Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – SSO Wojciech Paluch

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Dorota Lichocka

przy udziale

po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2022 r. w Tarnobrzegu

na rozprawie

sprawy K. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury pomostowej

na skutek K. D.

od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 5 kwietnia 2022 r. znak: (...)

oddala odwołanie.-

Sygn. akt III U 347/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 05.04.2022r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., po rozpatrzeniu wniosku K. D. z dnia 08.03.2022r. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej. Organ rentowy przytoczył treść przepisu art. 4 ustawy pomostowej i uzasadniał, że ubezpieczony nie udowodnił okresów pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat oraz po dniu 31.12.2008r nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnych charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Organ rentowy przyjął za udowodniony ogólny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 44 lat, 5 miesięcy i 17 dni (w tym 43 lata, 2 miesiące i 7 dni okresów składkowych) oraz staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 4 lat, 10 miesięcy i 17 dni (okres zatrudnienia od 15.07.1980r. do 31.05.1985r.). Organ rentowy uzasadniał, że do pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył okresów: od 05.06.1985r. do 31.12.2008r. z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. (ponieważ na świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z 30.09.2010r. pracodawca nie określił charakteru wykonywanej pracy ściśle według wykazu działu i pozycji Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.) oraz okresu od 01.01.2009r. do 24.09.2010r. z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. z uwagi na to, że pracodawca nie przedłożył danych wnioskodawcy o pracy w warunkach szczególnych na druku (...).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył K. D.. Podnosił, że jego okres pracy w warunkach szczególnych to okres od 15.07.1980r. do 31.12.2008r. Argumentował, że stale i w pełnym wymiarze pracował jako elektromechanik przy naprawach pojazdów samochodowych w kanałach remontowych. Wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako elektromechanik napraw pojazdów samochodowych i przyznanie mu prawa do emerytury za pracę w szczególnych warunkach.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Wywodził, że wykonywanych przez 01.01.2009r. prac ślusarza a następnie elektromechanika napraw pojazdów samochodowych w kanałach remontowych nie można zakwalifikować do prac w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej.

Na rozprawie w dniu 28.06.2022r. wnioskodawca sprecyzował żądanie zawarte w odwołaniu w ten sposób, że wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej. Wywodził, że do stażu pracy w szczególnych warunkach powinien być zaliczony okres jego pracy w (...) T. od dnia 05.06.1985r. do dnia 24.09.2010r. w charakterze mechanika i elektromechanika w kanałach remontowych przy naprawie autobusów.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił i zważył, co następuje:

Wnioskodawca K. D., urodzony (...), ukończył wiek 60 lat w dniu 05.04.2022r. Legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 44 lat, 5 miesięcy i 17 dni.

W dniu 08.03.2022r. odwołujący wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę pomostową. Zaskarżoną decyzją z dnia 05.04.2022r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej. Organ rentowy uzasadniał, że ubezpieczony nie udowodnił okresów pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat oraz po dniu 31.12.2008r nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnych charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej.

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 08.09.2020r. (k. 4 akt rentowych) wnioskodawca w okresie od 15.07.1980r. do 31.05.1985r. był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. i wykonywał - stale i w pełnym wymiarze - prace przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie (zgodnie z wykazem A, dział XIV, poz. 25 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w zw. z załącznikiem nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985r.).

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 30.09.2010r. (k. 6 akt rentowych) w okresie od 05.06.1985r. do 24.09.2010r. odwołujący był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. i wykonywał – stale i w pełnym wymiarze czasu – prace elektromechanika napraw pojazdów samochodowych w kanałach remontowych, wymienione w wykazie A, Dział XIV, poz. 16 pkt 1, wymienione w wykazie stanowisk pracy stanowiących załącznik nr 2 do Zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29.06.1983r.

Na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów Sąd ustalił, że w okresie zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. od 15.07.1980r. do 31.05.1985r. wnioskodawca pracował w charakterze ślusarza przygotowania oprzyrządowania odlewniczego. Pracował przy demontażu form odlewniczych i przygotowywaniu tych form (kokili) do kolejnych odlewów. Kokile były przeznaczone do odlewu aluminiowych tłoków. Odwołujący musiał daną formę oczyścić, podgrzać i nałożyć na zewnętrzną powierzchnię kokili odpowiednie pasty, aby aluminium do niej nie przylegało. Takie formy zawoził na linię produkcyjną i zakładał na kokilarkę bądź maszynę odlewniczą. W czasie jej wykorzystywania przygotowywał kokile na inne kokilarki. Konkretne formy były wykorzystywane przez tydzień lub dwa tygodnie, po jej wykorzystaniu odwołujący zdejmował kokile z maszyny odlewniczej.

W spornym okresie zatrudnienia w (...) od 05.06.1985r. do 24.09.2010r. wnioskodawca wykonywał prace w kanałach remontowych. Do 2004r. odwołujący wykonywał w kanałach remontowych zarówno naprawy układów elektrycznych jak i układów hamulcowych autobusów. Od 2004r. do firmy wprowadzono dużo nowych autobusów wyposażonych w systemy (...), dodatkowe systemy hamulców, układy klimatyzacyjne oraz rozbudowaną instalację pneumatyczną zawieszeń – wnioskodawca zajmował się naprawami powyższych układów elektrycznych, prace wykonywał w kanałach remontowych. Żeby dostać się do danej instalacji, wnioskodawca najpierw zdejmował osłonę znajdującą się na spodzie autobusu. Wykonywał prace przy naprawach systemów ogrzewania, wymieniał regulatory siły hamowania, klocki hamulcowe, czujniki spadku i wzrostu ciśnienia powietrza w układach hamulcowych oraz modulatory. Wykonywał prace przy wymianie wiązek instalacji elektrycznych – wymieniał kable na konkretnych, uszkodzonych odcinkach (robił tzw. wstawki z nowych kabli, które lutował na łączeniach i izolował taśmą). Przy naprawach oświetlenia reflektorowego odwołujący sprawdzał instalację prowadzącą od spodu do reflektora i odblokowywał w kanale remontowym (zwalniał zatrzask w środku reflektora), wtedy inny pracownik wymieniał przepaloną żarówkę.

W latach 2010-2022 odwołujący pozostawał w zatrudnieniu na stanowiskach elektryka samochodowego, mechanika pojazdów samochodowych – elektryka samochodowego oraz mechanika samochodowego z uprawnieniami elektromechanika (świadectwa, k. 7-8 akt rentowych).

/Dowód: dokumenty zalegające w aktach rentowych dot. wnioskodawcy, zeznania świadków M. K., M. B. i T. G. złożone na rozprawie w dniu 28.06.2022r., zeznania wnioskodawcy złożone w trybie art. 299 w zw. z art. 304 k.p.c./

Podstawą prawną żądania wnioskodawcy są przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2018r. poz. 1924 j. t.). Ustawa ta ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania świadczenia do osób urodzonych po dniu 31 stycznia 1948r., które prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze rozpoczęły przed dniem 1 stycznia 1999r. Celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., II UK 164/11, OSNP 2013, nr 5-6, poz. 62 i z dnia 4 września 2012 r., I UK 164/12, LEX nr 1284720).

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2018r. poz. 1924 j. t.) – w brzmieniu obowiązującym od dnia 20.04.2022r. - prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Stosownie do art. 49 powyższej ustawy pomostowej, prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1) po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2) spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i art. 5-12;

3) w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Odnosząc się do pierwotnego żądania zawartego w odwołaniu (przyznania prawa do emerytury za pracę w szczególnych warunkach) jedynie na marginesie zaznaczyć należy, że wnioskodawca z uwagi na datę urodzenia na dzień 01.01.1999r. nie mógłby „wypracować” wymaganego ogólnego stażu w wymiarze 25 lat.

Zaskarżona decyzja z dnia 05.04.2022r. dotyczyła prawa do emerytury pomostowej – przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było, czy wnioskodawca K. D. spełnia przesłanki do emerytury pomostowej, zgodnie z art. 4 bądź art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych. Odnosząc się do uprawnień odwołującego w tym zakresie Sąd zważył, że odwołanie nie było uzasadnione.

Na wstępie podkreślenia wymaga, że wnioskodawca, w ocenie Sądu, nie świadczył pracy w warunkach szczególnych/o szczególnym charakterze po dniu 31.12.2008r. w rozumieniu przepisu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Wnioskodawca, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie przedstawił wniosków dowodowych w kierunku uznania okresów zatrudnienia po dniu 31.12.2008r. za pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów ustawy pomostowej. W okresie od 01.01.2009r. do 24.09.2010r. wnioskodawca nadal świadczył pracę w charakterze elektromechanika napraw pojazdów samochodowych w kanałach remontowych. Praca ta nie została wymieniona w załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych. Również pracodawca w świadectwie pracy z dnia 30.09.2010r. (k. 6 akt rentowych) jako pracę w warunkach szczególnych według „starych wykazów” ujął cały okres zatrudnienia wnioskodawcy od 05.06.1985r. do 24.09.2010r., nie przedłożył do ZUS druku (...) w celu opłacania za wnioskodawcę składek na Fundusz Emerytur Pomostowych – art. 35 ustawy pomostowej. Stwierdzić zatem należy, że również pracodawca nie uznał pracy wnioskodawcy na stanowisku elektromechanika napraw pojazdów samochodowych w kanałach remontowych za pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej.

Odnosząc się do regulacji przepisu art. 49 ustawy pomostowej wskazać należy, że praca wykonywana przez odwołującego w pozostałych spornych w niniejszej sprawie okresach nie jest wymieniona jako praca w warunkach szczególnych bądź o szczególnym charakterze w „nowych” wykazach. W okresie zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. od 15.07.1980r. do 31.05.1985r. wnioskodawca pracował w charakterze ślusarza przygotowania oprzyrządowania odlewniczego - przy demontażu form odlewniczych i przygotowywaniu tych form (kokili) do kolejnych odlewów. Praca ta nie została wymieniona w załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych. Niezależnie od powyższego okres ten stanowi niespełna 5 lat. Wymóg posiadania stażu w warunkach szczególnych według „nowych wykazów” jest warunkiem sine qua non do przyznania emerytury pomostowej, został wskazany zarówno w przepisie art. 4 pkt 6 jak i art. 49 pkt 3 cytowanej ustawy pomostowej. Niespełnienie powyższej przesłanki musi skutkować oddaleniem odwołania wnioskodawcy.

Z uwagi na powyższe Sąd, na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie K. D..