Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 297/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok łączny Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 28.02.2024r. wydany w sprawie II K 866/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

V. H.

Przebywając w izolacji skazany ukończył także kurs dotyczący anty agresji.

uzasadnienie apelacji;

40

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.

- uzasadnienie apelacji w części dotyczącej informacji o odbytych w ramach izolacji penitencjarnej kursach, kursach i programach dla osadzonych;

- z opinii o skazanym sporządzonej przez ZK G. w dniu 24 stycznia 2024r. wynika, że osadzony jest zatrudniony jako roznoszący posiłki i bierze udział w wielu proponowanych mu oddziaływaniach i tak: uczestniczył w Programie Kształtowania umiejętności społecznych i poznawczych – „Równe prawa dla wszystkich – zrozumienie problemu dyskryminacji i ksenofobii oraz poznanie ich przyczyny”, ponadto w Programie resocjalizacyjnym pt.: „zaprzestanie palenia”, brał udział w oddziaływaniach z zakresu Krótkiej Interwencji;

- powyższe potwierdza, że skazany bardzo chętnie bierze udział w różnego rodzaju programach natury resocjalizacyjnej dla osadzonych,

- stąd za przekonujące uznano jego stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu wniesionego środka odwoławczego, iż dodatkowo uczestniczył w programie- kursie o anty agresji, bez potrzeby odraczania rozprawy i żądania kolejnej opinii o skazanym, która sporządzona po dacie 24.01.2024r. zawierałaby taką informację (stąd oddalono wniosek skazanego zawarty w jego apelacji o załączenie kolejnej opinii z jednostki penitencjarnej uznając, że okoliczność która ma być udowodniona tj. uczestnictwo w kolejnym kursie-programie została udowodniona);

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut podniesiony przez skazanego:

1. niewłaściwej oceny opinii sporządzonej przez zakład karny, która w ocenie skarżącego została sporządzona nierzetelnie i bez uwzględnienia wszystkich kursów ukończonych przez skazanego, gdzie podjął on odpłatna pracę, by uiszczać należności, jakie nałożył na niego sąd i bez uwzględnienia tego, jak czynnie uczestniczy w programach, oraz która uwzględnia tylko negatywne informacje o skazanym zawiązane z brakiem uiszczania alimentów, czy usunięcie z hostelu

2. błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który miał wpływ na wydane orzeczenie; poprzez uznanie, iż stopień resocjalizacji skazanego, który żałuje swojego wcześniejszego zachowania, na terenie jednostki penitencjarnej pracuje, stara się nie marnować czasu, uczestniczy we wszystkich programach resocjalizacyjnych dla osadzonych, nie uzasadniała jednak zastosowania wobec jego osoby zasady absorbcji przy wymiarze jednej kary łącznej;

3. rażącej niewspółmierności orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności, w sensie jej surowości, wynikającej z odstąpienia od wymierzenia kary określonej przy zastosowaniu zasady pełnej absorbcji, która to zasada - zdaniem skarżących - winna zostać zastosowana wobec osoby skazanego z powodu pozytywnej postawy skazanego w czasie odbywania kary,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Rozpoznając skargę apelacyjną na wstępie sąd odwoławczy stwierdza, iż w sprawie prawidłowo zastosowano ustawę Kodeks karny obowiązującą aktualnie, a w związku z tym, prawidłowo zastosowano zasady łączenia kar, które przewidują konieczność wystąpienia realnego zbiegu przestępstw, określonego w art. 85 § 1 kk.

Skazany informuje w swojej apelacji, iż nie rozumie dlaczego ostatecznie orzeczono wobec jego osoby dwie kary łączne w jednym, zaskarżonym, wyroku.

Aktualne zasady wymiaru kary łącznej nie należą do prostych (nawet dla większości prawników, którzy nie specjalizują się w prawie karnym). Skazanego reprezentował jednak w niniejszym postepowaniu przyznany mu obrońca z urzędu. W toku postepowania odwoławczego, ponownie sprawdzono zasady zastosowane w sprawie wydania wyroku łącznego i ustalone zbiegi przestępstw.

I tak: od dnia 24 czerwca 2020r. nastąpiła diametralna zmiana co do zasad łączenia kar (i jest to -generalnie - powrót do zasad, jakie obowiązywały przed 1 lipca 2015r.) Sąd rejonowy zacytował zasadę główną, tj. wyrażoną w art. 85 § 1 kk, jako podstawę prawną orzeczenia o karze łącznej/karach łącznych orzeczonych wobec V. H.. Przepis ten wskazany został w punkcie 1 wyroku. Sąd odwoławczy zważył, że omyłkowo sąd rejonowy w uzasadnieniu napisał, iż cytuje art. 87 § 1 kk: „Zgodnie z art. 87 § 1 kk …” - jest to jednak językowy lapsus i oczywista omyłka, pozostająca bez wpływu na treść wydanego orzeczenia, bo prawidłowo zacytował faktycznie brzmienie art. 85 § 1 kk.

Art. 85 § 1 kk brzmi: „Jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa”.

W okresie czasu od 15.07.2015 r. do 23.06.2020 r. obowiązywał zupełnie inny model orzekania o karze łącznej. Wówczas orzekano karę łączną, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu (art. 85 § 1 KK), przy czym łączeniu podlegały zarówno orzeczone kary jednostkowe, jak i orzeczone kary łączne (art. 85 § 2 KK), ale jednocześnie kary te nie mogły zostać jeszcze wykonane w całości, gdyż podstawą orzeczenia kary łącznej były kary wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części (art. 85 § 2 KK). W takiej też sytuacji, jeśli już orzekano karę łączna danego rodzaju (np. kare łączna pozbawienia wolności) to mogła zapaść tylko jedna taka kara.

W odróżnieniu zatem od stanu prawnego obowiązującego w okresie od 1.7.2015 r. do 23.6.2020 r., na gruncie aktualnej treści art. 85 § 1 KK grupa przestępstw tworząca zbieg realny zamknięta zostaje wyrokiem za którekolwiek z nich. Przestępstwa popełnione przez tego samego sprawcę później mogą tworzyć kolejny zbieg realny. Innymi słowy: aktualne przepisy prowadzą do tego, że teoretycznie kar łącznych może być każda ilość w zależności od ilości skazań tworzących zbiegi realne. Taka też sytuacja zaistniała w przedmiotowej sprawie, co uzasadniało orzeczenie wobec skazanego dwóch odrębnych kar łącznych tego samego rodzaju.

Nadto, wszystkie istotne okoliczności sprawy, jakie należało uwzględnić na korzyść skazanego przy wymiarze kary łącznej, zostały dostatecznie zauważone przez sąd rejonowy, a przede wszystkim, nawet dodatkowe ustalenie co do kontynuowania pracy zarobkowej i udziału w kolejnym programie resocjalizacyjnym – ustalenia z punktu 2.1.1. – czy badanie stopnia bliskości czasowej i podobieństwa przedmiotowego pomiędzy czynami skazanego objętymi przedmiotowym wyrokiem łącznym, nie uzasadniały zmiany wydanego orzeczenia, a więc tym samym także zarzut opisany jako obraza art. 7 kpk, nie okazał się zasady.

Sąd odwoławczy zważył bowiem, że łączna ilość przestępstw, jakich dopuścił się skazany, objętych dwoma orzeczonymi karami łącznymi była bardzo duża: łącznie 10 przestępstw. Dotyczyły ona zarówno czynów przeciwko mieniu, jak i godzących w dobro wymiaru sprawiedliwości, czy wolność człowieka. Poza wyrokami, co do których orzeczono dwie kary łączne (obejmującymi łącznie 10 rożnych przestępstw) V. H. był także skazany w 2019r. za czyn z art. 178a § 1 kk (kara już odbyta) i czyn z art. 62b ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (orzeczono samoistną karę grzywny). Przedmiotowa izolacja skazanego jest więc jego kolejnym pobytem już w zakładzie karnym, co siłą rzeczy osłabia przekonanie o dokonanej już, w ocenie apelanta, resocjalizacji jego osoby.

Podsumowując powyższe: nie sposób podzielić argumentów apelanta, iż skazany zasługuje na sięgnięcie po zasadę absorpcji przy wymiarze kary łącznej.

Sąd odwoławczy zważył, że praktyka orzecznicza wskazuje, iż wyroki łączne najczęściej oznaczają złagodzenie represji karnej wobec sprawców – w porównaniu do matematycznej sumy wszystkich orzeczonych pierwotnie kar. Nie jest to jednak żadna reguła. W przedmiotowej sprawie, dobra opinia o skazanym, kontynuowanie zatrudnienia i ustalenie kolejnego udziału w programie resocjalizacyjnym, należycie uwzględniają kary łączne orzeczone już w sprawie przez Sąd rejonowy.

Ponadto zarzut rażącej niewspółmierności kary łącznej/kar łącznych pozbawienia wolności, stanowi on zarzut z kategorii ocen, a zatem znamionuje procesową skuteczność tylko wówczas, gdy kara łączna potencjalnie możliwa do dobrania w konkretnej sprawie, jawi się jako oczywiście niesprawiedliwa, jaskrawo odbiegająca od tej stanowiącej sprawiedliwą odpłatę społeczną za konflikty z prawem, w które wszedł sprawca objęty procesowym zainteresowaniem w postępowaniu w przedmiocie wydania wyroku łącznego. Taka sytuacja nie występuje w przedmiotowej sprawie.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie kary łącznej na zasadzie pełnej absorpcji;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny -

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ze względów wyżej opisanych brak było podstaw do korekt zaskarżonego wyroku w kierunku postulowanym przez skarżącego, a podtrzymywanym przez obrońcę tj. orzeczenie kary łącznej w oparciu o zasadę absorpcji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- całość rozstrzygnięcia;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- brak podstaw do korygowania rozstrzygnięć o karze łącznej bądź kosztach procesu;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

punkt 2, 3

Na podstawie § 4 ust. 1, 2, 3 w zw. z § 17 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 roku, tj. z dnia 24 sierpnia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1964) zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu koszty zastępstwa procesowego, określając je w wysokości minimalnej przewidzianej przez, jako odpowiadającej nakładowi jego pracy i wpływowi w wydane ostatecznie rozstrzygnięcie.

Mając na uwadze, iż skazany aktualnie przebywa w Zakładzie Karnym z perspektywą odbywania kary pozbawienia wolności, co w sposób istotny ogranicza jego możliwości zarobkowe, zwolniono go od kosztów postępowania odwoławczego.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

skazany

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 28.02.2024 roku w sprawie II K 297/24

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana