Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 1215/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Szamotułach z dnia 25 maja 2023 r., sygn. akt II K 225/22

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów zebranych w sprawie i uznanie, że oskarżony przed kierowaniem samochodem nie badał się alkomatem.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów zebranych w sprawie i uznanie zeznań świadka K. S. oraz wyjaśnień oskarżonego za niewiarygodne w części dotyczącej dokonania przez oskarżonego pomiaru stężenia alkoholu alkomatem.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Rację miał obrońca oskarżonego o tyle, że w przedmiotowej sprawie nie było podstaw by zakwestionować wyjaśnienia oskarżonego F. N. (1) oraz zeznania świadka K. S., w części w której opisywali użycie przez oskarżonego prywatnego alkomatu przed rozpoczęciem jazdy samochodem w dniu 20 września 2021 r. Nie tylko oświadczenia tych osób we wskazanym zakresie były bowiem spójne, ale także przesłuchani w sprawie funkcjonariusze Policji: J. K. oraz M. W. podali, że oskarżony podczas prowadzonej wobec niego interwencji w dniu 20 września 2021 r. mówił im o przeprowadzonym wcześniej badaniu swoim alkomatem. Nie bez znaczenia pozostaje uznanie przez Sąd I instancji powołanych wyżej zeznań policjantów za wiarygodne. Skoro dowody osobowe były spójne w omawianej kwestii należało przyjąć ustalenie, że oskarżony F. N. (1) przeprowadził pomiar prywatnym alkomatem (...) przed rozpoczęciem nocnej jazdy samochodem w dniu 20 września 2021 r., w trakcie której miała miejsce przedmiotowa policyjna kontrola jego trzeźwości.

Podkreślić jednocześnie trzeba, że sam fakt przeprowadzenia badania ww. urządzeniem nie stanowił podstawy do uwolnienia oskarżonego od odpowiedzialności karnej za zarzucany mu w akcie oskarżenia czyn wyczerpujący znamiona z art. 178a § 1 kk. Bezsprzecznie bowiem oskarżony prowadził pojazd mechaniczny (marki S. (...)) w ruchu lądowym będąc w stanie nietrzeźwości, co wykazały wyniki badania przeprowadzone na urządzeniach (...) oraz (...)., a funkcjonariusze Policji kontrolujący kierującego wyczuwali od niego woń alkoholu. Apelujący zaś podnosząc powyżej rozstrzygniętą zgodnie z jego żądaniem kwestię dowodową wniósł o przyjęcie, że oskarżony działał w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, iż w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu nie znajdował się w stanie nietrzeźwości, o czym miał świadczyć uzyskany wynik badania trzeźwości prywatnym alkomatem – 0,00 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Sąd Okręgowy nie podzielił już jednak stanowiska obrońcy w tym zakresie.

Przypomnienia wymaga, że błąd określony w art. 28 § 1 kk oznacza mylne wyobrażenie o okolicznościach faktycznych stanowiących przedmiotowe znamię czynu zabronionego. Usprawiedliwiony błąd w rozumieniu powyżej wspomnianego przepisu to taki, którego sprawca nie mógł uniknąć. Istotne jest przy tym, że „Kryteria usprawiedliwienia mają przede wszystkim charakter obiektywny, co oznacza, że przy ich rozpoznawaniu i ustaleniu należy posłużyć się kryterium normatywnym miarodajnego (wzorowego) obywatela, a następnie uwzględniając również kryterium subiektywne, charakterystyczne dla problematyki błędu, należy ocenić, czy miałby on możliwość uniknięcia błędu w postaci nieświadomości bezprawności czynu.” ( tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 maja 2020 r., sygn. IV KK 143/20, Legalis nr 2648987). Przenosząc te rozważania teoretyczne na grunt kontrolowanej sprawy należało stwierdzić, że deklarowany przez oskarżonego wynik badania prywatnym alkomatem nie mógł zostać uznany jako faktyczny wyznacznik jego stanu trzeźwości ani przez niego ani tym bardziej przez organy prowadzące postępowanie karne o występek z art. 178a § 1 kk. Po pierwsze bowiem, nie został wykazany przez obronę prawidłowy stan techniczny alkomatu. Oskarżony nie przedstawił dowodu zakupu alkomatu (...) ani innego dokumentu świadczącego o dacie zakupu urządzenia. Nie sposób więc ustalić, czy w dniu 20 września 2021 r. urządzenie pomiarowe użyte przez podsądnego było odpowiednio skalibrowane, zaś zgodnie z instrukcją obsługi kalibracja tego urządzenia powinna być przeprowadzana co 1000 pomiarów lub co 12 miesięcy. Po drugie, nie ma podstaw do uznania, że oskarżony prawidłowo użył tego urządzenia. W instrukcji obsługi ww. alkomatu jest wyraźnie zaznaczone, że powinno się wykonać przynajmniej 3 pomiary z minutowymi odstępami czasu i wybrać najwyższy wynik. Oskarżony w tym elemencie nie zastosował się do instrukcji obsługi urządzenia, gdyż jak wynika z jego wyjaśnień oraz zeznań świadka K. S. wykonał jeden pomiar. Poza tym nie wiadomo także, czy tym urządzeniem (...) nie były dokonywane pomiary bezpośrednio po spożyciu alkoholu, co jest istotne, gdyż zgodnie z instrukcją obsługi urządzenia, dmuchanie w alkomat bezpośrednio po spożyciu alkoholu może spowodować stałe uszkodzenie czujnika i nieprawidłowe pomiary. Oprócz tego, czynnikami zaburzającymi pracę urządzenia zgodnie z instrukcją obsługi są także: dokonywanie pomiarów na silnym wietrze, w klimatyzowanych pomieszczeniach i w zanieczyszczonym powietrzu, a także stosowanie niewłaściwych lub zużytych baterii. Warto także wspomnieć o zawartej w instrukcji obsługi informacji, że w myśl polskiego prawa urządzenie (...) nie może służyć jako alkomat dowodowy. Mając wszystko powyższe na względzie Sąd odwoławczy doszedł do wniosku, że apelujący nie wykazał by oskarżony rzeczywiście miał podstawy by pozostawać w uzasadnionym błędnym przekonaniu, że w dniu 20 września 2021 r. w chwili rozpoczęcia jazdy samochodem nie znajdował się w stanie nietrzeźwości i mógł prowadzić pojazd mechaniczny. Jeżeli F. N. (1) rzeczywiście chciał rzetelnie zbadać stan swojej trzeźwości przed rozpoczęciem jazdy powinien udać się do najbliższego komisariatu Policji i poprosić o badanie alkomatem używanym przez policjantów. Oskarżony nie zachował się w ten sposób i postanowił prowadzić samochód, chociaż nie mógł przyjmować, że jest trzeźwy, zwłaszcza biorąc pod uwagę wyniki badania (...) o godz. 3:35 – 0,42 mg/l oraz (...) o godz. 4:02. – 0,46 mg/l wydychanym powietrzu. Taki poziom nietrzeźwości nie daje podstaw do przyjęcia jakoby dla oskarżonego ten stan był zupełnie nieodczuwalny. Wprawdzie alkohol oddziałuje na poszczególne osoby w różny sposób, niedający się jednoznacznie określić, to obserwowane u przeciętnej osoby objawy intoksykacji wywołanej alkoholem w stężeniu odpowiadającym wartości już 0,40 mg/l to m.in. niestabilność emocjonalna, błędne sądy, zaburzenia koncentracji uwagi, niezborność ruchowa. Alkohol w niższym stężeniu ok. 0,4 ‰ może powodować trudności w rozpoznawaniu obiektów o małym rozmiarze oraz zaburzać zdolność adaptacji wzroku do światła i ciemności ( Wojciech Gubała, Toksykologia alkoholu, Instytut Ekspertyz Sądowych w Krakowie 1997, s. 22-23). Zestawiając te dane, które obrazują oddziaływanie alkoholu na organizm człowieka nawet w niższych przedziałach niż poziom nietrzeźwości ustalony u oskarżonego – doświadczonego kierowcy, nie sposób przyjąć, aby mógł być w błędzie, co do stanu nietrzeźwości w czasie inkryminowanego zdarzenia ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2021 r., II KK 408/20, Legalis nr 2535923). Stan ten, przyjmując, że poziom zakłóceń psychomotorycznych jest indywidualnie zróżnicowany, wykluczał istnienie u oskarżonego błędu, co do tego, iż alkohol spożyty w nieustalonej ilości i stężeniu (wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie nie były miarodajne) spowodował u niego stan nietrzeźwości, utrzymujący się w czasie gdy prowadził pojazd mechaniczny. W niniejszej sprawie brak jest jakichkolwiek uzasadnionych podstaw by przyjąć, że można było zasadnie rozważać przyjęcie konstrukcji prawnej określonej treścią art. 28 § 1 kk.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Postępowanie odwoławcze potwierdziło słuszność zastrzeżeń obrony co do niezasadnego odrzucenia jako niewiarygodnych wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań K. S. w zakresie użycia przez podsądnego prywatnego alkomatu przed rozpoczęciem jazdy samochodem w dniu 20 września 2021 r. Te nieprawidłowości w procesie oceny dowodów nie miały jednak wpływu na treść wydanego rozstrzygnięcia, przez co zarzut nie zasługiwał na uwzględnienie przy wyrokowaniu. Fakt ewentualnego poddania się badaniu prywatnym urządzeniem nie miał żadnego wpływu na prawidłowość ustaleń faktycznych dotyczących prowadzenia przez F. N. (1) pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości przy przyjęciu poziomu stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu zbadanego urządzeniami kontrolnymi używanymi przez Policję. Skarżący nie wykazał aby w okolicznościach przedmiotowej sprawy oskarżony pozostawał w błędnym przekonaniu, że w chwili czynu nie znajdował się w stanie nietrzeźwości. Wspomniane ustalenia faktyczne były trafne i w całości oparte o wiarygodny materiał dowodowy. Nie było więc podstaw dla wydania w instancji odwoławczej wyroku jakiego oczekiwał obrońca, tj. wyroku uniewinniającego oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu zabronionego.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów zebranych w sprawie i uznanie, że oskarżony zarabia 6000 zł, podczas gdy z oświadczenia oskarżonego wynika, że zarabia 500 euro.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie należy zaznaczyć, że zarzut ten nie dotyczył kwestii sprawstwa ani zawinienia, lecz prawidłowości ustaleń Sądu Rejonowego co do sytuacji materialnej oskarżonego, jako okoliczności mające znaczenie przy kształtowaniu wymiaru kary. Z akt sprawy wynika, że oskarżony przesłuchiwany w postępowaniu przygotowawczym podał, że jego dochód miesięczny wynosi 6.000 zł netto (k. 21v). Sąd Rejonowy wyrokując przyjął, że właśnie takie są miesięczne zarobki F. N. (1), co wynika z pisemnego uzasadnienia na temat wymiaru kary grzywny. Nie uwzględnił zatem, że na rozprawie w dniu 8 listopada 2022 r. oskarżony podał, iż jest zawieszony w pracy, wykonuje prace dorywcze i zarabia od 500 do 800 euro miesięcznie. Sąd Rejonowy ustalając wysokość jednostkowej stawki dziennej grzywny niezasadnie tej niekorzystnej zmiany wysokości uzyskiwanych przez oskarżonego zarobków nie wziął pod uwagę. Jednak zdaniem Sądu Okręgowego, w ostatecznym rozrachunku to zaniedbanie nie miało wpływu na prawidłowość wydanego rozstrzygnięcia. Należało bowiem mimo wszystko mieć na względzie, że do czasu zatrzymania dokumentu prawa jazdy w dniu 20 września 2021 r. F. N. (1) uzyskiwał dobre dochody będąc zatrudniony na terenie Niemiec na umowę o pracę (fragment umowy o prace w języku niemieckim przedłożony do akt k. 42-43). W związku z inkryminowanym zdarzeniem oskarżony nie został zwolniony, a czasowo zawieszony na poprzednio zajmowanym stanowisku pracy, co pozwala prognozować, że jeszcze w tym roku oskarżony może odzyskać dokument uprawniający do kierowania pojazdami mechanicznymi. Poza tym F. N. (1) jest osobą zdrową, bez zobowiązań finansowych, nie ma nikogo na utrzymaniu. W związku z tym, biorąc pod uwagę zmieniony czynnik, tj. niższe dochody uzyskiwane aktualnie z pracy dorywczej (wg. oświadczenia, w przeliczeniu z waluty obcej w wysokości około 2.200-3.400 zł) nie powodowało to, że określona przez Sąd Rejonowy wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 30 zł była rażąco wygórowana. Podkreślić w tym miejscu trzeba, że zgodnie z przepisem art. 33 § 3 kk ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe; stawka dzienna nie może być niższa od 10 złotych, ani też przekraczać 2.000 zł. Wysokość stawki dziennej grzywny została zatem przez organ meriti ustalona na poziomie wyższym od minimalnego progu zaledwie o 20 zł, co przy całokształcie elementów rzutujących na określenie stawki dziennej grzywny czyni to orzeczenie wyważonym i stosunkowo łagodnym.

Wniosek

Zmiana wyroku w zakresie wysokości kary grzywny poprzez przyjęcie stawki dziennej po 20 zł każda.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Pomimo tego, że oskarżony przed Sądem Rejonowym rzeczywiście zadeklarował niższe dochody aniżeli przyjął ten organ orzekający (patrz: uzasadnienie k. 87) i to dodając pod ocenę, nie sposób było uznać, że określona wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 30 zł była przesadzona. Sąd Okręgowy nie dostrzegł zatem podstaw do obniżenia wysokości jednej stawki dziennej grzywny, zwłaszcza że wnioskujący o to obrońca zaproponował obniżenie jej o 10 zł, co nie czyni tej różnicy znaczną, a tylko rażąca dysproporcja uprawniałaby sąd odwoławczy do zmiany wyroku w tym zakresie.

Lp.

Zarzut

3.3.

Rażąca niewspółmierność orzeczonej kary grzywny, która jest nieadekwatna do możliwości zarobkowych oskarżonego i ustalonego stężenia alkoholu, jak również rażąca niewspółmierność orzeczonego środka karnego w postaci odebrania uprawnień do kierowania wszelkimi pojazdami mechanicznymi na okres 3 lat, podczas gdy Sąd I instancji pominął przy wymiarze środka karnego, iż w/w uprawnienia są niezbędne do wykonywania pracy przez oskarżonego, ponieważ jest on zawodowym kierowcą, pozostając jedynym żywicielem rodziny, a prawo jazdy zostało odebrane oskarżonemu z powodu kierowania pojazdem samochodowym kat. B pod wpływem alkoholu, a zatem wymierzenie tak surowego środka karnego jest rażąco niewspółmierne.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Warto w pierwszej kolejności wskazać, iż rażąca niewspółmierność kary, uzasadniająca uwzględnienie zarzutu z art. 438 pkt 4 kpk, występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Tak orzeczona kara może wynikiem bądź to nie dostrzeżenia występującej in concreto okoliczności istotnej z punktu widzenia dyrektywy wymiaru kary z art. 53 kk i nast. lub też nie nadania im adekwatnej wagi. Oceniając współmierność kary w relacji do dyrektyw i okoliczności wyznaczających jej wymiar, nie wolno zapominać, że art. 53 § 1 kk pozostawia wymiar kary sędziowskiemu uznaniu, nakazując, aby mieściła się ona w granicach przewidzianych przez ustawę. Przy ocenie kary przez pryzmat jej rażącej niewspółmierności nie można zatem nie uwzględniać granic, w jakich kara za dane przestępstwo może być orzeczona i w jakich niejako "proporcjach" pozostaje kara orzeczona względem granic pozostawionych sędziowskiemu uznaniu. W konsekwencji miarą surowości kary nie może być jedynie ilościowe jej oznaczenie ale stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej za dane przestępstwo, także z uwzględnieniem występujących w danym postępowaniu, zwykle niepowtarzalnych w danym układzie, okoliczności uzasadniających wymiar orzeczonej kary ( wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27 maja 2022 r., sygn. akt II AKa 489/21, Legalis nr 2714830).

Mając na względzie powyższe wskazania, Sąd Okręgowy nie uznał słuszności zarzutu, że wymierzona oskarżonemu F. N. kara grzywny w ilości 300 stawek dziennych za czyn z art. 178a § 1 kk była rażąco surowa w stosunku do wagi i okoliczności osądzanego przypadku. Sąd Rejonowy rozważając nad wymiarem kar jednostkowych wziął pod uwagę wszystkie występujące w kontrolowanej sprawie okoliczności obciążające oraz łagodzące, przy czym niewątpliwie były też dość znaczące okoliczności niekorzystne, co musiało znaleźć odpowiednie odzwierciedlenie w wymiarze kary. Na podkreślenie zasługuje tu fakt, że oskarżony jest zawodowym kierowcą, od którego szczególnie wymagać trzeba przestrzegania przepisów prawa gwarantujących bezpieczeństwo na drodze. Oskarżony kierował samochodem osobowym w stanie nietrzeźwości na długim dystansie, bo z miejsca zamieszkania (D.) do S. miał do pokonania około 70 km, a został zatrzymany pod koniec tej trasy. Bezrefleksyjne zachowanie podsądnego powodowało więc dość istotny stan zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego. Zarówno zatem stopień społecznej szkodliwości tego czynu, jak i stopień jego zawinienia przez oskarżonego plasowały się na dość wysokim poziomie. Podkreślić przy tym trzeba, że za czyn z art. 178a § 1 kk w stanie prawnym obowiązującym w czasie jego popełnienia przez oskarżonego, groziła alternatywnie kara: grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Obecnie, po nowelizacji Kodeksu karnego obowiązującej od dnia 1 października 2023 r., przestępstwo z art. 178a § 1 kk zagrożone jest surowszą sankcją. W związku z tym, przyjmując do wyrokowania przepisy karne obowiązujące w chwili czynu, nie sposób uznać orzeczonej przez Sąd Rejonowy kary 300 stawek dziennych grzywny po 30 zł stawka za niewspółmiernie surową reakcję karną na bezprawne zachowanie oskarżonego. Trzeba było też dostrzec, że Sąd Rejonowy wymierzył F. N. (1) najłagodniejszą rodzajowo karę, przy ustawowych granicach określonych w art. 33 § 1 kk (w brzmieniu obowiązującym w chwili czynu) od 10 do 540 stawek dziennych. Wymierzenie zatem kary 300 stawek dziennych grzywny przy ustalonym stosunkowo wysokim poziomie społecznej szkodliwości czynu oraz winy, należało uznać za wyważoną i adekwatną reakcję na przypisany oskarżonemu czyn, który wcześniej nie wchodził w konflikt z prawem. Nie stwierdzono także podstaw by stwierdzić rażącą niewspółmierność wysokości jednej stawki dziennej grzywny określonej na 30 zł, co zostało już przez Sąd odwoławczy przedstawione w pkt. 3.2. niniejszego uzasadnienia.

Ponadto, Sąd Okręgowy nie uznał by orzeczony wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat był niewspółmiernie surowy. Nie sposób zignorować tego, że w przypadku przypisania sprawcy przestępstwa z art. 178a § 1 kk obligatoryjne jest orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów na czas nie krótszy niż 3 lata. Skoro więc oskarżony prowadził pojazd mechaniczny w stanie nietrzeźwości, o którym mowa w art. 115 § 16 pkt 2 kk to konieczne było orzeczenie omawianego środka karnego na okres minimum 3 lat. Sąd Rejonowy określił zaś czas trwania środka karnego na najniższym możliwym poziomie. Oskarżony powinien poprzez ten środek karny uzmysłowić sobie jakie niebezpieczeństwo na drodze niesie prowadzenie samochodu przez nietrzeźwego kierowcę. Podsądny jako kierowca zawodowy powinien dawać przykład innym uczestnikom ruchu drogowego, a na pewno tego nie uczynił decydując się na kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości na trasie 70 km. F. N. (1) nie podjął też żadnych takich działań, które umniejszałyby jego stopień zawinienia, ruszył w drogę po spożyciu w nieodległym czasie alkoholu, który był wyczuwalny dla policjantów i z pewnością odczuwalny przez samego oskarżonego przy wyniku 0,42 mg/l w pierwszym badaniu o godz. 3:35.

Sąd II instancji nie znalazł też podstaw do złagodzenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych poprzez wyłączenie spod zakazu prawa jazdy kategorii C i C1. Nieskutecznym argumentem apelującego jest bowiem to, że oskarżony z uwagi na utratę uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi nie może świadczyć pracy na uprzednio zajmowanym stanowisku kierowcy w transporcie międzynarodowym. Była to bowiem naturalna i wręcz potrzebna konsekwencja lekkomyślnego zachowania jakiego dopuścił się on w dniu 20 września 2021 r. Zgodnie z dyspozycją art. 42 § 2 kk Sąd Rejonowy miał możliwość orzeczenia wobec oskarżonego zakazu prowadzenia jedynie pojazdów określonego rodzaju, jednakże zdaniem organu odwoławczego słusznie nie skorzystał z tego rozwiązania i orzekł zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Oskarżony wykazał się dużą nieodpowiedzialnością siadając za kierownicę zaledwie kilka godzin po spożyciu alkoholu, bez właściwego upewnienia się czy stan jego trzeźwości pozwala na prowadzenie pojazdu mechanicznego. Udał się w zaplanowaną i dość długą trasę, a jak wynika z osobowego materiału dowodowego miał on w zamiarze dalszą drogę w ramach dojazdu do pracy. Sąd Okręgowy podzielił zatem stanowisko Sądu I instancji, że oskarżony swoim zachowaniem powodował poważne niebezpieczeństwo dla innych uczestników ruchu drogowego na trasie D. - S.. Uzasadnione więc było czasowe jego wykluczenie z ruchu drogowego jako kierującego wszelkiego rodzaju pojazdami mechanicznymi. Skoro oskarżony nie spisał się jako kierowca samochodu osobowego, to jako kierowca samochodów ciężarowych również wymaga zdyscyplinowania, chociażby z racji dużych gabarytów tych pojazdów i wyższych umiejętności jazdy jakie powinny mieć prowadzące je osoby. Tak skonstruowany środek karny w połączeniu z karą grzywny i orzeczonym świadczeniem pieniężnym w sposób odpowiedni zrealizuje wobec podsądnego wszystkie cele, zarówno w zakresie prewencji generalnej, jak i indywidualnej. Przeciwne stanowisko obrońcy w ten kwestii nie zasługiwało na uwzględnienie, gdyż nie dostarczyło żadnych przekonujących argumentów, które należałoby poczytać na korzyść oskarżonego.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonego środka karnego – zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat – poprzez orzeczenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. B, względnie wyłączenie z orzeczonego w tym punkcie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, pojazdów, do których kierowania wymagane jest prawo jazdy kategorii C i C1 oraz zmianę w zakresie wysokości kary grzywny poprzez orzeczenie jej w wymiarze 100 stawek dziennych po 20 zł każda.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła by kara zasadnicza, czy też środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat były rażąco niewspółmierne do wagi osądzanego przypadku. Wręcz przeciwnie, Sąd Okręgowy ocenił zarówno wymiar kary grzywny, wysokość stawki dziennej grzywny, jak i wymiar środka karnego za odpowiednie. Nie dostrzeżono powodów uzasadniających złagodzenie kary czy środka karnego w sposób, jaki tego domagał się obrońca oskarżonego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w pozostałej części (poza zamianami opisanymi w pkt. 5.2.), tj.

- orzeczenia o winie i sprawstwie oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu z art. 178a § 1 kk oraz wymiarze kary zasadniczej (pkt 1);

- orzeczenia o środku karnym zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych (pkt 2);

- zaliczenia na poczet orzeczonego środka karnego okresu zatrzymania prawa jazdy (pkt 3)

- orzeczenia o środku karnym w postaci świadczenia pieniężnego (pkt 4);

- orzeczenia o kosztach procesu (pkt 5).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy w pozostałej części (poza zamianą opisaną w pkt. 5.2.) była niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego F. N. (1), jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok zmieniono w ten sposób, że na podstawie art. 4 § 1 kk zastosowano przepisy karne obowiązujące w chwili czynu.

Zwięźle o powodach zmiany

Zgodnie z art. 4 § 1 kk jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. W tym przypadku, po dacie popełnienia przestępstwa przez oskarżonego a przed wyrokowaniem przez Sąd Okręgowy doszło do zmiany części przepisów karnych zastosowanych w tej sprawie (w tym art. 178a § 1 kk zmienionego z dniem 1 października 2023 r. w zakresie sankcji, gdzie zaostrzono wymiar kary, w miejsce alternatywnej kary grzywny, kary ograniczenia wolności albo kary pozbawienia wolności do lat 2 wprowadzono karę pozbawienia wolności do lat 3). W związku z tym konieczne było rozważenie, czy wobec F. N. (1) należało zastosować ustawę nową, czy tą obowiązującą poprzednio jako względniejszą dla sprawcy. Sąd odwoławczy po przeanalizowaniu tego zagadnienia doszedł do wniosku, że względniejsza dla oskarżonego była zdecydowanie ustawa obowiązująca w czasie popełnienia przez niego przypisanego mu czynu zabronionego, ponieważ wtedy na podstawie art. 178a § 1 kk można było wymierzyć mu samoistną karę grzywny. W konsekwencji powyższego konieczne było zastosowanie wobec oskarżonego na podstawie art. 4 § 1 kk przepisów obowiązujących w dacie przypisanego oskarżonemu czynu, o czym Sąd Okręgowy orzekł w pkt 1 wyroku z dnia 29 lutego 2024 r.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Zgodnie z art. 636 § 1 kpk w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego wyłącznie przez oskarżonego lub oskarżyciela posiłkowego, koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi na ogólnych zasadach ten, kto wniósł środek odwoławczy. Wobec nieuwzględnienia apelacji wniesionej przez obrońcę F. N. (1), podsądny zgodnie z art. 636 § 1 kpk był zobowiązany do poniesienia kosztów procesu.

Mając na względzie przytoczoną wyżej normę prawną wynikające z art. 636 § 1 kpk, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot części kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, tj. kwotę 20 zł z tytułu wydatków (ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism, co wynika z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2013, poz. 663 ze zm.)). Jednocześnie, Sąd Okręgowy uznał, że obciążanie oskarżonego opłatą za II instancję byłoby nadmiernie dolegliwe, skoro jest on zobowiązany do uregulowania znaczących już należności wynikających z wyroku Sądu I instancji, w tym grzywny, opłaty oraz świadczenia pieniężnego na rzecz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (łącznie te trzy elementy to kwota 14.900 zł). Dlatego też w oparciu o przepis art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 123 z późn. zm.) Sąd odwoławczy zwolnił oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty za II instancję.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak