Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 528/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku

z dnia 15 maja 2023 r. sygn. akt II K 34/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

^{co do winy}

^{co do kary}

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

^uchylenie

^zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzuty

naruszenia przepisów postępowania karnego mającego istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia: art. 5 § 2 kpk, art. 6 kpk, art. 7 kpk, art. 8 kpk, art. 170 § 1 pkt 1 i 5 kpk oraz art. 424 kpk;

błędu w ustaleniach faktycznych sprawy polegającego na uznaniu, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu przestępstwa;

rażącej niewspółmierności kary.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadne

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1 i 2

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia może wynikać bądź z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd „braku”), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd dowolności). Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 kpk), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych itd. W orzecznictwie podnosi się jednak, że zarzut ten jest słuszny tylko wówczas: „gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania”, nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu (w. SN z 24 marca 1975 r., II KR 355/74, OSNPG 9/1995, poz. 84), przy czym jest to aktualne jedynie przy zarzucie błędu o charakterze „dowolności”. Tego typu zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych to bowiem, nie sama odmienna ocena materiału dowodowego przez skarżącego, lecz wykazanie, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego (w. SN z 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 5/1975, poz. 58).

W związku z tym, stwierdzić należy, iż nietrafny jest zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mający polegać na nieuprawnionym przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu w konsekwencji niekorzystnej dla niego oceny dowodów zgromadzonych w sprawie - oceny, która zdaniem skarżącego miała nastąpić w wyniku obrazy przepisów postępowania tj. art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk, art. 8 kpk, art. 170 1 pkt 1 i 5 kpk i art. 424 kpk.

Sąd Rejonowy w Radomsku zasadnie przypisał M. B. (1) sprawstwo zarzucanego mu czynu, gdyż w sposób uprawniony oparł się na dowodach obciążających oskarżonego odmawiając jednocześnie wiary jego wyjaśnieniom. W tym zakresie podzielić należy przede wszystkim wniosek Sądu I instancji dotyczący tego, że na wiarę zasługiwały zeznania M. K.. Jeżeli zaś chodzi wyjaśnienia M. B. (2) to walor prawdziwości posiadały one jedynie w tej części, w której pozostawały one w zgodzie z relacją wymienionego świadka. Kluczowym natomiast dowodem uprawniającym do takiej oceny był zapis rozmowy telefonicznej z 11 września 2020 roku pomiędzy oskarżonym, a M. K. zarejestrowanej w ramach kontroli operacyjnej (sesja nr (...)). Wynika z niej przecież niezbicie, że oskarżony po tym jak znalazł w lesie środki odurzające w postaci ziela konopi innych włókniste postanowił nimi zadysponować i tym celu zadzwonił do M. K.. W rozmowie tej prosił wymienioną, żeby przyjechała „to weźmiemy to, przecież tak k...a tego nie zostawię, nie?”, a później stwierdził, że „trzeba będzie coś szybko wymyślić, obmyśleć” i poganiał świadka (por. k. 970). Tego typu słowa oskarżonego zdaniem Sądu nie pozostawiają najmniejszych wątpliwości, odnośnie tego, że to M. B. (2) udostępnił środki odurzające i starał się je wykorzystać (spieniężyć). Z pewnością natomiast nie było tak, że oskarżony jedynie znalazł beczkę ze środkami odurzającymi i przekazał o tym informację M. K., która miała je „wziąć sama” a on „nie miał na to wpływu” (por. wyjaśnienia z rozprawy z 15 maja 2023 roku). W opisanych realiach oparcie się na zeznaniach M. K. odnośnie dalszego przebiegu wydarzeń było jak najbardziej zasadne. Wersja bowiem, którą przedstawiała – w przeciwieństwie do wyjaśnień oskarżonego – znalazła wsparcie w obiektywnym i „silnym” dowodzie w postaci zarejestrowanej rozmowy. Ponadto zaś, zeznania M. K. korespondowały z wyjaśnieniami oskarżonego odnośnie ilości środków odurzających, gdyż sam M. B. (2) przyznawał, że ziela konopi innych niż włókniste „na pewno było mniej niż pół kilo” (k. 1028). W powyższych okolicznościach całkowicie wykluczyć należało, aby M. K. mogła niesłusznie pomawiać oskarżonego z racji konfliktu z nim. Nie sposób przecież wyobrazić sobie sytuację, że M. B. (2) po odkryciu tak „cennego” nielegalnego znaleziska w lesie zwraca się o pomoc do osoby, z którą jest skonfliktowany. Ryzykowność bowiem takiego postępowania była na tyle duża, że z punktu widzenia doświadczenia i logiki jest to praktycznie niemożliwe. Dlatego też, ewentualne animozje pomiędzy wymienionymi osobami musiały mieć miejsce w późniejszym czasie tak jak o tym zeznawała M. K.. Oddalenie tym samym wniosku dowodowego obrońcy o przesłuchanie świadków zgłoszonych na rozprawie w sposób oczywisty przedłużałoby postępowanie i nie wpłynęło istotnie na wynik sprawy. Ponadto zaś, oskarżony przy doręczeniu aktu oskarżenia został pouczony o prawie do składania wniosków dowodowych i nie skorzystał z tego uprawnienia pomimo tego, że do momentu rozprawy głównej upłynął jeszcze czas kilku miesięcy.

Reasumując powyższe, zdaniem sądu odwoławczego nie ma podstaw do tego, aby podzielić tezę obrony, że zeznania M. K. nie powinny być brane pod uwagę jaki wiarygodny dowód do czynienia ustaleń faktycznych. Dowód z tzw. pomówienia może bowiem stanowić pełnowartościowy dowód winy, o ile spełnia odpowiednie ku temu warunki - bada się, czy jest on logiczny, czy nie jest nieprawdopodobny, czy jest zgodny z doświadczeniem życiowym oraz logiką wypadków, czy znajduje potwierdzenie w innych bezpośrednich i pośrednich dowodach, czy nie jest wyrazem osobistego zainteresowania pomawiającego, wyrażającym się w przerzuceniu winy na inną osobę, czy umniejszaniu stopnia własnego zawinienia, czy pochodzi od osoby nieposzlakowanej, czy też od przestępcy oraz, czy pomawiający jest konsekwentny. Zeznania M. K. nie spełniają jedynie tej przedostatniej cechy, gdyż została ona skazana za udział w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstw narkotykowych. Jednak pamiętać należy, iż nie umniejszała ona swojej roli w przestępstwie, którego dotyczy niniejsze postępowanie i poniosła odpowiedzialność za uczestniczenie w obrocie środkami odurzającymi, które przy niej zatrzymano. Okoliczności te zatem nie powinny przekreślać wiarygodności relacji M. K.. Obiektywne natomiast nagranie rozmowy z oskarżonym dobitnie przydaje waloru prawdziwości zeznaniom wymienionego świadka, który konsekwentnie przedstawiał przebieg wydarzeń w zakresie istotnym dla niniejszego postępowania.

W sprawie nie doszło do obrazy art. 5 § 2 kpk, bowiem sąd poczynił nie budzące jego wątpliwości ustalenia faktyczne, a zatem nie powziął wątpliwości w tej kwestii. Unormowana w tym przepisie zasada in dubio pro reo nie może stwarzać pretekstu do uproszczonego traktowania wątpliwości. Jak bowiem wyraźnie wynika z jego brzmienia, reguła ta ma zastosowanie dopiero wtedy, gdy mimo wszelkich starań organu prowadzącego postępowanie nie da się usunąć występujących wątpliwości. Jest to więc swoista „ostateczność” – „dyrektywa ostatecznego wyjścia”. Wszelka wątpliwość w zakresie ustaleń faktycznych powinna być wyjaśniona i usunięta przez wszechstronną inicjatywę dowodową organu procesowego i gruntowną analizę całego dostępnego materiału dowodowego. Dopiero wtedy, gdy po wykorzystaniu wszelkich istniejących możliwości wątpliwość nie zostanie usunięta, należy ją wytłumaczyć w sposób korzystny dla oskarżonego. Należy również podkreślić, iż wątpliwości, o jakich mowa w art. 5 § 2 kpk to wątpliwości Sądu, nie zaś strony procesowej wyrażającej odmienny pogląd w przedmiocie oceny całokształtu ujawnionego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności oceny wiarygodności dowodów stanowiących podstawę ustaleń faktycznych. Nie można zatem zasadnie stawiać zarzutu obrazy przepisu art. 5 § 2 kpk podnosząc wątpliwości strony, a konkretnie obrońcy oskarżonego co do treści ustaleń faktycznych, bowiem dla oceny czy w sprawie doszło do naruszenia zasady in dubio pro reo istotne jest jedynie to czy sąd powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego (patrz: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 15 lipca 2010 r. w sprawie II AKa 183/10).

Sąd Rejonowy poczynił w niniejszej sprawie ustalenia faktyczne w sposób niewątpliwy, po dokonanej w sposób swobodny, zgodny z dyrektywami zawartymi w przepisach art. 7 kpk ocenie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Podkreślenia również wymaga, że zasada in dubio pro reo nie nakazuje sądowi orzekającemu czynienia ustaleń w oparciu o dowody najbardziej korzystne dla oskarżonego.

Wracając jeszcze do zarzutu obrazy art. 7 kpk w ocenie wyjaśnień oskarżonego wskazać należy, że Sąd I instancji ma ustawowo zagwarantowaną swobodę w ocenie przeprowadzonych dowodów i ocena ta podlega ochronie przewidzianej w art. 7 kpk dopóty, dopóki nie zostanie wykazana jej błędność. Jak słusznie przyjmuje się w orzecznictwie, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 kpk); stanowi wynik rozważenia wszystkich tych okoliczności, przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk); jest wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - argumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 kpk); (por.m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z: 24 lutego 2011 r. w sprawie III KK 382/2010 r., z 7 lipca 2010 r. w sprawie II KK 147/2010, z 13 czerwca 2007 r. w sprawie V KK 5/2007, z 25 września 2002 r. w sprawie II KKN 79/2000 oraz wyroki Sądu Najwyższego z: 22 lutego 1996 r. w sprawie II KRN 199/95, 9 listopada 1990 r. w sprawie WRN 149/90). Sąd odwoławczy rozpoznający apelację dokonuje natomiast kontroli swobodnej oceny dowodów dokonanej przez Sąd pierwszej instancji (porównaj: T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003 r., s. 90 - 94; S. Waltoś, Proces karny - zarys systemu, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2003 r., s. 255 - 259). Może przy tym poprzestać na odwołaniu się do rozważań Sądu I instancji, gdy zarzuty apelacji ograniczają się do gołosłownej polemiki z oceną Sądu (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2021 r. w sprawie II KK 170/21).

W przeciwieństwie do tego, co zostało zarzucone w apelacji Sąd a quo należycie zweryfikował wyjaśnienia oskarżonego. W sposób uprawniony obalona została teza, jakoby nie miał nic wspólnego z udostępnianiem środków odurzających osobom trzecim, a jedynie poinformował o ich znalezieniu M. K..

Sąd I instancji dokonując oceny dowodów nie naruszył przepisów postępowania wymienionych w zarzucie środka odwoławczego. Wbrew bowiem nieuprawnionym twierdzeniom apelacji z treści całokształtu pisemnych motywów wyroku wynika, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Przeprowadzona zaś ocena materiału dowodowego mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów, gdyż pozostaje w zgodzie z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Apelacja obrońcy natomiast stanowi w istocie rzeczy jedynie polemikę z ustaleniami sądu rejonowego, która kompletnie pomija to, że wyjaśnienia oskarżonego ewidentnie nie korespondują z zarejestrowanym przebiegiem rozmowy z M. K..

Ad. 3

Sąd I instancji ma wprawdzie ustawowo zagwarantowaną swobodę w ferowaniu wyroku, w tym kształtowaniu wymiaru kary. Rolą jednakże Sądu odwoławczego w tym zakresie jest kontrola, czy granice swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiącego zasadę sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się zaakceptować. Ustawa traktuje jako podstawę odwoławczą tylko taką niewspółmierność kary, która ma charakter rażący (art. 438 pkt 4 kpk), a która zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary. Przepis art. 53 kk określa cztery ogólne dyrektywy wymiaru kary.

Pierwszą z nich jest dyrektywa winy - Sąd przy wymiarze kary zobowiązany jest baczyć, aby jej dolegliwość „nie przekraczała stopnia winy”. Stopień winy wyznacza górną granicę dolegliwości związanej z wymierzeniem kary. Nie można, zatem orzec kary, której dolegliwość przekraczałaby stopień winy, chociażby za takim orzeczeniem przemawiały inne dyrektywy, np. prewencji ogólnej czy indywidualnej. Wina pełni w tym ujęciu, funkcję limitującą - wyznaczając górną granicę konkretnej kary.

Kolejną dyrektywą sądowego wymiaru kary wymienioną w art. 53 § 1 kk jest uwzględnienie stopnia społecznej szkodliwości czynu. Na ocenę zaś stopnia społecznej szkodliwości wpływają okoliczności wymienione w art. 115 § 2 kk i są to okoliczności przedmiotowe (do nich należą: rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar grożącej lub wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności działania, waga naruszonych obowiązków) oraz podmiotowe (tj. postać zamiaru, motywacja), jednakże wszystkie związane są z czynem sprawcy. Motywacja i postać zamiaru, mają również wpływ na stopień winy. Natomiast na stopień społecznej szkodliwości czynu nie mają wpływu - jak wynika to z treści art. 115 § 2 kk - okoliczności dotyczące sprawcy niezwiązane z czynem przestępczym. Dyrektywa stopnia społecznej szkodliwości ma sprzyjać wymierzeniu kary sprawiedliwej i powinna nie tylko wyznaczyć górny pułap kary współmiernej do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu, ale i przeciwdziałać wymierzeniu kary zbyt łagodnej w przypadku znacznej społecznej szkodliwości czynu.

Trzecią dyrektywą sądowego wymiaru kary jest dyrektywa prewencji indywidualnej, tj. uwzględnienie celów zapobiegawczych lub wychowawczych, które ma kara osiągnąć w stosunku do sprawcy. Kara wymierzona zgodnie z dyrektywą prewencji indywidualnej powinna osiągnąć cel zapobiegawczy, a zatem zapobiec popełnieniu w przyszłości przestępstwa przez sprawcę.

Ostatnią dyrektywą sądowego wymiaru kary jest prewencja ogólna, tj. „kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa”. Jest to dyrektywa pozytywnej prewencji ogólnej, która nie może być pojmowana wyłącznie jako odstraszanie społeczeństwa, a więc wymierzanie konkretnemu sprawcy surowej kary, nawet ponad stopień winy. Tylko, bowiem kara sprawiedliwa, współmierna do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu, a przy tym wymierzona w granicach winy sprawcy, może mieć pozytywny wpływ na społeczeństwo, budzić aprobatę dla wymierzonych kar oraz zaufanie do wymiaru sprawiedliwości - i w ten sposób stwarzać warunki do umacniania, i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Orzeczone kary mają bowiem za zadanie wzbudzenie w społeczeństwie przekonania o nieuchronności kary za naruszenie dóbr chronionych prawem i nieopłacalności zamachów na te dobra.

Biorąc pod uwagę wskazane wyżej sądowe dyrektywy wymiaru kary oraz zaistniałe w sprawie okoliczności łagodzące i obciążające orzeczoną oskarżonemu karę należało uznać jako rażąco surową.

Wskazać na wstępie należy, że do orzeczenia kary rażąco surowej może dojść zarówno na skutek niedostrzeżenia istniejących okoliczności łagodzących lub poczytanie na niekorzyść okoliczności, które za obciążające zostać uznane nie mogą, jak i na skutek nieprzydania należytej wagi dostrzeżonym okolicznościom łagodzącym lub przydanie nadmiernej wagi trafnie ustalonym okolicznościom obciążającym.

W niniejszej sprawie – w ocenie Sądu II instancji, Sąd Rejonowy słusznie dostrzegł fakt, iż czyn oskarżonego dotyczył znacznej ilości środków odurzających, a M. B. (2) nie był dotychczas karany. Wątpliwości budzi jednak teza dotycząca tego, że przestępstwa tego rodzaju są nagminne oraz to, że ma być faktem powszechnie znanym (!). Ponadto zaś, wbrew temu co podniósł Sąd a quo stopień winy oskarżonego nie jest wysoki. M. B. (2) bowiem w okazjonalny i nierozmyślny sposób nie dochował wierności prawu. Środki odurzające znalazł przecież przypadkowo podczas spaceru w lesie i w raptowny sposób postanowił „wykorzystać” szansę na zarobek. Takie zachowanie należy oceniać oczywiście jako naganne, ale nie sposób nie zauważać tego, że oskarżony będąc zapewne zaślepionym chęcią łatwego zysku po prostu nie przemyślał swojego postępowania. Inaczej mówiąc najpierw zrobił, a dopiero później pomyślał. Dotychczas prowadził natomiast nienaganne życie i nie był karany. Nie jest zatem osobą zdemoralizowaną, a po prostu „przypadkowym przestępcą”. W związku z tym, zdaniem Sądu Okręgowego w sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, który powoduje, że nawet najniższa kara przewidziana w art. 56 ust. 3 ustawy z 29 lipca 2005 r. przeciwdziałaniu narkomanii (2 lat pozbawienia wolności) musi być uznana za karę rażąco surową. Nietypowe okoliczności samego zdarzenia oraz właściwości sprawcy, które cechują go pozytywnie powodują, że zasługuje on na wymierzenie kary poniżej minimum ustawowego. Realia niniejszej sprawy istotnie różnią się zwykłych przypadków i zdawał się to dostrzegać także i sam oskarżyciel publiczny, który wnosił o wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania (por. protokół rozprawy z 15 maja 2023 r.).

W związku z powyższym, Sąd Okręgowy w oparciu o art. 56 ust. 3 ustawy z 29 lipca 2005 r. przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 60 § 1, § 2 i § 6 pkt 3 kk wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 500 stawek dziennych po 30 złotych. Kara w takiej wysokości odpowiada stopniowi winy oskarżonego oraz społecznej szkodliwości czynu, który popełnił. Poza tym spełnia ona należycie cele zapobiegawcze i wychowawcze, przede wszystkim, w stosunku do samego oskarżonego, jak i ogółu społeczeństwa. Orzeczona kara pozostaje w zgodzie z zasadami wymiaru kary w zakresie oddziaływania prewencyjnego oraz czyni, w ocenie sądu odwoławczego, zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości oraz osiągnie ona swoje cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Nie będzie przy tym postrzegana jako wyraz pobłażliwości wobec oskarżonego, a uznana zostanie za karę sprawiedliwą. W tym aspekcie natomiast podnieść należy zwłaszcza to, że odpowiednio wysoka grzywna będzie stanowić dla M. B. (2) realnie odczuwaną dolegliwość finansową, gdyż wymagać będzie od oskarżonego odpowiedniego dla wagi przypisanego mu czynu wysiłku zarobkowego w celu wiązania się z tej sankcji.

W oparciu o art. 69 § 1 i 2 kk oraz art. 70 § 1 kk, a także art. 72 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności Sąd warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres 3 lat próby oraz zobowiązał do informowania kuratora o przebiegu okresu próby poprzez składanie co 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku pisemnych sprawozdań odnośnie jego wykonania, sytuacji rodzinnej, zarobkowej (źródeł utrzymania) i mieszkaniowej oraz przestrzegania porządku prawnego, a zwłaszcza o wszelkich ewentualnych naruszeniach prawa lub toczących się przeciwko oskarżonemu postępowaniach karnych, karnoskarbowych lub w sprawach o wykroczenia. Oskarżony nie był bowiem wcześniej jeszcze karany na karę pozbawienia wolności i zdaniem Sądu będzie to wystarczające dla osiągnięcia celów kary, a w szczególności zapobiegnie powrotowi do przestępstwa.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania albo wymierzenie kary wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na to, że zasadny okazał się jedynie zarzut dotyczący rażącej niewspółmierności kary wniosek środka odwoławczego został uwzględniony jedynie w tym zakresie.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w części, która nie została zmieniona.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty apelacji odnoszące się do sprawstwa okazały się niezasadne, a brak było podstaw do orzekania w tym zakresie poza ich granicami.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

uznanie w miejsce przypisanego czynu M. B. (2) za winnego tego, że pomiędzy 11 a 24 wrześniu 2020 roku w P. i innych miejscowościach, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom art. 33-35, art. 37, art. 40 i art. 40a ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, wprowadził do obrotu znaczną ilość środków odurzających w postaci ziela konopi innych niż włókniste o wadze nie mniejszej niż 324,72 grama, w ten sposób, że nieodpłatnie udostępnił wymienione środki w ilości 162,36 grama celem dalszej dystrybucji M. K. oraz w takiej samej ilości innej nieustalonej osobie, tj. czynu wyczerpującego znamiona art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z 29 lipca 2005 r. przeciwdziałaniu narkomanii (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 852) w zw. z art. 4 § 1 kk i wymierzenie za to oskarżonemu na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z 29 lipca 2005 r. przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 60 § 1, § 2 i § 6 pkt 3 kk kary 1 roku pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 500 stawek dziennych po 30 złotych;

warunkowe zawieszenie w oparciu o art. 69 § 1 i 2 kk oraz art. 70 § 1 kk wykonania orzeczonej M. B. (2) kary pozbawienia wolności na okres 3 lat próby;

zobowiązanie na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 kk M. B. (2) do informowania kuratora o przebiegu okresu próby poprzez składanie co 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku pisemnych sprawozdań odnośnie jego wykonania, sytuacji rodzinnej, zarobkowej (źródeł utrzymania) i mieszkaniowej oraz przestrzegania porządku prawnego, a zwłaszcza o wszelkich ewentualnych naruszeniach prawa lub toczących się przeciwko oskarżonemu postępowaniach karnych, karnoskarbowych lub w sprawach o wykroczenia;

wyeliminowanie z podstawy prawnej nawiązki orzeczonej w punkcie 2: „w zw. z art. 4 § 1 kk”;

uchylenie punktu 3 zaskarżonego wyroku;

Zwięźle o powodach zmiany

Ad. a)

Na stronę przedmiotową przestępstwa z art. 56 ustawy z 29 lipca 2005 r. przeciwdziałaniu narkomanii (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 852) składa się dokonywane wbrew przepisom art. 33-35, art. 37, art. 40 i art. 40a wymienionej ustawy wprowadzenie do obrotu albo uczestniczenie w obrocie środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi lub słomą makową. Skoro natomiast ustawodawca stosuje alternatywę rozłączną (albo) to wykluczone jest aby zachowanie polegało na jednoczesnym wypełnieniu obydwu ww. znamion. Dlatego też, przyjąć należy, iż „wprowadzenie do obrotu” dotyczy pierwszej czynności polegającej na niezgodnym z prawem udostępnieniu innej osobie (odpłatnie lub nieodpłatnie) określonej porcji środków odurzających, substancji psychotropowych lub słomy makowej (por. art. 4 pkt 34 ww. ustawy). Udostępniający dokonuje wówczas „wprowadzenia do obrotu”, natomiast odbiorca „uczestniczenia w obrocie”, pod warunkiem że zamierza otrzymane substancje przekazać innej osobie niebędącej konsumentem. Dalsze zaś transakcje dotyczące tej samej partii środków odurzających, substancji psychotropowych lub słomy makowej, stanowią „uczestnictwo w obrocie”, o ile odbiorcą nie jest konsument.

W związku z powyższym oraz poczynionymi ustaleniami przyjąć należało, że zachowanie M. B. (2) stanowiło wprowadzenie do obrotu środków odurzających w znacznej ilości, gdyż oskarżony jako pierwszy dokonywał czynności polegających na nieodpłatnym udostępnieniu ich (w ilościach po 162,36 grama) M. K. oraz innej nieustalonej osobie celem dalszej dystrybucji.

M. K. natomiast zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 9 listopada 2021 roku sygn. akt III K 261/21 uczestniczyła w obrocie środkami odurzającymi, które udostępnił jej M. B. (2) i za to została skazana wymienionym orzeczeniem (a nie za wprowadzanie do obrotu).

Dlatego też, Sąd Okręgowy zmodyfikował opis czynu, który powinien zostać przypisany oskarżonemu dookreślając czas jego popełnienia na okres pomiędzy zarejestrowaną rozmową, a zatrzymaniem M. K.. Z przyczyn natomiast opisanych szczegółowo w we wcześniejszej części uzasadnienia (pkt 3 Ad. 3) wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 500 stawek dziennych po 30 złotych.

Ponadto, w sprawie należało stosować ustawę obowiązującą w chwili czynu przypisanego oskarżonemu. Z dniem bowiem 1 stycznia 2023 roku do ustawy z 29 lipca 2005 r. przeciwdziałaniu narkomanii (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1939) dodany został art. 70 ust. 4a przewidujący obowiązkowe orzeczenie świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 1000 zł do wysokości 60 000 zł. Oznacza to, że ustawa obowiązująca w chwili czynu była dla oskarżonego korzystniejsza, gdyż tego rodzaju środek karny o obligatoryjnym charakterze wówczas nie obowiązywał. W związku z tym, w podstawie prawnej przypisanego M. B. (2) czynu wymieniony został art. 4 § 1 kk.

Ad. b) i c)

Omówiono w pkt 3 Ad. 3.

Ad. d)

W związku z powołaniem w kwalifikacji prawnej skazania (czynu przypisanego oskarżonemu) przepisu art. 4 § 1 kk jego wskazywanie w podstawie prawnej wymiaru nawiązki orzeczonej w punkcie 2 zaskarżonego wyroku stało się zbędne i z tej racji wyeliminowano go ze wskazanego rozstrzygnięcia.

Ad. e)

Z ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy w Radomsku oraz opisu czynu przypisanego oskarżonemu w żaden sposób nie wynika, aby uzyskał on jakąkolwiek korzyść majątkową z popełnionego przestępstwa. Apelacja natomiast wniesiona została jedynie na korzyść M. B. (2). Ponadto na osiągnięcie korzyści majątkowej przez oskarżonego nie wskazują również żadne dowody przeprowadzone w sprawie. W świetle przecież zeznań M. K. nieodpłatnie zostały jej udostępnione przez oskarżonego środki odurzające, z którymi została następnie zatrzymana w miejscowości M.. Ponadto zaś, zgodnie z jej zeznaniami „druga połowa” środków odurzających została przekazana przez oskarżonego dealerowi z P., ale nie był on na to przygotowany i wziął „tą marihuanę w kredyt” (por. zeznania z 19.11.2020 r.). Oznacza to, że o ile M. B. (2) z pewnością działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej to jednak nie ma dowodów na to, że w rzeczywistości jakąkolwiek korzyść majątkową osiągnął. Nie udało mu się bowiem w rzeczywistości uzyskać niczego w zamian za wprowadzone do obrotu środki odurzające.

W art. 45 § 1 kk chodzi głównie natomiast o korzyść majątkową uzyskaną pośrednio z przestępstwa, gdyż to co sprawca uzyskał z niego bezpośrednio, z reguły stanowi przedmiot przestępstwa. Inaczej mówiąc wspomniany przepis obejmuje korzyść uzyskaną w wyniku wykonania dodatkowych czynności o charakterze faktycznym lub prawnym. Korzyścią uzyskaną pośrednio z przestępstwa są więc przedmioty, które sprawca otrzymał w zamian za przedmioty pochodzące z przestępstwa, ale już nie same przedmioty przestępstwa. Sama przecież wartość wprowadzanych do obrotu substancji odurzających w sytuacji w której nie ustalono aby sprawca otrzymał coś w zamian nie może być uznana za osiągniętą z przestępstwa korzyść majątkową (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 14 marca 2018 r. III KK 315/17). Z tych też powodów, Sąd Okręgowy uchylił punkt 3 zaskarżonego wyroku.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Z uwagi na zmiany wymiaru kary zasadniczych, sąd odwoławczy, na podstawie o art. 2 ust. 1 pkt 3 oraz art. 3 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49 poz. 223 z późn. zm.) wymierzył oskarżonemu jedną opłatę za obie instancje według kar przez siebie orzeczonych tzn. 3180 zł [180 + 3000 = 3180].

W oparciu natomiast o art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk, sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 20 zł tytułem zwrotu wydatków w postępowaniu odwoławczym, na którą to sumę złożył się ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism w II instancji postępowania sądowego.

7. PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

     1

Podmiot wnoszący apelację

     obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

     całość zaskarżonego wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

^{co do winy}

^{co do kary}

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

^uchylenie

^zmiana