Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 182/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego Poznań –Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 30 listopada 2023 r., sygn. akt III K 469/23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Skazany

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Skazany

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów prawa materialnego:

a)  a) art. 85 § 2 kk poprzez błędne jego zastosowanie i w konsekwencji objęcie wyrokiem łącznym kar orzeczonych wyrokami wydanymi przez Sąd Rejonowy Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w sprawach o sygn.: III K 1350/22 (wyrok z dnia 28 marca 2023 r.), III K 1331/22 (wyrok z dnia 13 lipca 2023 r.) i VIII K 414/23 (wyrok z dnia 17 sierpnia 2023 r.) choć w odniesieniu do wyżej wymienionych wyroków ziściły się przesłanki dezaktualizujące prawną możliwość wykonania kar pozbawienia wolności orzeczonych tymi wyrokami albowiem postanowieniami tegoż Sądu z dnia: 5 października 2023 r. (sygn. akt III Wp 91/23, III K 1350/22), 1 października 2023 r. (sygn. akt III Wp 153/23, III K 1331/22) i 1 października 2023 r. (sygn. akt VIII Ko 1599/23) kary pozbawienia wolności orzeczone tymi wyrokami zostały zamienione na kary 30 dni aresztu, zaś kary łączne orzeczone wobec skazanego wyrokami Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 13 lipca 2023 r. w sprawie o sygn. akt III K 1331/22 i 17 sierpnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt VIII K 414/23 utraciły moc.

b)  b) art. 86 § 1 kk poprzez jego błędne zastosowanie i w konsekwencji orzeczenie wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 4 lat, przewyższającym sumę jednostkowych kar pozbawienia wolności wymierzonych za poszczególne przestępstwa objęte karą łączną, w sytuacji, gdy kary pozbawienia wolności w sprawach o sygn. akt III K 1350/22 (wyrok z dnia 28 marca 2023 r.), III K 1331/22 (wyrok z dnia 13 lipca 2023 r.) i VIII K 414/23 (wyrok z dnia 17 sierpnia 2023 r.) nie powinny zostać połączone.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na początek kontroli odwoławczej poddano poprawność połączenia przez Sąd Rejonowy podlegających łączeniu kar jednostkowych pozbawienia wolności.

Po pierwsze, nie budziło zastrzeżeń, że wyrok wydano wedle obowiązujących od dnia 24 czerwca 2020 r. reguł o karze łącznej oraz, że nie było warunków materialno-prawnych do połączenia kary z wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w sprawie o sygn. akt VI K 179/23, czego apelujący nie podważał.

Po drugie, Sąd I instancji w pkt I swego wyroku prawidłowo zdecydował o rozwiązaniu węzła kary łącznej 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 16 listopada 2023 r. pod sygn. akt VIII K 787/23, co powodowało, że połączeniu podlegać powinny kary jednostkowe z pkt 2,4 i 5 wyroku ww. Sądu z dnia 17 sierpnia 2023 r. o sygn. VIII K 414/23 w wysokości: 8 miesięcy pozbawienia wolności, 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz 5 miesięcy pozbawienia wolności. Niestety organ sądowy wykazał się niekonsekwencją biorąc pod orzekanie przy wymiarze kary łącznej karę łączną 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności. Wynika to z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, gdzie kara ta była punktem wyjścia jako najwyższa z łączonych kar, a nie było tam mowy o karach jednostkowych z wyroku z dnia 16 listopada 2023 r. Ostatecznie jednak to uchybienie nie powodowało żadnych komplikacji dla Sądu Okręgowego przy kształtowaniu nowej kary łącznej pozbawienia wolności.

Po trzecie, Sąd Rejonowy uwzględnił, że z powodu kontrawencjonalizacji kar jednostkowych pozbawienia wolności w sprawach o sygn. akt III K 1331/22 oraz VIII K 414/23 nie podlegały w ogóle łączeniu:

- kara 7 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk z wyroku o sygn. III K 1331/22, która na podstawie art. 2a § 1 kw postanowieniem SR Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 1 października 2023 r. została zamieniona na karę 30 dni aresztu (k. 145 akt) oraz

- kara 3 miesięcy pozbawienia wolności za czyn z art. 278 § 1i 3 kk z wyroku o sygn. VIII K 414/23, która na mocy art. 2a § 1 kw postanowieniem Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 1 października 2023 r. również została zamieniona na karę 30 dni aresztu (k. 142 akt), a w konsekwencji orzeczenie o karze łącznej utraciło moc i następczo został wydany wspomniany wyżej wyrok łączny z dnia 16 listopada 2023 r. pod sygn. akt VIII K 787/23.

O tym, że powyższe zmiany odnośnie wymiaru kary, które nastąpiły w postępowaniu wykonawczym zostały przez Sąd Rejonowy dostrzeżone, jednoznacznie świadczy treść samego wyroku łącznego, gdzie w części wskazującej na zakres orzekania nie wymieniono w ogóle tych dwóch kar zamienionych na kary po 30 dni aresztu. Zatem nie były one przedmiotem wyroku łącznego. Błędnie zatem apelujący obrońca uważał, że Sąd Rejonowy dopuścił się tu obrazy prawa materialnego, tj. art. 85 § 1 kk.

Po czwarte, trafnie natomiast obrońca w apelacji podniósł, że w zaskarżonym wyroku doszło do uchybienia prawa materialnego w innym wypadku niż w zakresie kwalifikacji prawnej (art. 438 § 1a kpk) poprzez niezasadne połączenie skazanemu w karę łączną 1 roku pozbawienia wolności za czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 § 1 kk, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 28 marca 2023 r. w sprawie o sygn. akt III K 1350/22, która to kara na mocy postanowienia Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 5 października 2023 r. w sprawie o sygn. III Wp 91/23 została zamieniona na karę 30 dni aresztu. Sąd Rejonowy zresztą dostrzegł swój błąd w tym zakresie i w uzasadnieniu wydanego wyroku łącznego przyznał fakt, że postanowieniem tamtejszego Sądu z dnia 5 października 2023 r. dokonano kontrawencjonalizacji i karę 1 roku pozbawienia wolności zamieniono na karę 30 dni aresztu i że kara ta nie powinna podlegać łączeniu. Powyższe naruszenie art. 85 § 1 kk wymagało więc ingerencji Sądu II instancji, co nastąpiło poprzez zmianę zaskarżonego wyroku i uchylenie orzeczenia z punktu 2 o karze łącznej, obejmującej karę 1 roku pozbawienia wolności ze sprawy o sygn. III K 1350/22 i w konsekwencji umorzenie postępowania w zakresie kary orzeczonej w sprawie Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu o sygn. III K 1350/22 (rozszerzenie orzeczenia o umorzeniu w pkt 5 wyroku Sądu I instancji).

Wobec powyższego Sąd Okręgowy stanął przed zadaniem połączenia na nowo kar pozbawienia wolności z wyroków opisanych w punktach I, II, V, VI, VII i VIII zaskarżonego wyroku, za podstawę prawną tego rozstrzygnięcia przyjmując art. 85 § 1 kk, art. 86 § 1 kk i art. 91 § 2 kk (ten ostatni przepis dlatego, że łączeniu podlegała obok kar za przestępstwa również kara za ciąg przestępstw z art. 91 § 1 kk). Do połączenia były zatem kary pozbawienia wolności, z których najwyższa jednostkowa to kara 10 miesięcy pozbawienia wolności, zaś suma tych kar (przyjmując kary jednostkowe z wyroku łącznego z dnia 16 listopada 2023 r. pod sygn. akt VIII K 787/23) to kara 5 lat i 1 miesiąc pozbawienia wolności. W ten sposób uzyskano nowe granice kary łącznej w przypadku skazanego D. P., gdzie minimum to kara 11 miesięcy pozbawienia wolności, a maksimum to kara 5 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności.

Ta nowa suma kar jest zatem niższa o 1 rok od wartości jakie miał przy orzekaniu Sąd Rejonowy, przy czym pamiętać trzeba, że skazany odrębnie będzie odbywał karę 30 dni aresztu, gdyż tego rodzaju kara izolacyjna nie podlega łączeniu na podstawie przepisów Kodeksu karnego. Sąd odwoławczy kierując się celami kary łącznej określonymi w art. 85a kk oraz biorąc pod uwagę dane osobopoznawcze o skazanym (dotychczasowa karalność, opinia z zakładu karnego) przy zastosowaniu zasady częściowej absorpcji orzekł wobec skazanego D. P. karę łączną 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (kara niższa od sumy kar o 1 rok i 7 miesięcy).

Wniosek

O umorzenie postępowania o wydanie wyroku łącznego w zakresie kar orzeczonych w sprawach o sygn. akt III K 1350/22, III K 1331/22 i VIII K 414/23 i zmianę zaskarżonego wyroku w pkt II poprzez znaczne złagodzenie łącznej kary pozbawienia wolności za pozostałe czyny opisane w części wstępnej wyroku lub uchylenie zaskarżonego wyroku wobec skazanego D. P. i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek okazał się zasadny jedynie w części odnoszącej się do objęcia karą łączną kary za czyn ciągły z art. 278 § 1 kk orzeczonej w sprawie o sygn. III K 1350/22, gdyż po kontrawencjonalizacji uległa ona zamianie na karę aresztu, nie podlegając tym samym warunkom z art. 85 § 1 kk i łączeniu kar. Postępowanie w tym zakresie zatem należało umorzyć, jak o to wnosił apelujący. W pozostałym zakresie jednak wnioski obrońcy nie zasługiwały na uwzględnienie, gdyż podniesiony zarzut obrazy prawa materialnego okazał się chybiony co do łączenia kar po zamianie jednostkowych kar pozbawienia wolności na kary aresztu w sprawach o sygn. III K 1331/22 i VIII K 414/23. Sąd Okręgowy nie stwierdził przy tym podstaw do wydania wyroku o charakterze kasatoryjnym i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Żadnych merytorycznych argumentów w tym względzie we wniesionym środku odwoławczym zresztą nie przedstawiono.

Lp.

Zarzut

3.2.

Rażąca niewspółmierność kary wymierzonej wyrokiem łącznym poprzez nienadanie istotnym okolicznościom łagodzącym występującym w sprawie i wymienionym w art. 53 § 1 i 2 kk właściwego znaczenia i w konsekwencji orzeczenie kary niewspółmiernie surowej, podczas gdy należyte uwzględnienie pozytywnej prognozy penitencjarnej, aktualnego sposobu życia skazanego oraz celów zapobiegawczych i wychowawczych kary powinno skutkować orzeczeniem kary łagodniejszej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przechodząc do omówienia zagadnienia współmierności orzeczonej w wyroku łącznym kary łącznej oraz stanowiska obrońcy skazanego aby zastosować wobec skazanego D. P. zasadę częściowej absorpcji w stopniu dla niego korzystniejszym, Sąd odwoławczy nie zgodził się ze skarżącym aby podniesione przez niego okoliczności miały znacząco łagodzić wymiar kary łącznej i aby nie zostały one już należycie uwzględnione przez Sąd I instancji. Poza tym, należało tu mieć na względzie, że suma kar będąca podstawą rozważań apelacyjnych (3 lata i 2 miesiące pozbawienia wolności) była zdecydowanie niższa niż faktycznie to ustalono w instancji odwoławczej, biorąc pod orzekanie również kary za przestępstwa z wyroków opisanych w pkt VI oraz VIII zaskarżonego wyroku, czyli w sumie 5 lat i 1 miesiąc pozbawienia wolności.

Warto przypomnieć, iż przy wydawaniu wyroku łącznego sąd powinien przede wszystkim badać związki: podmiotowo-przedmiotowy jak i czasowy, zachodzące pomiędzy zbiegającymi się czynami, jako okoliczności istotne dla zastosowania jednej z dyrektyw wymiaru kary łącznej – absorpcji, asperacji (częściowa absorpcja) czy kumulacji, ustalając czy związek ten jest ścisły, dość odległy lub w ogóle go brak ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 6 czerwca 2018 r., sygn. akt II AKa 73/18, Legalis nr 1813581). Dodać jeszcze warto, iż każdorazowo decyzja sądu o wysokości kary łącznej musi uwzględniać z jednej strony, że celem instytucji kary łącznej jest zapewnienie racjonalnego i humanitarnego stosowania kar i środków karnych, ale też nie może pomijać, że kara łączna nie jest swoistym narzędziem łagodzenia kar jednostkowych i polepszania sytuacji faktycznej oraz prawnej wielokrotnego sprawcy. Oznacza to w praktyce, że priorytetową zasadą kary łącznej powinna być zasada asperacji, natomiast karę łączną orzeczoną na zasadzie absorpcji albo kumulacji traktować należy jako rozwiązanie skrajne, stosowane bardzo wyjątkowo i wymagające szczególnego uzasadnienia ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 6 września 2018 r., sygn. akt II AKa 144/18, Legalis nr 1852052). Wyrokowanie łączne w żadnym razie nie sprowadza się do automatycznego przyjmowania rozwiązania najkorzystniejszego dla skazanego i wymierzania mu kary łącznej na zasadzie absorpcji, której zastosowanie nie jest obowiązkiem sądu orzekającego, przeciwnie powinno mieć charakter wyjątkowy i dotyczyć sytuacji bardzo nietypowych. Skazany powinien zatem wiedzieć, że stosowanie zasady absorpcji (w obecnym stanie prawnym, wobec brzmienia art. 86 § 1 kk, jest to kara powyżej najwyższej z kar jednostkowych) przy wymiarze kary łącznej nie przedstawia się jako obowiązek sądu orzekającego, ani nie stanowi punktu wyjścia przy dokonywaniu oceny wymiaru kary łącznej ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 25 marca 2019 r., sygn. akt II AKa 362/18, Legalis nr 1997972).

Biorąc pod uwagę te powyżej przypomniane najważniejsze reguły i dyrektywy orzekania o karze łącznej, Sąd odwoławczy stwierdził, iż Sąd Rejonowy zasadniczo prawidłowo ocenił wszystkie okoliczności mające wpływ na wymiar kary łącznej, w tym związek podmiotowo-przedmiotowy pomiędzy poszczególnymi przestępstwami i uwzględnił je przy określaniu wysokości kary łącznej pozbawienia wolności w oparciu o zasadę asperacji.

Obrońca zasadniczo nie negował ustalonego przez Sąd I instancji związku podmiotowo-przedmiotowego oraz czasowego pomiędzy poszczególnymi przestępstwami za których kary objęto węzłem kary łącznej w kontrolowanej sprawie, lecz uważał, że przy kształtowaniu kary łącznej za mało wagi przywiązano do postawy skazanego po popełnieniu przestępstw objętych wyrokiem łącznym oraz na proces resocjalizacji skazanego w związku z jego pobytem w zakładzie karnym.

Odnosząc się do tych wskazań należy podkreślić, że z opinii o D. P. co do jego zachowania w warunkach izolacji penitencjarnej wynika, że jest ono poprawne i tak prawidłowo ocenił ją Sąd I instancji. Należy jeszcze w tym miejscu podkreślić, że okoliczności osobopoznawcze o skazanym, nie mają pierwszorzędnego znaczenia przy kształtowaniu kary łącznej. Znaczenie takie należy bowiem przypisywać relacjom podmiotowo-przedmiotowym zbiegających się przestępstw ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt II AKa 237/09, KZS 2010/2/46). Nie ulega więc wątpliwości, że wskazana wyżej opinia o sposobie funkcjonowania skazanego w zakładzie karnym nie miała i nie mogła mieć decydującej wartości przy wybieraniu zasady określenia wymiary kary łącznej. Natomiast celowym jest w tym miejscu zwrócenie uwagi na dane o karalności skazanego, zaktualizowane na etapie II Instancji, z których wynika, że D. P. został jeszcze skazany za inne przestępstwa przeciwko mieniu popełnione w kwietniu i czerwcu 2022 r. co pokazuje skalę jego bezprawnych działań (k. 207), dając podstawy do kolejnego postępowania o wydanie wyroku łącznego. Poza tym ma on na swojej liście 22 skazania, wcześniej zapadały też wobec skazanego wyroki łączne, z czego nie wyciągał prawidłowych wniosków, wielokrotnie potem naruszając porządek prawny.

Biorąc pod rozwagę wszystko powyższe, Sąd odwoławczy uznał, że w tym wypadku należało sięgnąć po zasadę umiarkowanej częściowej absorpcji. Liczba skazań za różne umyślne przestępstwa, a także pełne dane o karalności podsądnego pokazują, że proces jego resocjalizacji jest w toku. Posiadanie na koncie tak wielu wyroków skazujących za umyślne przestępstwa mimo stosunkowo młodego wieku, pokazuje, że skazany jest osobą zdemoralizowaną, wymagającą wzmożonego oddziaływania poprzez karę. Dlatego też orzeczona kara łączna powinna być zbliżoną bardziej do kumulacji niż absorpcji. Łagodniejsze rozwiązanie mogłoby też zostać przez skazanego błędnie zrozumiane jako swego rodzaju przyzwolenie społeczne na popełnianie przestępstw i nie skłaniałaby go do refleksji nad dotychczasowym postępowaniem i sposobem życia. W odczuciu społecznym niższa kara łączna dawałyby zaś efekt zbyt pobłażliwego traktowania wielokrotnego sprawcy uciążliwych przestępstw przeciwko mieniu.

Zdaniem Sądu odwoławczego zatem kara łączna pozbawienia wolności w wysokości 3 lat i 6 miesięcy będzie adekwatna i sprawiedliwa, dostosowana do osoby sprawcy i jego czynów. Kara ta jest niższa od sumy kar o 1 rok i 7 miesięcy przede wszystkim z uwagi na podobieństwo zdecydowanej większości czynów i stosunkowo niedługi czasokres ich popełnienia (niepełne 4 miesiące).

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku w pkt II poprzez znaczne złagodzenie łącznej kary pozbawienia wolności za pozostałe czyny opisane w części wstępnej wyroku lub uchylenie zaskarżonego wyroku wobec skazanego D. P. i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z apelacji z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu. Postępowanie odwoławcze nie potwierdziło by Sąd Rejonowy dopuścił się jakichkolwiek błędów w trakcie ustalania i oceniania okoliczności mających wpływ na wymiar kary łącznej. Należy pamiętać, że rażąca niewspółmierność kary to wyraźna, istotna różnica między karą orzeczoną a tą, która winna zostać wymierzona, co Sąd Okręgowy miał na uwadze kształtując na nowo wymiar kary łącznej. Kara łączna orzeczona wedle wskazań apelującego nie mogłaby uchodzić za adekwatną i sprawiedliwą.

Wobec tego nie było podstaw by przyjąć inną zasadę przy łączeniu kar niż przyjęto w zaskarżonym wyroku, przy czym, co wyżej omówiono, została wymierzona przez Sąd Okręgowy nowa kara łączna pozbawienia wolności w wysokości 3 lat i 6 miesięcy. Apelujący nie wykazał też żadnych przesłanek z art. 437 § 2 kpk, warunkujących uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Lp.

Zarzut

3.3.

Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku i polegający na bezpodstawnym i błędnym uznaniu, że prognoza społeczno-kryminologiczna ustalona wobec skazanego nie pozwala na wymierzenie wobec niego kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji, co spowodowało, orzeczenie wobec niego kary łącznej pozbawienia wolności rażąco niewspółmiernie surowej w wymiarze 4 lat, podczas gdy należyte uwzględnienie występujących w sprawie okoliczności, dotyczących właściwości osobistych skazanego, takich jak stosunek do pracy, brak kar dyscyplinarnych, pozytywna ocena Dyrektora Zakładu Karnego powinno skutkować orzeczeniem kary niższej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut ten stanowi de facto element omówionej powyżej w pkt. 3.2. kwestii rażącej niewspółmierności kary i nie wymagał osobnego ujęcia. Obrońca podnosił w nim bowiem zagadnienia dotyczące oceny okoliczności rzutujących na wymiar kary łącznej, które rzutują na współmierność kary czyli są immanentnie związane z powyższym zarzutem odwoławczym z art. 438 pkt 4 kpk. Wszystkie argumenty w tym zakresie zostały już zatem przeanalizowane przy omawianiu zarzutu rażącej niewspółmierności kary.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku w pkt II poprzez znaczne złagodzenie łącznej kary pozbawienia wolności za pozostałe czyny opisane w części wstępnej wyroku lub uchylenie zaskarżonego wyroku wobec skazanego D. P. i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosków z apelacji z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.12.

Przedmiot utrzymania w mocy

Poza zmianami zaskarżonego wyroku w pkt III oraz w pkt 2 i 5, opisanymi powyżej w pkt 3.1-3.2. oraz poniżej w pkt. 5.2., w pozostałym zakresie wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy, tj. w punktach 1,3-4, 6-7.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w tym zakresie mocy była niezasadność zarzutów apelacji obrońcy skazanego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 kpk, uzasadniających zmianę albo uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Pkt 1 lit. a) Doprecyzowanie danych w punkcie III, dotyczącym kary 1 roku pozbawienia wolności z wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 28 marca 2023 r. w sprawie o sygn. III K 1350/22 poprzez wskazanie, że postanowieniem ww. Sądu Rejonowego z dnia 5 października 2023 r. w sprawie o sygn. III Wp 91/23 ,na podstawie art. 2a § 1 kw zamieniono powyższą karę pozbawienia wolności na karę 30 dni aresztu;

Pkt 1 lit. c) W pkt 5 umorzono postępowanie w zakresie wydania wyroku łącznego co do kary orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 28 marca 2023 r. w sprawie o sygn. III K 1350/22.

Zwięźle o powodach zmiany

Ad Pkt 1 lit. a) Należało uwzględnić okoliczność wynikającą z postanowienia Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 5 października 2023 r., że w tym wypadku nastąpiła kontrawencjonalizacja poprzez zamianę kary orzeczonej za przestępstwo na karę 30 dni aresztu, ponieważ taki czyn (kradzież cudzego mienia o wartości do 800 zł) według nowelizacji ustawowej stanowiłby wykroczenie. Kara 30 dni aresztu zamieniona na podstawie art. 2a § kw nie łączy się z karą pozbawienia wolności i będzie podlegać odrębnemu wykonaniu.

Ad Pkt 1 lit. c) Orzeczenie w tym zakresie było konieczne, gdyż brak było warunków z art. 85 § 1 kk do objęcia kary z tego wyroku węzłem kary łącznej.

0.0.12.

Przedmiot i zakres zmiany

Pkt 1 lit. b) Uchylono orzeczoną w pkt 2 zaskarżonego wyroku karę łączną pozbawienia wolności i na podstawie art. 85 § 1 kk, art. 86 § 1 kk i art. 91 § 2 kk połączono orzeczone kary pozbawienia wolności z wyroków w punktach I, II, V, VI –VIII i wymierzono skazanemu karę łączną 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Takie rozstrzygnięcie było konieczne, gdyż orzeczona w zaskarżonym wyroku kara łączna straciła rację bytu, gdyż uległ zmianie zestaw kar podlegających łączeniu, po uwzględnieniu omówionej powyżej zamiany kary pozbawienia wolności ze sprawy o sygn. III K 1350/22 na karę 30 dni aresztu. Wymiar kary łącznej i powody zastosowania zasady częściowej absorpcji podane natomiast zostały powyżej w pkt. 3.2.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Zgodnie z art. 616 § 1 pkt 1 kpk do kosztów procesu należą koszty sądowe, którymi są m.in. wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania (art. 616 § 2 pkt 2 kpk). Jednym z wydatków Skarbu Państwa, na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk są wypłaty dokonane z tytułu nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów lub radców prawnych.

Obrońca skazanego przydzielony mu z urzędu – r.pr. J. K., w apelacji wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu w postępowaniu odwoławczym. Obrońca brał udział w rozprawie apelacyjnej, reprezentując interesy skazanego. W związku z powyższym, przytoczone wyżej przepisy znajdowały w tym wypadku zastosowanie, stanowiąc podstawę uwzględnienia wniosku o przyznanie kosztów. Wysokość kosztów radcy prawnego została zaś ustalona w oparciu o § 11 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1935). Rozstrzygnięcie o wysokości kosztów obrońcy z urzędu na podstawie wymienionego powyżej rozporządzenia uwzględniało treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 kwietnia 2023 r.(sygn. akt SK 53/22) oraz analogiczny wyrok tegoż Trybunału z dnia 27 lutego 2024 r. ( sygn. akt SK 90/22, Lex nr 3687673), w których uznano, że § 2 pkt 1 w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata i radcę prawnego z urzędu, w zakresie w jakim określa opłaty stanowiące ponoszone przez Skarb Państwa koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata czy radcę prawnego z urzędu w wysokości niższej niż stawki minimalne opłat określonych w rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie i czynności radców prawnych - jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w zw. z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 zdanie drugie i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji RP. Należy zaznaczyć, że w składzie orzekającym TK dnia 27 lutego 2024 r. tym razem nie zasiedli tzw. sędziowie dublerzy, a sprawa nie była co do zasady motywowana politycznie, co spowodowało, że Sąd Okręgowy zastosował się do wskazań tego organu również w zakresie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez radcę prawnego. Stwierdzenie niekonstytucyjności wymienionych przepisów rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu, a tym samym niedopuszczalności stosowania stawek należności przewidzianych do tej pory dla obrońców z urzędu - do czasu wprowadzenia nowego aktu prawnego w tym zakresie, czyni koniecznym stosowanie stawek należności przewidzianych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz odpowiednio za czynności adwokackie. Mając powyższe na względzie, zasądzono ze Skarbu Państwa na rzecz r.pr. J. K. kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym, czyli należność równą stawce minimalnej kosztów za obronę z wyboru w tej kategorii spraw. Sąd Okręgowy stwierdził zaś brak podstaw prawnych do podwyższenia tak zasądzonego wynagrodzenia o podatek VAT, o który obrońca wniósł w piśmie procesowym z dnia 25 kwietnia 2024 r. (k. 226). Przyjęcie bowiem kompilacji wyżej przytoczonych przepisów z regulacją z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu i podwyższanie opłaty o podatek od towarów i usług, skutkowałoby z kolei wydaniem orzeczenia na niekorzyść obrońców ustanowionych przez stronę z wyboru. Sąd Okręgowy uważa zatem, że w oczekiwaniu na docelowe regulacje prawne trzeba dokonywać prokonstytucyjnej wykładni obowiązujących przepisów o kosztach za czynności obrończe z urzędu i uwzględniać przy stawkach dla obrońców z urzędu stawki należne obrońcom z wyboru ze wszystkimi w tym zakresie konsekwencjami, aby nie naruszać zasady równości, tym razem na niekorzyść obrońców z wyboru ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2024 r., sygn. akt V KK 4/21).

4.

Zgodnie z art. 634 kpk jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, do kosztów procesu za postępowanie odwoławcze od orzeczeń kończących postępowanie w sprawie mają odpowiednie zastosowanie przepisy o kosztach za postępowanie przed sądem I instancji.

Sąd Okręgowy w oparciu o przepis art. 624 § 1 kpk zwolnił skazanego D. P. z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. Skazany nie posiada żadnego majątku, ani wolnych środków pieniężnych, w zakładzie karnym nie jest zatrudniony odpłatnie, ciążą na nim zobowiązania finansowe z wyroków skazujących, których dotychczas nie uregulował. Ta trudna sytuacja materialna przemawiała zatem za zwolnieniem skazanego od kosztów sądowych za postępowanie apelacyjne.

7.  PODPISy

Mariusz Sygrela Hanna Bartkowiak Piotr Gerke