Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 538/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 4 maja 2023 roku w sprawie II K 182/23

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

Granice zaskarżenia

Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Ustalenie faktów

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Ocena dowodów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut obrazy prawa procesowego, tj. naruszenia prawa do obrony przez brak zapewnienia udziału w rozprawie obrońcy.

Zarzuty braku przeprowadzenia postępowania dowodowego z udziałem oskarżonego, w tym konfrontacji ze świadkiem i oparcie się na niepełnej opinii biegłych psychiatrów.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zasadny jest zarzut rażącego naruszenia prawa do obrony, w tym prawa do korzystania z pomocy obrońcy ( art. 6 kpk).

Zarządzeniem z dnia 3 listopada 2022 roku sygn. akt II Kp 372/22 na wniosek prokuratury wyznaczono oskarżonemu obrońcę z urzędu z uwagi na wątpliwości co do jego poczytalności ( k. 138). Z treści opinii psychiatrycznej z dnia 30 marca 2023 roku wynika, że oskarżony jest zdolny do samodzielnej obrony ( k. 123-125). Mimo to Sąd w zarządzeniu o wyznaczeniu rozprawy z dnia 4 kwietnia 2023 roku zawiadomił o jej terminie obrońcę z urzędu ( k. 142). Termin rozprawy wyznaczono na dzień 4 maja 2023 roku, oskarżonemu zawiadomienie o terminie wraz z odpisem aktu oskarżenia i pouczeniami doręczono dopiero w dniu 28 kwietnia 2023 roku, a więc na 6 dni przed rozprawą ( k. 155), oskarżony był wówczas pozbawiony wolności w innej sprawie. Na rozprawę obrońca, należycie powiadomiony o jej terminie ( k. 151), nie stawił się, nie doprowadzono na nią oskarżonego. Dopiero wtedy, przed rozpoczęciem przewodu sądowego, ale po wywołaniu rozprawy, Sąd wydał postanowienie w trybie art. 79 § 4 kpk u uznaniu, że udział obrońcy z urzędu nie jest konieczny ( k. 156), bezpośrednio po tym doszło do otwarcia przewodu sądowego, wyjaśnienia oskarżonego i świadka odczytano, ujawniono pozostały materiał dowodowy i wydano wyrok. Oskarżony o tym, że cofnięto mu obrońcę z urzędu, dowiedział się po wydaniu wyroku. Złożył w terminie wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku, następnie apelację oraz wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu z uwagi na ubóstwo. Zarządzeniem z dnia 18 lipca 2023 roku na podstawie art. 78 § 1 kpk wyznaczono mu nowego obrońcę z urzędu ( k. 196).

W sprawie nie zachodził stan obrony obligatoryjnej i nie doszło do powstania bezwzględnej przyczyny odwoławczej, albowiem przed wszczęciem przewodu sądowego wydano postanowienie w trybie art. 79 § 4 kpk o cofnięciu obrońcy. Jednak oskarżony był przekonany (zasadnie), że na rozprawie taki obrońca będzie go reprezentował, bo przecież wcześniej mu go wyznaczono. Oskarżony nie miał szans na zareagowanie na decyzję Sądu o cofnięciu obrońcy obligatoryjnego, bo dowiedział się o tym po wydaniu wyroku. Nie składał wniosku o doprowadzenie na rozprawę - ale po pierwsze, był przekonany, że na tej rozprawie jego interesów będzie pilnował wyznaczony wcześniej obrońca z urzędu, a po drugie, miedzy dniem zawiadomienia go o rozprawie a terminem rozprawy nie upłynął jeszcze okres 7 dni o jakim mowa w art. 353 § 3 kpk.

W tej sytuacji Sąd powinien odroczyć rozprawę, powiadomić oskarżonego o cofnięciu obrońcy i dać mu możliwość zareagowania na tę nową sytuację, a więc możliwość ustanowienia obrońcy z wyboru lub złożenia wniosku o przyznanie obrońcy z urzędu, a ewentualnie złożenia wniosku o doprowadzenie na rozprawę celem podjęcia samodzielnej obrony. Było to tym bardziej uzasadnione, że na rozprawę nie stawił się żaden świadek, jej odroczenie nie nastręczało więc żadnych trudności.

Dlatego oskarżony zasadnie podniósł zarzut naruszenia prawa do obrony, albowiem został pozbawiony w/w możliwości i faktycznie jego prawo do obrony przed Sądem Rejonowym nie zostało w ogóle zapewnione. Nie można powiedzieć, że oskarżony sam zrezygnował z prawa do obrony bo nie wnosił o doprowadzenie na rozprawę, gdyż zakładał, że bronić go będzie na niej obrońca. O jego woli korzystania z obrońcy świadczy fakt, że gdy dowiedział się o cofnięciu obrońcy obligatoryjnego wniósł o przyznanie mu obrońcy z urzędu z uwagi na stan ubóstwa ( i wniosek ten okazał się zasadny, bo takiego obrońcę ustanowiono - szkoda, że już po wydaniu wyroku).

Powyższe uchybienie powoduje konieczność powtórzenia całego przewodu sądowego od początku, albowiem wszystkie czynności procesowe Sądu Rejonowego po jego otwarciu do wydania wyroku odbyły się z naruszeniem prawa do obrony oskarżonego.

Pozostałe zarzuty nie będą omawiane, albowiem rozpoznania powyższego jest wystarczające do wydania wyroku w drugiej instancji ( art. 436 kpk).

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Było to omówione. Przewód sądowy należy powtórzyć w całości.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Było to omawiane.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd Rejonowy ponownie rozpoznając sprawę będzie respektował prawo oskarżonego do obrony, w szczególności do udziału w czynnościach procesowych wyznaczonego obrońcy z urzędu. Rozpozna również wniosek dowodowy z k. 219 o załączenie dokumentacji medycznej oskarżonego i dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych psychiatrów ( Sąd odwoławczy oddalił ten wniosek na rozprawie apelacyjnej w trybie art. 452 § 2 pkt 1 kpk w zw. z art 437 § 2 zdanie II kpk, więc nie odnosił się do niego merytorycznie - k. 220v).

Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Zasądzono wynagrodzenie dla obrońcy z urzędu według stawek minimalnych z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.

PODPIS

Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana