Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa (...) w B.

przeciwko T. D. , U. D.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego T. D.

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 31 grudnia 2013 roku, sygn. akt I C 184/12

oddala apelację i nie obciąża pozwanego T. D. obowiązkiem zwrotu kosztów procesu za instancję na rzecz powoda.

Sygn. akt II Ca 204/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 31 grudnia 2013 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu I. sprawy z powództwa (...) B. przeciwko T. D. i U. D. o zapłatę 4.630,03 złotych oraz II. sprawy z powództwa (...) w B. przeciwko T. D. i E. D. o zapłatę 720,35 zł :

I.

1. zasądził od pozwanych T. i U. małżonków D. na rzecz powodowej (...) w B. kwotę 4.509,38 zł (cztery tysiące pięćset dziewięć złotych trzydzieści osiem groszy ) wraz z odsetkami w wysokości określonej w ustawie dla poszczególnych okresów opóźnienia od dnia 20 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty,

2. umorzył postępowanie w pozostałym zakresie ,

3. zasądził od pozwanych T. i U. małżonków D. na rzecz powodowej (...) w B. kwotę 1.657,59 zł ( tysiąc sześćset pięćdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt dziewięć groszy ) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 600,00 zł (sześćset) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

II

1. zasądził od pozwanych T. i U. małżonków D. na rzecz powodowej (...) w B. kwotę 688,41 zł (sześćset osiemdziesiąt osiem złotych czterdzieści jeden groszy ) wraz z odsetkami w wysokości określonej w ustawie dla poszczególnych okresów opóźnienia od dnia 20 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty,

2. umorzył postępowanie w pozostałym zakresie ,

3. zasądził od pozwanych T. i U. małżonków D. na rzecz powoda (...) w B. kwotę 1.167,00 zł ( tysiąc sto sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt ) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przedstawione poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

T. D. jest członkiem (...) w B. od 1981 roku.

T. D. posiada własnościowe prawo do lokalu w (...) osiedlu (...) w B. o numerze (...) i o powierzchni użytkowej 48,56 m ^{( 2)} .

Pozwanemu na mocy decyzji z dnia 3 stycznia 2000 roku (...) przydzielono garaż numer (...) o powierzchni użytkowej 19m ^{( 2)} na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do garażu.

Uchwałą numer (...) Zarządu (...) z dnia 7 grudnia 2005 roku, w § 2 określono przedmiot odrębnej własności poszczególnych lokali oraz pomieszczeń przynależnych wraz z udziałem we wspólnych częściach budynku. Lokal numer (...) T. D. określa udział we wspólnych częściach budynku na (...).

Pozwany T. D. próbował kwestionować uchwałę zarządu numer (...) w sprawie ustalenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości , na której posadowiony jest budynek, w którym mieszka, podczas postępowania w sprawie I C 276/09. Prawomocnym wyrokiem z dnia 4 lutego 2010 roku w sprawie I C 276/09 Sąd Rejonowy w Bełchatowie powództwo T. D. oddalił.

Wyrokiem Sadu Okręgowego w Piotrkowie Tryb z dnia 13 czerwca 2012 roku w sprawie I C 1716/11 Sąd ustalił , iż pozwany T. D. jest członkiem (...).

Zgodnie ze statutem (...) -członkowie Spółdzielni jak i osoby nie będące członkami spółdzielni są zobowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale , eksploatację i utrzymaniem nieruchomości stanowiące mienie Spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Koszty eksploatacji i utrzymania obejmują koszty administrowania nieruchomością , koszty dostawy energii cieplnej na potrzeby ogrzewania lokali i podgrzewania wody , dostawy wody i odprowadzenia ścieków, wywozu nieczystości, eksploatacji dźwigów , anteny zbiorczej, domofonów oraz na fundusz remontowy Spółdzielni. Koszty eksploatacji i utrzymania nieruchomości wspólnych ustala się proporcjonalnie do udziału właściciela lokalu nieruchomości wspólnej .

Wysokość opłaty eksploatacyjnej ustalana jest przez Zarząd i zatwierdzana przez Radę Nadzorczą Spółdzielni dla całości zasobów mieszkaniowych wg jednolitych zasad.

Zgodnie z §84 ust 1 pkt. 15 Statutu (...) w B. do zakresu działań rady nadzorczej należy uchwalanie szczegółowych zasad rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi i ustalanie wysokości opłat za lokale . Zgodnie z pkt. 16 niniejszego paragrafu do zakresu działań rady nadzorczej należy również uchwalanie szczegółowych zasad korzystania z garaży.

Do zakresu działań rady nadzorczej powoda należy uchwalanie planów gospodarczych.

Uchwałą (...) z dnia 27 września 2007 r. Rada Nadzorcza (...) w B. w oparciu o §84 ust 1 pkt. 15 Statutu wprowadziła Regulamin rozliczania kosztów zużycia wody w (...). Regulamin został zmieniony uchwałą (...) Rady Nadzorczej (...) w B..

Zgodnie z wskazanym Regulaminem (z uwzględnieniem zmian) niedobór w opłatach za zużycie wody od stycznia 2009 r. podlega rozliczeniu proporcjonalnie do faktycznego zużycia wody w poszczególnych lokalach. Opłaty za dostarczanie zimnej wody , odprowadzanie ścieków i opłaty za stały punkt pomiarowy ustalane były przez uchwały Rady Nadzorczej (...) .

Uchwałą (...) z dnia 17 grudnia 2004 r. Rada Nadzorcza (...) w B. w oparciu o § 84 ust 1 Statutu wprowadziła Regulamin rozliczania kosztów energii cieplnej dostarczanej do lokali mieszkalnych dla celów centralnego ogrzewania i podgrzania wody w (...). Rada Nadzorcza w późniejszym czasie dokonywała kolejnych zmian Regulaminu. Wysokość zaliczek na centralne ogrzewanie ustalana była przez Uchwały Rady Nadzorczej (...) w poszczególnych okresach .

Gospodarkę remontową powodowej Spółdzielni reguluje Regulamin (...) i uchwały rady nadzorczej w sprawie uchwalenia stawek i sposobie naliczania opłaty za ten fundusz oraz Polityka rachunkowości . Stawki opłat eksploatacyjnych ustala w drodze uchwały Rada Nadzorcza (...) .

Wysokość opłat za garaże ustalana jest , jako iloczyn powierzchni garażu i obowiązujących stawek w zakresie eksploatacji , podatku od nieruchomości , opłat z tytułu użytkowania wieczystego gruntów , na fundusz remontowy garażu .

Pozwany T. D. sam sobie wyliczył udział właściciela w nieruchomości wspólnej i stawki wszystkich opłat za swoje mieszkanie i garaż i w ustalonej prze siebie wysokości uiszczał je na rzecz powoda.

Na dzień 15 listopada 2011 roku pozwani posiadali zadłużenie wobec powoda z tytułu posiadania własnościowego prawa do lokalu numer (...) w łącznej kwocie 3.918,96 zł w tym z tytułu eksploatacji 800,14 zł , z tytułu energii cieplnej 570,11 zł , wodę i ścieki 186,45 zł , fundusz remontowy -2.362,26 zł co w podziale na miesięczne opłaty daje 10 miesięczne zaległości. Za nieterminowe regulowanie zobowiązań odsetki wynoszą 583,62 zł. Koszty upomnienia wynoszą 6,80 zł.

Zadłużenie powstało w wyniku nie dokonywania od 1 stycznia 2007 roku opłat eksploatacyjnych w pełnych ustalonych wysokościach oraz nie dokonywania od 1 stycznia 2008 roku pełnych ustalonych opłat na fundusz remontowy .

Na dzień 15 listopada 2011 roku pozwani posiadali zadłużenie z tytułu użytkowania garażu numer (...) na warunkach spółdzielczego własnościowego prawa do garażu w kwocie 541,32 zł co w podziale na miesięczne opłaty daje 17 miesięcy zaległości. Za nieterminowe regulowanie zobowiązań odsetki wynoszą 140,29 zł. Koszty upomnienia wynoszą 6,80 zł. Zadłużenie powstało od 1 stycznia 2007 roku. Dokonywane opłaty przez pozwanych w pierwszej kolejności zaliczane były na poczet zaległości.

Sąd Rejonowy uznał, że powództwa zasługują prawie w całości na uwzględnienie poza częścią, co do której zostały cofnięte .

Zgodnie z art. 4 ust. 1 i1' ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych ( Dz.U.2013.1222 ) członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Osoby nie będące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

Art. 4 ust l w/w ustawy poświęcony jest wyłącznie obowiązkom członka, który już dysponuje spółdzielczym prawem do lokalu (lokatorskim lub własnościowym), i to obowiązkom związanym z posiadaniem tego prawa. Należ]/- zauważyć, że obowiązki członków dysponujących lokatorskimi i własnościowymi prawami do lokali są w tym przypadku takie same. Przepis ten nakłada na członka dwa rodzaje obowiązków. Członek ma w tym przypadku przede wszystkim pokrywać taką część kosztów związanych z utrzymaniem i eksploatacją jego nieruchomości, jaka pozostaje w proporcji do jego lokalu (tego lokalu, do którego członek posiada spółdzielcze prawa). Chodzi tu więc o opłaty nazywane zwyczajowo eksploatacyjnymi, ale związane tylko z tą nieruchomością, w skład której wchodzi lokal używany przez członka, przy czym warto zauważyć, że może to być zarówno działka gruntu zabudowana jednym budynkiem, jak i wieloma budynkami. Opłaty te pokrywają zarówno koszty eksploatacji i utrzymania lokalu używanego bezpośrednio przez danego członka, jak i koszty eksploatacji i utrzymania pozostałych części nieruchomości, o ile oczywiście nie są one pokrywane bezpośrednio przez użytkowników lokali na podstawie umów zawartych przez nich z dostawcami towarów i usług lub z wykonawcami robót budowlanych, lecz są pokrywane za pośrednictwem spółdzielni.

Poza tym członek spółdzielni dysponujący spółdzielczym prawem do lokalu (lokatorskim lub własnościowym) uczestniczyć ma w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. (...) w B. ustala zatem zasady związane z zarządem nieruchomością wspólną i sposobem ponoszenia kosztów z tym związanych przez członków spółdzielni i właścicieli lokali nie będących członkami spółdzielni.

Spółdzielnia jako osoba prawna podejmuje wskazane decyzje zgodnie ze Statutem. Sam Statut (...)w myśl § 84 scedował na Radę Nadzorczą uprawnienia do określania zasad rozliczania kosztów zużycia wody, rozliczania kosztów energii cieplnej dostarczanej do lokali mieszkalnych dla celów centralnego ogrzewania i podgrzania wody oraz ustalania zasad rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz ustalania opłat za używanie lokali. Do zakresu działań Rady Nadzorczej należy również uchwalanie szczegółowych zasad korzystania przez członków z garaży .

Rada Nadzorcza (...)określiła te zasady i polemika z nimi w tym postępowaniu nie znajduje racji bytu. Sąd w prowadzonym postępowaniu nie jest władny dokonywać oceny tych uchwał. Wypada wskazać, że ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (tekst jednolity: Dz.U. z 2003 r. Nr 188 poz. 1848 ze zm.) określa zasady zaskarżania uchwał walnego zgromadzenia. Powyższe należy jednakże do właściwości Sądu Okręgowego w ramach odrębnego powództwa po spełnieniu ustawowych przesłanek.

Sąd meriti nie jest uprawniony do weryfikowania ustalonych u powoda zasad rozliczania opłat. Jest to wewnętrzna decyzja powoda i podlega ocenie przez walne zgromadzenie członków spółdzielni jako najwyższy organ spółdzielni.

Odnosząc się do przedstawionych przez pozwanego wyliczeń należało stwierdzić, że T. D. nie wykazał, że to on uiszczał prawidłowe kwoty opłat za użytkowanie mieszkania i garażu . Pozwany sam określił sobie stawki według własnego uznania i opierając się na błędnych przesłankach, z których wyciągnął błędne wnioski co do obowiązujących zasad rozliczeń opłat. U pozwanych powstało niezrozumienie sprowadzające się do kwestionowania obowiązującego porządku prawnego w zakresie funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowej , w zakresie możliwości kontroli wewnętrznego prawa uchwalanego przez organy spółdzielni mieszkaniowych. Pozwani kwestionując sposoby naliczania opłat , ich wysokości nie wykazali , iż zaskarżali decyzje powoda nie zgadzając się z nimi.

W celu weryfikacji prawidłowości naliczania opłat przez powodową spółdzielnię na wniosek pełnomocnika powoda ,Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu księgowości , w której w sposób jednoznaczny stwierdzono, że opłaty naliczane przez spółdzielnię są dokonywane zgodnie z jej wewnętrznym porządkiem prawnym i odpowiadają wysokością żądaną w pozwach oraz piśmie procesowym z cofnięciem powództwa co do części należności. Biegła w swej opinii posłużyła się dokumentami zawartymi w aktach sprawy oraz całą dokumentacją znajdującą się w siedzibie powoda. Sąd uznał tę opinię za jasną , pełną a zatem wiarygodną i stanowiącą istotny dowód w sprawie .

Trudno odnieść się do zarzutów pozwanego do niniejszej opinii gdyż stanowią one wyliczenia według własnych przekonań pozwanego w oderwaniu od obowiązującego porządku prawnego.

W myśl zasady kontradyktoryjności przygotowanie, gromadzenie i dostarczanie materiału procesowego obciąża strony procesowe, a do Sądu należy jedynie ocena tego materiału i wydanie na jego podstawie rozstrzygnięcia. Artykuł 6 kodeksu cywilnego stanowi, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Powód prawidłowo wykazał , że pozwani zalegają w opłatach na jego rzecz, natomiast pozwani nie wykazali, iż nie mają zaległości wobec powoda.

Z tych też względów Sąd uwzględnił powództwa w zmodyfikowanej formie zasądzając od pozwanych T. i U. D. na rzecz powoda w punkcie I.1 wyroku kwotę 4.509,38 zł , natomiast w punkcie II. 1 wyroku kwotę 688,41 zł. O odsetkach Sąd orzekła na podstawie art. 481 §1 k.c.

Z uwagi na cofniecie pozwu ze zrzeczeniem się roszczeń co do kwoty 31,94 zł odnośnie opłat za garaż oraz co do kwoty 120,65 zł odnośnie opłat za mieszanie , powództwa w tym zakresie zostało umorzone.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c., zgodnie z którym Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swojego żądania . Powód odnośnie powództwa o należności z tytułu używania lokalu mieszkalnego uległ w zakresie kwoty 120,65 zł co stanowi niecałe 3% żądania , natomiast odnośnie powództwa o należności z tytułu używania garażu uległ co do kwoty 31,94 zł co stanowi 4 % żądanej kwoty .

Na koszty poniesione przez powoda orzeczone w punkcie 1.3 wyroku składają się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 600,00 zł określone w oparciu o przepis §6 pkt 3 i §2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163 poz. 1349 ze zm.) oraz koszt opłaty sądowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, kwota 100 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu oraz połowa kosztów opinii biegłej księgowej -940,59 zł.

Na koszty poniesione przez powoda orzeczone w punkcie II.3 wyroku składają się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 180,00 zł określone w oparciu o przepis §6 pkt 2 i §2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163 poz. 1349 ze zm.) oraz koszt opłaty sądowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, kwota 30 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu oraz połowa kosztów opinii biegłej księgowej - 940,00 zł.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pozwany T. D. zaskarżając je w całości, zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, nieważność postępowania na skutek przedawnienia rozliczenia wynikowego, niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia, sprzeczność poczynionych przez sąd I instancji ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału oraz uchybienie przepisom ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz ustawy o rachunkowości.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest w całości bezzasadna, a podniesione w niej zarzuty nie są trafne. Treść apelacji wskazuje, że kluczowy argument w niej zawarty, to zarzut błędnej oceny materiału dowodowego oraz zarzut niewyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia. Z zarzutami tymi nie sposób się zgodzić. Sąd I instancji dysponował materiałem dowodowym w postaci dowodu z opinii biegłego z zakresu księgowości. Biegły w sposób rzetelny i kompleksowy opracował opinię i wykazał z jakiego tytułu i w jakim zakresie pozwani posiadają zadłużenie. Opinia biegłego weryfikuje wysokość roszczenia strony powodowej, wynikającego z załączonych do pozwu dowodów w postaci dokumentów.

Z lektury akt sprawy wynika, że pozwani nie zgłosili żadnych nowych wniosków dowodowych, a zatem pozwani zgodzili się z opinią wydaną w sprawie.

Odnosząc się do zgłoszonego w apelacji zarzutu przedawnienia roszczenia z tytułu rozliczenia opłat i kosztów eksploatacji związanych z użytkowaniem lokalu mieszkalnego i garażu, Sąd Okręgowy zauważa że początkowo sprawa toczyła się w postępowaniu nakazowym w trybie upominawczym. Pozwani wnosząc sprzeciw od wydanych nakazów zapłaty w postępowaniu upominawczym winni byli już na tym etapie postępowania zgłosić zarzut przedawnienia roszczenia. Stosownie bowiem do dyspozycji przepisu art. 503 § 1 k.p.c. w piśmie pozwany powinien wskazać , czy zaskarża nakaz w całości czy tez w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór, a także pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu oraz wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie. Podniesienie zarzutu przedawnienia roszczenia w apelacji uznać należy za spóźnione.

Z przytoczonych wyżej względów Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu, a apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlega na podstawie art. 385 k.p.c. oddaleniu. O kosztach postępowania za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c., uznał bowiem Sąd Okręgowy, iż zachodzą okoliczności uzasadniające odstąpienie od obciążenia pozwanych zwrotem kosztów za instancję odwoławczą na rzecz strony powodowej.