Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2024r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 marca 2024r. w Suwałkach

sprawy J. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o emeryturę pomostową

w związku z odwołaniem J. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 20 stycznia 2023 r. znak (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od J. L. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z 20.01.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił J. L. prawa do emerytury pomostowej. Wskazując na przepisy ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (t. j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1924 ze zm.) oraz ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504 ) podniósł, iż wnioskodawca nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, przed dniem 1.01. 1999r nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3 ustawy lub art. 32 i 33 ustawy emerytalnej oraz po dniu 31.12.2008rr. nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy . Od dnia 1.01.2009r nie został też zgłoszony w ZUS jako pracownik wykonujący pracę w szczególnych warunkach.

W decyzji wskazano także, że nie zachodzą podstawy z art. 4 w zw. z art. 49 ustawy ponieważ wnioskodawca nie udowodnił na dzień 1.10.2009r okresu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, wymienionych w załączniku nr.1 lub 2 ustawy. Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył okresów zatrudnienia od 7.02.1979r - 31.12.1984r, 1.01.1985r – 31.05.1999r. oraz od 23.04. 2007r do 6.09.2008r ponieważ pracodawca nie potwierdził wykonywania w tych okresach pracy wymienionej w wykazie , dziale i pozycji Rozporządzenia RM z dnia 7.02.1983r (co do dwu pierwszych okresów zatrudnienia), zaś co do trzeciego okresu zatrudnienia – ponieważ odwołujący wykonywał pracę równocześnie na dwu stanowiskach w obrębie dwóch różnych działów zarządzenia resortowego.

W odwołaniu od tej decyzji J. L. domagał się jej zmiany i ustalenia, że przysługuje mu prawo do emerytury pomostowej po uwzględnieniu do stażu pracy w warunkach szczególnych spornych okresów pracy. Zarzucał naruszenie art. 4 pkt. 5 ust. o emeryturach pomostowych poprzez przyjęcie, że J. L. nie wykonywał prac w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy, oraz naruszenie art. 49 ustawy poprzez niezasadne przyjęcie że odwołujący nie udowodnił okresu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, w tym przed dniem 1 stycznia 1999r nie wykonywał prac w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje :

J. L. urodzony (...) z wnioskiem o emeryturę pomostową wystąpił 22.11.2022 r., tak więc ukończył wymagane 60 lat.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył okresów zatrudnienia od 7.02.1979r - 31.12.1984r, 1.01.1985r – 31.05.1999r. oraz od 23.04. 2007r do 6.09.2008r ponieważ pracodawca nie potwierdził wykonywania w tych okresach pracy wymienionej w wykazie , dziale i pozycji Rozporządzenia RM z dnia 7.02.1983r (co do dwu pierwszych okresów zatrudnienia, zaś co do trzeciego okresu zatrudnienia – ponieważ odwołujący wykonywał pracę równocześnie na dwu stanowiskach w obrębie dwóch różnych działów zarządzenia resortowego)

J. L. wnosił o zaliczenie do stażu pracy w warunkach szczególnych następujących okresów:

1) 7.02.1979r - 31.12.1984r, w(...)w w S. na stanowisku sanitariusza w dziale pomocy doraźnej, które zostały wskazane jako praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zgodnie z zarządzeniem MZiOS z dnia 12 . 07. 1983r. Wykaz A, Dział XII punkt 4 podp.5 (świadectwo pracy k.5). Okres ten liczył 6lat.

2) 1.01.1985r – 31.05.1999r. w (...) w S. na stanowisku sanitariusza szpitalnego w dziale pomocy doraźnej i oddziale pomocy doraźnej, które zostały wskazane jako praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zgodnie z zarządzeniem MZiOS z dnia 13 . 02. 1989r. (świadectwo pracy k.6). Okres ten liczył 14 lat, 4 miesiące i 30 dni.

3) do 23.04.2007r. – 16.09.2008r w (...) na stanowisku kierowca – mechanik, które zostały wskazane jako praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zgodnie z zarządzeniem MB i PMB dz. urz. nr.3 z 1983r poz.6 i dz.urz.nr.8 poz.43 z 1983r. Okres ten wynosił 1 rok , 4 miesiące i 15 dni.

J. L. w w/w okresach wykonywał pracę na stanowiskach które zaliczane były do wykazu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów resortowych (zarządzeń ministrów dotyczących szczególnych warunków pracy lub pracy w szczególnym charakterze, a wskazane powyżej okresy wynoszą ponad wymagane 15 lat pracy. Ponadto z wyjaśnień złożonych przez odwołującego na rozprawie 16 maja 2023 r. wynika, że pracował jako sanitariusz, a do jego obowiązków należało wyposażenie karetki w osprzęt, środki medyczne i opatrunkowe, a gdy było zlecenie wyjazdu to wyjazd na miejsce zdarzenia. Były to różne zdarzenia losowe, a w całym okresie pracy pracował na zewnątrz, czyli praca była poza szpitalem, a obowiązki zawsze wykonywał te same. Podczas wyjazdu nie świadczył świadczeń medycznych , a praca polegała na wyposażeniu karetki w osprzęt medyczny. Nosił torbę za lekarzem i zakładał opatrunki w celu usztywnienia kończyny bądź na rany. Nie ukończył studiów ani kursu ratownika medycznego. Zeznając w charakterze strony wskazał także, że były różne sytuacje stresujące np. bijatyki i potrzebna była siła fizyczna do zabezpieczania pacjenta i jego transportu na noszach czy przy znoszeniu ze schodów (k. 70V)

Sąd prowadził także dowód z opinii biegłego z zakresu BHP dopuszczony na okoliczność czy praca J. L. spełniała warunki określone w art. 3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Biegły dokonał analizy stanowiska odwołującego jako sanitariusza w kontekście jego zakresu obowiązków, porównując z obowiązkami ratownika w rozumieniu ustawy o państwowym ratownictwie medycznym stwierdzając, iż praca sanitariusza – sanitariusza noszowego nie jest pracą w szczególnych warunkach lub pracą o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o e.p.

Sąd zważył, co następuje :

Na wstępie wskazać należy, iż jak wynika z art. 3 ust.5 ustawy o emeryturach pomostowych „Za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3.” Od dawna utrwalone jest też w orzecznictwie, że aby można było mówić o spełnieniu w/w warunku niezbędne jest żeby pracownik rzeczywiście wykonywał takie prace codziennie i przez całą przewidzianą dla niego dniówkę. Pełny wymiar czasu pracy”, o którym mowa w art. 3 ust. 5 ustawy o emeryturach pomostowych, nie wynika bowiem z samego faktu zatrudnienia na określonym stanowisku w pełnym wymiarze czasu pracy, lecz jest związany z rzeczywistym „wykonywaniem” prac, o których mowa w art. 3 ust. 3 ww. ustawy, w takim właśnie wymiarze czasu pracy (tak np. Wyrok SA w Lublinie III AUa 296/21).

Zaznaczyć też należy, że w sprawie niniejszej między datą wydania skarżonej decyzji, a datą rozpoznania sprawy przez sąd doszło do zmiany regulacji prawnych w art. 4 i 49 ustawy o emeryturach pomostowych. Zmiana ta nie wpływa jednak rozstrzygająco na ocenę przesłanek, których spełnienie było wymagane, aby ustalić po stronie odwołującego prawo do emerytury pomostowej.

Odnosząc się do zagadnień intertemporalnych wskazać należy, że w celu rozstrzygnięcia kwestii, które przepisy dotyczące powinny mieć zastosowanie w niniejszej sprawie, wystarczy posłużenie się podstawową zasadą międzyczasowego prawa prywatnego, wyrażoną w art. 3 k.c., który stanowi, że ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba że to wynika z jej brzmienia lub celu. Zasada nieretroakcji (lex retro non agit) oznacza, że nowego prawa nie stosuje się do oceny zdarzeń prawnych i ich skutków, jeżeli miały one miejsce i skończyły się przed wejściem w życie nowego prawa. Ustawa zmieniająca (Dz. U. z 2023r poz.1667), nie zawierała norm międzyczasowych, zatem uznać należało, że w przypadku odwołującego przepis art. 4 ust. 5 będzie miał zastosowanie, mimo jego uchylenia z dniem 1 stycznia 2024r.

Ustawa z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (t. j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1924) zastąpiła nowymi regulacjami, określającymi zasady nabywania wcześniejszych emerytur z tytułu pracy w warunkach szczególnych, przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, określające zasady przyznawania emerytur z tytułu tego rodzaju pracy. Celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach, na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone. Ustawa ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31.12.1948r., które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1.01.1999 r. (art. 4 pkt 5 ustawy).

Wskazany cel ustawy o emeryturach pomostowych realizują przepisy określające warunki nabycia prawa do przewidzianego w niej świadczenia, w tym art. 4 i art. 49. W myśl pierwszego z nich ( w odniesieniu do powoda), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1. urodził się po dniu 31.12.1948 r.;

2. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący, co najmniej 15 lat;

3. osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4. ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5. przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3 ustawy lub art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS

6. po dniu 31.12.2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

Z unormowania tego wynika, że przy nabywaniu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy uwzględnieniu podlegają przypadające przed dniem 1.01.2009 r. okresy pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej, jednakże dotyczy to wyłącznie sytuacji spełnienia przez ubezpieczonego wszystkich pozostałych przesłanek określonych w art. 4, gdyż muszą one być spełnione łącznie.

Na podstawie art. 49 ustawy pomostowej prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1. po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2. spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3. w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Z powyższego wynika, że warunkiem nabycia emerytury pomostowej w świetle wykładni językowej art. 4 i 49 ustawy o emeryturach pomostowych jest legitymowanie się określonym stażem w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach po wejściu w życie ustawy o emeryturach pomostowych, tj. po 31 grudnia 2008r. Natomiast jeżeli osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze i z tego względu posiada jedynie staż pracy w warunkach szczególnych według poprzednio obowiązujących przepisów, to może nabyć prawo do „nowego” świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu obecnie obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 tej ustawy). Innymi słowy, brak podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej takiemu ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze nie może być traktowany w ten sposób. Jak wskazał Sąd Najwyższy - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w postanowieniu z dnia 8 lutego 2023 r. sygn. akt I USK 193/22

„1. Osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy "szczególnej" według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do tej emerytury jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Natomiast art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy definiują prace w szczególnych warunkach, których wykaz określa załącznik nr 1 do ustawy oraz prace o szczególnym charakterze, których wykaz określa załącznik nr 2 do ustawy. Przy czym wykaz prac określonych w art. 3 ust. 1 i 3 jest zamknięty i nie podlega uzupełnieniu, co oznacza, że cech pracy "o szczególnym charakterze" lub "w szczególnych warunkach" nie mogą posiadać inne prace, choćby sposób ich wykonywania i ich jakość mogła obniżyć się z wiekiem.

2. Nie ma podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze nie może być kwalifikowany jako okres pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych). Jedynie ubezpieczonym, którzy po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej (tj. spełniali wymóg z art. 4 pkt 6 ustawy pomostowej), ustawodawca w art. 4 pkt 2 i 5 ustawy pomostowej przewidział możliwość doliczenia do 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych i szczególnym charakterze także okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu zarówno art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jak i art. 32 i art. 33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.” Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy także w wyrokach: z 13 marca 2012 r., sygn. akt II UK 164/11, z 15.01.2013 r., II UK 373/15, z 4.09.2012r, I UK 164/12 i wielu innych.

Podstawowe znaczenie w sprawie ma fakt ustalenia, że wnioskodawca po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Oznacza to, że prawo do świadczenia na podstawie art. 4 ustawy pomostowej mu nie przysługuje właśnie z powodu niewykazania okresów pracy w warunkach szczególnych po 31 grudnia 2008 r. Należy podkreślić, że wszystkie wymienione wyżej przesłanki do nabycia prawa do emerytury muszą być spełnione łącznie, o czym stanowi przepis art. 4 tej ustawy. Oznacza to, że niespełnienie choćby jednej z nich przekreśla możliwość nabycia prawa do świadczenia, co ma miejsce w przypadku wnioskodawcy. Odwołujący co prawda wykonywał pracę w okresie 23.04.2007r. – 16.09.2008r w (...) na stanowisku kierowca – mechanik, które zostały wskazane jako praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zgodnie z zarządzeniem MB i PMB dz. urz. nr.3 z 1983r poz.6 i dz.urz.nr.8 poz.43 z 1983r. Okres ten wynosił 1 rok , 4 miesiące i 15 dni ,ale nie była to praca wykonywana po dniu 31 grudnia 2008r.

Następnie należało zbadać, czy ubezpieczony spełnia przesłanki do nabycia prawa do emerytury pomostowej z 49 ustawy o emeryturach pomostowych. Według tego przepisu musiałby w dniu wejścia w życie ustawy wykazać wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ale w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Jak wskazano wyżej ustawa o emeryturach pomostowych znacznie zawęziła rodzaje prac i stanowiska, na których wykonuje się prace w warunkach szczególnych w porównaniu do tych prac i stanowisk, jakie zawiera wykaz A, będący załącznikiem do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. Nr 8 poz. 43 ze zm.). Ustawa pomostowa w załącznikach 1 i 2 zawiera własne określenia prac w warunkach szczególnych.

W omawianych załącznikach brak jest wskazania, że charakter pracy na stanowisku sanitariusza- sanitariusza noszowego powoduje zaliczenie takiej pracy do prac w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy pomostowej. W załączniku nr 2 w punkcie 18 wymienione są tylko prace członków zespołów ratownictwa medycznego. W opinii biegłego ubezpieczony nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych. Analiza zakresu jego obowiązków (sprawdzanie wyposażenia i sprzątanie karetek, wykonywanie poleceń dyspozytorki i innych prac zleconych nie objętych zakresem czynności oraz poleceń lekarzy, czuwanie nad bezpieczeństwem chorych, pomagać przy obsłudze chorych itd. – szczegółowa treść w aktach osobowych oraz cytowana przez biegłego k 84-89) zdaniem sądu nie daje podstaw do przyjęcia, iż wykonywana praca jest tożsama z pracą ratownika jako członka zespołu ratownictwa medycznego.

Stwierdzić bowiem należy, iż użyte w pkt 18 załącznika nr. 2 ustawy o emeryturach pomostowych pojęcie ”prac członków zespołów ratownictwa medycznego” nawiązuje do przepisów ustawy z dnia 8 września 2016r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (tekst jednolity: Dz. U. z 2021r. poz. 2053), która w art. 36 stanowi, że w skład takich zespołów wchodzą: lekarz, pielęgniarka lub ratownik medyczny, nie wymieniając sanitariusza.

Zawód ratownika medycznego wprowadzony został ustawą z dnia 25 lipca 2001r. o państwowym ratownictwie medycznym (Dz. U. nr 113, poz. 1207), a wymaganiem do jego wykonywania było uzyskanie m.in. dyplomu ukończenia wyższych studiów zawodowych w zakresie ratownictwa medycznego (art. 30 ust.3) . Kolejna, wspomniana ustawa o państwowym ratownictwie medycznym z dnia 8 września 2006r. obowiązująca w okresie uchwalenia ustawy o emeryturach pomostowych, wprowadziła dalsze wymogi dla osób, zamierzających pracować w charakterze ratowników medycznych, w szczególności ustanowiła egzamin państwowy z ratownictwa medycznego ( art. 10b). W art. 11 szczegółowo określiła zakres czynności wykonywanych przez ratowników medycznych. Należą do nich m.in. udzielanie świadczeń zdrowotnych, w tym medycznych czynności ratunkowych udzielanych nie tylko na zlecenie lekarza, ale również samodzielnie (ust.1 pkt. 1). W tym celu ratownicy uzyskali prawo wglądu do dokumentacji medycznej oraz do uzyskania od lekarza, felczera, pielęgniarki i położnej informacji o stanie zdrowia pacjenta (ust. 5). Ratownik medyczny może, po dokonaniu oceny stanu pacjenta, nie podejmować lub odstąpić od medycznych czynności ratunkowych albo udzielania świadczeń zdrowotnych, jeżeli nie spowoduje to niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia (ust. 10). Może też udzielić świadczeń zdrowotnych bez zgody pacjenta, jeżeli wymaga on niezwłocznej pomocy, a ze względu na stan zdrowia lub wiek nie może wyrazić zgody i nie ma możliwości porozumienia się z jego przedstawicielem ustawowym lub opiekunem faktycznym (ust. 10a). Ratownik medyczny kieruje również podstawowym zespołem ratownictwa medycznego (art. 36 ust.5), a zatem takim, w skład którego nie wchodzi lekarz ( art. 36 ust.1 pkt.1.) Ponosi również - od dnia 1 stycznia 2007r. - odpowiedzialność na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy o odpowiedzialności zawodowej fachowych pracowników służby zdrowia.

Powyższe, także zdaniem Sądu wskazuje, iż dążeniem ustawodawcy było zwiększenie kwalifikacji ratowników medycznych, mające uzasadniać nałożenie na nich dodatkowych obowiązków i odpowiedzialności jako samodzielnych członków zespołów ratownictwa. Te ostatnie spowodowały, że praca ratowników medycznych została uznana za wykonywaną w szczególnym charakterze (art. 3 ust.3 ustawy o emeryturach pomostowych w związku z pkt 18 jej załącznika nr 2). Na tym też polegają istotne różnice dotyczące zawodu sanitariusza oraz ratownika medycznego, z których najważniejszą jest samodzielna odpowiedzialność ratownika medycznego (której nie ponosili sanitariusze) za podejmowane czynności ratunkowe w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia pacjentów, będąca również czynnikiem decydującym o zakwalifikowaniu jego pracy za pracę w szczególnym charakterze, wymagającą szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej ( art. 3 ust. 3 ustawy emeryturach pomostowych). Aby zatem uznać pracę sanitariusza nawet jako członka zespołu ratownictwa medycznego za pracę o szczególnym charakterze w rozumieniu powyższej ustawy należałoby wykazać, że wykonywał on pracę wymagającą szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej. Jak wykazano jednak wyżej praca sanitariusza nie wiązała się ze szczególną odpowiedzialnością, choć mogły jej towarzyszyć znaczne uciążliwości innego rodzaju, nie uwzględniane obecnie w ustawie.

Zagadnienie dotyczące kwalifikacji pracy sanitariusza – sanitariusza noszowego było także wynikiem analizy Sądu Najwyższego w sprawie I USK 242/22, który uznał że nie ma podstaw by zaliczać ten rodzaj pracy do wykonywanej w szczególnych warunkach czy szczególnym charakterze w rozumieniu. art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Nie ma także podstaw by uznać, że ubezpieczony spełniał warunki z art. 49 ustawy. W przypadku kiedy osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy w warunkach szczególnych według poprzednio obowiązujących przepisów, to może nabyć prawo do "nowego" świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3). Jeśli więc prace wykonywane przez uprawnionego we wskazywanych przez niego okresach nie były ani pracami w szczególnych warunkach, ani w szczególnym charakterze w rozumieniu aktualnie obowiązujących przepisów art. 3 ust. 1 i 3 u o e.p., to ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do emerytury pomostowej (podobnie wyr. SN z 4.9.2012 r., I UK 164/12, w którego tezie stwierdzono, że określenie "okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3" zawarte w art. 49 pkt 3 u o e. p. oznacza okres pracy wskazany w art. 3 ust. 1 i 3 u o e. p. bez wliczania do niego okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) W związku z tym, że stanowisko pracy wnioskodawcy nie zostało wymienione w załączniku nr 1 lub nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, sporne okresy zatrudnienia nie mogą być uwzględnione przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej jako okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jak przyjmuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego wykaz prac określonych w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych jest zamknięty i nie podlega uzupełnieniu, co oznacza, że cech pracy „o szczególnym charakterze” lub „w szczególnych warunkach” nie mogą posiadać inne prace, choćby sposób ich wykonywania i ich, jakość mogła obniżyć się z wiekiem (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 13 marca 2012 r., II UK 164/11).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzeczono, jak w sentencji wyroku.

O kosztach należnych pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu orzeczono na podstawie §1, 2 i 15 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu , oraz odstąpiono od obciążania odwołującego kosztami zastępstwa prawnego na rzecz ZUS na podstawie art. 102kpc.