Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 412/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 26 marca 2024 roku w sprawie II K 351/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zawarte w obu apelacjach zarzuty obrazy przepisów postepowania poprzez nie danie wiary oskarżonemu w zakresie jego wyjaśnień dotyczących próby samobójczej i leczenia odwirowanego oraz oparcie się na opinii psychiatrycznej z innej sprawy i nie załączenie jej w poczet materiału dowodowego a także oddalenie wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych psychiatrów, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych polegającą na ustaleniu, że oskarżony jest osobą w pełni zdrową i zdolną do przestrzegania porządku prawnego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty są bezzasadne.

Sąd Rejonowy słusznie nie dopatrzył się wątpliwości co do poczytalności oskarżonego -bo takowych nie ma. Ustanowił obrońcę z urzędu nie z uwagi na wątpliwości co do poczytalności oskarżonego, tylko na podstawie art. 78 § 1 kpk z uwagi na jego ubóstwo ( k. 69).

Sąd ustalił zgodnie ze stwierdzeniami apelantów, że oskarżony kilkanaście lat temu ( w roku 2011 ) podjął próbę samobójczą, potem podejmował w Zakładzie Karnym terapię odwykową zakończoną 6 lat temu. Wprost zawarł te ustalenia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ( k. 87). Zatem zarzuty obrazy prawa procesowego poprzez niedanie w tym zakresie wiary oskarżonemu i wynikających stad błędów w ustaleniach faktycznych są oczywiście bezzasadne.

Pozostaje kwestia, czy istotnie istniały wątpliwości co do poczytalności oskarżonego. Sad Rejonowy ich nie miał, czemu dał stanowczy wyraz w postanowieniu oddalającym wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych psychiatrów powołując się na art. 79 § 1 pkt 3 i 4 kpk a contrario ( k. 77). Zdaniem Sądu Okręgowego nie miał ich słusznie. To, że oskarżony notorycznie, jak wypije alkohol, jeździ sobie samochodem w stanie nietrzeźwości łamiąc orzeczone zakazy sądowe nie świadczy o niepoczytalności, tylko o braku jakiegokolwiek szacunku do orzeczeń sądowych oraz porządku prawnego. Oskarżony zapewniał na rozprawie, że nie ma problemu z alkoholem, a nawet, że z przyczyn zdrowotnych ( rozrusznik serca) go nie spożywa ( wyjaśnienia k. 79). Zresztą ewentualne uzależnienie od alkoholu nie stanowi samo w sobie podstawy do wątpliwości co do poczytalności, co wynika z licznego i utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Ograniczenia w rozumieniu znaczenia czynu i kierowania swym postępowaniem wywołane upojeniem alkoholowym nie powoduje ani zniesienia, ani ograniczenia poczytalności w rozumieniu prawa karnego, gdyż oskarżony, jako doświadczony życiowo człowiek, wielokrotnie wcześniej skazywany za prowadzenie pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości, mógł przewidzieć skutki spożycia alkoholu, co wprost wynika z dyspozycji art. 31 § 3 kk. Dlatego sformułowane w apelacji oskarżonego zarzuty co do opinii biegłych psychiatrów wydawanych w jego poprzednich sprawach są bezzasadne.

I tu dochodzimy do sedna sprawy. Oskarżony był poprzednio niemal w każdej sprawie badany psychiatrycznie ( sam to podnosi w apelacji). Z jego obszernej karty karnej obejmującej ponad dwadzieścia skazań ( w tym pięć za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości) wynika, że nigdy nie stwierdzono u niego ograniczenia poczytalności. Ostatnio badany był w sprawie II K 1026/22 ( aktualna sygnatura II K 99/24) Sądu Rejonowego w Radomsku i wówczas również biegli nie stwierdzili ograniczenia poczytalności, tylko upojenie proste ( art. 31 § 3 kk). Zachowanie oskarżonego nie wskazuje na zakłócenia psychiczne – owszem, kilkanaście lat temu podjął próbę samobójczą, ale minęło wiele lat, leczył się w odwykowo w Zakładzie Karnym, a od kilku lat nie leczy się, nie korzysta z pomocy psychiatrycznej, nie leczy się neurologicznie ani odwykowo, a obecnie nie ma problemów z alkoholem, o czym zresztą wprost wyjaśnił ( k. 25, k. 79). Zatem Sąd Rejonowy słusznie ustalił, że nie zachodzą żadne uzasadnione wątpliwości co do poczytalności oskarżanego.

Dlatego słusznie oddalono wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii psychiatrycznej, aczkolwiek faktycznie podstawą prawną tego rozstrzygnięcia nie powinien być art. 79 § 1 kpk 3 i 4 kpk, tylko art. 170 § 1 pkt 3 kpk art. 193 § 1 kpk w zw. z art. 202 § 1 kpk a contrario – skoro nie było uzasadnionych wątpliwości co do poczytalności oskarżonego to wyjaśnienie tego nie wymagało wiadomości specjalnych w postaci opinii dwóch psychiatrów, a więc dowód ten nie był przydatny. Jednak błędna podstawa prawna nie miała w tym przypadku żadnego wpływu na treść rozstrzygnięcia, które jest słuszne.

Chybione są zarzuty, jakoby Sąd Rejonowy opierał się na treści opinii psychiatrycznej wydanej w innej sprawie i nie załączył jej w dodatku do materiału dowodowego. Sąd nie powołał się na tę opinię w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, tylko na informacje o niej i o jej konkluzji, a tę powziął w załączonego i ujawnionego uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 10 stycznia 2024 roku w sprawie IV Ko 120/23 ( k. 72- 76). Wyrokiem tym wznowiono postępowanie i uchylono wyrok Sądu Rejowego w R. z dnia 14 kwietnia 2023 roku w sprawie II K 1026/22 dotyczący oskarżonego T. B. w sprawie o czyn z art. 178 a § 4 kk w zw. z art. 64 § 1 kk – ale nie dlatego, że zachodziły wątpliwości co do poczytalności skazanego tym wyrokiem, a na skutek uchybień formalnych prowadzących do zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej ( skazanie bez obecności obrońcy obligatoryjnego na rozprawie, albowiem mimo stwierdzenia poczytalności oskarżonego Sąd nie uchylił wcześniejszego postanowienia o obowiązkowym udziale obrońcy). Sprawa obecnie tyczy się w Sądzie Rejowym w R. pod sygnaturą II K 99/24.

Ponieważ jednak opinia ta powinna być załączona do sprawy niniejszej, aby zarówno Sąd orzekający w niniejszym postępowaniu i mający samodzielność jurysdykcyjną, jak i strony oraz obrońca w niniejszej sprawie mieli możliwość się z nią zapoznać, Sąd Okręgowy konwalidował to uchybienie i załączył tę opinię na etapie postępowania odwoławczego, tym samym usuwając ten brak. Sąd Okręgowy zapoznał się z tą opinia, jest pełna, jasna, rzetelna, fachowa i nie budzi żadnych zastrzeżeń. Wynika z niej, iż nie zachodzą żadne uzasadnione wątpliwości co do poczytalności oskarżonego. W szczególności opinia ta wydawana była w dniu 22 grudnia 2022 roku, a więc niecałe trzy miesiące przed popełnieniem przestępstwa, którego dotyczy niniejsze postępowanie. Biegli badali wówczas oskarżonego, nie stwierdzili u niego choroby psychicznej ani upośledzenia umysłowego, orzekli, że jego poczytalność nie budzi wątpliwości, jest jedynie uzależniony od alkoholu. Co więcej, opinia ta wydawana była w sprawie o czyny identyczne jak w sprawie niniejszej, kwalifikowane z art. 178 a § 4 kk, popełnione zaledwie dziewięć miesięcy przed czynem inkryminowanym w tym postępowaniu ( czyny odpowiednio z dni 21 sierpnia 2022 roku i 30 sierpnia 2022 roku, a czyn będący przedmiotem rozpoznania w sprawie niniejszej oskarżony popełnił w dniu 14 marca 2023 roku). Bliskość czasowa dat popełnienia tych czynów i terminu badania przez biegłych do daty popełnienia czynu inkryminowanego w sprawie niniejszej oraz ich tożsamość ( zarówno co d kwalifikacji, jak i okoliczności ich popełnienia ) pozwalają na uzasadnienie słusznej decyzji, aby nie dopuszczać kolejnej opinii psychiatrycznej, bo nie ma takiej potrzeby, gdyż nie zachodzą wątpliwości co do poczytalności oskarżanego.

Wniosek

Wniosek obrońcy o obniżenie kary. Wniosek oskarżonego o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski nie są zasadne co było powyżej omówione.

3.2.

Zawarty w apelacji oskarżonego zarzut obrazy prawa procesowego poprzez niedoprowadzenia go na rozprawę tylko skorzystanie z wideokonferencji, co z uwagi na problemy techniczne nie zapewniło mu prawa go obrony.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty są chybione. Zgodnie z art. 374 § 4 kpk przewodniczący może zwolnić z obowiązku stawiennictwa na rozprawie oskarżonego, oskarżyciela posiłkowego albo oskarżyciela prywatnego, którzy są pozbawieni wolności, jeżeli zostanie zapewniony udział tych stron w rozprawie przy użyciu urządzeń technicznych, umożliwiających udział w rozprawie na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Tak właśnie było w tym przypadku. Zapisy protokołów rozpraw nie wskazują na żadne zakłócenia techniczne w połączeniu za pomocą wideokonferencji. Oskarżony nie zgłaszał żadnych uwag, nie sygnalizował żadnych problemów technicznych. W rozprawie brał udział jego obrońca, który również żadnych tego typu uwag nie zgłosił. Również funkcjonariusze służby więziennej obecni przy oskarżonym niczego takiego nie zgłaszali. Argument, że oskarżony nie słyszał odczytywania aktu oskarżenia nie ma znaczenia, bo został mu on doręczony na piśmie przed rozprawą, a co do tego, jakoby nie słyszał wniosków obrońcy, to były one w pełni zgodne z wnioskami oskarżonego i kompatybilne z jego linią obrony.

Wniosek

Wniosek oskarżonego o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek nie jest zasadny co było powyżej omówione.

3.3.

Zawarty w apelacji obrońcy zarzut rżącej niewspółmierności kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest chybiony. Oskarżony odpowiadał w warunkach recydywy podstawowej. Był wielokrotnie karany ( ponad 20 – krotnie), w tym 5 – krotnie za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości. Naruszył zakazy prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczone trzema różnymi wyrokami. Prowadził samochód w stanie upojenia alkoholowego ( 0,59 mh/l alkoholu w wydychanym powietrzu) w centrum sporego miasta. Orzeczona mu kara nie jest nadmiernie surowa.

Wniosek

Wniosek o obniżenie kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek nie jest zasadny co było powyżej omówione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok i zawarte w nim rozstrzygnięcia.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Było to omówione.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy zwrot nieopłaconych kosztów obrony świadczonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Wynagrodzenie dla obrońcy z urzędu, z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym, Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o treść § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 14 maja 2024 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 763).

3

Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono oskarżonego od kosztów sądowych z uwagi na jego ubóstwo

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie, kara

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana