Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 309/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 16 lutego 2024 roku w sprawie II K 286/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  ; Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

1. zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 284 § 3 kk i art. 178 a § 1 kk poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, wyrażające się w błędnym przyjęciu, że S. F. (1) dopuścił się przestępstw przywłaszczenia rzeczy znalezionej – telefonu komórkowego oraz kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości;

2. zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść wyroku tj. art. 5 § 2 kpk, art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk wyrażającej się:

- w obdarzeniu walorem wiarygodności zeznań świadka M. G. (1) oraz pozbawieniu tego przymiotu wyjaśnieniom oskarżonego, podczas gdy jedynym dowodem, która potwierdził świadek jest jego ocena jakoby oskarżony miał „chwiejny krok”,

- w braku rozstrzygnięcia na korzyść oskarżonego wątpliwości powstałych w sprawie, zwłaszcza co do czasu jaki upłynął pomiędzy zatrzymaniem pojazdu a zbadaniem stanu trzeźwości przez policjantów i zamiaru zwrotu telefonu w szpitalu;

- w braku uwzględnienia całości zgromadzonych dowodów, w tym okoliczności korzystnych dla oskarżonego;

2. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, polegający na uznaniu, że oskarżony wyczerpał swoim zachowaniem znamiona zarzuconych mu przestępstw (obu), co w konsekwencji doprowadziło do jego skazania, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzi do przeciwnych konstatacji, a w sprawie winien zapaść wyrok uniewinniający;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne 1, 2

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad.1, 2, 3

Sąd odwoławczy zważył, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych podnoszony przez apelanta, związany miał być z uprzednią nieprawidłową oceną zgromadzonych w sprawie dowodów, a dodatkowo brakiem rozstrzygnięcia powstałych wątpliwości na korzyść S. F. (1), w szczególności nieprawidłową oceną wyjaśnień oskarżonego i zeznań M. G. (1), a skoro tak - powyższe zostaną omówione łącznie.

Wbrew twierdzeniom apelanta, nie sposób zgodzić się z zarzutami w kwestii błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i mających wpływ na jego treść, albowiem sąd I instancji błędu takiego się nie dopuścił. Należy podkreślić, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się tylko i wyłącznie do samej polemiki z ustaleniami poczynionymi przez Sąd, a wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych powinien dążyć do wykazania konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, których miał dopuścił się Sąd przy ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd I instancji, a zwłaszcza tylko na wyjaśnieniach oskarżonego skarżącego wyrok, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29.10.2010r., II Aka 162/10). Innymi słowy: sama możliwość przeciwstawienia poczynionym przez Sąd ustaleniom odmiennego punktu widzenia, nie stanowi uzasadnienia stwierdzenia, iż Sąd dopuścił się błędów w ustaleniach faktycznych. Przyjmuje się również, iż błąd w ustaleniach faktycznych nie jest zarzutem samodzielnym. W praktyce każdy taki błąd jest bowiem skutkiem naruszenia przepisów postępowania, lecz nie odwrotnie. Jeśli bowiem Sąd przeprowadzi postępowanie, zachowując wszystkie reguły i zasady rzetelnego procesu, nie ma możliwości postawienia mu skutecznie zarzutu poczynienia wadliwych ustaleń faktycznych. Wskazuje to więc, iż błąd w ustaleniach faktycznych jest zawsze wtórny wobec naruszenia przepisów postępowania i stanowi konsekwencję uchybień w procedowaniu.

Dokładna analiza wniesionego środka odwoławczego wskazuje także, że podnoszona obraza prawa materialnego miała wynikać li tylko z uprzedniego, nieprawidłowego – w ocenie apelanta – stanu faktycznego ustalonego w sprawie.

Sąd odwoławczy zważył, że ocena wyjaśnień oskarżonego i zeznań M. G. (1) dokonana przez sąd meriti była prawidłowa. Wbrew twierdzeniom apelanta nie jest wcale tak, że o wyroku skazującym S. F. (1) za kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości zadecydowały wyłącznie zeznania M. G. tj. przygodnego obserwatora wjazdu oskarżonego do rowu (a dokładnie na pole, gdzie pojazd się zawiesił). To jego zeznania, w polaczeniu z obiektywnie stwierdzoną nieumiejętnością w kierowaniu pojazdem (wjazd pojazdem na pole bez niemożliwości wyjazdu na drogę), w połączeniu z depozycjami policjantów, a przede wszystkim wyniki stanu nietrzeźwości S. F., oceniane łącznie według zasad wymienionych w art. 7 kpk, uprawniały do przypisania mu sprawstwa.

Sąd odwoławczy zważył, że zwykle kierujący nie ma problemów, by zawrócić pojazdem na drodze, a jeśli taki manewr okazał się nieosiągalny, to już samo w sobie w wysokim stopniu uprawdopodabnia jakieś przeszkody w koncentracji kierowcy (czasem tylko zmęczenie, niedoświadczenie).

W przedmiotowej sprawie, po nieudanych próbach powrotu na jezdnię, oskarżony wyszedł z pojazdu i zagadnął o pomoc przygodnego obserwatora jego manewru. M. G. odmówił nie dlatego, że nie ma w sobie empatii, lecz dlatego, że pojazd był za duży. Sąd odwoławczy zauważa, że na miejscu świadek przekazać miał policjantom, że wyczuł od kierującego alkohol. Takich treści informacji świadek nie przekazał jednak w swoich pierwszych zeznaniach, a jedynie zeznał o chwiejnym chodzie oskarżonego. Świadek zeznał, że nie podchodził do pojazdu, ale też nie widział, by S. F. do czasu przyjazdu radiowozu wychodził z pojazdu. Depozycje te potwierdził przed sądem. Co bardzo istotne: świadek nie zdążył ostatecznie wrócić do domu (wejść do jego środka), kiedy nadjechał radiowóz, a odległość czasową pomiędzy wjechaniem w pole (początkiem zdarzenia), a przyjazdem radiowozu określił na ok. 40-45 minut, w toku których oskarżony wychodził i prosił o pomoc, a także próbował samodzielnie wyjechać z pola na asfalt.

Sprzeczne z doświadczeniem jest, aby akurat wówczas oskarżony poczuł tak duże pragnienie, by niemal „duszkiem” i „bez popitki”, po wejściu do wnętrza pojazdu, wypić litr alkoholu.

Uzyskany wynik badania stanu trzeźwości oskarżonego tj. uzyskane w pierwszym badaniu stężenie 3,61 %o alkoholu w jego krwi, niewątpliwie musiało być wyczuwalne, a także wyjątkowo mocno upośledzać jego strawność psychofizyczną. Taki stan nietrzeźwości siłą rzeczy skończył się dla oskarżonego na polu (po wcześniejszym zgubieniu drogi). Sąd odwoławczy zważył, że zawodowe doświadczenie podpowiada, iż przeciętny (...) nie byłby w takim stanie (prawie 4 promile alkoholu we krwi) funkcjonować, nie mówiąc już o prowadzeniu samochodu. Załączona do akt opinia psychiatryczna potwierdza jednak, iż S. F. nadużywa alkoholu i pije ciągami opilczymi, a przy tym nie kontroluje swojego picia. Przypisane oskarżonemu zachowanie wyczerpujące dyspozycje art. 178 a § 1 kk, w ustalonym jego przebiegu, idealnie wpisuje się w taki kanon spożywania alkoholu.

Odnośnie drugiego z czynów tj. przywłaszczenia telefonu, naiwnie brzmią wyjaśnienia oskarżonego, jakoby zabrał ze sobą cudzy telefon, bo zabrał go odruchowo – myśląc że należy do niego, czy też: zabrał dlatego, że chciał go oddać.

Już tylko pobieżna analiza obu wskazanych powodów potwierdza wnioski sąd rejonowego, że takowe tłumaczenia stanowią jedynie przyjętą linię obrony. Jak coś się bierze w rękę, by odnieść tuż obok do szpitala (do rejestracji, dyżurki etc.), to trudno uwierzyć, że akurat właśnie w drodze do wnętrza szpitala oskarżonego zmorzył alkoholowy sen. Jeśli już, to bardziej można byłoby uwierzyć w przypadkowe zabranie do kieszeni cudzego telefonu, o ile na pierwszy rzut oka wyglądałby podobnie (podobna wielkość, obudowa itd.). Oskarżony miał jednak przy sobie dwa swoje własne telefony, a trzeci aparat z pozostałymi dwoma, niewątpliwie musiały ciążyć mu w kieszeni, czy garderobie.

Sąd odwoławczy zważył, że oskarżony wyjaśnił, iż owego dnia stracił pracę (dowiedział się o tym fakcie), a także mieszkanie, dlatego chodził po mieście i spożywał alkohol. Wydaje się, że logicznie było na odwrót: stracił pracę i mieszkanie, bo spożywał alkohol, a w dniu 7 lutego 2023r. po raz kolejny oddał się nałogowi. Przywłaszczenie telefonu równie dobrze mogło chwilowo chociaż podreperować budżet S. F. (po wizycie w lombardzie), w tak zaistniałej sytuacji. Nie można także pomijać tego, że w toku dochodzenia oskarżony przyznał się do przywłaszczenia znalezionego telefonu i nie podawał żadnych merytorycznych wyjaśnień mających ten fakt usprawiedliwiać.

W żadnym wypadku nie jest tak, jak wyjaśnia oskarżone, że to dzięki niemu pokrzywdzony S. O. odnalazł swój telefon – bo miał on włączony nadajnik, przy pomocy którego bez trudu możliwym było zlokalizowanie urządzenia.

Wszystkie te zależności poprawnie dostrzegł i przeanalizował sąd rejonowy.

Reasumując powyższe: Sąd Okręgowy zważył, że sąd I instancji nie naruszył w przedmiotowej sprawie w żaden sposób przepisów postępowania przy ocenie wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadka M. G.. Prawidłowe okazały się także jego ustalenia w zakresie popełnienia obu przypisanych oskarżonemu czynów. Wywody apelanta nie zdołały przekonać, by w sprawie dalej istniały wątpliwości w rozumieniu art. 5 § 2 kpk. Wbrew bowiem twierdzeniom skarżącego, zgromadzone w sprawie w/w dowody, oceniane w sposób zgodny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz logicznego myślenia (art. 7 k.p.k.), dają bowiem pełne podstawy do jednoznacznego stwierdzenia, że zachowania oskarżonego wypełniły znamiona przypisanych mu czynów zabronionych. Przyjęta przez oskarżonego linia obrony nie może się więc ostać, gdyż zebrany i jednoznaczny materiał dowodowy prowadzi do odmiennych wniosków.

S. F. (1) jest osobą karaną (trzykrotnie) i jak widać mało poddatną na dotychczas stosowane formy wychowawcze. Już choćby z tego tylko powodu należy przyjąć, że jakakolwiek inna kara, poza karą pozbawienia wolności wymierzona za jazdę pojazdem w stanie nietrzeźwości, nie ma szans na spełnienie oczekiwanych wobec sprawcy celów. Także orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów i świadczenie pieniężne są adekwatne do okoliczności sprawy (a przy tym zakaz jest tylko nieznacznie wyższy od obligatoryjnego, a świadczenie pieniężne orzeczono w minimalnej wysokości przewidzianej prawem).

Odnalezienie telefonu i częściowa skrucha uzasadniały orzeczoną za czyn przywłaszczenia karę nieizolacyjną – ograniczenia wolności (pamiętać także należy, że w sprawie wniesiono jedynie apelacje „na korzyść” S. F.).

Wniosek

- o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- wyrok jest słuszny w zakresie czynów przypisanych oskarżonemu, wniesiona apelacja okazała się niezasadną;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- rozstrzygnięcie w zakresie winy i sprawstwa

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- apelacja nie zdołała podważyć słuszności zaskarżonego wyroku;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Przytoczyć okoliczności

pkt 3, 4

O wynagrodzeniu obrońcy z urzędu orzeczono według stawek określonych w § 2 pkt. 1 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 roku, tj. z dnia 24 sierpnia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1964), na poziomie minimalnym, jako uwzględniającym nakład pracy adwokata i wkład w ostateczne rozstrzygnięcie sprawy.

O wydatkach za postępowanie odwoławcze orzeczono w oparciu o treść art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych. W ocenie sądu odwoławczego, sytuacja materialna oskarżonego, aktualnie pozbawionego wolności w innej sprawie karnej, nie pracującego zarobkowo, nie pozwala mu na poniesienie całości kosztów sądowych powstałych w sprawie na etapie postępowania odwoławczego, poza niewielką kwotą 500 zł. (pamiętać należy przecież, że S. F. to osoba z wyższym wykształceniem, i wyuczonym zawodem).

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 16.02.2024r. w sprawie II K 286/23

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana