Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 stycznia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Pruszkowie, III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Marta Węglewska

po rozpoznaniu w dniu 5 stycznia 2024 r. w Pruszkowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Ł. O.

przeciwko K. K. reprezentowanej przez matkę O. K.

o obniżenie alimentów

a także z powództwa wzajemnego K. K. reprezentowanej przez matkę O. K. przeciwko Ł. O.

o podwyższenie alimentów

oraz z powództwa O. K. przeciwko Ł. O. roszczenie regresowe

1.  Oddala powództwo główne a także powództwo wzajemne;

2.  Koszty postępowania pomiędzy stronami wzajemnie znosi;

3.  Oddala powództwo regresowe,

4.  Odstępuje od obciążania powódki O. K. kosztami postępowania w zakresie oddalonego powództwa regresowego.

UZASADNIENIE

Do Sądu Rejonowego w Pruszkowie dnia 9 marca 2023 r. wpłynął pozew Ł. O. przeciwko małoletniej K. K. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową O. K. o obniżenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt VI Ca 16/22 z kwoty 1600zł do kwoty 700zł miesięcznie, począwszy od dnia wniesienia pozwu. W uzasadnieniu wskazane zostało, że sytuacja ojca małoletniej pogorszyła się w związku ze śmiercią matki i koniecznością zaopiekowania się babką macierzystą, (...). k.3-6

W odpowiedzi na pozew z dnia 11 lipca 2023 r. O. K. wniosła o oddalenie powództwa w całości. O. K. w imieniu małoletniej K. K. wniosła o podwyższenie alimentów do kwoty 2000zł miesięcznie, począwszy od dnia wydania wyroku, płatne do 10. dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatnościach którejkolwiek z rat. Ponadto matka małoletniej wniosła o zasądzenie roszczenia regresowego jako zwrot kosztów poniesionych przez O. K. na leczenie (...)i (...) K. K. od września 2021 r. w kwocie 7000zł. Wskazywała, że aktualne pozostają wszystkie koszty dotychczas ustalone z tym, że doszedł koszt leczenia (...)i (...) córki - 450 zł. miesięcznie. Koszt pięciokrotnego pobytu małoletniej K. w szpitalu w R. wyniósł 3959,66 zł ( nocleg i dojazd) a koszt leczenia (...) do tej pory 6550,00 zł i w sumie ten łączny koszt od września 2021r. wyniósł 10509,66. Przypadająca na pozwanego kwota to 7000 zł. której żąda. W uzasadnieniu matka małoletniej podniosła, że Ł. O. nie utrzymuje żadnych kontaktów z córką, a jego sytuacja majątkowa po śmierci matki polepszyła się. O. K. wskazała, że ojciec małoletniej jest właścicielem mieszkania i domu w B. oraz dwóch samochodów osobowych. k.48-51

Postępowanie o roszczenie regresowe zostało zarejestrowane od sygn. akt III RC 462/23 i postanowieniem z dnia 3 listopada 2023 r. połączone z niniejszą sprawą celem wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. k.199

Pismem z dnia 23 października 2023 r. Ł. O. wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego w całości oraz powództwa regresowego i podtrzymał dotychczasowe żądania. k.110-113

W dniu 15 grudnia 2023 r. do Sądu Rejonowego w Pruszkowie wpłynęło ostateczne stanowisko Ł. O., w którym wniósł jak dotychczas. Argumentował ostatkowo w ten sposób, że koszty leczenia (...)i (...) wskazywane już były przez matkę małoletniej podczas poprzedniego postępowania sąd te okoliczności uwzględniał. k.296

Pismem z 16 listopada 2023r. przedstawicielka ustawowa wskazywała, że miesięczny średni koszt utrzymania małoletniej to 3446,00 zł. ( edukacja 555 zł., wyżywienie 1000 zł. odzież i obuwie 200 zł. zdrowie 540 zł, rozrywka i książki 200 zł, wakacje i wyjazdy 447 zł, mieszkanie 348 zł telefon i inne wydatki 156zł. ).

Pismem z dnia 15 grudnia 2023 r. O. K. zawierającym ostateczne stanowisko w sprawie wniosła o:

1.  oddalenie powództwa Ł. O.,

2.  podwyższenie alimentów od Ł. O. na rzecz K. K. do kwoty 2585zł miesięcznie, poczynając od 1 września 2023 r., płatne do 10. dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatnościach którejkolwiek z rat;

3.  zasądzenie od Ł. O. kwoty 1470zł tytułem zwrotu kosztów za niezbędne leczenie (...) K. K. za okres od uprawomocnienia poprzedniego orzeczenia do 31 sierpnia 2023 r. wraz z ustawowymi odsetkami;

4.  zasądzenie od Ł. O. kwoty 1560zł tytułem zwrotu kosztów za niezbędne leczenie (...) K. K. za okres od uprawomocnienia poprzedniego orzeczenia do 31 sierpnia 2023 r. wraz z ustawowymi odsetkami. k.301-305

Postanowieniem z dnia 5 stycznia 2024 r. Sąd zamknął rozprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 224 § 3 kpc i wydał wyrok zgodnie z art. 326 ¹ kpc.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. K. urodzona (...) jest córką O. K. i Ł. O.. Ojcostwo zostało ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie III RC 262/15. (...). Wyrokiem Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 21 października 2021 r. sygn. akt III RC 196/21, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 lipca 2022 r. w sprawie o sygn. akt VI Ca 16/22 został nałożony na Ł. O. obowiązek alimentacyjny w kwocie 1600zł miesięcznie począwszy od 31 maja 2021r.

Małoletnia rozpoczęła naukę w (...). Uczęszcza na zajęcia indywidualne z języka angielskiego, które odbywają się w okresie od 10 października 2023 r. do 30 lipca 2024 r. – całkowity koszt kursu 4800zł został opłacony przez matkę. O. K. poniosła koszt zakupu wszystkich książek, finansując go częściowo z programu (...). K. K. odbyła kilka (...)w Szpitalu (...), co wiązało się z zakupem paliwa i zapewnieniem noclegu. Ponadto jest leczona (...) – 150zł miesięcznie.

K. K. nie ma kontaktu z ojcem i żadna ze stron o to nie zabiega. Kontakty nie były ustalone postanowieniem sądu.

Na usprawiedliwione potrzeby K. K. składają się: edukacja 130zł, wyżywienie 700zł, ubrania 200zł, leki i środki czystości 160zł, rozrywka i kieszonkowe 150zł, wakacje 300zł, mieszkanie 348zł, telefon 31zł, inne wydatki 100zł, ortodonta 150zł, leczenie ortopedyczne 160zł.

O. K. ma (...)lat. Nie ma żadnego majątku. Mieszka w B. w mieszkaniu użyczonym przez ojca. Z zawodu jest (...). Na utrzymaniu ma córkę K. i czteroletniego syna K. (ojciec chłopca nie łoży na niego, egzekucja alimentów jest bezskuteczna). Przez pięć miesięcy O. K. pracowała w (...)w C. na ¾ etatu ze średnim wynagrodzeniem 2600zł. Z uwagi na częste infekcje syna zrezygnowała z zatrudnienia. Ojciec użycza O. K. mieszkanie, które ona wynajmuje, uzyskując z tego tytułu dochód w kwocie 1600zł miesięcznie. Ponadto prowadzi (...). Jedno szczenię sprzedaje za kwotę 4000zł. Obecnie posiada siedem szczeniąt, które będą gotowe do sprzedaży w styczniu 2024 r. W dniu (...) r. O. K. zawarła z ojcem umowę pożyczki na kwotę 25000zł, która miała być zwrócona w ciągu dwóch lat. Matka małoletniej porusza się (...) z 2005 r. Nie pozostaje w stosunku pracy.

Ł. O. ma (...)lat. (...)zmarła jego matka I. O.; spadek po niej nabył w całości Ł. O.. Mieszka w B. w domu podzielonym na cztery lokale, przy czym odziedziczony przez ojca małoletniej po matce lokal ma 65m ^{( 2)}, a należący do jego babki macierzystej 31,7m ^{( 2)}. Prowadzi gospodarstwo domowe z partnerką. Oprócz K. K. nie ma innych osób na utrzymaniu. Ł. O. pracuje jako (...). Uzyskuje dochód w kwocie 5568,50zł netto (7967,18zł brutto). W 2022 roku uzyskał dochód po odliczeniach w kwocie 78037,05zł. (...) r. zmarła matka Ł. O., po której z mocy ustawy nabył spadek w całości, m. in. własność do lokalu przy ul. (...) i samochód. Ponadto jest właścicielem mieszkania w B. przy ul. (...) i 8-letniego samochodu osobowego marki (...)z 2016 r. Nie wynajmuje żadnej z nieruchomości w celu osiągnięcia dodatkowego dochodu.

Na konto Ł. O. przelewana jest emerytura jego babki macierzystej U. O. w kwocie 2300zł. Ojciec małoletniej opłaca pobyt babci w (...) w kwocie 3200zł miesięcznie i pampersy oraz leki, finansując to częściowo z emerytury U. O.. Około 1500 zł. miesięcznie dopłaca ponad emeryturę babci od września 2022r.

Alimenty na rzecz K. K. przekazywane są za pośrednictwem komornika sądowego. Ł. O. nie partycypuje w dodatkowych wydatkach na dziecko, a obecny obowiązek alimentacyjny uważa za zbyt uciążliwy.

W dacie poprzedniego orzekania Ł. O. uzyskiwał wynagrodzenie w kwocie netto 4300zł. na podstawie umowy o pracę plus tzw. trzynastka i nagroda, nie miał innych dochodów, kontakty z córką utrzymywał nieregularne. Nie miał innych osób na utrzymaniu, częściowo opiekował się chorymi matką i babcią. O. K. nie pracowała, posiadała (...), korzystała z pomocy rodziców, pobierała świadczenia i zasiłki na dzieci Małoletnia miała (...)lat, wymagała noszenia aparatu ortodontycznego a także wożenia do szpitala z uwagi na problemy (...). Małoletnia uczęszczała na płatny j. angielski. Potrzeby K. K. zostały ustalone wówczas na kwotę 2300zł miesięcznie, na które składały się: edukacja 300zł, wyżywienie 600zł, ubrania 200zł, leki i środki czystości 150zł, rozrywka i kieszonkowe 150zł, wakacje 435zł, mieszkanie 318zł, inne wydatki 150zł. Ł. O. został obciążony 70% potrzeb dziecka.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o następujące dowody: odpis zupełny aktu urodzenia k.10, wyrok VI Ca 16/22 k.11, 83-87, wyrok III RC 196/21 k.11v-12, odpis skrócony aktu zgonu k.13, odpis skrócony aktu urodzenia k.14, akt poświadczenia dziedziczenia k.15, historia rachunku k.16-18,121, dowód wpłaty k.19, umowa o pobyt w (...) k.20-21, umowa o pożyczkę z ZFŚS k.22, płyta cd k.53, karta informacyjna leczenia szpitalnego k.54, 56, 58, 62, faktura k.55,57, 59-61, 63-64, 66-82, 224-237, 239-253, 256-259, 261-274, 279-281, zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji k.88, 90, zaświadczenie o dokonanych wpłatach k.89,91, 196-196, zaświadczenie k.114, 277, pit k.115-120, potwierdzenie przelewu k.122-123, 222-223, 181-188, 194, 275, formularz zgłoszenia miotu k.189, pcc-3 k.190-192, umowa pożyczki k.193, lista transakcji k.213, 238, 260, zaświadczenie US k.214-215, eKW k.216-221, 307-310, korespondencja k.255, polisa k.276, wykaz podręczników k.278, bilety k.282, płyta cd k.283, (...) k.287-289, płyta cd k.290, przesłuchanie Ł. O. k.291v-292v, nagranie k.294, przesłuchanie O. K. k.292v-293v, nagranie k.294, fotografie k.311.

Ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie we wszystkich przeprowadzonych dowodach, które zostały wyżej powołane.

Sąd postanowił pominąć dowód ze świadka B. K. na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 kpc jako spóźniony i zmierzający do przedłużenia postępowania.

Zeznania O. K. Sąd uznał za wiarygodne. Wybiórcze odpowiedzi na pytania o sytuację majątkową przez Ł. O. negatywnie rzutowały na ocenę wiarygodności jego zeznań.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią przepisu art. 133 kro na obydwojgu rodzicach ciąży obowiązek łożenia na utrzymanie dzieci, które nie są jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Zakres tego obowiązku, stosownie do przepisu 135 kro, wyznaczają z jednej strony usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej, z drugiej zaś zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji, ale także takie, które stworzą uprawnionemu normalne warunki bytowania odpowiadające jego wiekowi, stanowi zdrowia, wykształceniu i statusowi rodziców.

Stosownie do treści przepisu art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przechodząc do oceny zgłoszonych żądań w niniejszej sprawie należy wskazać, że wysokość alimentów na rzecz małoletniej K. K. została ustalona Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 21 października 2021 r. sygn. akt III RC196/21 zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt VI Ca 16/22 w kwocie 1600zł miesięcznie. Sąd musiał więc wziąć pod uwagę zaistnienie przesłanek niezbędnych do zmiany wysokości alimentów, czyli zmianę sytuacji stron, w okresie od daty poprzedniego orzekania.

Sąd w niniejszym postępowaniu rozpoznawał dwa przeciwstawne powództwa oraz powództwo regresowe. Żadne z powyższych roszczeń nie zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności odnosząc się do żądań o podwyższenie i obniżenie alimentów Sąd nie dopatrzył się przesłanek, które uzasadniałyby zmianę wysokości obowiązku alimentacyjnego Ł. O..

O. K. w imieniu małoletniej K. K. do usprawiedliwionych potrzeb córki zaliczyła: edukacja 555zł (w tym składki klasowe 120zł, ubezpieczenie 240zł, angielski 4800zł, podręczniki 657zł, dojazdy do szkoły 850zł rocznie), wyżywienie 1000zł, odzież i obuwie 200zł, zdrowie 787zł (w tym leki 777zł, środki czystości i kosmetyki 1200zł, leczenie (...) 5232zł, leczenie (...) 2232zł), rozrywka i kieszonkowe 200zł, wakacje 447zł, udział w opłatach mieszkaniowych 348zł, telefon 31zł, inne 125zł.

Na podstawie zasad doświadczenia życiowego, wiedzy ogólnej i po przeanalizowaniu materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie Sąd doszedł do przekonania, że niektóre koszty wskazane przez stronę powodową zostały przeszacowane, między innymi wydatek związany z wizytami u ortodonty i wyżywieniem. Od kosztu zakupu książek odjęta została kwota wyprawki(...)

Sąd ustalił usprawiedliwione potrzeby małoletniej pozwanej (powódki wzajemnej) na kwotę około 2400zł i zaliczył do ich: edukacja 130zł, wyżywienie 700zł, ubrania 200zł, leki i środki czystości 160zł, rozrywka i kieszonkowe 150zł, wakacje 300zł, mieszkanie 348zł, telefon 31zł, inne wydatki 100zł, (...) 150zł, leczenie (...)160zł. O. K. poniosła jednorazowy związany z kursem języka angielskiego dla córki.

Na pokrycie dodatkowych, bardziej wyjątkowych kosztów utrzymania dziecka rodzic może jednak przeznaczać świadczenie wychowawcze, które ma poprawić ogólny komfort życia. Usprawiedliwione potrzeby małoletniej są zatem na poziomie wskazanym w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego lub nieznacznie wyższym.

W dalszej kolejności Sąd musiał ustalić i odnieść się do aktualnych możliwości zarobkowych i majątkowych Ł. O.. Mimo tego, że dochody powoda (pozwanego wzajemnego) nieznacznie wzrosły, a jego majątek powiększył się na skutek dziedziczenia, Sąd miał na uwadze, że Ł. O. po części pokrywa koszty pobytu babki macierzystej w (...). Niemniej ma on na utrzymaniu wyłącznie córkę, z którą nie utrzymuje kontaktów i którą przede wszystkim zobowiązany jest alimentować. Z wiadomych tylko sobie powodów nie sprzedał żadnego z samochodów, nie wynajął też mieszkania przy ul. (...) utrzymując, że jest to lokata kapitału. Otóż jako osoba zobowiązana do alimentacji przede wszystkim posiada obowiązek w stosunku do córki K. K. polegający na należytym i systematycznym dostarczeniu jej środków utrzymania i wychowania. Sąd nie dał mu zatem wiary, że nie jest w stanie sprostać dotychczas zasądzonej kwocie. Jest ona adekwatna do możliwości zarobkowych i majątkowych powoda, który oprócz dochodu z pracy posiada odziedziczony majątek, zdatny do spieniężenia ( samochód) albo używania tak, aby można było oddać w najem mieszkanie.

Niejasne są zeznania i stanowisko powoda Ł. O., iż on tylko alimentować ma babcię, podczas gdy ma jeszcze inne i wnuki. Babcia posiada poza tym własny dochód- emeryturę i w tym stanie rzeczy nie jest prawidłowe alimentowanie przez wyłącznie Ł. O. jego babci. Nie został w każdym razie na tę okoliczność przedstawiony wyrok sądu.

Reasumując, obie strony postępowania wnosiły o znaczącą zmianę obowiązku alimentacyjnego, jednakże Sąd nie dopatrzył się dużego zwiększenia potrzeb K. K. ani pogorszenia sytuacji Ł. O.. Kwota alimentów 1600zł przy równoczesnym zaangażowaniu O. K., która może uzyskiwać dochód w ocenie sądu na poziomie przynajmniej 3500 zł. miesięcznie ( nieco ponad najniższa krajowa pensja) zagwarantuje pokrycie potrzeb małoletniej. W poprzednim roku zrezygnowała dobrowolnie z pracy, w której otrzymywała pensję 2600 zł. netto.

W oparciu o powyższe okoliczności na podstawie art. 138 kro Sąd orzekł jak w punkcie 1. wyroku oddalił powództwo.

Na podstawie art. 100 kpc Sąd zniósł koszty postępowania między stronami wobec nieuwzględnienia żądań obu stron.

Stosownie do treści przepisu art. 140 § 1 kro osoba, która dostarcza drugiemu środków utrzymania lub wychowania nie będąc do tego zobowiązana albo będąc zobowiązana z tego powodu, że uzyskanie na czas świadczeń alimentacyjnych od osoby zobowiązanej w bliższej lub tej samej kolejności byłoby dla uprawnionego niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami, może żądać zwrotu od osoby, która powinna była te świadczenia spełnić. § 2 stanowi, że roszczenie przewidziane w paragrafie poprzedzającym przedawnia się z upływem lat trzech.

Pomimo, iż roszczenie z art. 140 kro nie ma charakteru alimentacyjnego, lecz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym, to zakres tego roszczenia jest ściśle związany z przesłankami mającymi wpływ na ustalenie wysokości obowiązku alimentacyjnego spoczywającego na obowiązanym. Niezbędne było zatem ustalenie przez Sąd okoliczności wynikające z art. 135 § 1 kro, zgodnie z którym wysokość alimentów jest uzależniona od zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zakresu zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

W ocenie Sądu roszczenie regresowe było bezzasadne. W czasie, za który O. K. domaga się zwrotu kosztów leczenia córki Ł. O. wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego. Obowiązywało orzeczenie zasądzające obowiązek alimentacyjny pozwanego wzajemnego w wysokości 1600zł.

Z uwagi na powyższe na podstawie art. 140 kro Sąd orzekł jak punkcie 3.

Na podstawie art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania O. K. kosztami postępowania w zakresie oddalonego powództwa regresowego, mając na uwadze fakt, iż ma na utrzymaniu dwójkę małoletnich dzieci.