Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2024r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2024r. w Suwałkach

sprawy B. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o dodatek pielęgnacyjny i świadczenie uzupełniające

w związku z odwołaniem B. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 7 czerwca 2023r. znak (...) oraz decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 7 czerwca 2023r znak (...)

zmienia zaskarżone decyzje i przyznaje B. K. (1) prawo do świadczenia uzupełniającego od 7 czerwca 2023r. oraz prawo do dodatku pielęgnacyjnego od 7 czerwca 2023r.

UZASADNIENIE

Decyzją z 18 lipca 2023r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., powołując się na przepisy ustawy z dnia 31.07.2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (t. j. Dz.U. z 2023r. poz. 156 ze zm.), odmówił B. K. (1) prawa do świadczenia uzupełniającego, z uwagi na brak stwierdzonej niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z 18 lipca 2023r. odmówił też B. K. (1) prawa do dodatku pielęgnacyjnego, z uwagi na brak stwierdzonej niezdolności do samodzielnej egzystencji.

W odwołaniu od tych decyzji B. K. (1) domagała się ich zmiany i przyznania prawa do świadczenia uzupełniającego i dodatku pielęgnacyjnego. Wskazał na stan zdrowia, który czyni ją niezdolną do samodzielnej egzystencji.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonych decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

B. K. (2) (ur. (...)) pobiera rentę przyznaną na trwałe decyzją z 7.06.2023r. w związku z uznaniem jej za całkowicie trwale niezdolną do pracy. Z wnioskami o prawo do świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji oraz o prawo do dodatku pielęgnacyjnego B. K. (1) wystąpiła do organu rentowego 07.02.2023r.

Orzeczeniem z 30.03.2023 r. Lekarz Orzecznik ZUS ustalił, że B. K. (1) nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Po wniesieniu sprzeciwu, Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z 25.04.2023 r. również nie stwierdziła u niej niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Sąd poczynił ustalenia, co do aktualnego stanu zdrowia wnioskodawcy, dopuszczając na tę okoliczność dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych odpowiednich specjalności, mając na uwadze rodzaj rozpoznanych u niego schorzeń. Biegli sądowi zostali zobowiązani do wypowiedzenia się czy u wnioskodawcy nastąpiło naruszenie sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, a więc czy jest niezdolny do samodzielnej egzystencji, jeżeli tak, czy jest to niezdolność stała czy okresowa, a także od kiedy istnieje i jaki jest przewidywany okres jej trwania. Przy sporządzaniu opinii biegli uwzględnili zgromadzoną w sprawie dokumentację medyczną oraz przeprowadzili badanie odwołującego.

Biegli lekarze sądowi z zakresu neurologii, chorób wewnętrznych, psychiatrii oraz biegła psycholog, rozpoznali u wnioskodawcy: zespół ataktyczno – piramidowy, Zespół von Hippel-Lindau, nowotwór o niepewnym lub nieznanym charakterze centralnego systemu nerwowego, stan po wielokrotnych operacjach guza móżdżku i w zakresie kanału kręgosłupa, torbiele trzustki liczne, przebyty epizod depresji (opinia k.36-40).

Powyższe schorzenia w ocenie biegłych czynią wnioskodawczynię niezdolną do samodzielnej egzystencji od dnia 14 maja 2018r.

W związku z zastrzeżeniami organu rentowego sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej, w której biegli podtrzymali swoje stanowisko (opinia k.68 – 68v).

Wskazali, że powódka prezentuje niezdolność do samodzielnej egzystencji w zakresie czynności samoobsługowych, poruszania się i komunikowania . Wskazali też na pogorszenie się stanu funkcjonalnego odwołującej i brak możliwości poprawy stanu klinicznego.

Do sporządzonej opinii zastrzeżenia ponownie złożył organ rentowy wnosząc o jej uzupełnienie przez biegłych poprzez odniesienie się do wszystkich zapisów dokumentacji orzeczniczo leczniczej.

Wniosek ten sąd oddalił jako zmierzający do przedłużania postępowania – bowiem biegli dysponowali całą dokumentacją zgromadzoną w aktach sprawy jak i dołączoną dokumentacją ZUS. Fakt zaś, iż w opinii nie odnosili się detalicznie do poszczególnych dokumentów – nie oznacza że nie wzięli pod uwagę zapisów tam zawartych.

Sąd przyjął sporządzone przez specjalistów z zakresu medycyny opinie jako miarodajny dowód w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

W myśl art. 2 ustawy z dnia 31.07.2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (t. j. tj. z dnia 20 lutego 2024 r. Dz. U. z 2024r. poz. 256) świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji, zwanym dalej „osobami uprawnionymi” (ust. 1). Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom uprawnionym, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej przyznanej w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504 ze zm.), zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza określonej na datę wydania decyzji kwoty miesięcznie.

Ponadto świadczenie uzupełniające przysługuje od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie. Art. 7 ust. 1 pkt 1 tej ustawy stanowi, że w sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie, dotyczących postępowania w sprawie świadczenia uzupełniającego, wypłaty tego świadczenia oraz wydawania orzeczeń, o których mowa w art. 2 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy: ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem art. 136 tej ustawy;

Natomiast zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504 ze zm.) dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia.

Kwestię niezdolności do pracy reguluje art. 12 ustawy o emeryturach i rentach

z FUS, zgodnie z którym niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust.1). Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2) zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3).

Jak stanowi art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowań, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia

i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Natomiast w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji (ust. 5).

Pojęcie „niezdolność do samodzielnej egzystencji” ma szeroki zakres przedmiotowy. Swym zakresem obejmuje konieczność pielęgnacji określonej osoby, która jest jednocześnie całkowicie niezdolna do pracy. Dodatkowo obejmuje też konieczność udzielania pomocy, która sprowadzać się może do załatwiania elementarnych spraw życia codziennego (zakupy, wizyty lekarskie, por. wyrok SA w Gdańsku z 19.03.2013 r., III AUA 1577/12, SA w Rzeszowie z 6.03.2013 r., III AUA 1235/12). Wymienione wyżej przesłanki (opieka i pomoc) powinny wystąpić łącznie. Przedstawiona w opinii biegłych argumentacja wskazuje na okoliczności faktyczne uzasadniające ustalenie, że ubezpieczony jest niezdolny do samodzielnej egzystencji.

W zakresie niezdolności do samodzielnej egzystencji Sąd uwzględnił konkluzje opinii biegłych sądowych opiniujących w sprawie, którzy uznali odwołującego za niezdolnego do samodzielnej egzystencji. Sąd podzielił wnioski biegłych i w całości uwzględnił je przy rozstrzyganiu w sprawie. Opinia została sporządzona fachowo, w oparciu o aktualną wiedzę, przedstawione w niej wnioski poparte są odpowiednimi argumentami.

Ustalając datę niezdolności do samodzielnej egzystencji sąd przyjął datę wydania decyzji odmownej. Postępowanie ma bowiem charakter wnioskowy w związku z czym dopiero na skutek złożenia stosownego wniosku następuje wydanie decyzji – która jak wynika z opinii biegłych winna być pozytywną dla wnioskodawczyni bowiem ustalona przez biegłych niezdolność do samodzielnej egzystencji występowała już w dacie wydania tejże decyzji.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. należało orzec jak w sentencji wyroku.