Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 454/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 8 maja 2024 roku w sprawie II K 634/23.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzuty obrazy przepisów postępowania karnego i błędów w ustaleniach faktycznych i niezasadne przypisanie oskarżonemu przestępstw z art. 286 § 1 kk i art. 300 § 1 kk poprzez pominięcie wyjaśnienia okoliczności żądania przez pokrzywdzonego odsetek w kwocie 4500 zł, pominięcie, że zabezpieczeniem pożyczki jest hipoteka na mieszkaniu, naruszenie art. 8 § 2 kpk poprzez zobowiązanie do wykonania nakazu zapłaty mimo orzeczonej wobec oskarżonego upadłości osoby fizycznej, nieuwzględnienie sytuacji finansowej oskarżonego i w wyniku tego nieuwzględnienie jego wniosku o zwolnienie go od kosztów sądowych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty są bezzasadne.

Zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych oraz zarzuty obrazy prawa procesowego nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny w oparciu o rzetelnie i wszechstronnie oceniony materiał dowodowy. Każdy istotny dowód został poddany analizie i oceniony w kontekście innych, powiązanych z nim dowodów. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Rejonowy jest obiektywna, prawidłowa, zgodna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, oparta o całokształt ujawnionego na rozprawie materiału dowodowego i jako taka korzysta z ochrony jaką daje art. 7 kpk. Sąd Okręgowy nie będzie w tym miejscu tej oceny i tych ustaleń powielał, albowiem wobec doręczenia stronom odpisu uzasadnienia zaskarżonego wyroku analiza ta jest ( a przynajmniej powinna być ) im znana - dość powiedzieć, że Sąd odwoławczy aprobuje dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę dowodów oraz oparte na niej ustalenia faktyczne.

W szczególności co do żądania przez pokrzywdzonego odsetek w kwocie 4500 zł, to po pierwsze, apelant pomija oczywisty fakt, że ostatecznie nie doszło do zwarcia umowy opiewającej na taką kwotę odsetek, umowa zawarta między oskarżonym, a pokrzywdzonym zawierała zapis o łącznej wysokości odsetek w kwocie 1800 zł ( pkt 3 i 6 umowy – k. 5) i to tej umowy nie wykonał oskarżony, bo od początku nie miał zamiaru dotrzymywać jej warunków. Po drugie, nie ma to związku z popełnionym przez oskarżonego oszustwem. Pokrzywdzony był przekonany, że oskarżony był człowiekiem majętnym, niezadłużonym, który właśnie rozpoczynał działalność gospodarczą, pieniądze przeznaczy na zakup maszyn drukarskich od swojego obecnego pracodawcy i wkrótce będzie dobrze prosperował – i dlatego udzielił mu tej pożyczki, był nawet przekonany, że oskarżonego stać na pierwotnie ustnie uzgodnione odsetki w kwocie 4500 zł. Tymczasem oskarżony nie miał planów związanych z rozpoczęciem działalności gospodarczej, nawet nie podejmował rozmów ze swoim pracodawcą na temat zakupu bądź dzierżawy maszyn drukarskich ( co zresztą sam przyznał na ostatniej rozprawie), miał również inne długi, a pieniądze przeznaczył do grania na giełdzie ( gdzie je roztrwonił). Wprowadził więc pokrzywdzonego w błąd doprowadzając go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem – kwestia wysokości pierwotnie ( jedynie ustnie) proponowanych odsetek nie ma wpływu na tę ocenę.

Zarzut pominięcia, że zabezpieczeniem pożyczki jest hipoteka na mieszkaniu jest całkowicie oderwany od realiów sprawy. Wierzytelność pokrzywdzonego w tej sprawie nie była zabezpieczona hipoteką na żadnej nieruchomości, co jest przecież bezsporne, zabezpieczał ją jedynie weksel, który obecnie ma wartość papieru na którym został sporządzony. Natomiast to, że pokrzywdzony nie zażądał takiego zabezpieczenia wynika z tego, jak został omotany przez oskarżonego, który wykreował się w jego oczach na zamożnego właściciela mieszkania i ziemi o wartości 250000 zł.

Co do ogłoszenia upadłości oskarżonego, to miało to miejsce długo po dokonaniu przez niego obu przypisanych mu przestępstw, bo w dniu 7 grudnia 2023 roku i nie rzutuje na jego odpowiedzialność karną za czyny popełnione wcześniej – ogłoszenie takiej upadłości nie ekskulpuje oskarżonego od winy i nie zwalnia go od konsekwencji prawno – karnych. Z pewnością nie dojdzie do podwójnego zaspokojenia roszczeń pokrzywdzonego, bo wykonanie nakazu zapłaty zwolni oskarżonego od wykonywania tego orzeczenia w ramach planu spłat ustalonego przez syndyka, poza tym oskarżonemu przysługiwałoby w takiej sytuacji powództwo przeciwegzekucyje. Natomiast co do argumentu, że nie może on spłacać oddzielnie pokrzywdzonego poza ustalonym przez syndyka planem spłat, to po pierwsze, będzie to brane pod uwagę na etapie wykonawczym w razie ewentualnego rozważania zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności i dopiero wówczas może to mieć znaczenie. Po drugie, oskarżony może dokonywać czynności majątkowych przekraczających zwykły zarząd za zgodą syndyka, więc za porozumieniem z nim może realizować zobowiązania wobec pokrzywdzonego, a jeżeli takiej zgodny nie uzyska, będzie to argument w postępowaniu wykonawczym przemawiający za tym, aby nie zarządzać wykonania kary pozbawienia wolności mimo niewykonania nakazu zapłaty, o jakim mowa w punkcie 5 wyroku. Po trzecie, jeżeli wykonanie nakazu zapłaty nie byłoby ujęte w planie spłaty realizowanym przez syndyka, plan taki Sąd może zmienić na uzasadniony wniosek dłużnika (art. 491 ¹⁹ prawa upadłościowego). Po czwarte i najważniejsze – oskarżonemu wydaje się chyba, że ogłoszenie jego upadłości spowoduje umorzenie jego zobowiązania stwierdzonego nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy w Busku – Zdroju z w dniu 18 listopada 2021 roku w sprawie I Nc 280/21, o którym mowa w punkcie 5 zaskarżonego wyroku. To przeświadczenie wynika m. in. z pism nadesłanych przez oskarżanego drogą mailową już po wydaniu wyroku przez Sąd Okręgowy w dniach 20 września 2024 roku i 21 września 2024 roku potraktowanych jako wnioski o uzasadnienie wyroku. Otóż zobowiązanie to nie będzie umorzone, a wykonywać je należy zgodnie z treścią w/w nakazu zapłaty. Zgodnie z art. 491 ²¹ ust. 2 prawa upadłościowego do umorzenia zobowiązań może dojść dopiero po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli – wówczas sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Ale nawet wówczas – w ocenie Sądu Okręgowego – nie dojdzie do umorzenia zobowiązania o którym mowa w punkcie 5 zaskarżonego wyroku. Wynika to z przepisu art. 491 ²¹ ust. 2 prawa upadłościowego, na który się zresztą oskarżony powołuje. Zgodnie z jego treścią „Nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.”. Zobowiązanie prawomocnie zasądzone nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy w Busku – Zdroju z w dniu 18 listopada 2021 roku w sprawie I Nc 280/21, o którym mowa w punkcie 5 zaskarżonego wyroku, wynika ze szkody wyrządzonej przez oskarżonego przestępstwem oszustwa, które prawomocnie przypisano mu w niniejszym postępowaniu karnym. Zatem w ocenie Sądu Okręgowego nie będzie ono podlegało umorzeniu mimo ogłoszenia upadłości oskarżonego i powinno być wykonane zgodnie z treścią nakazu zapłaty.

Co do obciążenia oskarżonego kosztami procesu za pierwszą instancję, to koszty takie przedawniają się w ciągu trzech lat od uprawomocnienia się wyroku, a jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku oskarżony jest młodym, mającym wykształcenie średnie i pracę mężczyzną, a zatem osobą mającą możliwości zarobkowe i w perspektywie trzech lat szansę na odzyskanie zdolności finansowych, zetem nie było powodów, aby już teraz zakładać, że w ciągu tak długiego czasu nie uzyska dochodów pozwalających na spłatę zobowiązań, w tym kosztów sądowych.

Co do argumentów podnoszonych w pismach nadsyłanych przez oskarżonego drogą mailową już po upływie terminu do wnoszenia apelacji, w dniach 25 sierpnia 2024 roku i 14 września 2024 roku, to przecież okoliczności i miejsce zawarcia przez oskarżonego i pokrzywdzonego inkryminowanej umowy nie były w toku procesu kwestionowane przez żadną ze stron i nie mają znaczenia w tej sprawie, podjęcie postępowania w sprawie ewentualnego żądania lichwiarskich odsetek również nie ma związku z popełnieniem przez oskarżonego oszustwa ( co było wyżej wykazane), a załączone wydruki korespondencji między oskarżonym, a pokrzywdzonym, mającej miejsce już w toku procesu, nie noszą żadnych cech przestępstwa i są przejawem oczywistego dążenia pokrzywdzonego do legalnego odzyskania swoich pieniędzy na drodze sądowej. Nie ma również znaczenia, czy pokrzywdzony znał wcześniej S. S., czy weryfikował u niego wiarygodność oskarżonego i czy pokrzywdzony był już wówczas doświadczonym inwestorem – tak czy owak zaufał oskarżonemu, bo został przez niego podstępnie wprowadzony w błąd.

Wniosek

Wniosek o uniewinnienie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek nie jest zasadny, co było powyżej omówione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok i zawarte w nim rozstrzygnięcia.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Było to mówione.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Na podstawie art. 636 § 1 kpk Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego 840 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z udziałem pełnomocnika z wyboru w postępowaniu odwoławczym. Wynagrodzenie obliczono według stawek minimalnych w oparciu o treść § 11 ust 2 pkt pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).

3

Sąd Okręgowy zwolnił skarżonego od wydatków Skarbu Państwa poniesionych w postępowaniu odwoławczym oraz od opłaty za drugą instancję z uwagi na to, że został już obciążony kosztami procesu za pierwszą instancję i obowiązkiem zwrotu wydatków związanych z udziałem pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego na rozprawie apelacyjnej. Dalsze obciążanie do kosztami przekroczyłoby granicę jego potencjalnych możliwości finansowych.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana