Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 451/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku

z dnia 18 kwietnia 2023 roku sygn. akt II K 941/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

^{co do winy}

^{co do kary}

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

^uchylenie

^zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzuty

1

- naruszenia przepisów prawa procesowego tj. art. 211 kpk poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrony w przedmiocie przeprowadzenia eksperymentu procesowego mającego na celu ustalenie, czy oskarżony mógł realnie usłyszeć sygnał dźwiękowy i dostrzec sygnał świetlny wydawany przez osoby uprawnione do kontroli ruchu drogowego poruszające się pojazdem, tj. policjantów podejmujących pościg za oskarżonym, co umożliwiałoby dokonanie logicznej oceny w zakresie realizacji znamion przestępstwa z art. 178b kk,

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść wyroku poprzez wyrażenie błędnego poglądu, iż dowody ujawnione na rozprawie i ustalone na ich podstawie okoliczności są wystarczające do uznania za udowodniony fakt popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu w wyroku czynu, co w konsekwencji spowodowało uznanie, iż M. T. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 178b kk, podczas gdy te dowody i okoliczności, a zwłaszcza błędnie ocenione przez Sąd wyjaśnienia oskarżonego M. T. oraz zeznania świadków M. M. (2) i D. K. prowadzą do jednoznacznego wniosku, że oskarżony nie popełnił zarzucanego mu przestępstwa,

zasadny

częściowo zasadny

niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia może wynikać bądź z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd „braku”), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd dowolności). Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 kpk), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych itd. W orzecznictwie podnosi się jednak, że zarzut ten jest słuszny tylko wówczas: „gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania”, nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu (w. SN z 24 marca 1975 r., II KR 355/74, OSNPG 9/1995, poz. 84), przy czym jest to aktualne jedynie przy zarzucie błędu o charakterze „dowolności”. Tego typu zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych to bowiem, nie sama odmienna ocena materiału dowodowego przez skarżącego, lecz wykazanie, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego (w. SN z 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 5/1975, poz. 58).

W związku z tym, stwierdzić należy, iż nietrafny jest zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mający polegać na nieuprawnionym przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu w konsekwencji niekorzystnej dla niego oceny dowodów zgromadzonych w sprawie i wyprowadzonych z niej wniosków.

Sąd Rejonowy w Radomsku zasadnie przypisał M. T. sprawstwo zarzucanego mu czynu, gdyż w sposób uprawniony oparł się na dowodach obciążających oskarżonego odmawiając jednocześnie wiary jego wyjaśnieniom. W tym zakresie podzielić należy przede wszystkim wniosek Sądu I instancji dotyczący tego, że na wiarę zasługiwały zeznania funkcjonariuszy Policji D. K. i M. M. (2), którzy zgodnie opisywali przebieg zdarzenia, a w szczególności podawali, że w czasie pościgu za oskarżonym (z użyciem sygnałów świetlnych i dźwiękowych) były momenty kiedy widzieli pojazd, którym uciekał M. T. (por. k. 71 i 73). Oznacza to, że również oskarżony miał możliwość dostrzeżenia polecenia zatrzymania. Ponadto, w związku z tym, że M. T. świadomie nie zatrzymał się do kontroli drogowej i odjechał jej miejsca, to z pewnością zwracał uwagę na to, czy policjanci ruszyli za nim w pościg. W świetle doświadczenia życiowego musiał to przecież sprawdzać i kontrolować. Poza tym, jak sam przyznawał w swoich wyjaśnieniach, liczył się z tym (por. k. 74). Z racji natomiast tego, że przewidywania te się potwierdziły, a M. T. zorientował się, iż jest ścigany przez Policję skręcił w polną drogę, zatrzymał i porzucił pojazd, którym się poruszał oraz oddalił od niego na piechotę. Zdaniem Sądu Okręgowego inny przebieg wydarzeń pozostałby w sprzeczności z zasadami prawidłowego rozumowania. W sytuacji przecież, gdyby oskarżony nie zorientował się, iż policjanci udali się za nim w pościg, to kontynuowałby jazdę i nie musiał porzucać auta, ani salwować się ucieczką na pieszo.

Ponadto, niezależnie od powyższego, podkreślić należy, iż znamiona przestępstwa z art. 178b kk można zrealizować co prawda jedynie umyślnie, ale zarówno w zamiarze bezpośrednim jak i wynikowym. Oznacza to, że oskarżonemu można było przypisać wymieniony występek nie tylko wówczas, gdy „chciał” go popełnić, ale i także w sytuacji kiedy „przewidując możliwość jego popełnienia na to się godził” (por. art. 9 § 1 kk). Odnośnie natomiast tego, że M. T. działał co najmniej z zamiarem ewentualnym przekonują ponad wszelką wątpliwość wyjaśnienia samego oskarżonego, gdyż podawał on, iż miał świadomość, że jak się nie zatrzyma do kontroli, to Policja ruszy za nim w pościg i brał to pod uwagę (por. k. 74). Tym samym, M. T., kontynuując dalszą jazdę zarówno przewidywał możliwość popełnienia zarzucanego mu czynu zabronionego jak i się na to godził. Kwestia zatem możliwości usłyszenia i dostrzeżenia przez oskarżonego sygnałów świetlnych i dźwiękowych radiowozu przestaje mieć kluczowe znaczenie dla możliwości przypisania oskarżonemu odpowiedzialności na gruncie art. 178b kk, a warunkowanie tego w powyższy sposób w apelacji przez obrońcę nie zasługuje na uznanie.

W tym miejscu podkreślić także trzeba, iż wykluczyć należało ewentualność, aby wydanie polecenia zatrzymania się w sposób określony w art. 178b kk mogło nastąpić już po zatrzymaniu się oskarżonego na polnej drodze i porzuceniu pojazdu. W świetle bowiem w pełni wiarygodnych w tym zakresie zeznań D. K. i M. M. (2) udali się oni w pościg niezwłocznie po tym jak oskarżony nie zastosował się do polecenia zatrzymania do kontroli, a znajdowali się wówczas w pobliżu radiowozu.

W związku z tym, że ponad wszelką wątpliwość oskarżonemu można było przypisać działanie w zamiarze ewentualnym, na uwzględnienie nie zasługiwał także zarzut obrazy art. 211 kpk. Poza tym, przeprowadzenie eksperymentu procesowego jest czynnością fakultatywną, uzależnioną od oceny organu procesowego, który powinien z tego skorzystać wówczas, gdy może się to przyczynić do wyjaśnienia okoliczności mających istotne znaczenie dla sprawy, przy czym, jeżeli wyjaśnienie tych okoliczności jest możliwe do osiągnięcia także poprzez ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, przeprowadzenie eksperymentu procesowego można uznać za niecelowe – nie stanowi on bowiem jedynej metody weryfikacji tych okoliczności (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 2021 r. V KK 264/21 Prok. i Pr. 2021/12/20). Sąd Okręgowy podziela pogląd przedstawiony w przytoczonym przed chwilą orzeczeniu i uważa, iż posiada on zastosowanie w niniejszej sprawie. Ponadto, nie sposób oczekiwać, aby eksperyment był miarodajny (istniała możliwość jego wykonania). Z uwagi bowiem na bardzo dynamiczny przebieg zdarzenia, wielość zmiennych i de facto brak dostatecznych danych potrzebnych do jego przeprowadzenia (takich jak np. odległość pomiędzy pojazdami, ich wzajemne położenie na drodze, szybkość, itd.) tak naprawdę nie udałoby się odtworzyć takich warunków, które odpowiadały okolicznościom zdarzenia.

Sąd I instancji ma ustawowo zagwarantowaną swobodę w ocenie przeprowadzonych dowodów i ocena ta podlega ochronie przewidzianej w art. 7 kpk dopóty, dopóki nie zostanie wykazana jej błędność. Jak słusznie przyjmuje się w orzecznictwie, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 kpk); stanowi wynik rozważenia wszystkich tych okoliczności, przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk); jest wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - argumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 kpk); (por.m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z: 24 lutego 2011 r. w sprawie III KK 382/2010 r., z 7 lipca 2010 r. w sprawie II KK 147/2010, z 13 czerwca 2007 r. w sprawie V KK 5/2007, z 25 września 2002 r. w sprawie II KKN 79/2000 oraz wyroki Sądu Najwyższego z: 22 lutego 1996 r. w sprawie II KRN 199/95, 9 listopada 1990 r. w sprawie WRN 149/90). Sąd odwoławczy rozpoznający apelację dokonuje natomiast kontroli swobodnej oceny dowodów dokonanej przez Sąd pierwszej instancji (porównaj: T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003 r., s. 90 - 94; S. Waltoś, Proces karny - zarys systemu, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2003 r., s. 255 - 259). Może przy tym poprzestać na odwołaniu się do rozważań Sądu I instancji, gdy zarzuty apelacji ograniczają się do gołosłownej polemiki z oceną Sądu (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2021 r. w sprawie II KK 170/21).

W przeciwieństwie do tego, co zostało zarzucone w apelacji Sąd a quo należycie zweryfikował wyjaśnienia oskarżonego i w sposób uprawniony przypisał mu zarzucany czyn. Z treści całokształtu pisemnych motywów wyroku wynika, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Przeprowadzona zaś ocena materiału dowodowego mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów, gdyż pozostaje w zgodzie z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Apelacja obrońcy natomiast stanowi w istocie rzeczy jedynie wybiórczą polemikę z ustaleniami sądu rejonowego, która kompletnie pomija kwestię działania oskarżonego w zamiarze ewentualnym oraz wnioski jakie należy wysnuć z nie zastosowania się do polecenia zatrzymania się do kontroli drogowej i ucieczki z jej miejsca oraz porzucenia następnie pojazdu i kontynuowania ucieczki na piechotę.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na to, że zarzuty apelacji okazały się niezasadne, to wnioski zawarte w środku odwoławczym również nie zasługiwały na uwzględnienie.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty apelacji okazały się niezasadne, a brak było podstaw do orzekania poza ich granicami.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji wniesionej na korzyść oskarżonego przeciwko rozstrzygnięciu o winie, sąd na podstawie o art. 8 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 z późn. zm.) wymierzył oskarżonemu opłatę za postępowanie odwoławcze w wysokości należnej za pierwszą instancję (art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

W oparciu natomiast o art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk, sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 20 zł tytułem zwrotu wydatków w postępowaniu odwoławczym, na którą to sumę złożył się ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism w II instancji postępowania sądowego.

7. PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

     1

Podmiot wnoszący apelację

     obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

     całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

^{co do winy}

^{co do kary}

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

^uchylenie

^zmiana