznia 2023r. Sąd Rejonowy w Toruniu w sprawie I. N. 980/22 na mocy art. 109 § 1 i 2 pkt 5 kro umieścił małoletnie: A. K. (1), ur. (...) i K. K. (2), ur. (...), córki K. i P. w niezawodowej niespokrewnionej rodzinie zastępczej u K. i M. małżonków K. i ustalił miejsce pobytu małoletnich w miejscu zamieszkania rodziny zastępczej. W punkcie 2. Sąd rozszerzył uprawnienia rodziny zastępczej odnośnie małoletnich w zakresie podejmowania decyzji w sprawach dotyczących leczenia małoletnich, edukacji, składania wniosków o wydanie dokumentów (paszport, dowód osobisty) oraz możliwości reprezentowania małoletnich przed komisjami orzekającymi o niepełnosprawności.

/dowód: akta (...) Sądu Rejonowego w Toruniu/

K. i M. K. sprawują bezpośrednią opiekę nad małoletnią A. K. (1) od dnia 21 października 2022r., natomiast nad małoletnią K. K. (2) od dnia 6 lutego 2023r.

Małoletnia A. pierwsze 6 miesięcy życia spędziła w szpitalu. Dziewczynka ma liczne deficyty zdrowotne, z uwagi na fakt, iż jest wcześniakiem. Małoletnia pozostaje obecnie pod opieką lekarzy specjalistów: neurologa, laryngologa, poradni audiologicznej, alergologa, fizjoterapeuty, logopedy i psychologa. Ponadto ma zajęcia z integracji sensorycznej. Dom K. i M. K. jest jej pierwszym stałym miejscem zamieszkania.

Przez okres pobytu w szpitalu dziewczynkę odwiedził jedynie ojciec P. K. (1). Spotkania miały miejsce sporadycznie, zwykle w soboty i trwały około godziny. Matka małoletniej K. K. (1) nie utrzymywała żadnego kontaktu z dzieckiem, nie odwiedzała córki. Kontaktowała się ze szpitalem wyłącznie w sposób telefoniczny.

P. K. (1) spotkał się z małoletnią A. na terenie (...) w T. w dniach 18.11.2022r., 2.12.2022r., 16.12.2022r., 5.01.2023r. Kontakty trwały około 30 minut, jednak zwykle były one skracane z powodu reakcji małoletniej A.. Dziewczynka płakała, odwracała się od ojca, gdy trzymał ją na rękach. Dziewczynka po spotkaniach reagowała niepokojem, lękiem, potrzebowała bezpośredniego kontaktu z opiekunami – rodziną zastępczą. Na jednym ze spotkań, w dniu 5 stycznia 2023r., była również starsza córka uczestników K. K. (2).

K. K. (1) na spotkanie w (...) w T. przyszła wyłącznie raz w dniu 5.01.2023r. W czasie spotkania była nerwowa, podnosiła głos na starszą córkę K. na co zwrócił jej uwagę P. K. (1). Nie wykazywała zainteresowania sytuacją małoletniej A., nie pytała o jej stan zdrowia czy rozwój. W pośpiechu opuściła siedzibę ośrodka.

Po każdorazowym spotkaniu zarówno z ojcem, jak i z matką małoletnia A. odreagowała nocnym niepokojem oraz płaczem.

Pracownik socjalny wspólnie z rodzicami małoletnich sporządził plan pracy. Nie został on jednak zrealizowany. K. K. (1) nie zrealizowała zobowiązania do podjęcia terapii od narkotyków. P. K. (1) w dniu 10 stycznia 2023r. miał zgłosić się do zakładu karnego w celu odbycia reszty kary pozbawienia wolności. Mimo składanych deklaracji nie zgłosił się do zakładu, ukrywał swoje miejsce pobytu. Od dnia 5 stycznia 2023r. zaprzestał jakiegokolwiek kontaktowania się ze specjalistą pracy z rodziną.

W dniu 5 stycznia 2023r. miało miejsce ostatnie spotkanie P. K. (1) z córkami, po tym czasie uczestnik zaprzestał jakichkolwiek kontaktów w koordynatorem pieczy zastępczej. Nie pytał o stan zdrowia dzieci, ich rozwój. Małoletnie odwiedzała wyłącznie matka, jednak kontakty te były sporadycznie. W sumie od tego czasu K. K. (1) widziała córki 4 razy. Na jedno ze spotkań przyniosła prezent dla małoletniej K. – czapkę, nie przyniosła żadnego prezenty dla małoletniej A.. Spotkania były krótkie, jedno z nich trwało 10 minut. Ostatnie spotkanie matki z małoletnimi miało miejsce 4 lipca 2023r.

K. K. (1) i P. K. (1) nie partycypują w kosztach utrzymania córek, nie przekazują na ich rzecz alimentów.

Dodatkowo zarówno K. K. (1) jak i P. K. (1) nie mogą liczyć na pomoc i wsparcie najbliższej rodziny w kwestii sprawowania zastępczej pieczy rodzinnej nad małoletnimi córkami K. i A.. Matka uczestnika nie widziała wnuczek od momentu gdy trafiły do pieczy zastępczej. Dziewczynki nie znają rodziny ojca. Nie mają z nią żadnej więzi.

K. K. (1) nie nawiązała więzi z młodszą córką A., a ojciec miał z nią znikomy kontakt. Z córką K. również kontakty rodziców miały charakter sporadyczny.

Obecnie bezpośrednią opiekę nad małoletnimi sprawują K. i M. K.. Zaspokajają oni niezbędne potrzeby małoletnich, dbają o ich stan zdrowia i prawidłowy rozwój. Otaczają małoletnie troskliwą opieką, zapewniają im poczucie akceptacji i bezpieczeństwa.

K. K. (8) pracuje jako (...) w fundacji (...) w T.. M. K. pracuje jako(...)w firmie (...) w T.. Małżeństwo wychowuje dwóch synów M. K. z pierwszego małżeństwa.

Dotychczas rodzice biologiczni małoletnich nie podjęli żadnych starań w celu przejęcia pieczy nad swoimi dziećmi.

K. K. (1) nie kontaktuje się z pracownikiem (...) w T.. P. K. (1) ukrywał się, aby nie stawić się do odbycia kary pozbawienia wolności. Został ujęty przez Policję i obecnie odbywa karę pozbawienia wolności. Koniec kary pozbawienia wolności przypada na dzień 26 sierpnia 2025r. Rodzice małoletnich nie posiadają stałego miejsca zamieszkania. Ponadto K. K. (1) nie podjęła terapii uzależnień.

Obecnie rodzice biologiczni małoletniej A. i K. K. (2) nie rokują przejęcia opieki nad swoimi córkami. Nie mają oni kompetencji wychowawczych ani warunków mieszkaniowych, a przede wszystkim nie zabiegają o przejęcie opieki.

Małoletnia A. K. (1) uczęszcza do niepublicznego żłobka (...)w T.. Dziewczynka zazwyczaj przebywa w placówce między godzina 7.00 a 13.30. Małoletnia potrafi samodzielnie jeść oraz pić, rozwija się prawidłowo. Jest spokojnym i pogodnym dzieckiem. Pracownicy żłobka zaobserwowali silną więź pomiędzy małoletnią A. a rodzicami zastępczymi. Oboje uczestniczą w życiu małoletniej. Pytają pracowników żłobka o postępy małoletniej, jej zachowanie w ciągu dnia.

Małoletnia K. uczęszcza do Przedszkola(...)w T.. Jest wesołym, pogodnym oraz otwarty dzieckiem. Chętnie nawiązuje kontakt z rówieśnikami i osobami dorosłymi. Chętnie chodzi do przedszkola, bez problemu żegna się z opiekunami w szatni.

/dowód: sprawozdanie z wywiadu środowiskowego – l. 12-13

wydruk z (...) k. 16-20, 54-56,

opinia – k. 66-68,

zeznania świadka K. K. (8) – k. 77v-78,

kartoteka karna – k. 108-114,

pismo (...) w T. – k. 128,

zaświadczenie – k. 130-131,134,

zeznania świadka A. B. – k. 136-137,

zeznania świadka M. G. – k. 137-137v,

zeznania świadka P. G. – k. 137v-138,

zeznania P. K. (1) – k. 145v-146,

akta III Opm (...)Sądu Rejonowego w Toruniu/

Sąd zważył, co następuje

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy, w dokumentach znajdujących się w aktach sprawy I. O. 48/23, a także zeznania świadków K. K. (8), A. B., M. G., P. G. oraz przesłuchania P. K. (1).

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia.

Sąd przyznał też walor wiarygodności zeznaniom świadków w zakresie, w jakim ich twierdzenia odnosiły się do faktów. Walor wiarygodności Sąd przyznał też twierdzeniom P. K. (1) w takim zakresie, w jakim nie były one sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia ich wiarygodności. Wiele okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy było przy tym pomiędzy nimi bezspornych.

Przechodząc do rozważań prawnych należy stwierdzić, iż zgodnie z art. 92 kro dziecko, aż do osiągnięcia pełnoletniości, pozostaje pod władzą rodzicielską, przez którą - stosownie do treści art. 95 § 1 kro - rozumieć należy obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka, a także – o czym stanowi art. 96 kro – do wychowywania dziecka, obejmującego zarówno duchowy, jak i fizyczny rozwój dziecka.

W myśl art. 95 § 3 kro władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak wymaga tego dobro dziecka i interes społeczny. Oznacza to, iż rodzice zobowiązani są zmierzać w swoich działaniach wychowawczych do takiego ukształtowania osobowości dziecka, aby wyrosło ono na prawego człowieka i dobrego obywatela, przy czym szczególnie ważny jest osobisty przykład rodziców i wpływ ich osobowości na rozwój dziecka – rodzice powinni okazywać dziecku zainteresowanie, oddanie i poświęcenie, udzielać rad i wskazówek, wykonywać w sposób odpowiedni nadzór nad zachowaniem dziecka w domu i środowisku rówieśniczym, oraz zapewnić dziecku należytą egzystencję poprzez dostarczanie odpowiedniego wyżywienia, odzieży, pomocy lekarskiej i zapewnienie właściwych warunków mieszkaniowych. Ponadto rodzice powinni sprawować swoje obowiązki rodzicielskie w taki sposób, aby wszystkie ich poczynania były zgodne z interesem dziecka.

Władza rodzicielska stanowi zatem ogół praw i obowiązków względem dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenia jego interesów. Przy czym główny nacisk należy położyć na kwestię obowiązków, gdyż ich wypełnianie jest niezwykle ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka. Owe obowiązki rodziców będące treścią władzy rodzicielskiej dotyczą pieczy nad osobą dziecka, zarządu jego majątkiem oraz wychowania dziecka. Do zespołu obowiązków zalicza się także obowiązek kierowania dzieckiem oraz obowiązek reprezentowania go.

Zgodnie z art. 111 § 1 kro sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka. Nadto w myśl art. 111 § 1a kro sąd może pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli mimo udzielonej pomocy nie ustały przyczyny zastosowania art. 109 § 2 pkt 5 kro (tj. umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej).

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, zachodziły przesłanki do pozbawienia władzy rodzicielskiej P. K. (1) i K. K. (1) nad małoletnimi córkami: K. K. (2) i A. K. (1). Przywołany wyżej art. 111 §1 a kro statuuje fakultatywną możliwość pozbawienia władzy rodzicielskiej przez sąd, jeśli - pomimo uprzedniego wdrożenia środków pomocy - nie ustały przyczyny zastosowania – w tym przypadku – instytucji rodziny zastępczej, a decyzja o pozbawieniu rodziców władzy rodzicielskiej służy dobru dziecka.

K. i M. K. sprawują bezpośrednią opiekę nad małoletnią A. K. (1) od dnia 21 października 2022r., natomiast nad małoletnią K. K. (2) od dnia 6 lutego 2023r.

Małoletnia A. pierwsze 6 miesięcy życia spędziła w szpitalu. Przez okres pobytu w szpitalu dziewczynkę odwiedził jedynie ojciec P. K. (1). Spotkania miały miejsce sporadycznie, zwykle w soboty i trwały około godziny. Matka małoletniej K. K. (1) nie utrzymywała żadnego kontaktu z dzieckiem, nie odwiedzała córki. Kontaktowała się ze szpitalem wyłącznie w sposób telefoniczny.

P. K. (1) podczas odbywania przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności odwiedzał również małoletnią K., która wówczas przebywała u dziadka H. K..

Po umieszczeniu małoletniej A. na czas postępowania w pieczy zastępczej u K. i M. K. P. K. (1) spotkał się z małoletnią na terenie (...) w T. w dniach 18.11.2022r., 2.12.2022r., 16.12.2022r., 5.01.2023r. Kontakty trwały około 30 minut, jednak zwykle były one skracane z powodu reakcji małoletniej A.. Dziewczynka płakała, odwracała się od ojca, gdy trzymał ją na rękach. Małoletnia po spotkaniach reagowała niepokojem, lękiem, potrzebowała bezpośredniego kontaktu z opiekunami – rodziną zastępczą. Na jednym ze spotkań, w dniu 5 stycznia 2023r., była również starsza córka uczestników K. K. (2). K. K. (1) na spotkanie w (...) w T. przyszła wyłącznie raz w dniu 5.01.2023r. W czasie spotkania była nerwowa, podnosiła głos na starszą córkę K. na co zwrócił jej uwagę P. K. (1). Nie wykazywała zainteresowania sytuacją małoletniej A., nie pytała o jej stan zdrowia czy rozwój. W pośpiechu opuściła siedzibę ośrodka.

W dniu 5 stycznia 2023r. miało miejsce ostatnie spotkanie P. K. (1) z córkami, po tym czasie uczestnik zaprzestał jakichkolwiek kontaktów w koordynatorem pieczy zastępczej. Nie pytał o stan zdrowia dzieci, ich rozwój. Małoletnie odwiedzała wyłącznie matka, jednak kontakty te były sporadycznie. Od dnia 5 stycznia 2023r. K. K. (1) widziała córki 4 razy. Spotkania były krótkie, jedno z nich trwało 10 minut. Ostatnie spotkanie matki z małoletnimi miało miejsce 4 lipca 2023r.

K. K. (1) nie nawiązała więzi z młodszą córką A., a ojciec miał z nią znikomy kontakt. Z córką K. również kontakty rodziców miały charakter sporadyczny.

Obecnie bezpośrednią opiekę nad małoletnimi sprawują K. i M. K.. Zaspokajają oni niezbędne potrzeby małoletnich, dbają o ich stan zdrowia i prawidłowy rozwój. Otaczają małoletnie troskliwą opieką, zapewniają im poczucie akceptacji i bezpieczeństwa.

Dotychczas rodzice biologiczni małoletnich nie podjęli żadnych starań w celu przejęcia pieczy nad swoimi dziećmi.

K. K. (1) nie kontaktuje się z pracownikiem (...) w T.. P. K. (1) ukrywał się, aby nie stawić się do odbycia kary pozbawienia wolności. Został ujęty przez Policję i obecnie odbywa karę pozbawienia wolności. Koniec kary pozbawienia wolności przypada na dzień 26 sierpnia 2025r.

Obecnie rodzice biologiczni małoletniej A. i K. K. (2) nie rokują przejęcia opieki nad swoimi córkami. Nie mają oni kompetencji wychowawczych ani warunków mieszkaniowych, a przede wszystkim nie zabiegają o przejęcie opieki.

Rodzice małoletnich nie posiadają stałego miejsca zamieszkania. Ponadto K. K. (1) nie podjęła terapii uzależnień.

Dodatkowo zarówno K. K. (1) jak i P. K. (1) nie mogą liczyć na pomoc i wsparcie najbliższej rodziny w kwestii sprawowania zastępczej pieczy rodzinnej nad małoletnimi córkami K. i A.. Matka uczestnika nie widziała wnuczek od momentu gdy trafiły do pieczy zastępczej. Dziewczynki nie znają rodziny ojca. Nie mają z nią żadnej więzi.

Uczestnik P. K. (1), pomimo deklarowanego zainteresowania sprawami córek, faktycznie nie wykonuje - ani nigdy nie wykonywał - władzy rodzicielskiej nad dziećmi. Obecnie jest on pozbawiony wolności. Koniec odbywania kary przypada na dzień 26 sierpnia 2025r.

P. K. (1) jest bierny w kwestiach wykonywania obowiązków wynikających z praw i obowiązków rodzicielskich. Nigdy nie sprawował nad małoletnimi pieczy, nie brał czynnego udziału w procesie ich wychowania i kierowania ich postępowaniem, nie reprezentował ich. Nie podjął żadnych kroków, aby przejąć opiekę nad córkami. Sam fakt, że sporadycznie odbywał z córkami spotkania na terenie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w T. nie jest wystarczającym do przyjęcia, że w jakikolwiek sposób wykonuje on władzę rodzicielską nad dziećmi.

Ponadto K. K. (1) oraz P. K. (1) nie łożą również na utrzymanie małoletnich córek ani w inny sposób nie partycypuje w ich utrzymaniu.

Ponadto P. K. (1) otrzymał przerwę w wykonywaniu kary od 13 lipca 2022r. do 10 stycznia 2023r. P. K. (1) w dniu 10 stycznia 2023r. miał zgłosić się do zakładu karnego w celu odbycia kary pozbawienia wolności. Mimo składanych deklaracji nie zgłosił się do zakładu, ukrywał swoje miejsce pobytu. Powyższe wskazuje na brak odpowiedzialności w podejmowanych przez uczestnika decyzjach życiowych, gdyż zamiast dążenia do jak najszybszego uregulowania swojej sytuacji poprzez odbycie kary, co pozwalałoby mu na przejęcie pieczy nad dziećmi, uczestnik unikał odpowiedzialności nie bacząc na to, że w ten sposób traci możliwość osobistej opieki nad dziećmi. Co więcej, w okresie ukrywania się uczestnik nie wykazywał żadnego zainteresowania córkami – ich stanem zdrowia, rozwojem, potrzebami. Co więcej, nawet jak został już ujęty i osadzony w zakładzie karnym, również nie podjął żadnej własnej inicjatywy, by zasięgnąć informacji o córkach, dowiedzieć się choćby tego, kto sprawuje nad nimi opiekę. Dopiero w toku niniejszego postępowania uczestnik zaczął deklarować chęć zaopiekowania się dziećmi w przyszłości, po zakończeniu izolacji więziennej, jednakże zdaniem Sądu, obietnice te są gołosłowne. Uczestnik instrumentalnie podchodzi do obowiązków rodzicielskich, a potrzebę zaopiekowania się dziećmi wykorzystuje jako argument do poprawienia swojej własnej sytuacji (np. uzyskania przerwy w karze).

Dodatkowo w trakcie przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności uczestnik postepowania skupiał się wyłącznie na utrzymywaniu sporadycznych kontaktów z córkami, a nie na przejęcia nad nimi pieczy. Samo utrzymywanie kontaktów nie jest natomiast wykonywaniem władzy rodzicielskiej.

W chwili obecnej wszystkimi sprawami małoletnich zajmuje się rodzina zastępcza. K. i M. K. zaspokajają niezbędne potrzeby małoletnich, dbają o ich stan zdrowia i prawidłowy rozwój. Otaczają małoletnie troskliwą opieką, zapewniają im poczucie akceptacji i bezpieczeństwa.

Zdaniem Sądu uczestnicy nie wykonują żadnego z elementów władzy rodzicielskiej nad córkami, a zatem w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dzieci. Ponadto do chwili obecnej nie ustały przyczyny zastosowania art. 109 § 2 pkt 5 kro. Nic nie wskazuje również na to, aby w najbliższej przyszłości ta sytuacja miała ulec zmianie.

Nadrzędnym kryterium wszelkich rozstrzygnięć w zakresie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem jest dobro osoby małoletniej.

Przez dobro dziecka rozumie się sytuacje, w której dziecko przebywa i wychowywane jest w warunkach maksymalnie gwarantujących mu właściwy rozwój fizyczny i duchowy, w rodzinie – najlepiej naturalnej – w atmosferze miłości, w warunkach pozwalających zaspokoić rozsądnie rozumiane jego potrzeby i najpełniej rozwijać jego talenty i zdolności samodzielnego, twórczego działania oraz ukształtować charakter w duchu określonych ideałów (Z. R.: Pojęcie i funkcja „dobra dziecka” w polskim prawie rodzinnym i opiekuńczym, Studia (...), t. XXXI, s. 19). Pojęcie dobra dziecka obejmuje zatem nie tylko zaspokojenie jego potrzeb życiowych - wyżywienia, mieszkania, pomocy w nauce itp. ale także jego stan i potrzeby emocjonalne, psychiczne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 października 2010 r.,(...)).

Małoletnie są silnie związane z K. oraz M. K.. Obecnie potrzebują stabilizacji i pewności, że nadal pozostaną w rodzinie zastępczej, która odgrywa w ich życiu rolę pierwszoplanową.

Wobec powyższego Sąd stanął na stanowisku, że sprzeczne z dobrem małoletnich będzie pozostawienie P. K. (1) i K. K. (1) władzy rodzicielskiej, nawet ograniczonej, nad ich małoletnimi córkami A. K. (1) i K. K. (2).

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 111 § 1 kro i po uwzględnieniu art. 111 § 1a kro, w punkcie pierwszym sentencji postanowienia pozbawił P. K. (1) i K. K. (1) władzy rodzicielskiej nad małoletnimi K. K. (2) i A. K. (1).

Uczestnik P. K. (1) deklarował, że chce uczestniczyć w życiu córek. Podkreślić należy, że prawo do utrzymywania kontaktów z dzieckiem jest niezależne od posiadania władzy rodzicielskiej. Nawet zatem rodzic pozbawiony tej władzy na prawo do spotkań z dzieckiem.

Prawa do utrzymywania kontaktów z małoletnimi uczestnik nie został natomiast pozbawiony. Ponadto w przedmiocie władzy rodzicielskiej Sąd orzekał na podstawie obecnego stanu faktycznego. Rozstrzygniecie takie nie uniemożliwia natomiast odmiennego orzeczenia w przyszłości. Jeżeli bowiem rodzice małoletnich zmienią swoją postawę i zaczną wykazywać prawdziwą troskę i zaangażowanie w sprawy dzieci, przejdą od gołosłownych deklaracji i usprawiedliwień do czynów, to władza rodzicielska może zostać im przywrócona.

W punkcie 2. postanowienia Sąd przyznał r. pr. P. P. (1) ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu wynagrodzenie w kwocie 240 złotych, powiększonej o podatek od towarów usług za pomoc udzieloną uczestnikowi postępowania P. K. (1) z urzędu. Jako podstawę określenia wysokości należnego pełnomocnikowi wynagrodzenia Sąd przyjął przepisy rozporządzenia dotyczącego wynagrodzeń należnych radcy prawnemu z wyboru, uznając, że brak jest podstaw do różnicowania ich w zależności od tego czy stronę reprezentuje pełnomocnik z urzędu, czy z wyboru. Stanowisko to znajduje oparcie w najnowszym wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 2023 r., sygnatura akt SK 85/22, który stwierdził, że § 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2019 r. poz. 68, z późn. zm.) jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 zdanie drugie i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten utracił moc z dniem 27 kwietnia 2023r. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 13 września 2023r., (I CSK 4563/22), derogowanych przepisów rozporządzenia z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu przez wyroki TK z 19 kwietnia 2023 r., SK 85/22, oraz z 20 kwietnia 2023 r., SK 53/22 nie zastąpiono nowymi regulacjami, co spowodowało, że - formalnie rzecz biorąc - de lege lata nie ma podstawy prawnej do określenia wprost wysokości kosztów nieopłaconej pomocy prawnej należnych pełnomocnikowi z urzędu. Stan ten należy ocenić jako wystąpienie luki prawnej o charakterze konstrukcyjnym; nie ulega bowiem wątpliwości, że wynagrodzenie takie musi zostać przyznane i wypłacone. Do czasu wprowadzenia nowych regulacji wspomniana luka powinna być wypełniana przez analogię do Rozporządzenia o stawkach z wyboru. Powyższa zasada, zdaniem Sądu ma zastosowanie także do innych stawek wynagrodzenia za czynności radców prawnych ustanowionych z urzędu, albowiem różnicowanie wynagrodzenia pełnomocników, to jest obniżenie pełnomocnikom z urzędu wynagrodzenia, które otrzymaliby, gdyby występowali w sprawie jako pełnomocnicy z wyboru, nie ma konstytucyjnego uzasadnienia.

O kosztach sądowych rozstrzygnięto w punkcie 3 sentencji orzeczenia, mając na uwadze treść art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.