Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 48 / 24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 3 listopada 2023 r. w sprawie II K 321 / 23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  błędu w ustaleniach faktycznych mogącego mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku;

2.  rażącej surowości kary.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przyjmując – z powodów poniżej opisanych – iż zarzucone oskarżonemu zachowania należało zakwalifikować odmiennie ( a przy tym w sposób istotny łagodniej ), aniżeli uczynił to sąd I instancji, kwestia orzekania przez sąd odwoławczy o karze i środkach karnych wymagała uwzględnienia już tak ukształtowanych realiów faktycznych i prawnych. Dodatkowo na korzyść sąd II instancji poczytał oskarżonemu, iż jego zachowanie po wydaniu wyroku uległo zasadniczej poprawie, co zweryfikowane zostało przede wszystkim przeprowadzonym kuratorskim wywiadem środowiskowym. Po wtóre, w większym stopniu na jego korzyść uwzględnić należało realne i póki co skuteczne starania oskarżonego o wydobycie się z nałogu alkoholowego, w tym wyrażające się min. podjęciem niemal dwumiesięcznej zamkniętej terapii na oddziale dziennym leczenia uzależnienia od alkoholu, a przypomnieć należy iż to właśnie to uzależnienie było pochodną czynów, których się dopuścił. Podkreślić też należy, iż jego rodzice oraz brat wybaczyli mu jego uporzednie wobec nich zachowania i oczekują na możliwie najszybsze ponowne nawiązanie z nim i utrzymywanie bliskich więzi rodzinnych, w związku z czym kontynuowanie zakazów kontaktu między nimi nie jawi się już jako celowe i konieczne. Uwzględnić też trzeba stosunkowo młody wiek oskarżonego. Mając to wszystko na względzie sąd odwoławczy uznał, że wymierzenie mu kary wolnościowej w rozmiarach wskazanych w wyroku było uzasadnione, tym bardziej, że obwarowane zostało – za zgodą oskarżonego –zobowiązaniem go do prowadzenia terapii związanej z uzależnieniem od alkoholu.

Wniosek

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie kary

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

omówiono powyżej

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zakaz odtwarzania na użytek czynienia ustaleń faktycznych informacji pozyskanych od matki oskarżonego, jego ojca oraz brata przez funkcjonariuszy KPP w R. M. D. oraz M. Ł. w związku z interwencją podjętą przez nich w dniu 17 lutego 2023 r., konieczność poczynienia odmiennych ustaleń faktycznych oraz odmiennej kwalifikacji prawnej przypisanych czynów

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Stosownie do treści art. 186 1 kpk, osoba uprawniona do odmowy złożenia zeznań może oświadczyć, że chce z tego prawa skorzystać, nie później jednak niż przed rozpoczęciem pierwszego zeznania w postępowaniu sądowym, a w takim przypadku poprzednio złożone zeznanie tej osoby nie może wówczas służyć za dowód ani być odtworzone. W orzecznictwie przyjmuje się ( por. wyrok SN z dnia 31 marca 2013 r., III KK 268 / 12 oraz wyrok SA we Wrocławiu z dnia 24 kwietnia 2019 r., II AKa 87 / 19 oraz inne przywoływane tam judykaty ), iż użytego w tym przepisie wyrażenia „ zeznania ” nie można wykładać w rozumieniu wyłącznie literalnym, lecz szerzej - jako przekazanie informacji przez świadka podmiotowi wykonującemu czynności procesowe w ramach szeroko rozumianego postępowania karnego, dla celów tego postępowania i z inspiracji tego podmiotu. Wyrażenie to obejmuje zatem swym zakresem znaczeniowym każdą - nie mającą charakteru prywatnego - wypowiedź osoby uprawnionej do odmowy złożenia zeznań przekazaną organowi postępowania wykonującemu z udziałem tego świadka czynności procesowe lub pozaprocesowe ( tzw. rozpytanie ), a następnie przez ten organ zrelacjonowaną. Warunkiem objęcia przedmiotowym zakazem takiej wypowiedzi jest, by padła ona z inicjatywy takiego organu, a nie inicjatywy osoby, która uzyskała następnie status świadka z uprawnieniem do odmowy składania zeznań. Jedynie więc jeśli osoba najbliższa sama, bez jakiegokolwiek zaangażowania funkcjonariusza publicznego, które wyklucza prywatny charakter wypowiedzi, udziela mu lub osobie trzeciej określonych informacji, a następnie korzysta z uprawnienia przewidzianego w art. 182 § 1 kpk, te zrelacjonowane informacje mogą być dopuszczone i wykorzystane jako dowód w sprawie, pod warunkiem, że nie narusza to zakazu z art.174 kpk. W ocenie SN, wyrażonej w uzasadnieniu przywoływanego wyżej wyroku, inne rozumienie omawianego przepisu mogło by prowadzić do nadużyć godzących w jego ratio legis, w szczególności do łatwego obejścia omawianego zakazu dowodowego przez organ prowadzący postępowanie karne. Jest więc dopuszczalne przesłuchanie policjantów, którzy znaleźli się na miejscu popełnienia przestępstwa w ramach interwencji lub mieli inny kontakt ze świadkiem, np. w związku z wykonywaniem pozaprocesowych czynności służbowych, o ile informacje przekazywane były przez daną osobę w sposób spontaniczny. Jeśli jednak uzyskanie owych informacji dokonywało się z inspiracji policjantów i na potrzeby ewentualnego postępowania karnego, wykorzystanie zeznań policjantów, co do treści tak uzyskanych informacji, objęte jest zakazem określonym w art. 186 § 1 kpk in fine. W takim bowiem przypadku zachodzi niebezpieczeństwo zastępowania formalnych zeznań osoby, która potencjalnie mogłaby skorzystać z prawa określonego w tym przepisie, zeznaniami rozpytujących ją w sposób nieformalny policjantów, co zachęcałoby nie tylko do obchodzenia zakazów wynikających z art. 186 § 1 kpk, ale także protokolarnej formy utrwalania zeznań świadków w postępowaniu przygotowawczym.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy – matka oskarżonego, jego brat oraz ojciec skutecznie skorzystali z przysługującego im prawa do odmowy złożenia zeznań. W tej sytuacji niedopuszczalnym było czynienie ustaleń faktycznych w oparciu o odtworzenie ich relacji składanych funkcjonariuszom policji podejmującym interwencję z dnia 17 lutego 2023 r. Oczywistym jawi się bowiem, iż interwencja ta podjęta i przeprowadzona została w związku z podejrzeniem popełnienia czynów zabronionych przez oskarżonego, a w jej toku matka, ojciec i brat oskarżonego byli „ rozpytywani ” na tę właśnie okoliczność. Z powyższego wynika, iż w ten sposób doszło do przekazanie przez nich informacji podmiotowi wykonującemu czynności procesowe w ramach szeroko rozumianego postępowania karnego, dla celów tego postępowania i z inspiracji tego podmiotu. Mając zaś na uwadze, iż informacje pochodziły od osób, którym przysługiwało prawo do odmowy złożenia zeznań i które z tego prawa skutecznie potem skorzystały, także na przekazane w takich okolicznościach informacje rozciągał się wynikający z art. 186 § 1 kpk zakaz.

W tym stanie rzeczy brak było dostatecznej podstawy dowodowej ku temu, by czynić ustalenia faktyczne pozwalające na przypisanie oskarżonemu wszystkich tych zachowań, o jakich stanowi akt oskarżenia, a których łączna wymowa uzasadniała ich pierwotne kwalifikowanie w kategoriach występku z art. 207 § 1 kk. Wbrew stanowisku sądu I instancji, podstawy takiej nie mogły także tworzyć wyjaśnienia oskarżonego tylko z tego powodu, że tak w postępowaniu przed sądem I instancji, jak i postępowaniu przygotowawczym, formalnie oświadczał, iż przyznaje się do zarzuconego mu czynu, skoro każdorazowo następnie składał wyjaśnienia z których nie wybrzmiewało, by potwierdzał realizację tych zachowań, które mu zarzucono. W związku z powyższym li tylko werbalne przyznanie się do winy, nie połączone ze złożeniem wyjaśnień potwierdzających sprawstwo, nie mogło stanowić podstawy do skazania go za czyn w postaci nie zmienionej w porównaniu do tego, który zredagował w akcie oskarżenia prokurator.

W tym więc stanie rzeczy sąd odwoławczy uznał, że:

- w świetle zeznań w/w funkcjonariuszy policji, którzy naocznie słyszeli, jak oskarżony kierował pod adresem rodziców oraz brata słowa obelżywe ( „ wy ch…e ” ) istnieją podstawy do przypisania mu występku z art. 216 § 1 kk;

- uzupełniając ich relację o treść dokumentacji medycznej i opinii biegłego potwierdzających, iż brat oskarżonego został przez niego ugryziony w rękę ze skutkami, o jakich mowa w art. 157 § 2 kk, istnieją podstawy także do przypisania mu występku na podstawie tego przepisu.

Co prawda skarżący nie podniósł w swoje apelacji zarzutu mogącej mieć wpływ na treść wyroku obrazy art. 186 § 1 kpk oraz błędnych ustaleń w powyższym zakresie, skutkujących koniecznością odmiennej kwalifikacji prawnej zachowań objętych aktem oskarżenia, okoliczności te uwzględnić jednak należało z urzędu w oparciu o przepis art. 440 kpk.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Rozstrzygnięcia o kosztach procesu

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak powodów do ich korekty

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Przedstawiono powyżej

Zwięźle o powodach zmiany

Omówiono powyżej

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3 i 4

Pomimo zmiany wyroku ma on nadal charakter skazujący, w związku z czym oskarżonego z uwagi na treść art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk obciążono kosztami procesu za II instancję. Obrońcy przyznano wynagrodzenie tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej temu oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS