Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2014r.

Sąd Okręgowy – Sąd Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach, X Wydział

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Żabińska - Fras

Protokolant Judyta Jakubowska

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2014r. w Katowicach

sprawy L. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

na skutek odwołania L. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

- z m i e n i a zaskarżoną decyzję i przyznaje odwołującemu prawo do wcześniejszej emerytury od daty ukończenia 60-go roku życia.

Sygn. akt X U 102/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12.12.2013r. organ rentowy odmówił odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury, bowiem ubezpieczony na dzień 1.01.1999r. nie udowodnił 25 lat ogólnego stażu pracy, a tylko 24 lata, 9m-cy i 8 dni okresów składkowych i nieskładkowych, a ponadto nie wykazał żadnego okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

W odwołaniu do Sądu ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji organu rentowego przez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury, wnosząc o zaliczenie do ogólnego stażu pracy całego okresu zatrudnienia na budowie eksportowej w Iraku – łącznie z urlopem dewizowym oraz urlopem, który przysługiwał mu z tytułu różnicy tygodniowego czasu pracy, wynikającego pomiędzy pracą wykonywaną w kraju, a na budowie eksportowej. Ponadto wniósł o zaliczenie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w T. gdzie był zatrudniony w charakterze maszynisty maszyn robót ziemnych tj. operatora koparki i ładowarki w okresie od 1976r. do 1992r. Ponadto wniósł o zaliczenie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia na budowie eksportowej w Iraku.

Ubezpieczony w dniu 2.12.2013r. wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury.

Organ rentowy na dzień 1.01.1999r. ustalił, iż udowodnił on 24 lata, 9m-cy, 8 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz nie zaliczył żadnego okresu pracy do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Ubezpieczony nie przedłożył świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Organ rentowy do ogólnego stażu pracy zaliczył mu okres pracy na budowie eksportowej w Iraku, która była wykonywana od 16.07.1984r. do 31.01.1986r. Nie zaliczył natomiast okresu od 1.02.1986r. do 1.06.1986r. tj. okresu urlopu po zakończeniu kontraktu.

Na podstawie świadectwa pracy wystawionego przez (...) S.A w W. z dnia 11.02.2014r. Sąd ustalił, iż ubezpieczony na budowie eksportowej w Iraku wykonywał pracę od 16.07.1984r. do 25.02.1986r. (dowód: świadectwo pracy k. 12 a.s.).

W aktach ZUS-u znajduje się zaświadczenie o pracy na budowie eksportowej z dnia 9.02.1986r. (k. 15 a.e.) z którego wynika, iż ubezpieczony był skierowany na budowę eksportową do Iraku w okresie od 16.07.1984r. do 31.01.1986r. W zaświadczeniu tym zaznaczono, iż umowa o pracę na budowie eksportowej została rozwiązana z dniem 25.02.1986r. Na podstawie wyjaśnień odwołującego złożonych na rozprawie w dniu 19.02.2014r. Sąd ustalił, iż pierwotnie umowa miała trwać do 31.01.1986r. ale z uwagi na to, że nie podstawiono samolotu powrotnego do kraju, praca trwała do 25.02.

Poświadcza to świadectwo pracy, które ubezpieczony złożył na rozprawie, jak również wniosek taki można wysnuć z zaświadczenia, którym dysponował ZUS z 9.02.1986r.

Niewątpliwie okres pracy ubezpieczonego od 1.02.1986r. do 25.02.1986r. winien podlegać zaliczeniu do stażu pracy. Po okresie przebywania na budowie eksportowej ubezpieczony korzystał z urlopu od 27.02. do 18.04.1986r. jak również od 19.04. do 2.06.1986r. korzystał z urlopu, który wynikał z różnicy czasu pracy, którą świadczył w Iraku, a którą świadczyłby w kraju.

Ubezpieczony będąc zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w T. w okresie od 6.05.1976r. do 31.12.1994r. wykonywał pracę maszynisty maszyn robót ziemnych (dowód: świadectwo pracy z dnia 31.12.1994r. k. 8 akt ZUS).

Na podstawie zeznań świadków H. G. i E. P. (k. 21 a.s.) Sąd ustalił, iż odwołujący pracował jako operator koparek, ładowarek i spycharek.

W aktach osobowych odwołującego z w/w Przedsiębiorstwa wszelkie dokumenty (karty obiegowe, angaże) określają stanowisko odwołującego jako operatora koparki). Również umowa o pracę na budowę eksportową w Iraku znajdująca się w aktach osobowych odwołującego określa stanowisko pracy odwołującego jako operatora ładowarki.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił również w oparciu o dowód z akt ZUS, dołączonych do akt sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Sprawy związane z zatrudnieniem pracowników na budowie eksportowej regulowane były Rozporządzeniem Rady Ministrów z 27.12.1974r. w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników kierowanych do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego…. (Tekst jednolity z 1990r. Dz. U nr 44, poz. 259).

Przepisy Rozporządzenia mają zastosowanie do pracowników kierowanych do pracy za granicą i przewidywały (§ 15), iż pracownikowi skierowanemu do pracy za granicą przysługuje prawo do 1/12 urlopu wypoczynkowego w wymiarze wynikającym z przepisów kodeksu pracy za każdy kalendarzowy miesiąc pracy za granicą.

Urlopu takiego pracownik nie mógł wykorzystać pracując na budowie eksportowej, a dopiero mógł to uczynić po powrocie do kraju.

W przypadku ubezpieczonego był to okres od 27.02. do 18.04.1986r.

Urlop wypoczynkowy każdym pracownikom zalicza się do stażu pracy.

Ubezpieczony przebywał również w okresie od 19.04. do 2.06.1986r. na urlopie wynikającym z wykorzystania różnicy czasu pracy pomiędzy obowiązującym go czasem pracy za granicą, a tygodniowym wymiarem czasu pracy w kraju.

W kwestii doliczenia takiego urlopu do stażu pracy wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3.03.1993r. w sprawie IIUkn 505/98 (zbiór urzędowy nr 9 z 2000r. poz. 365). Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku powołał się na § 10 i 4 cytowanego wyżej rozporządzenia oraz stwierdził, że z przepisów tych wynika, iż czas wolny z tytułu różnic w czasie pracy przedłuża okres urlopu bezpłatnego, który pracownik wziął z macierzystym zakładzie pracy i jest on wliczony do okresu pracy od którego zależą uprawnienia pracownicze. Jest to znacząca różnica w regulacji instytucji urlopu bezpłatnego w kodeksie pracy w myśl której okres takiego urlopu nie zalicza się do okresu pracy od którego zależą uprawnienia pracownicze (art. 174 § 2k.p.).

W ocenie Sądu Najwyższego opisany wyżej okres urlopu zalicza się do stażu pracy.

W sytuacji zaliczenie tych okresów tj. od 27.02. do 2.06.1986r. do ogólnego stażu pracy ubezpieczony wykazał na dzień 1.01.1999r. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Stosownie do art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U z 2009r. nr 153, poz. 1227):

ust. 1 - ubezpieczonym urodzony po 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32…. jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganych w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy o którym mowa w art. 27,

ust. 2 - emerytura o której mowa w ust. 1 przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ostatnia przesłanka nie obowiązuje od 1.01.2013r.).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej: - ubezpieczonym będących pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach a więc przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psycho-fizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, przysługuje emerytura w wieku niższym od określonego w art. 27 pkt. 1 ustawy (65 lat dla mężczyzn).

W kwestii wieku emerytalnego, rodzaju prac i stanowisk uprawniających do wcześniejszego korzystania z tego świadczenia ust. 4 cyt. art. odsyła do dotychczasowych przepisów.

Aktem prawnym normującym powyższe zagadnienie jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U z 1983r. nr 8, poz. 43).

Okresami pracy pozwalającymi uwzględnić ją do świadczenia emerytalnego są okresy pracy w których zatrudnienie w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywane jest stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Przepis § 2 ust. 2 cyt. rozporządzenia stanowi, iż pracodawca w oparciu o posiadaną dokumentację wystawia świadectwo pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

W przedmiotowej sprawie odwołujący nie przedłożył organowi rentowemu świadectw pracy w szczególnych warunkach. Jedynie tylko z okresu pracy na budowie eksportowej w Iraku wykonywanej od 16.07.1984r. do 25.02.1986r. takie świadectwo wystawiła mu firma (...) S.A. w W. w dniu 11.02.2014r. (k. 11 a.s.).

W postępowaniu sądowym dopuszczalne jest przeprowadzenie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia.

Postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem pozwoliło na ustalenie, iż praca odwołującego wykonywana w charakterze maszynisty ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych została wymieniona wśród prac zaliczanych do szczególnych warunków w dziale V, pkt. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r.

Skoro odwołujący wykazał na dzień 1.01.1999r. ponad 25 lat ogólnego stażu pracy jak również ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, Sąd uznał jego odwołanie za zasadne i po myśli art. 477 ¹⁴ § 2kpc orzekł jak w wyroku.

SSO Elżbieta Żabińska-Fras