Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 147/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 6 grudnia 2023 roku w sprawie II K 1439/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut obrazy przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia a mianowicie art. 7 kpk art. 313 par. 2 kpk art. 247 i art. 248 kpk polegającą na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, uwzględnieniu jedynie okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego, przy całkowitym pominięciu możliwych do przeprowadzenia dowodów świadczących o jego niewinności, a nadto sformułowanie w postanowieniu o przestawieniu zarzutów i w akcie oskarżenia opisu zarzutu co do czynu II, w sposób nieuwzględniający przesłanek pozwalających na pociągniecie do odpowiedzialności karnej z art. 178 b kk i sformułowanie prawidłowego zarzutu dopiero na etapie wyrokowania, co narusza zasadę skargowości, powoduje przekształcenie procesu w proces inkwizycyjny i w istotny sposób ogranicza prawo oskarżonego do obrony;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie sądu okręgowego, sąd meriti w sposób prawidłowy i wyczerpujący rozważył wszystkie okoliczności i dowody ujawnione w toku rozprawy, dokonując następnie na ich podstawie prawidłowych ustaleń faktycznych i należycie wykazał winę oskarżonego. Sąd I Instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał na jego podstawie prawidłowej subsumcji. Ocena oraz analiza materiału dowodowego pozwala na ocenę, że ustalenia dokonane przez Sąd są dokładne, nie wykazują błędów logicznych i nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera dokładną analizę zebranych dowodów. Sąd Rejonowy przedstawił, które dowody uznał za wiarygodne, a którym odmówił wiary i swoje stanowisko uzasadnił.

Analiza materiału dowodowego pozwala bez wątpliwości stwierdzić, iż zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona zarzucanego mu czynu, wyczerpującego dyspozycję art. 178b kk i nie zachodziły żadne okoliczności wyłączające w tej sytuacji odpowiedzialność karną. Oskarżony przyznał się natomiast do popełnienia czynu z art. 178 a § 1 kk i złożył w tym zakresie spójne z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie wyjaśnienia.

Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego Sąd Rejonowy nie dopuścił się wadliwej oceny dowodów, słusznie nie dając wiary w części wyjaśnieniom oskarżonego, a atrybutem tym obdarzając zeznania świadków R. S. oraz B. K.. Świadkowie ci byli w swoich kolejnych zeznaniach z postępowania przygotowawczego jak i sądowego w pełni konsekwentni, a ich relacje korelowały ze sobą i wzajemnie się uzupełniały tworząc logiczną całość nie pozostawiając wątpliwości co do przebiegu zdarzenia z dnia 16 lipca 2023 roku. Nie można przy tym zapominać, że są to funkcjonariusze Policji, a więc osoby zaufania publicznego, których zeznaniach wiązały się w dodatku ściśle z pełnionymi przez nich obowiązkami służbowymi. Świadkowie nie mieli przy tym najmniejszego powodu, aby fałszywie pomawiać oskarżonego narażając się zarazem na odpowiedzialność za składanie fałszywych zeznań i automatyczną utratę pracy. Nie znali oni wcześniej oskarżonego, nie mieli z nim kontaktu, a tym samym byli osobami o w pełni obiektywnym do niego stosunku. W świetle zeznań tych świadków nie było wątpliwości, że oskarżony dostrzegł próbę zatrzymania go do kontroli, bowiem w oznakowanym radiowozie jadącym za jego pojazdem były włączone sygnały świetlne i dźwiękowe. Zeznania świadków były także spójne co do okoliczności, że oskarżony kontynuował jazdę na znacznym odcinku drogi, wjechał przy tym na rondo. Drogi które przemierzał posiadały pobocze, jedna część drogi była na pewnym odcinku zalesiona. Toteż sąd meriti doszedł do słusznego przekonania, że oskarżony bez przeszkód mogły podjąć manewr bezpiecznego zatrzymania się, czego nie uczynił. Z zeznań funkcjonariuszy Policji, nadto wynika, że samochody jadące prawidłowo w obawie o niebezpieczeństwo, jakie stwarzał jadący niezgodnie z kierunkiem jazdy oskarżony „uciekały na pobocze”. Nie można też pominąć okoliczności płynącej z depozycji tych świadków, że dopiero zajechanie drogi pojazdowi oskarżonego przez radiowóz spowodowało jego zatrzymanie. Funkcjonariusze wskazali na agresywne, wulgarne zachowania oskarżonego i konieczności użycia środków przymusu bezpośredniego ( siły ).

W światle wymowy zeznań tych obiektywnych świadków słusznie sąd meriti uznał, że wyjaśnienia oskarżonego, w których twierdził, że nie widział oraz nie słyszał sygnałów świetlnych i dźwiękowych podawanych przez radiowóz, stanowią przyjętą przez niego linię obrony i nie znajdują oparcia w materiale dowodowym, który został uznany za wiarygodny. W ocenie sądu odwoławczego, gdyby oskarżony faktycznie nie uciekał przed jadącym za nim z włączonymi sygnałami świetlnymi i dźwiękowymi radiowozem policyjnym, który nakazywał mu się zatrzymać, wówczas nie kontynuowałby jazdy „pod prąd”, narażając na niebezpieczeństwo innych uczestników ruchu. Ten sposób zachowania, nie został w żaden logiczny sposób wytłumaczony przez oskarżonego.

Zarzut, wskazujący na obrazę art. 14 § 1 kpk ma uzasadnienie wyłącznie w tych sytuacjach, gdy rodzaj wydanego orzeczenia wskazuje na wyjście sądu w zaskarżonym orzeczeniu poza ramy zdarzenia faktycznego objętego zarzutem aktu oskarżenia, wtedy bowiem jedynie uznać można, że doszło do naruszenia zasady skargowości.

Wyjście poza granice oskarżenia polega na orzekaniu poza jego podstawą faktyczną, a nie poza wskazaną w akcie oskarżenia podstawą prawną odpowiedzialności karnej. Jeśli zatem sąd orzekający inaczej niż oskarżyciel postrzega zakres i przesłanki odpowiedzialności karnej oskarżonego za popełnienie zarzuconego mu czynu, to oczywiste jest, że pociągnie to konieczność zastosowania odmiennej kwalifikacji prawnej czynu przypisanego, co zwykle łączy się również z odmiennym określeniem czynności wykonawczej przestępstwa.

Zatem granice oskarżenia zostają utrzymane dopóty, jak długo w miejsce czynu zarzuconego, w ramach tego samego zdarzenia faktycznego (historycznego), można przypisać oskarżonemu czyn nawet ze zmienionym opisem i jego oceną prawną, ale mieszczący się w tym samym zespole zachowań człowieka, które stały się podstawą poddania w akcie oskarżenia przejawów jego działalności wartościowaniu z punktu widzenia przepisów prawa karnego materialnego. Elementami składowymi ułatwiającymi określenie ram tożsamości „zdarzenia historycznego” są zaś: identyczność przedmiotu zamachu, identyczność podmiotów oskarżonych o udział w zdarzeniu, identyczność podmiotów pokrzywdzonych, a wreszcie tożsamość czasu i miejsca zdarzenia, zaś w wypadku odmiennego niż w akcie oskarżenia określenia tej daty i miejsca, analiza strony przedmiotowej i podmiotowej czynu w kontekście związku przyczynowego pomiędzy ustalonym zachowaniem osoby oskarżonej i wynikającym z tego zachowania skutkiem takiego działania bądź zaniechania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5.9.2006 r., IV KK 194/06, LEX nr 294949). Ramy zakreślone w akcie oskarżenia wyznaczają zakres tożsamości „zdarzenia historycznego”, które w zależności od konkretnej sytuacji faktycznej może być podciągnięte pod właściwy przepis prawa karnego materialnego (zob. post. SN z 19.10.2006 r., II KK 246/06, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 1987; wyr. SA w Lublinie z 4.2.2003 r., II AKA 178/02, Prok. i Pr. - wkł. 2003, Nr 12, poz. 27).

Aktem oskarżenia w niniejszej sprawie oskarżonemu zarzucono popełnienie czynów z art. 178 a § 1 kk i art. 178 b kk, w szczególności wola prokuratora, co do oskarżenia E. G. o takie właśnie dwa przestępstwa, związane z konkretnymi zdarzeniami historycznymi, nie budzi wątpliwości. Jedynie co, to oskarżyciel nie dość wyczerpująco opisał zachowanie oskarżonego (bez wątpliwoci jednak, które to zachowania uznał, jako odpowiadające tym przepisom). Przeprowadzony przewód sądowy dostarczył dowodów, które wskazywałyby na ustalenie stanu faktycznego wskazującego na sprawstwo oskarżonego zarzuconych mu czynów i prawidłowo sąd meriti zakwalifikował je jako dwa odrębne czyny.

Sąd rejonowy nie dopuścił się także błędu uzupełniając opis czynu zarzuconego w pkt 2 aktu oskarżenia o słowo „ niezwłocznie” i nie wyszedł w ten sposób poza ramy oskarżenia.

Osoba, co do której zostało wydane polecenie zatrzymania pojazdu, ma to uczynić niezwłocznie. Nie chodzi o zatrzymanie w rozumieniu art. 2 pkt 29 PrRuchDrog, którym jest unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, trwające nie dłużej niż 1 minutę, oraz każde unieruchomienie pojazdu wynikające z tych warunków lub przepisów, a o znaczenie językowe tego słowa. Oznacza ono "spowodowanie tego, że ktoś lub coś staje w miejscu, przestaje się, poruszać naprzód, przerwanie ruchu kogoś, czegoś" ( H. Zgółkowa (red.), Praktyczny, t. 49, 2004, s. 10–11). Wymagane jest, by sprawca na sygnał podany przez uprawniony organ zaprzestał dalszej jazdy i stanął w miejscu.

Zatrzymanie ma nastąpić niezwłocznie, czyli natychmiast, tak szybko, jak to możliwe, tak szybko jak jest to niezbędne do bezpiecznego wyhamowania pojazdu. Nie może to być gwałtowane hamowanie, gdyż jest ono zabronione ( arg. ex art. 19 ust. 2 pkt 2 PrRuchDrog). Znamię to jest zrealizowane także wówczas, gdy kierujący pojazdem początkowo nie zastosował się do polecenia zatrzymania pojazdu, a następnie z własnej woli zatrzymał się do kontroli ( M. Małecki, Przestępstwo niezatrzymania, s 23–24), bowiem nie jest wtedy zrealizowany warunek niezwłoczności. Jest on spełniony wówczas, gdy kierujący nie zatrzymał się z tego powodu, że nie było miejsca na uczynienie tego tam, gdzie pojazd z dostatecznej odległości jest niewidoczny dla innych kierujących i powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub jego utrudnienia ( arg. a contrario art. 46 ust. 1 PrRuchDrog).

W ramach zdarzenia faktycznego określonego ramami aktu oskarżenia, wobec prawidłowo przeprowadzonej analizy materiału dowodowego, w szczególności zeznań funkcjonariuszy policji, którzy podjęli pościg za oskarżonym, słusznie sąd meriti dokonał uzupełnienia opisu czynu znamię „niezwłocznie” (zawierając w ten sposób w opisie przypisanego czynu wszystkie jego niezbędne znamiona). Oskarżony bowiem – co ustalono w ramach zarzutu z aktu oskarżenia - nie zatrzymał się niezwłocznie do kontroli, mimo, że nic nie stało na przeszkodzie dania posłuchu poleceniom funkcjonariuszy policji. Droga, którą poruszał się pojazd oskarżonego posiadała pobocze, teren miejscami był zalesiony. Funkcjonariusze Policji w oznakowanym pojeździe dali jasny, czytelny sygnał do zatrzymania pojazdu, które zatrzymanie wreszcie odbyło się „siłowo”.

W tej także sytuacji zmiana opisu czynu przypisanego przez sąd rejonowy nie naruszała prawa do obrony oskarżonego, w tym nie stanowi podstawy do jakiejkolwiek oczekiwanej zmiany zapadłego co do tego czynu wyroku.

Wniosek

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

kompleksowo zgromadzony i prawidłowo oceniony materiał dowodowy pozwolił na prawidłowe ustalenie przez sąd meriti stanu faktycznego w sprawie;

3.2.

o obniżenie wymiaru kary łącznej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelant wiązał konieczność zmiany kary łącznej głównie z oczekiwanym uchyleniem wyroku w zakresie czynu z punktu 2, tym nie mniej całościowa analiza apelacji nakazuje rozważyć także zarzut z kategorii rażącej niewspółmierności kar.

W ocenie sądu okręgowego, sąd rejonowy nie dopuścił się naruszenia przepisów prawa, poprzez wymierzenie oskarżonemu rażąco niewspółmiernej kary. Orzeczone wobec oskarżonego kary jednostkowe są wyważone, oscylują w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, uwzględniają z jednej strony znaczny stopień zawinienia i społecznej szkodliwości czynów, a z drugiej strony okoliczności łagodzące – stosunkowo krótki dystans pościgu, uprzednia niekaralność, przyznanie się do czynu zarzuconego w pkt 1 aktu oskarżenia. Także wymiar kary łącznej został prawidłowo ustalony, z właściwym wyważeniem okoliczności zwartości czasowej czynów i godzenia w podobne dobra chronione prawem .W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie nie doszło również do naruszenia przepisów dotyczących wymiaru środków karnych, a sąd I instancji uwzględnił wszystkie okoliczności mające wpływ na ich wymiar. Wymiar środka karnego jest adekwatny do stopnia zawinienia i będzie oddziaływał wychowawczo na sprawcę, jak również wpływał na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa w zakresie przestrzegania zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zachowanie oskarżonego prowadzącego pojazd mechaniczny na drodze, w taki sposób, jaki wynika z materiału dowodowego świadczy, iż stwarzał duże i realne zagrożenie dla innych uczestników ruchu drogowego oraz iż nie zastosował się do podstawowych zasad ruchu drogowego.

Wniosek

o obniżenie wymiaru kary łącznej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

sąd uwzględnił prawidłowo wszystkie okoliczności przedmiotowo - podmiotowe rzutujące na wymiar kary; brak podstaw do jej korygowania z powodów zmiany opisu przypisanego czynu;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 2

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze sąd okręgowy orzekł na podstawie art. 636 § 1 kpk i art. 2 ust 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych ( tj. Dz.U nr 49 poz. 223 z późn. zm)

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina, kara

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana