Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 291 / 24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Maz. z dnia 22 stycznia 2024 roku o sygnaturze akt II K 386 / 23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1.  zarzuty mającej wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów postępowania, tj. art.: 4 kpk, 5 § 2 kpk, 7 kpk, 410 kpk;

2.  zarzuty mających wpływ na treść zaskarżonego wyroku błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za jego podstawę.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jako, że zarzuty podniesione w obydwu apelacjach w znaczącej i najistotniejszej ich części, jak również co do sposobu argumentowania, są do siebie zbliżone, w tym zakresie sąd odwoławczy odniesie się do nich łącznie. Chodzi tu przede wszystkim o te zarzuty, które niezależnie od ich nazwania i opisania, zmierzały do wykazania, że prawidłowa ocena wszystkich ujawnionych na rozprawie dowodów, dokonana przy uwzględnieniu zasad wybrzmiewających z art. 4 kpk, 7 kpk, 5 § 2 kpk oraz 410 kpk, winna prowadzić do wyrażonego w ramach ustaleń faktycznych wniosku, iż oskarżony nie dokonał zaboru pieniędzy z portfela pokrzywdzonego.

Sąd odwoławczy zarzutów tych nie podzielił. Przyjmując bowiem za wiarygodne zeznania pokrzywdzonego – a z powodów, o których poniżej, brak było podstaw, by waloru takiego im odmówić – co do posiadania w portfelu przed jego utratą deklarowanej ilości gotówki, jedynym racjonalnym wnioskiem na bazie zgromadzonego materiału dowodowego było, że ich zaboru mógł dokonać wyłącznie oskarżony. Kluczowym dla takich ustaleń, jak te przedstawione przez sąd I instancji, uznać należy materiał dowodowy o charakterze rzeczowym ( a przez to obiektywnym ) w postaci nagrania utrwalonego na urządzeniach monitorujących okolice stacji benzynowej i ulokowanej w pobliżu myjni samochodowej ( na rozprawie apelacyjnej nagranie ujawniono poprzez jego bezpośrednie odtworzenie, a w postępowaniu pierwszoinstancyjnym poprzez ujawnienie policyjnego protokołu oględzin i odtworzenia płyty ze stosownym plikiem video ). Z dowodów tych wynika ( posiłkując się czasem zegara urządzenia monitorującego ) min., że:

- ok. godz. 10.39 s. 49 pokrzywdzonemu podczas mycia samochodu na terenie myjni wypada portfel, który upada na wybrukowane kostką podłoże;

- ok. godz. 10.41.00, w odległości kilku metrów od pokrzywdzonego, jego samochodu i leżącego już na podłożu portfela, przechodzi oskarżony, którego wzrok w pewnym momencie kieruje się w stronę tego samochodu i leżącego pomiędzy nim, a oskarżonym, portfela;

- po kilkunastu sekundach, po przejściu ok. kilkunastu metrów, oskarżony zatrzymuje się, odwraca i ponownie kieruje wzrok w to samo miejsce;

- ok. godz. 10.41 s. 40 oskarżony na ok. 20 sekund znika za rogiem jednego z budynków, a po powrocie ponownie spogląda w tym samym, co uprzednio kierunku;

- następnie przechodzi w pobliże innego budynku i krocząc przy jego ścianie „ w tą i z powrotem ”, co chwila zatrzymuje się, regularnie zerkając w stronę tego samego miejsca;

- ok. godz. 10.44 s. 30 oskarżony nagle stamtąd rusza i przemieszcza się bezpośrednio do leżącego na bruku portfela, by po kilkunastu sekundach podnieść go;

- tuż przed tym, że ok. godz. 10.44 s. 27 z kabiny myjni wyjeżdża pokrzywdzony, którego samochód po chwili znajduje się w zasięgu wzroku oskarżonego i na jego oczach opuszcza teren myjni oraz stacji;

- po podniesieniu portfela oskarżony co prawda udaje się do pomieszczenia kasowej obsługi klientów, tym niemniej zaraz po przekroczeniu drzwi wejściowych cofa się i idzie do swojego samochodu, znajdującego się bezpośrednio przy dystrybutorze, by po chwili wejść do wnętrza kabiny, zamykając za sobą drzwi;

- po wyjściu z kabiny oskarżony ponownie udaje się do wnętrza pomieszczenia obsługi klientów, gdzie tym razem przekazuje już portfel pracownikowi stacji.

Jednocześnie istotnym jest, że z protokołu oględzin i odtworzenia pierwotnie zabezpieczonego przez funkcjonariuszy policji nagrania ( k. 26 ) wnosić należy, iż po przekazaniu portfela kasjerowi K. W. i odłożenia go przez niego na półkę, aż do czasu powrotu pokrzywdzonego na teren stacji, nikt inny tego portfela nie brał do ręki. Tak bowiem odczytywać należy ( pomimo, że okoliczności sporządzania tego zapisu policjant już na rozprawie apelacyjnej nie pamiętał ) zawarty w tym protokole jego fragment: „ (…) Następnie kasjer odkłada portfel na półkę dolną lady (….) ”, a po chwili „ (…) portfel przekłada na półkę wyższą, tam gdzie leżał telefon. Do przyjazdu pokrzywdzonego portfel nie został przemieszczony. Nagranie kończy się jak do budynku wszedł pokrzywdzony po odbiór swojego portfela ”.

Także ze spójnych wyjaśnień oskarżonego i zeznań kasjera wynika, iż po wejściu do pomieszczania oskarżony rozwierał portfel i demonstrował jego zawartość ( jest to także uwidocznione na nagraniu ), bez widocznej znacznej ilości gotówki.

Jeżeli zatem w ślad za zeznaniami pokrzywdzonego przyjąć, że w momencie krótkotrwałej utraty ( w związku z przypadkowym upuszczeniem na podłoże ), w środku portfela znajdowała się gotówka, to jedyną osobą, która miała sposobność jej zaboru, był oskarżony. Sposobność ta zaistniała w momencie, gdy oskarżony zamknął się w kabinie swojego samochodu, która monitorowana nie była. W tym stanie rzeczy bezzasadnymi jawią się także te zarzuty, które odnosząc się do depozycji świadka K. W. ( w szczególności w związku z jego znajomością z pokrzywdzonym ), sugerują bądź to możliwość przywłaszczenia pieniędzy przez niego, względnie na bliżej nie sprecyzowaną możliwość jakiegoś porozumienia pomiędzy nimi, zmierzającego do posądzenia oskarżonego o kradzież pieniędzy wbrew obiektywnej rzeczywistości.

Nawiązując w dalszym toku do wymowy opisanego wyżej nagrania, odnieść się należy do tych zarzutów, w ramach których skarżący kwestionują – nawiązując min. do poszlakowego charakteru sprawy, osobowości oskarżonego, jego doświadczenia zawodowego i życiowego, charakteru wykonywanej pracy, częstotliwości pobytów na tej stacji, jego dotychczasowego trybu życia, kontekstu sytuacyjnego i okoliczności przedmiotowego zdarzenia ( ze szczególnym uwzględnieniem świadomości, iż teren stacji jest monitorowany ), przy uwzględnieniu których – ich zdaniem – trudno byłoby go posądzać o tak lekkomyślne i nieracjonalne zachowanie, jak kradzież. Odnosząc się do tych zarzutów przypomnieć jednak należy, iż w orzecznictwie SN wielokrotnie podkreślano, iż stwierdzenie istnienia po stronie sprawcy zamiaru popełnienia określonego czynu zabronionego dopuszczalne jest także w sytuacji, gdy oskarżony do winy się nie przyznaje, a brak jest dowodów bezpośrednio na taki zamiar wskazujących. Ustalenia z tej sfery czynić bowiem należy w oparciu o wymowę wszystkich, a nie tylko wybiórczo wybranych okoliczności konkretnej sprawy, ocenianych przez pryzmat nieodpartej logiki sytuacji, doświadczenia życiowego i konkretnych dowodów ( por. wyrok SN z dnia 24 kwietnia 2018 r., V KK 379 / 17; postanowienia SN z dnia 26 kwietnia 2013 r., III KK 42 / 13 oraz z dnia 6 stycznia 2004 r., IV KK 276 / 03 – publ. Legalis el. ). Mając to na uwadze stwierdzić należy, iż w perspektywie nagrania utrwalonego przy pomocy urządzeń monitorujących okolice wspomnianej stacji benzylowej i otaczającej ją infrastruktury, trudno zgodzić się z oskarżonym, iż jego intencją było wyłącznie godne pochwały zapobieżenie negatywnym dla pokrzywdzonego konsekwencjom zagubienia portfela. Nieodzownym jest przypomnienie w ślad za wyżej przedstawionym streszczeniem tego nagrania, iż leżący na bruku portfel uwagę oskarżonego przykuć musiał już zaraz po tym, gdy wypadł pokrzywdzonemu. Oskarżony przechodził tuż obok myjącego samochód pokrzywdzonego. Portfel zalegał pomiędzy samochodem, a oskarżonym, w odległości kilku od niego metrów. Portfel miał duże ( jak na portfel ), gabaryty oraz ciemny, wyraźnie kontrastujący z podłożem, kolor. Nic go nie przesłaniało. Kierując wzrok w tę stronę z odległości kilku metrów ( w sposób, jak widać na nagraniu ), oskarżony nie mógł go nie dostrzec i już wówczas miał możliwość zwrócenia pokrzywdzonemu uwagi na niezamierzone przez niego miejsce zalegania portfela. Nie uczynił tego także później, gdy zatrzymując się przy pobliskich budynkach, co chwilę zerkał w to samo miejsce. Co jednak najbardziej znamienne, ruszył bezpośrednio w kierunku portfela jak tylko tylko zauważył, że pokrzywdzony z myjni odjechał i od razu ten przedmiot wziął do ręki. Pozwala to wnioskować, że już wcześniej wspomniany portfel widział, wyczekując momentu, gdy jego właściciel odjedzie. Także bowiem wówczas nie czynił jakiejkolwiek gestykulacji w kierunku odjeżdżającego samochodu, by zwrócić uwagę osobie nim kierującej i zasugerować jej potrzebę zatrzymania się. Podsumowując – mając świadomość, że pokrzywdzony nie zdaje sobie sprawy z utraty portfela ( skoro go z podłoża nie podnosił, a potem z myjni bez niego odjeżdżał ), oskarżony nie uczynił niczego, by przed potencjalnym niebezpieczeństwem jego utraty go uchronić. Dysponował ku temu i odpowiednim ( co najmniej kilkuminutowym ) czasem i możliwościami ( zarówno przechodząc tuż obok niego, jak i przebywając później nieopodal ). Wystarczyło pokonać kilka – kilkanaście metrów, by pokrzywdzonego uświadomić, że może odjechać bez portfela. Pomimo sposobności, oskarżony nie oddał też tego portfela od razu pracownikom stacji, lecz najpierw udał się z nim do kabiny swojego samochodu. W kontekście obiektywnego dowodu o takiej wymowie ( nagranie na rozprawie apelacyjnej odtworzono w obecności oskarżonego, który nie kwestionował zgodności utrwalonych za jego pomocą faktów, a jedynie przedstawiał własną ocenę ich wymowy ), nieodpartym w świetle reguł logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego jawi się wniosek, że oskarżonemu nie towarzyszyła intencja dopomożenia pokrzywdzonemu przed potencjalnymi problemami związanymi z utratą portfela ( a ściślej, jego zawartości ), lecz chęć wejścia w jego posiadanie na wypadek, gdyby pokrzywdzony nie zorientował się o jego utracie.

Sąd odwoławczy nie znalazł również podstaw, by wykluczyć wiarygodność zeznań pokrzywdzonego co do możliwości posiadania w portfelu deklarowanej ilości gotówki w momencie jego utraty. Co to chybionej skuteczności silnie uwypuklanych w obu apelacjach zarzutów nawiązujących do „ fizycznej niemożliwości ” pomieszczenia w nim takiej ilości banknotów, bilonu oraz kart, jak wskazywane przez pokrzywdzonego, finalnie przesądził wynik eksperymentu przeprowadzonego na rozprawie odwoławczej, który na taką możliwość ewidentnie wskazuje. Trudno też wykluczyć w świetle doświadczenia życiowego, że pokrzywdzony zajmując się tego rodzaju działalnością usługową, szeregu rozliczeń dokonuje w formie transakcji gotówkowych, zarówno podczas płatności za części i akcesoria, jaki w związku z przyjmowaniem zapłaty za wykonane usługi. Nie można też zarzucać, że przy wielości tego rodzaju rozliczeń dziennie, nie jest w stanie bezbłędnie ( czy niemal bezbłędnie ) po czasie wskazywać, jakiej dokładnie ilości bilonu i banknotów oraz o jakich ich nominałach był w posiadaniu. Podkreślić należy, iż o utracie gotówki z portfela pokrzywdzony podnosił od razu i był w tym konsekwentny. Nie ma też żadnych dowodów i powodów o takiej randze i wymowie, aby zarzucić mu, że na tzw. „ poczekaniu ” uknuł intrygę zmierzającą do wykorzystania tej sytuacji, by posądzić oskarżonego o kradzież wbrew rzeczywistości, połączoną z późniejszym składaniem fałszywych zeznań.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego czynu, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, dokonał prawidłowej kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu oraz wymierzył nie budzące zastrzeżeń konsekwencje prawnokarne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1W całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z powodów wyżej opisanych.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Omówiono powyżej.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Wobec nieuwzględnienia apelacji oskarżonego i jego obrońcy, stosownie do treści art. 636 § 1 kpk, oskarżonego obciążono kosztami procesu za II instancję.

7.  PODPIS