Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 grudnia 2012 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Jurkowicz

Protokolant: Aleksandra Kmieciak

bez udziału prokuratora Prokuratury Rejonowej w Środzie Śląskiej

po rozpoznaniu zażaleń radcy prawnego M. R. z dnia 26 lipca 2012r. i adw. E. K. z dnia 6 sierpnia 2012r.

na postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Środzie Śląskiej z dnia 29 czerwca 2012 r. o umorzeniu śledztwa w sprawie 1 Ds. 210/12

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. i art. 465 § 1 i 2 k.p.k.

postanowił:

zażalenia uwzględnić i uchylić zaskarżone postanowienie

UZASADNIENIE

Dnia 29 czerwca 2012 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w Środzie Śląskiej wydał postanowienie w przedmiocie umorzenia śledztwa w sprawie katastrofy drogowej zaistniałej w dniu 10 lutego 2012r. na drodze (...) na wysokości Gm. K. zagrażających życiu lub zdrowiu wielu oso© oraz zdrowiu wielu oso© albo mieniu w wielkich rozmiarach tj. przestępstwa z art. 173 §1 i 3 kk wobec braku znamion czynu zabronionego.

Uzasadniając postanowienie o umorzeniu śledztwa Prokurator wskazał, że w sprawie niniejszej powołano zespół biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, którzy doszli do wniosków , że do zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego i do wypadku doszło z przyczyn losowych tj. nagłej awarii silnika i zatrzymania pojazdu. Według biegłych kierujący nie mógł przewidzieć nagłej awarii pojazdu. Z uwagi na bardzo krótki czas od momentu zatrzymania samochodu po awarii do momentu pierwszego uderzenia kierujący D. C. ani M. Ł. nie mieli fizycznej możliwości ostrzeżenia innych uczestników o nagłej i nie dającej się przewidzieć awarii ich pojazdu. Wobec powyższego zdaniem prokuratora śledztwo należało umorzyć wobec braku znamion czynu zabronionego.

Postanowienie to zaskarżył radca prawny M. R. w imieniu pokrzywdzonych A. P., M. J., P. P.. Postanowieniu zarzucił naruszenie przepisów postępowania tj. nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla sprawy, a w szczególności brak zbadania stanu technicznego (...), kierowanego przez D. C. przed wypadkiem, brak odniesienia się przez powołanych biegłych do wcześniejszych awarii zaistniałych w tym pojeździe na autostradzie (...), niepełnych opiniach biegłych w niniejszej sprawie , niesprawności pojazdu przed wjechaniem na autostradę oraz brakiem weryfikacji wcześniejszej możliwości zatrzymania niesprawnego pojazdu na pasie awaryjnym. Postanowieniu zarzucił również obrazę przepisu 318 kpk poprzez niedoinformowanie pokrzywdzonych lub ich pełnomocnika o przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych , czym uniemożliwiono im pełne uczestnictwo w postępowaniu przygotowawczym. Podniósł również skarżący zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 173 k.k. poprzez uznanie, że kontynuowanie przez kierującego samochodem M. jazdy na autostradzie niesprawnym samochodem, w tym brak zatrzymania się na pasie awaryjnym nie było spowodowaniem katastrofy w ruchu lądowym. Formułując zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

Zażalenie w imieniu pokrzywdzonych D. S., A. P., M. J., P. P. złożyła także adw. E. K.. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła obrazę przepisów postępowania:

-art. 167 kpk i art. 9 kpk poprzez niewykorzystanie przez organ prowadzący postępowanie wszystkich możliwości dowodowych wynikających z uprawnienia do działania z urzędu polegających na zaniechaniu w wyjaśnieniu rażących sprzeczności wynikających z zeznań świadków D. C. i M. Ł., nie wyjaśnieniu szeregu wątpliwości wynikających ze sporządzonych przez biegłych opinii, które są niepełne i sprzeczne z zeznaniami świadków , zawierają błędy i omyłki rachunkowe,

-art. 297 §1 i 2 kpk polegającą na nie przeprowadzeniu i nie zebraniu wszystkich możliwych i dostępnych dowodów w celu wszechstronnego i wyczerpującego wyjaśnienia okoliczności sprzyjających popełnieniu czynu

- art. 317 §1 kpk polegającą na zaniechaniu zawiadamiania i dopuszczania do udziału w czynnościach śledztwa pokrzywdzonych

-art. 318 kpk polegającą na zaniechaniu doręczenia pełnomocnikowi pokrzywdzonych postanowień o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłych, uniemożliwieniu zapoznania się z treścią opinii,

-art. 201 kpk polegającą na niedopuszczeniu dowodu z uzupełniającej opinii biegłych lub powołaniu nowych biegłych pomimo. Że sporządzone opinie były nie pełne i wzajemnie sprzeczne,

- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że śledztwo należy umorzyć wobec braku znamion czynu zabronionego , przy jednoczesnym niewyjaśnieni wszystkich kluczowych w sprawie kwestii oraz sprzeczności wynikających w szczególności z opinii biegłych.

Zaskarżając postanowienie pełnomocnik wniósł o jego uchylenie .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenia pełnomocników pokrzywdzonych zasługują na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego decyzja Prokuratora o umorzeniu śledztwa została podjęta przedwcześnie. Prokurator nie przeprowadził wnikliwej oceny zebranego materiału dowodowego, a uzasadnienie jego decyzji cechuje się lakonicznością i arbitralnością dokonywanych ocen. Wprawdzie Oskarżyciel Publiczny wskazał dowody, na których się oparł podejmując swoją decyzję, jednakże nie wskazał żadnych argumentów przemawiających za ich wiarygodnością, nie skonfrontował ich z innymi dowodami.

Przede wszystkim słusznie skarżący wskazują na nie wyjaśnienie przez biegłych wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Kluczowym wydaje się ustalenie przyczyny pierwszego zatrzymania się pojazdu kierowanego przez D. C. na autostradzie, miejsca tego zatrzymania , ustalenie drogi jaką przebył pojazd od tego momentu i czy istniała możliwość pozostawienia pojazdu w bezpiecznym miejscu od pierwszego do drugiego zatrzymania samochodu.

Biegły dokonując badania tachografu w wykresie zaznaczył 43 sekundowy postój przed wypadkiem i nieregularną jazdę pojazdu. Należało zatem ustalić przyczynę tego zatrzymania oraz wolnej i nieregularnej dalszej jazdy. Biegły w opinii uzupełniającej winien wskazać jaką odległość przejechał samochód M. po pierwszym 43 sekundowym postoju ? Ile czasu minęło od pierwszego spadku prędkości pomiędzy godziną 22.35 a 22.40 ? P. byłoby również zobowiązanie biegłego do sporządzenia z dokładnością co najmniej do 5 sekund wykresu prędkości oraz przebytej drogi pojazdu M. od godziny 22.35 , naniesionej na mapę topograficzną autostrady (...) z okolic wypadku. Pozwoli to na ustalenie czy po pierwszym postoju samochodu istniała możliwość zatrzymania pojazdu na pasie awaryjnym i nie kontynuowanie jazdy.

Słusznie wskazują skarżący , że nie ustalono stanu technicznego pojazdu M. przed zdarzeniem. Z materiału dowodowego wynika, że w samochodzie przed zdarzeniem naprawiany był hamulec, a naprawa miała być kontynuowana w dniu zdarzenia w warsztacie w Z.. By ustalić stan techniczny samochodu należy zwrócić się do (...) Sp. z o.o. O/T. ul. (...), (...)-(...) T. i (...) Sp. z o.o. ul. (...), (...)-(...) N. o przesłanie dokumentacji technicznej dotyczącej napraw pojazdu i czy miał on w najbliższym czasie planową naprawę. Niezbędne jest również przesłuchanie na te okoliczności właściciela pojazdu M. o nr rej. (...).

Istotne dla wyjaśnienia sprawy jest również uzupełnienie opinii zespołu biegłych z rekonstrukcji wypadków drogowych. Należy wyjaśnić czy uszkodzenie opony lub koła mogło nastąpić wcześniej przed zderzeniem i mieć wpływ na awarię silnika. Na taką możliwość wskazuje zeznanie D. C., który stwierdził, że po pierwszym zatrzymaniu miał trudności z rozpędzeniem pojazdu do oczekiwanej prędkości, co mogło być spowodowane wzrostem oporów z powodu blokującego się lewego koła. Należy wyjaśnić zatem czy bezpośrednio przed zdarzeniem pojazd nie poruszał się z zablokowanym lewym kołem. Zwłaszcza biorąc pod uwagę pracę silnika na bardzo wysokich obrotach. Rolą biegłych będzie wyjaśnienie i tej kwestii. Należałoby sprawdzić stopień zużycia siłowników hamulca, co pozwoliłoby na ustalenie czy opona zapaliła się przed wypadkiem od temperatury siłownika czy w wyniku zderzenia. Należało zatem ustalić co było przyczyną wydobywania się dymu utrudniającego innym kierowcą widoczność. Dym ten jak wydaje się z materiału dowodowego był koloru białego , a nie jak przyjmują biegli czarnego. Kolor dymu może wskazywać, że powstał on nie na skutek zapalenia się opony, ale na skutek przegrzania układu hamulcowego. Rolą biegłych będzie wyjaśnienie powodów pierwszego zatrzymania pojazdu M., powodów dla których pojazd nie mógł po tym pierwszym zatrzymaniu rozwinąć prędkości i dlaczego praca silnika była nieregularna, czy istniała możliwość sprawdzenia stanu pojazdu przez kierowcę i zatrzymania samochodu na pasie awaryjnym bez kontynuowania jazdy. Należałoby również odczytać dane z komputera pokładowego dotyczące parametrów pracy silnika , czy uległ on przegrzaniu. Należy zatem m.in. ustalić jak była przyczyna pierwszego zatrzymania pojazdu na 43 sekundy i w jakim miejscu na autostradzie to nastąpiło, czy była wówczas możliwość zjechania na pas awaryjny i nie kontynuowania jazdy? J. odległość pokonał pojazd od pierwszego zatrzymania? Celowe wydaje się przeprowadzenie wizji lokalnej w miejscu zdarzenia. Należy również wyjaśnić co było przyczyną zapłonu tylnej opony i czy mógł on nastąpić na skutek blokowania się koła i kontynuowania jazdy ? Czy właściwe było kontynuowanie jazdy w takich warunkach technicznych pojazdu czy też należało zjechać po pierwszym zatrzymaniu samochodu na pas awaryjny i zaprzestać kontynuacji jazdy? Czy blokada tylnego koła napędowego mogła mieć wpływ na awarię silnika przy kontynuowaniu jazdy ? Ponadto biegli winni dokładnie ustalić stan układu hamulcowego pojazdu , w tym siłowników i tarcz znajdujących się przy tylnych kołach.

Po takim uzupełnieniu materiału dowodowego Prokurator winien ponownie dokonać wnikliwej jego oceny i na tej podstawie podjąć stosowną decyzję.

Stąd orzeczono jak w sentencji postanowienia.