Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 października 2023 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym

Przewodniczący Sędzia Ewa Zawacka

Protokolant st. sekr. sądowy Alina Pokorska

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2023 r. w Toruniu

na rozprawie sprawy

z urzędu

z udziałem K. D.

o stwierdzenie podstaw do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby chorej bez jej zgody w trybie art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

postanawia:

1.  stwierdzić, że w dniu 08.10.2023 r. istniały podstawy do przyjęcia K. D. ur. (...), zam. T. ul.(...), bez jego zgody do Wojewódzkiego Szpitala (...) w T. Szpitala (...) w trybie art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego,

2.  przyznać r. pr. J. D. ze Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Toruniu) kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) powiększoną o podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestnikowi z urzędu,

3.  nie obciążać uczestnika kosztami sądowymi w sprawie.

Sygn. akt III RNs 1323/23

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 9 października 2023 r., na podstawie zawiadomienia Koordynatora ds. Psychiatrii Wojewódzkiego Szpitala (...) w T., z urzędu wszczęte zostało postępowanie o stwierdzenie podstaw do umieszczenia w dniu 8 października 2023 r. K. D. bez jego zgody w szpitalu psychiatrycznym w trybie art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

Na rozprawie w dniu 26 października 2023 r. pełnomocnik ustanowiony z urzędu dla uczestnika postępowania K. D. oświadczył, że nie wnosi zastrzeżeń do opinii biegłego oraz nie złożył żadnych wniosków dowodowych. Stanowisko w sprawie pozostawił do uznania Sądu.

Sąd ustalił, co następuje:

K. D. urodził się w dniu (...) i obecnie ma(...) lat. Aktualnie mieszka sam. Uczestnik jest kawalerem, nie ma dzieci.

W trakcie wysłuchania przez sędziego rodzinnego w dniu 10 października 2023 r. K. D. oświadczył, że został przewieziony do szpitala, ponieważ wpadł w szał, (...). Wskazał, iż nie podpisał zgody na leczenie i nie chce pozostać w szpitalu. Wcześniej przebywał w szpitalu psychiatrycznym trzykrotnie.

/dowód: zawiadomienie o przyjęciu – k. 3 akt,

wywiad wstępny – k. 5

historia choroby – k. 8

protokół wysłuchania – k. 11-11v

opinia sądowo-psychiatryczna – k. 43-43v/

K. D. został przyjęty na Oddział Psychiatryczny (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w T. z rozpoznaniem(...). W uzasadnieniu przyjęcia wskazano, iż działał pod wpływem doznań (...) biegał bez ubrań po mieście, atakował obcych ludzi.

Przyjęcie do szpitala bez zgody zostało zatwierdzone w dniu 9 października 2023r. przez lekarza kierującego Oddziałem specjalistę psychiatrę M. M..

Uczestnik postępowania został przywieziony na Izbę Przyjęć przez Zespół (...) w asyście policji, był unieruchomiony, skuty kajdankami, nago. Został zatrzymany przez patrol Straży Miejskiej gdy biegał po mieście bez ubrania. Uczestnik kopnął dziecko oraz chciał szarpać nieznanego mężczyznę. K. D. podawał, że (...)

Uczestnik wskazywał, że leczy się psychiatrycznie jednakże nie przyjmuje leków.

/dowód: zawiadomienie o przyjęciu – k. 3 akt,

wywiad wstępny – k. 5

historia choroby – k. 8

protokół wysłuchania – k. 11-11v

opinia sądowo-psychiatryczna – k. 43-43v/

Uczestnik postępowania K. D. został przyjęty do szpitala psychiatrycznego z powodu choroby psychicznej pod postacią zaostrzenia (...), a jego zachowanie wskazywało na to, że z powodu choroby psychicznej zagrażał bezpośrednio własnemu życiu oraz życiu i zdrowiu innych osób. W dniu przyjęcia do szpitala, tj. 8 października 2023r. był agresywny wobec obcych osób – kopnął dziecko, usiłował szarpać nieznanego mężczyznę. Jego zachowanie było całkowicie nieprzewidywalne z uwagi na trwający stan psychozy. Uczestnik był pobudzony, zdezorientowany w zachowaniu, dysforyczny.

Przyjęcie K. D. do szpitala psychiatrycznego było konieczne wobec zachodzących przesłanek medycznej i behawioralnej do przyjęcia bez jego zgody.

/dowód: opinia sądowo-psychiatryczna – k. 43-43v/

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz opinii sądowo-psychiatrycznej biegłego T. K..

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia.

W ocenie Sądu przymiot rzetelności, fachowości i bezstronności należało nadać opinii biegłego T. K.. Opinia ta została sporządzona przez specjalistę, którego wiedza i doświadczenie w dziedzinie psychiatrii nie budziły wątpliwości Sądu. Biegłego nie łączyły jakiekolwiek relacje z uczestnikiem, a zatem nie miał on powodów, aby być stronniczym i sporządzać opinię na jego niekorzyść. Opinia jest przejrzysta, jasna i konkretna, ponadto znalazła odzwierciedlenie w pozostałym materiale zebranym w sprawie.

Zgodnie z przepisem z art. 22 § 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2123 ze zm.) przyjęcia osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną zgodą na podstawie ważnego skierowania do szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 23 wskazanej ustawy osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody wymaganej w art. 22 tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.

W ocenie Sądu w omawianym przypadku zostały spełnione przesłanki warunkujące umieszczenie uczestnika w szpitalu psychiatrycznym w dniu 8 października 2023 r. bez jego zgody w trybie art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Istnieją bowiem dowody wskazujące, że zagrażał on bezpośrednio własnemu życiu i życiu i zdrowiu innych osób – działał pod wpływem doznań psychotycznych, a jego zachowanie było całkowicie nieprzewidywalne.

W dniu 8 października 2023 r. uczestnik został przyjęty do szpitala psychiatrycznego z powodu choroby psychicznej pod postacią zaostrzenia (...). Jego dotychczasowe zachowanie wskazywało na to, że z powodu choroby psychicznej zagrażał bezpośrednio własnemu życiu oraz życiu i zdrowiu innych osób, przede wszystkim z uwagi na stopień agresji – uczestnik postępowania zaatakował dziecko, kopnął dziecko, usiłował szarpać nieznanego mężczyznę. Jego zachowanie było całkowicie nieprzewidywalne z uwagi na trwający stan psychozy. Uczestnik był pobudzony, zdezorientowany w zachowaniu, dysforyczny.

Jako przesłanki behawioralne przyjęcia uczestnika do szpitala wskazać zatem należy agresywne zachowanie wobec dziecka oraz obcego mężczyzny, a także całkowita nieprzewidywalność jego dalszych działań.

Z opinii biegłego lekarza psychiatry wynika, że w dniu 8 października 2023 r. uczestnik cierpiał z powodu zaostrzenia (...). Biegły potwierdził zatem wstępną diagnozę postawioną przez szpital.

Reasumując, w ocenie Sądu w dniu 8 października 2023 r. K. D. swoim zachowaniem dał podstawy do uznania, że zagrożenie dla życia własnego oraz dla zdrowia i życia innych osób. Przyjęcie go do szpitala psychiatrycznego bez jego zgody było więc niezbędne i uzasadnione, albowiem zostały spełnione przesłanki medyczne i behawioralne.

Na marginesie dodać należy, że pełnomocnik ustanowiony z urzędu dla uczestnika postępowania nie kwestionował toczącego się postępowania ani opinii biegłego. Nie złożył również żadnych wniosków dowodowych.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że wobec wystąpienia przesłanek określonych w art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego należało stwierdzić istnienie podstaw do przyjęcia K. D. bez jego zgody do Wojewódzkiego Szpitala (...) w T. w dniu 8 października 2023 r. w trybie cytowanego przepisu. W związku z tym orzeczono jak w punkcie 1 sentencji postanowienia.

W punkcie 2. postanowienia Sąd przyznał reprezentującemu uczestnika pełnomocnikowi z urzędu wynagrodzenie w kwocie 240 zł, powiększoną o podatek od towarów i usług. Jako podstawę określenia wysokości należnego pełnomocnikowi wynagrodzenia Sąd przyjął przepisy rozporządzenia dotyczącego wynagrodzeń należnych adwokatowi z wyboru. Sąd uznaje bowiem, że brak jest podstaw do różnicowania ich w zależności od tego czy stronę reprezentuje pełnomocnik z urzędu, czy z wyboru. Stanowisko to znajduje oparcie w najnowszym wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 roku, sygnatura akt SK 78/21, który stwierdził, że § 17 ust. 1 pkt 2 oraz § 17 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu są niezgodne z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 2 i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny analiza statusu adwokatów i radców prawnych oraz ich roli w postępowaniu, w którym występują jako podmioty powołane i zobowiązane do zastępstwa prawnego, prowadzi do uznania, że różnicowanie ich wynagrodzenia, to jest obniżenie pełnomocnikom z urzędu wynagrodzenia, które otrzymaliby, gdyby występowali w sprawie jako pełnomocnicy z wyboru, nie ma konstytucyjnego uzasadnienia.

O kosztach sądowych rozstrzygnięto w punkcie 3 sentencji orzeczenia, mając na uwadze treść art. 96 ust. 1 pkt 9 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.