Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 381/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 8 stycznia 2024 r., sygn. akt II K 814/23

W oparciu o art. 457 § 2 kpk w zw. z art. 423 § 1a kpk sporządzenie uzasadnienia zostało ograniczone do zarzutów zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego A. Z., ponieważ wyłącznie obrońca tego oskarżonego złożył wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego z dnia 22 maja 2024 r.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza art. 7 kpk poprzez dowolną w miejsce swobodnej oceny materiału dowodowego sprawy i wyprowadzenie wadliwych wniosków, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w zakresie ustalenia roli oskarżonego w przestępczym procederze oraz zakresu jego pomocnictwa, co doprowadziło do uznania odpowiedzialności oskarżonego w zakresie szerszym aniżeli wynika to z materiału dowodowego oraz przyznania się oskarżonego do czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew stanowisku apelującego Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i na tej podstawie właściwie orzekł o odpowiedzialności karnej oskarżonego A. Z. za trzykrotne pomocnictwo do przestępstw oszustw w kształcie opisanym szczegółowo w zarzutach (punkty od 1 do 3), z modyfikacjami wprowadzonymi w punkcie I zaskarżonego wyroku. Apelujący wyraził pogląd, że oskarżony powinien zostać skazany jedynie za tą cześć przestępczego procederu, w którym uczestniczył i który jako pomocnik obejmował swoim zamiarem. Nie uwzględnia on jednak istoty formy zjawiskowej przestępstwa jaką jest pomocnictwo. Mianowicie tego, że pomocnik nie musi mieć pełnej świadomości każdego elementu wykonywanego przestępstwa, którego popełnienie ułatwia (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2023 r., IV KK 223/22, opubl. Legalis). Pomocnik, w zależności przecież od konkretnego planu dokonania wieloczynnościowego, dość skomplikowanego i wymagającego skoordynowania działań wielu osób i podmiotów, czynu zabronionego, nie musi też znać osobiście ostatecznych beneficjentów tego czynu. Ponadto, warto zauważyć, że pomocnictwa można dopuścić się także z zamiarem ewentualnym. Wtedy wystarczające jest przewidywanie, że jako jedna z kilku osób podejmuje działania, które są skorelowane z działaniami innych, a w efekcie, suma ich wszystkich prowadzi do dokonania przestępstwa (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 listopada 2015 r., II AKa 150/15).

Nie ulega zatem wątpliwości, że pomocnik musi znać istotne elementy charakterystyki czynu zabronionego, którego popełnienie ułatwia sprawcy. Powinien być więc świadomy, że chodzi np. o kradzież z włamaniem czy zabicie człowieka, jednakże bez konieczności rozpoznania szczegółowych okoliczności realizacji tego czynu (zob. L. Peiper, KK. Komentarz, 1936, s. 107). Do odpowiedzialności karnej udzielającego pomocy niezbędne jest wykazanie, że chciał albo przewidywał, że swoim zachowaniem może ułatwić innej osobie popełnienie czynu zabronionego, i na to się godził. Nie obciąża natomiast pomocnika wykraczający poza jego zamiar eksces bezpośredniego wykonawcy (np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 maja 2006 r., II AKa 86/06, Prok. i Pr. – wkł. 2007, Nr 5, poz. 33), którego pomocnik nie obejmował świadomością, jako niewpisanego w znamiona strony przedmiotowej przestępstwa, które przy jego pomocy ma popełnić inna osoba. Sprawca - pomocnik bowiem działa świadomie w odniesieniu do wskazanego w konkretnym przepisie kodeksu karnego czynu zabronionego.

Mając na uwadze powyższe przykłady orzecznicze i poglądy doktryny Sąd Okręgowy nie uznał zasadności zarzutu apelacyjnego, który zakładał, że odpowiedzialność karna A. Z. jako pomocnika do oszustwa powinna zostać ograniczona wyłącznie do tych elementów sprawczych przestępstwa głównego, w których miał on faktyczny swój udział. Argumenty obrońcy potwierdzały jedynie to, że oskarżony nie był współsprawcą dokonywanych oszustw z wykorzystaniem kont bankowych pokrzywdzonych. Natomiast analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że sprawcy przestępstw z art. 286 § 1 kk stosując podstęp każdorazowo uzyskiwali dostęp do rachunku bankowego poszczególnych pokrzywdzonych i dokonywali nieautoryzowanych płatności internetowych. Płatności te rzeczywiście były różnego rodzaju bo oprócz zakupów sprzętu elektronicznego, w których faktycznie pomocy udzielił oskarżony A. Z., miały też miejsce zasilenia kont R. oraz portfeli z kryptowalutą, z którymi postępowanie karne nie wykazało żadnych powiązań podsądnego. Należy jednak zauważyć, że wszystkie te oszukańcze zakupy odbywały się z tego samego źródła (rachunek bankowy pokrzywdzonych), z wykorzystaniem tej samej metody działania, za pośrednictwem bankowości internetowej z kont pokrzywdzonych. A różnice polegały na tym, że tylko sprzęt elektroniczny był nabywany przy użyciu przypisanych do rachunków bankowych pokrzywdzonych kart płatniczych, a pozostałe produkty zostały uzyskane przelewami środków na inne konta. Oskarżony A. Z. nie musiał zatem wiedzieć o wszystkich transakcjach zakupowych sprawców przestępstw z art. 286 § 1 kk aby przypisać mu świadome działanie jako pomocnikowi. Oprócz bowiem oszukańczych zakupów sprzętu elektronicznego, o których doskonale wiedział i miał zadanie te towary odebrać, przechować i dalej przekazać wskazanej osobie, co najmniej musiał się godzić na to, że osoby biorące udział w tym procederze mogły z tego samego konta, w tym samym czasie wyprowadzić pozostałe środki płatnicze dokonując przelewów pieniędzy, z którymi pomocnik się nawet nie zetknął. Tego typu działań sprawców nie sposób oceniać w kategoriach ekscesu bezpośredniego wykonawcy, o którym wyżej w rozważaniach teoretycznych wspomniano, gdyż wpisywały się one rodzajowo i czasowo w metodę wykorzystaną do całego oszustwa. Oskarżonemu zaś jako odbiorcy zamówionych towarów znana była „ścieżka zakupowa”, tj. zakupy za pośrednictwem bankowości elektronicznej w aplikacji mobilnej sklepów, a w dwóch przypadkach dokumenty zakupu zostały wystawione na jego dane z paszportu, co było warunkiem skorzystania z opcji TaxFree na zamówione dwa IPhony (k. 285-285v). Oskarżony doskonale zatem wiedział, że dokonywane transakcje mają charakter przestępczy i że pieniądze na zamawiane towary pochodzą z rachunków bankowych nieznanych mu osób, do których uzyskano nielegalny dostęp.

Sąd odwoławczy nie zgodził się z apelującym również w tej kwestii aby zakres odpowiedzialności oskarżonego A. Z. ukształtować w granicach jego przyznania się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Należało bowiem uwzględnić tą istotną okoliczność, że wyjaśnienia oskarżonego, stanowiące ważny dowód w procesie i podlegające swobodnej ocenie sądu, powinny być szczególnie skrupulatnie badane na rozprawie z uwagi na źródło ich pochodzenia, mianowicie od osoby żywotnie zainteresowanej wynikiem procesu. Kierując się zatem regułami oceny dowodów z art. 7 kpk Sąd Okręgowy uznał, że zaangażowanie oskarżonego w bezprawny proceder „czyszczenia” rachunków bankowych nie było tak małoznaczące jak to przedstawił organom ścigania. Świadczą o tym dowody zabezpieczone w wyniku przeszukania zajmowanych przez obu oskarżonych pomieszczeń, wskazujące na ich udział w zakupach internetowych na Słowacji w Sp. z o.o. (...) w okresie krótko poprzedzającym inkryminowane czyny, gdzie odbierającymi sprzęt elektroniczny był zarówno oskarżony jak i drugi podsądny - I. H..

Wniosek

Zmiana opisu zawartego w punkcie I wyroku poprzez usunięcie stwierdzeń odnoszących się do zasilenia portfela kryptowalut i przelewu na konto innej osoby i tym samym pozostawienie jedynie sformułowania pomagając innym nieustalonym osobom w doprowadzeniu pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci dokonania nieautoryzowanych płatności dokonując zakupów sprzętu elektronicznego oraz wymierzenie oskarżonemu kary za taką formę pomocnictwa w wymiarze jednego roku pozbawienia wolności i uznanie ww. kary za wykonaną

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu, tj. ograniczenie zakresu odpowiedzialności oskarżonego do pomocnictwa w dokonaniu oszustw wyłącznie co do zakupu sprzętu elektronicznego za pomocą nieautoryzowanych płatności w bankowości internetowej. Nie powstała w związku z tym żadna nowa okoliczność, którą należało uwzględnić przy ocenie współmierności kary pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu w punkcie I zaskarżonego wyroku.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza art. 7 kpk poprzez dowolną w miejsce swobodnej oceny materiału dowodowego sprawy i wyprowadzenie wadliwych wniosków, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w zakresie ustalenia roli oskarżonego w przestępczym procederze i tym samym jego odpowiedzialności za doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonych w większym zakresie aniżeli wynika to z udziału oskarżonego i tym samym zasądzenie od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonych naprawienia szkody w stopniu przewyższającym udział oskarżonego w oszustwach dokonanych na ich rzecz.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd II instancji nie stwierdził naruszenia art. 7 kpk przy dokonywaniu przez Sąd Rejonowy oceny dowodów, która następnie legła u podstaw poczynionych przez ten organ ustaleń faktycznych. Obrońca w apelacji podjął nieskuteczną próbę umniejszenia roli oskarżonego w przestępczym procederze, co wykazano powyżej w tabeli 3.1., opierając się na skromnych wyjaśnieniach jego mandanta. Te jednak, należało odnieść do całokształtu materiału dowodowego, kierując się przy tym zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego oraz uwzględnić specyficzną rolę procesową oskarżonego, żywotnie zainteresowanego wynikiem prowadzonego przeciwko niemu postępowania. W wyniku pełnej analizy dowodowej, przyznać trzeba, że rola oskarżonego rzeczywiście polegała na odbiorze paczek z zakupionymi przez nieznane osoby drogimi sprzętami elektronicznymi za pośrednictwem aplikacji internetowych, przy użyciu kart płatniczych pokrzywdzonych. Jednak apelujący przemilcza już fakt odnalezienia w pokoju hotelowym zajmowanym przez oskarżonego swego rodzaju magazynu „owoców przestępstwa” oszustw wraz z dokumentacją zakupu, zawartości zabezpieczonych u niego dwóch telefonów ze zdjęciami różnego rodzaju opakowań, etykiet sprzętów elektronicznych i potwierdzeniami realizacji zamówień ze sklepów internetowych. Ten element w realizacji przestępczego procederu był istotny, gdyż oskarżony znalazł się w posiadaniu wyłudzonych wartościowych sprzętów elektronicznych i pozostawały one w jego dyspozycji. Poza tym, wart podkreślenia jest wątek współdziałania A. Z. z I. H. przy czynie opisanym w punkcie 3 aktu oskarżenia, gdzie jak ustalił Sąd Rejonowy, ten pierwszy przesłał drugiemu z wymienionych informacje o konieczności odbioru paczki z (...) i kod odbioru. To pokazuje, że oskarżony pełnił ważną funkcję w machinie przestępczej, gdzie główni sprawcy pozostali „w sieci”, anonimowi, od jego działania zależało uzyskanie zamawianych towarów i osiągnięcie wymiernych korzyści majątkowych.

W związku z powyższym, Sąd Okręgowy za prawidłowe uznał przyjęcie, iż czyn pomocnika do przestępstwa oszustwa pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym ze szkodą powstałą w wyniku działania sprawców właściwych z art. 286 § 1 kk. Bezpodstawnym było zatem rozumowanie aby wydzielić odpowiedzialność oskarżonego A. Z. za szkody spowodowane wyłącznie tymi czynami, w których miał swój faktyczny udział. Jak już bowiem wyżej zaznaczono, pomocnik nie musi mieć pełnej świadomości każdego elementu wykonywanego przestępstwa, którego popełnienie ułatwia. Przy ustalonym podstępnym działaniu wykonawców oszustwa, oskarżony decydując się na udzielenie im pomocy musiał liczyć się z tym, że odpowie za swój czyn karnie, ze wszelkimi tego konsekwencjami, także w zakresie obowiązku naprawienia szkody. Jak najbardziej zasadnie zatem Sąd I instancji odwołując się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do art. 422 kc, orzekł obowiązek naprawienia szkody od oskarżonego (co do czynu z punktu 3 solidarnie z I. H.). Ustalając granice odpowiedzialności odszkodowawczej pomocnika powinno się zatem uwzględnić obiektywny zakres zamiaru pomocnika i obciążyć go za szkodę, do której powstania pomógł, co należy rozumieć w ten sposób, że pomocnik odpowiada za całą szkodę, do której dopomógł. A z reguły nie odpowiada za szkody okazyjnie wyrządzone przez sprawcę, zwłaszcza szkody o innym charakterze, przy czym zawsze należy uwzględniać wszystkie okoliczności sprawy, gdyż obowiązuje zasada pełnego odszkodowania, a zakres odszkodowania nie zależy od subiektywnej przewidywalności rozmiaru szkody (tj. skutków czynu głównego sprawcy). Pomocnik nie może bronić się zarzutem, że nie przewidywał określonego rozmiaru szkody (Zobowiązania. Część ogólna. Tom II. Komentarz do art. 422, red. P. Machnikowski, teza Legalis). Równocześnie warto zwrócić uwagę na znajdujący tu zastosowanie przepis art. 441 kc, w myśl którego pomocnik jest współsprawcą sensu largo, a zatem ponosi odpowiedzialność solidarną ze sprawcą głównym (współsprawcami) za całą wyrządzoną szkodę. Jest traktowany na równi ze sprawcą. Uzasadnieniem tego stanowiska jest, z jednej strony, realny udział kauzalny pomocników w procesie powstawania szkody (szkoda jest wówczas niepodzielna), z drugiej strony brak zaś argumentów przemawiających za odmiennym ukształtowaniem ich odpowiedzialności w porównaniu do innych przypadków zbiegu przyczyn deliktowych, którego skutki wprost przesądza treść tegoż art. 441 kc (A. Koch, Związek przyczynowy, s. 212). Co za tym idzie, stopień przyczynienia się do wyrządzenia szkody i zawinienia uwzględnia się w ramach roszczeń, z którymi może wystąpić pomocnik wobec sprawcy czy podżegacza na drodze postępowania cywilnego (art. 441 § 2 kc). Apelacja obrońcy w żaden sposób nie zdołała podważyć podstaw do ukształtowania odpowiedzialności oskarżonego za szkodę na podstawie przywołanych przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu przepisów prawa cywilnego, tutaj nieco szerzej przedstawionych.

Wniosek

Zmiana opisu zawartego w punkcie I wyroku poprzez usunięcie stwierdzeń odnoszących się do zasilenia portfela kryptowalut i przelewu na konto innej osoby i tym samym pozostawienie jedynie sformułowania pomagając innym nieustalonym osobom w doprowadzeniu pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci dokonania nieautoryzowanych płatności dokonując zakupów sprzętu elektronicznego oraz wymierzenie oskarżonemu kary za taką formę pomocnictwa w wymiarze jednego roku pozbawienia wolności i uznanie ww. kary za wykonaną.

Zmiana punktu II wyroku poprzez uchylenie obowiązku naprawienia szkody przez oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu, tj. ograniczenie zakresu odpowiedzialności oskarżonego do pomocnictwa w dokonaniu oszustw wyłącznie co do części popełnionego czynu głównego, tj. zakupu sprzętu elektronicznego za pomocą nieautoryzowanych płatności w bankowości internetowej. Odpowiedzialność odszkodowawcza pomocnika wynika wprost z wyżej zaprezentowanych przepisów kodeksu cywilnego.

Lp.

Zarzut

3.3.

Błędne ustalenie stanu faktycznego w zakresie ustalenia wysokości szkody poniesionej przez H. M. na zasadach prawa cywilnego i pominięcie przyczynienia się do wysokości szkody poprzez brak terminowego odstąpienia od zawartych na odległość umów sprzedaży, jak również pominięcie faktu, że zabezpieczone w trakcie zatrzymania towary zakupione ze środków pochodzących od pokrzywdzonego znajdują się w posiadaniu organów ścigania i mogą być wydane pokrzywdzonemu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd odwoławczy zdecydowanie nie podzielił twierdzeń obrończych na temat przyczynienia się pokrzywdzonego H. M. do wysokości szkody. W pierwszym rzędzie bowiem błędem w rozumowaniu podnoszącego ten zarzut było nieuwzględnienie momentu powstania szkody, co nastąpiło z chwilą wyprowadzenia przez wykonawców oszustwa środków finansowych znajdujących się na rachunku bankowym wyżej wymienionego, zatem zarzucana w apelacji bezczynność pokrzywdzonego mogła być rozpatrywana jedynie w kategoriach umniejszenia wysokości już powstałych szkód majątkowych. W dalszej kolejności należało także zastrzec, iż pokrzywdzony H. M. nie był stroną umów zobowiązaniowych, które podszywając się pod jego osobę zawarł sprawca (sprawcy) przestępstwa z art. 286 § 1 kk. Pokrzywdzony niezwłocznie po ujawnieniu przestępstwa na jego szkodę zawiadomił organy ścigania i słusznie ograniczył swoje działania do tych kroków prawnych. Zatem propozycja obrońcy aby pokrzywdzony odstąpił od umowy zakupu sprzętu elektronicznego w sklepie internetowym była całkowicie chybiona. Jeszcze bardziej oderwana od realiów niniejszej sprawy jawi się opcja apelującego, iżby zabezpieczone towary, nieodebrane przez sprzedającego zwrócić pokrzywdzonemu, który wszak nigdy ich nie zamierzał nabyć. Efektem powyższych rozważań Sądu odwoławczego był kategoryczny wniosek, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie znajdował zastosowania przywołany w apelacji przepis art. 363 kc. Pokrzywdzony bowiem ani swoim działaniem ani zaniechaniem nie przyczynił się do zwiększenia szkody powstałej w wyniku popełnienia przestępstwa. Odmienne stanowisko obrońcy w tym względzie było całkowicie chybione i sztucznie wykreowane w celu umniejszenia odpowiedzialności oskarżonego z art. 46 § 1 kk.

Wniosek

Zmiana punktu II wyroku poprzez uchylenie obowiązku naprawienia szkody przez oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na całkowitą niezasadność omówionego zarzutu.

Lp.

Zarzut

3.4.

Rażąca niewspółmierność kary i orzeczonej nawiązki w wysokości przewyższającej jej minimalną ustawową wysokość i niewzięcie pod uwagę dyrektyw wymiaru kary tj. młodego wieku oskarżonego, jego dotychczasowego braku karalności, śladowych ilości odnalezionych w posiadaniu oskarżonego środków odurzających, jego przyznanie się i współpracę z organami ścigania, jak również w zakresie nawiązki niewzięcie pod uwagę sytuacji finansowej oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła wskazań zawartych w apelacji odnośnie niewspółmierności kar zasadniczych pozbawienia wolności orzeczonych wobec oskarżonego A. Z. za przypisane mu przestępstwa. Sąd Rejonowy czyniąc rozważania co do wymiaru kary wziął pod uwagę wszystkie występujące w sprawie okoliczności obciążające oraz łagodzące, nadając im odpowiednią wartość i znaczenie, w tym dotychczasową niekaralność sprawcy. Sąd ten dokonał również właściwego wartościowania stopnia społecznej szkodliwości czynów jakich dopuścił się podsądny oraz jego zawinienia, a przedstawione argumenty były logiczne i przekonujące. Przeciwne wskazania obrońcy oskarżonego okazały się natomiast zupełnie nietrafione.

Sąd Okręgowy nie zgodził się ze skarżącym, że stopień społecznej szkodliwości czynów objętych pkt I wyroku został oceniony zbyt wysoko. Wyznaczniki tegoż stopnia społecznej szkodliwości wymienione w art. 115 § 2 kk uzasadniały bowiem orzeczoną za ciąg trzech przestępstw z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk, z ustaloną łączną wartością szkody na kwotę 55.413,68 zł - karę 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności. Obok wysokości szkody, zgodnie z art. 115 § 2 kk znaczenie mają także: rodzaj i charakter naruszonego dobra, sposób i okoliczności popełnienia czynu, waga naruszonych obowiązków, postać zamiaru, motywacja sprawcy oraz rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Swoimi czynami oskarżony godził w dość istotne dobro prawne, jakim jest mienie, uczciwość obrotu majątkowego oraz wolność od oszukańczych zabiegów w zakresie rozporządzania mieniem. Sposób i okoliczności popełnienia przypisanych mu czynów – udział w dobrze zorganizowanym, szeroko zakrojonym procederze z wykorzystaniem dostępu do bankowości internetowej również nie wpływały korzystnie na ocenę stopnia społecznej ich szkodliwości. Potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa również przemawiały za utrzymaniem w mocy kary pozbawienia wolności orzeczonej za ten ciąg przestępstw. Niezbędne jest bowiem uświadomienie osobom przebywającym w naszym kraju, że wielokrotne naruszanie przepisów prawa karnego niesie za sobą zdecydowaną reakcję. Nie można także pomijać, że dla pomocnika do czynu wyczerpującego znamiona z art. 286 § 1 kk, ustawodawca także przewidział karę najsurowszego rodzaju tj. pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat (art. 19 § 1 kk).

Obrona podniesioną w apelacji argumentacją i zarzutami pod adresem rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego nie zdołała umniejszyć roli oskarżonego jako pomocnika, co omówiono już powyżej w pkt 3.1. i 3.2. Poza tym, zdaniem Sądu II instancji nie powinna wydatnie wpłynąć na złagodzenie kary okoliczność, że jest on osobą młodocianą, gdyż mimo młodego wieku swobodnie przemieszczał się po krajach Europy, samodzielnie wynajmował pokój hotelowy w Polsce, kierując się chęcią szybkiego zysku. Oskarżony poprzez orzeczoną przez Sąd I instancji karę słusznie otrzyma wyraźny przekaz, że polski wymiar sprawiedliwości nie traktuje pobłażliwie sprawców tego typu czynów, a kara pozbawienia wolności w takiej wysokości ma także odpowiedni wydźwięk wychowawczo-prewencyjny. To zaś, że kara w dużej mierze została odbyta w ramach stosowania tymczasowego aresztowania nie mogło rzutować na określenie jej wymiaru, gdyż izolacyjny środek zapobiegawczy miał na celu zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania czyli dotyczył kwestii procesowych, zaś wymiar kary następuje w oparciu o dyrektywy określone w Kodeksie karnym - art. 53 § 1 i 2 oraz art. 54 § 1 kk (młodociany).

Prawdą jest, że oskarżony zasadniczo przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia. Sąd Rejonowy wziął to pod uwagę i przyjął jako okoliczność łagodzącą. Jednak okoliczności tej nie można było przeceniać gdyż przyznanie się do winy nie było ani pełne ani nie przyczyniło się do wyjaśnienia okoliczności sprawy, obaj oskarżeni wyraźnie starali się umniejszać swój udział w przestępczym procederze kosztem drugiego, tymczasem obaj tkwili w tym głęboko, o czym świadczą choćby zgromadzone przez każdego z nich sprzęty elektroniczne oszukańczo zdobyte przez sprawców przestępstw z art. 286 § 1 kk.

Kontrola odwoławcza nie wykazała również rażącej niewspółmierności kary orzeczonej wobec oskarżonego za występek z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Nie przekonujące okazało się nadmierne eksponowanie okoliczności łagodzących (kilka gram narkotyków, na użytek własny), wobec właściwego wyważenia wszelkich „za i przeciw” przez organ orzekający w I instancji. Posiadanie aż trzech rodzajów środków narkotycznych (odurzające, psychotropowe), choć faktycznie w niewielkich ilościach, pokazuje, że oskarżony nie pierwszy raz miał kontakt z tymi zakazanymi substancjami. Orzeczona kara w dolnej granicy ustawowego zagrożenia jest zatem proporcjonalna do wagi popełnionego czynu. Sąd II instancji także nie znalazł podstaw aby skorzystać z fakultatywnej możliwości, zastosować art. 37a kk i wymierzyć oskarżonemu karę łagodniejszego rodzaju, gdyż przez to nie zostałyby spełnione cele kary zarówno te indywidualne wobec sprawcy, jak i ogólnoprewencyjne.

Sąd Okręgowy za bezzasadny uznał też zarzut rażącej niewspółmierności obligatoryjnego środka karnego orzeczonego w oparciu o art. 70 ust. 4a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nie podzielając stanowiska apelującego odnośnie niedoszacowania okoliczności łagodzących, przemawiających na korzyść jego mandanta. Niewątpliwie działanie oskarżonego godziło w bardzo ważne dobro prawne jakim jest zdrowie społeczne. Dolegliwość finansowa na cele służące m.in. usuwaniu skutków przestępstw, wśród których niemały odsetek to te z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nie mogła być zatem symboliczna, jak o to wnioskował obrońca. Środek karny w wysokości 2.000 zł przy górnym pułapie ustanowionym na wysokości 60.000 zł nie jest też nadmierny wobec sytuacji materialnej i możliwości zarobkowych podsądnego, który w niedługim czasie opuści zakład karny, jest zdrowym, operatywnym młodym człowiekiem. Skoro stać go było na przyjazd do Polski, na pokój hotelowy i zakup różnego rodzaju narkotyków, a nie były to rzeczy niezbędne mu do życia (brak podstaw do przyjęcia aby był uzależniony), to również w zasięgu jego możliwości jest zgromadzenie 2.000 zł tytułem świadczenia pieniężnego (obrońca błędnie zamiennie używał określenia nawiązka).

Wniosek

Zmiana w punkcie I wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary jednego roku pozbawienia wolności,

Zmiana punktu III wyroku poprzez orzeczenia na podstawie art. 37a kk w zw. z art. 4 § 1 kk kary grzywny za występek z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w wymiarze 100 stawek dziennych po 20 zł każda,

Uznanie ww. kar za wykonane,

Obniżenie świadczenia pieniężnego orzeczonego w punkcie VI wyroku do minimalnej wysokości, tj. 1.000 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia któregokolwiek z powyższych wniosków z uwagi na całkowitą niezasadność omówionego zarzutu. Kary zasadnicze wymierzone oskarżonemu przez Sąd Rejonowy nie były, wbrew stanowisku apelującego, niewspółmierne i nie było żadnych powodów by ingerować w ich wymiar, który uwzględniał należycie wszystkie okoliczności tej sprawy, w tym dane osobopoznawcze o sprawcy. Również wysokość obligatoryjnego od dnia 1 stycznia 2023 r. świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej nie raziła surowością, a apelujący nie przedstawił żadnych rzeczowych argumentów przemawiających za obniżeniem tego środka karnego do ustawowego minimum.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy była całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zgodnie z art. 634 kpk jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, do kosztów procesu za postępowanie odwoławcze od orzeczeń kończących postępowanie w sprawie mają odpowiednie zastosowanie przepisy o kosztach za postępowanie przed sądem I instancji.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy opierając się na dyspozycji przepisu art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego A. Z. z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa należnych od niego w połowie kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, w tym nie wymierzył mu opłaty za II instancję. Oskarżony nie posiada żadnego majątku, jest pozbawiony wolności od ponad roku i 4 miesięcy, co pozbawiło go możliwości zarobkowych. Nadto na oskarżonym ciążą zobowiązania finansowe wynikające z zaskarżonego wyroku w postaci obowiązku naprawienia szkody oraz świadczenia pieniężnego. Mając więc na uwadze tą sytuację materialną oskarżonego Sąd Okręgowy zwolnił go z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie apelacyjne, w tym nie wymierzył mu opłaty za II instancję. Uznał, że należności te stanowiłyby dla podsądnego nadmierną uciążliwość.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak