Sygn. akt IV Pa 80/24
Dnia 10 lipca 2024 roku
Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący: sędzia Sławomir Matusiak
Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak
po rozpoznaniu na rozprawie 10 lipca 2024 roku w Sieradzu
sprawy z powództwa Ł. R.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.
o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu - Sądu Pracy
z dnia 27 lutego 2024 roku sygn. akt IV P 65/23
1. oddala apelację;
2. zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Ł. R. 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się wyroku.
Sygn. akt IV Pa 80/24
Ł. R. wystąpił przeciwko (...) S.A. z/s w W. o zapłatę kwoty 28 500,00zł. tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę. W uzasadnieniu żądania powód podniósł, iż w pozwanej spółce zatrudniony był od 31.12.2013r. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Pracodawca w dniu 14.09.2023r. rozwiązał z powodem umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, zwalniając powoda z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. W dniu 23.11.2023r., pracodawca złożył oświadczenie o rozwiązaniu z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia, wskazując ogólnie jako przyczynę rozwiązania umowy - uzasadnione popełnienie przestępstwa skutkujące złożeniem stosownego zawiadomienia. Powód zaznaczył, że przeciwko niemu nie toczy się żadne postępowanie karne, nic mu także nie wiadomo o złożeniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. W jego ocenie wskazana przez pracodawcę przyczyna jest niejasna, zbyt ogólnikowa i nie pozwala na ustalenie, z jakim zachowaniem pracodawca wiąże swoje oświadczenie i czy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę zostało złożone z zachowaniem miesięcznego terminu przewidzianego w art. 52§2 k.p. Powód podniósł nadto, że jeżeli przyczyną rozwiązania umowy o pracę jest popełnienie przestępstwa, to powinno ono być oczywiste lub stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu. Tymczasem powód nie był karany, nie przedstawiono mu żadnych zarzutów w postępowaniu karnym i nie został nawet przesłuchany w ramach czynności wyjaśniających w charakterze świadka, pracodawca zaś nie opisał zachowania pracownika mającego być podstawą rozwiązania umowy.
Pozwany nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania, domagając się załączenia akt postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w W. i wyrażając przekonanie, że po zapoznaniu się z aktami prowadzonego postępowania zasadność rozwiązania z powodem umowy o pracę nie będzie budzić wątpliwości.
Wyrokiem z 27.02.2024r., Sąd Rejonowy w Wieluniu zasądził od pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda kwotę 11.875,00zł. tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, oddalając powództwo w pozostałej części i zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 180,00zł. tytułem zwrotów kosztów postępowania.
Rozstrzygnięcie zapadło po następujących ustaleniach:
Ł. R. był zatrudniony w (...) S.A. na podstawie umowy o pracę od 28.04.2008 r. do 24.11.2023 r.; jego ostatnie wynagrodzenie za pracę wynosiło 9.500 zł brutto. W dniu 14.09.2023r., pracodawca wręczył powodowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia upływającego w dniu 31.12.2023r., wskazując jako przyczynę rozwiązania umowy utratę zaufania w związku z dopuszczeniem do wywozu materiału stalowego bez należytego nadzoru w postaci kontroli zważenia materiału wbrew procedurom panującym w zakładzie i wbrew wyraźnym instrukcjom przełożonych odnośnie konieczności stosowania procedur. Powód zwolniony został przez pracodawcę z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia po wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego.
W dniu 24.11.2023r., powód otrzymał oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia na podstawie art. 52§1 pkt 1 k.p. w związku z ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych, tj. uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa skutkujące złożeniem stosownego zawiadomienia. W związku ze złożonym oświadczeniem pracodawca nie skontaktował się z powodem i nie wyjaśnił przyczyny złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Sąd meriti ustalił przy tym, że już w trakcie trwania niniejszego postępowania powód został zatrzymany, przedstawiono mu zarzuty niemające bezpośredniego związku z obowiązkami pracowniczymi; powód złożył wyjaśnienia i został zwolniony.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że powództwo zasługuje na uwzględnienie co do zasady, jednak nie w wysokości żądanej przez powoda.
Sąd I instancji wskazał, że na podstawie art. 52§1 pkt 1 k.p., pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Zgodnie z art. 52§2 k.p., rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Dalej Sąd meriti przedstawił roszczenia, przysługujące pracownikowi w razie niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Stosownie do treści przepisu art. 56§1 zd. pierwsze k.p., pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. Zgodnie natomiast z art. 60 k.p., jeżeli pracodawca rozwiązał umowę o pracę w okresie wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas do upływu okresu wypowiedzenia. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być, zgodnie z art. 30§4 k.p., wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.
Sąd Rejonowy zaznaczył, że w oświadczeniu o rozwiązaniu z powodem umowy pracę doręczonym w dniu 24.11.2023r., pracodawca nie sprecyzował przyczyny rozwiązania umowy i nie wskazał jej w sposób jasny, pozwalający na ocenę zasadności rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52§1 k.p. oraz ustalenie zachowania terminu z art. 52§2 k.p. Treść oświadczenia pracodawcy nie pozwala na ocenę, czy i w jakiej formie pracownik dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Oświadczenie doręczone zostało pocztą oraz przez kuriera, w związku z czym pracodawca nie wyjaśnił powodowi przyczyny rozwiązania umowy. Co istotne, z oświadczenia pracodawcy nie wynika, popełnienie jakiego przestępstwa pracodawca zarzuca powodowi; pracodawca nie podał również, o popełnieniu jakiego przestępstwa i kiedy złożył zawiadomienie. Sąd orzekający podkreślił, że z oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę powinno dla pracownika jasno wynikać, dlaczego pracodawca rozwiązuje umowę o pracę i co zarzuca pracownikowi. Ocena zasadności rozwiązania umowy o pracę po wniesieniu powództwa o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę jest dokonywana w granicach przyczyny wskazanej przez pracodawcę. Tymczasem pozwany również w odpowiedzi na pozew i w toku postępowania nie wyjaśnił i nie sprecyzował przyczyny rozwiązania z powodem umowy o pracę. Podnosząc, że sposób wskazania przyczyny w oświadczeniu doręczonym powodowi nie pozwala na merytoryczną ocenę zasadności rozwiązania z powodem umowy o pracę w trybie art. 52§1 k.p., Sąd I instancji uznał, że z tych względów, powództwo zasługuje na uwzględnienie co do zasady, jednak nie w wysokości żądanej przez powoda. Na podstawie bowiem powołanego przepisu art. 60 k.p., powodowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas do upływu okresu wypowiedzenia, a więc za okres od 24.11. – 31.12.2023r.
Na podstawie art. 100 zd. drugie k.p.c. Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda koszty zastępstwa procesowego w stawce wynikającej z §9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 2210.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.
Apelację od całości rozstrzygnięć, zawartych w pkt 1 i 3 Sądu Rejonowego wywiodła strona pozwana. Pełnomocnik (...) SA w W. zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:
1. naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:
- art. 233§1 k.p.c., polegające na błędnym ustaleniu stanu faktycznego i braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego oraz dokonaniu dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów poprzez: ustalenie, że pracodawca nie wyjaśnił przyczyny złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, podczas gdy prawidłowo ocenione dowody świadczą o fakcie przeciwnym,
- art. 227 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie oraz przepisów art. 235 ( 2)§1 i §2 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie, wyrażające się w pominięciu (a właściwie w ogóle w nie rozpatrzeniu) wniosku pozwanej o zwrócenie się przez sąd I instancji do Prokuratury Okręgowej w S. prowadzącej postępowanie przygotowawcze pod sygn. akt: (...) z zapytaniem czy powodowi przedstawiono zarzuty popełnienia przestępstw/a (i ewentualnie czego dotyczą te zarzuty) oraz czy wobec powoda zastosowano środki zapobiegawcze określone w Kodeksie postępowania karnego (i ewentualnie jakiego rodzaju są to środki), jak również w oddaleniu (a w zasadzie w pominięciu z punktu widzenia procedury cywilnej) wniosku pozwanej o zwrócenie się przez sąd I instancji o dostęp do akt ww. postępowania przygotowawczego i - po uzyskaniu zgody Prokuratury Okręgowej w S. w tym zakresie - o przeprowadzenie dowodów w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, a znajdujących się w ww. aktach, w szczególności z dokumentów (zarówno prywatnych jak i urzędowych) oraz z zeznań świadków,
- art. 177§1 pkt. 4 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i oddalenie wniosku pozwanej o zawieszenie postępowania przed Sądem I instancji do czasu zakończenia postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w S. pod sygn. akt: (...) lub do czasu zakończenia postępowania karnego, które toczyłoby się przed sądem karnym.
2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 52§1 pkt. 1 k.p. z uwagi na jego błędne zastosowanie polegające na tym, że sąd I instancji błędnie uznał, że pracodawca nie miał podstaw do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy powoda, w sytuacji gdy dokonał on ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, tj. obowiązku dbania o mienie pracodawcy,
3. naruszenie przepisu art. 100 k.p.c. w zw. z art. 98§1 i §3 k.p.c., polegające na błędnym zastosowaniu i obciążeniu kosztami postępowania strony pozwanej, a nie powoda, pomimo jego przegranej w ok. 60% w porównaniu do zgłoszonego w pozwie żądaniu zasądzenia odszkodowania.
Apelujący na podstawie art. 380 k.p.c. wnosił o rozpoznanie przez sąd II instancji również tych postanowień sądu I instancji, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, tj.: postanowienia z dnia 27.02.2024 r. w przedmiocie oddalenia wniosku pełnomocnika pozwanego o zawieszenie postępowania w I instancji, podczas gdy w realiach sprawy, która toczyła się przed Sądem I instancji należało zawiesić to postępowanie cywilne, ponieważ ustalenia Prokuratury lub sądu karnego nie tylko wywarłyby wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej, ale i miałyby decydujący i ogromny, a przede wszystkim wiążący dla sądu cywilnego wpływ dla tego postępowania pierwszoinstancyjnego; postanowienia z dnia 27.02.2024r. w przedmiocie oddalenia wniosku pełnomocnika pozwanego o ponowne zwrócenie się do Prokuratury o nadesłanie akt, pomimo że w ww. aktach postępowania przygotowawczego znajdowały się (i nadal znajdują się) dowody, które stwierdzają fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy która toczyła się przed Sądem I instancji.
Z uwagi na istotność dowodów znajdujących się w aktach postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w S. pod sygn. akt: (...), apelujący wnosił o: 1. zwrócenie się przez Sąd II instancji do Prokuratury Okręgowej w S. prowadzącej postępowanie przygotowawcze pod sygn. akt: (...) z zapytaniem czy powodowi przedstawiono zarzuty popełnienia przestępstw/a (i ewentualnie czego dotyczą te zarzuty) oraz czy wobec powoda zastosowano środki zapobiegawcze określone w kodeksie postępowania karnego (i ewentualnie jakiego rodzaju są to środki),
2. zwrócenie się o dostęp do akt ww. postępowania przygotowawczego i - po uzyskaniu zgody Prokuratury Okręgowej w S. w tym zakresie - o przeprowadzenie dowodów w postępowaniu drugoinstancyjnym, a znajdujących się w ww. aktach, w szczególności z dokumentów (zarówno prywatnych jak i urzędowych) oraz z zeznań świadków - na okoliczności i stwierdzenie następujących faktów: naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych przez powoda skutkujących w pierwszej kolejności utratą zaufania do pracownika, a następnie uzasadnionym podejrzeniem popełnienia przestępstwa przez pracownika, co legło u podstaw rozwiązania z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia,
3. zawieszenie postępowania apelacyjnego do czasu zakończenia postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w S. pod sygn. akt: (...) lub do czasu zakończenia postępowania karnego, które toczyłoby się przed sądem karnym, w sytuacji oddalenia tego wniosku przez sąd I instancji - z uwagi na decydujący i ogromny wpływ ustaleń ww. organu lub sądu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, a przede wszystkim ze względu na wiążący dla sądu II instancji wpływ dla niniejszego postępowania.
Powołując się na podniesione zarzuty natury procesowej i materialnoprawnej pełnomocnik pozwanego wnosił o:
1. zmianę pkt. 1 i 3 zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości z uwagi na brak podstaw faktycznych i prawnych do jego uwzględnienia oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,\
2. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;
ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w pkt. 1 i 3 oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji z uwagi na nierozpoznanie istoty sprawy oraz z uwagi na fakt, że wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego praktycznie w całości.
W ocenie apelującego, stan faktyczny, który stanowił podstawę orzekania został ustalony z naruszeniem reguł gromadzenia i oceny dowodów, a co więcej zgromadzony materiał dowodowy, przeczy ustaleniom Sądu Rejonowego. Zdaniem skarżącego prawidłowo zgromadzony i oceniony całokształt dowodów dałby podstawy do ustalenia, że roszczenie skierowane przez powoda do pozwanej nie ma w ogóle żadnych podstaw faktycznych ani też prawnych. Pełnomocnik pozwanej podniósł, iż ustalenie przez Sąd I instancji, że pracodawca nie wyjaśnił przyczyny złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia jest wadliwe. Mimo że w oświadczeniu pracodawcy z dnia 23.11.2023r. mowa jest o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa skutkującym złożeniem stosownego zawiadomienia to należy przy tym zaznaczyć, że powód zdawał sobie sprawę z tego o jakie czyny chodzi i czego one dotyczyły, ponieważ mają one swoje źródło w działaniach powoda dot. nieprawidłowości w wywozie złomu z zakładu pracodawcy, co doprowadziło do poniesienia przez pozwaną dużej szkody majątkowej, a które to działania powód podejmował w celu osiągnięcia dla siebie dużych korzyści majątkowych. Te właśnie powody zostały wskazane w oświadczeniu pracodawcy z dnia 14.09.2023r. W rzeczywistości powód zdawał sobie z nich sprawę, co przyznał podczas wyjaśnień i zeznań na rozprawach w dniach 16.01.2024r. i 27.02.2024r. w których stwierdził, iż na spotkaniu z przedstawicielami pracodawcy rozmawiał o powodach złożenia mu wypowiedzenia, tj. o nieprawidłowościach w wywozie złomu. Na rozprawie w dniu 27.02.2024r. powód zeznał, że rozmawiał z pracodawcą o ww. nieprawidłowościach i konkretnych dowodach jak faktury czy wz-tki. Zdaniem pełnomocnika pozwanej jako znamienne i zastanawiające należy uznać i to, że powód nie odwoływał się od pierwszego oświadczenia pracodawcy z 14.09.2023r. o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem, gdzie wskazane były przyczyny polegające na dopuszczeniu do wywozu materiału stalowego bez należytego nadzoru w postaci kontroli zważenia materiału wbrew procedurom panującym w zakładzie oraz wbrew wyraźnym instrukcjom przełożonych odnośnie konieczności stosowania procedur. Należy wobec tego postawić pytanie, skoro w tym oświadczeniu podane byłyby nieprawdziwe czy niekonkretne powody wypowiedzenia, które pokrywają się i łączą z powodami będącymi podstawą do złożenia przez pracodawcę oświadczenia z 23.11.2023r., to dlaczego powód nie zdecydował się na odwołanie od tego pierwszego oświadczenia, a dopiero od drugiego oświadczenia? Apelujący zaznaczył, że kiedy tylko pracodawca dowiedział się o nieprawidłowościach w wywozie złomu, których dopuszczał się powód, wówczas rozwiązał z nim umowę o pracę za wypowiedzeniem, natomiast dopiero po przeprowadzeniu odpowiednich audytów, zebraniu odpowiednich dowodów, które zostały przekazane Prokuraturze i stanowią materiał dowodowy w postępowaniu przygotowawczym i uzyskaniu takiego stopnia prawdopodobieństwa, które pozwalało na stwierdzenie, że powód dopuścił się przestępstwa, pracodawca zdecydował się na złożenie oświadczenia z dnia 23.11.2023r. o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia oraz odpowiedniego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przez powoda przestępstwa, co odbyło się równolegle i w podobnym okresie czasu. Apelujący zaznaczył, że pracodawca powoda złożył jedno zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez powoda, które dotyczyło licznych i ciągłych czynów, których pełny obraz ujawnił się dopiero w listopadzie 2023 roku. Po złożeniu zawiadomienia, Prokuratura Rejonowa w W. wszczęła śledztwo i zaczęła zbierać materiał dowodowy, co z uwagi na charakter sprawy musiało zająć dużo czasu. Po dokonaniu tych czynności Prokuratura Okręgowa w S., która przejęła śledztwo, odpowiednio zakwalifikowała czyny powoda do przestępstw skodyfikowanych w Kodeksie karnym, czego efektem było postawienie powodowi pod koniec stycznia 2024r. zarzutów, obejmujących jego działania związane z nieprawidłowościami w wywozie złomu z zakładu pracodawcy, kwalifikowanych jako podejrzenie o popełnienie czynów m.in. z art. 296§1 i §2 k.k. Apelujący zwrócił uwagę, że w sytuacji, kiedy strona pozwana nie decyduje o tym, pod jakie przestępstwo można zakwalifikować czyny powoda, jakie to mogą być zarzuty karne, a decyduje o tym Prokuratura, to tym samym nie mogła wskazać w oświadczeniu z 23.11.2023r. popełnienie jakich przestępstw zarzuca się powodowi, ponieważ o tym nie decydowała i wówczas nie miała o tym nawet wiedzy.
W ocenie apelującego, pominięte przez Sąd I instancji wnioski pozwanej dotyczące zwrócenia się z zapytaniem do Prokuratury czy powodowi przedstawiono zarzuty popełnienia przestępstw/a i ewentualnie czego dotyczą te zarzuty oraz czy wobec powoda zastosowano środki zapobiegawcze określone w Kodeksie postępowania karnego oraz o zwrócenie się do Prokuratury Okręgowej w S. o dostęp do akt postępowania przygotowawczego prowadzonego pod sygn. akt: (...) i przeprowadzenie dowodów w procesie cywilnym ze znajdujących się w ww. aktach dokumentów dotyczyły faktów, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy uniemożliwiło ustalenie prawidłowego stanu faktycznego.
W odpowiedzi na apelację, pełnomocnik powoda wnosił o oddalenie apelacji, oddalenie wniosków dowodowych wskazanych w apelacji jako bezzasadnych i nie mających znaczenia dla rozstrzygnięcia, zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Odnosząc się do zarzutów zawartych w apelacji w zakresie naruszeń postępowania cywilnego, mających istotny wpływ na wynika sprawy i naruszeń prawa materialnego, to są one w ocenie strony powodowej całkowicie bezzasadne i chybione. Zdaniem pełnomocnika powoda, ustalenia Sądu Rejonowego są prawidłowe, pełne, wszechstronnie analizujące w całości materiał dowodowy i oparte na prawidłowo zastosowanych przepisach prawa. Nie można podzielić zarzutów apelacji, jakoby Sąd Rejonowy naruszył przepisy prawa procesowego lub materialnego powołane w apelacji. Sąd Rejonowy w sposób pełny i logiczny uzasadnił powody swego stanowiska, a zatem zarzut apelacji dotyczący naruszenia przepisów postępowania cywilnego jest niezasadny i jedynie polemiczny, gdyż Sąd przy ocenie materiału dowodowego w żadnym zakresie nie przekroczył zasady swobodnej oceny dowodów, a jedynie dokonał ich prawnej oceny. Strona powodowa podziela i przyłącza się do argumentacji Sądu I instancji przytoczonej w uzasadnieniu ww. wyroku, w tym stwierdzającej m.in., że: w oświadczeniu o rozwiązaniu z powodem umowy o pracę doręczonym powodowi w dniu 24.11.2023r., pracodawca nie sprecyzował przyczyny rozwiązania umowy i nie wskazał jej w sposób jasny, pozwalający na ocenę zasadności rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52§l k.p. oraz ustalenie zachowania terminu z art. 52§2 k.p. Treść tego oświadczenia nie pozwala na ocenę, czy pracownik dopuścił się i w jaki sposób ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, także nie wynika z niego, popełnienie jakiego przestępstwa pracodawca zarzuca powodowi; pracodawca nie podaje również o popełnieniu jakiego przestępstwa i kiedy złożył zawiadomienie. Stosownie do przepisów Kodeksu pracy, z oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę powinno dla pracownika jasno wynikać, dlaczego pracodawca rozwiązuje umowę o pracę i co zarzuca pracownikowi.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
Apelacja strony pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie.
Zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy i znajduje oparcie zarówno w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, jak i obowiązujących przepisach prawa.
Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je jako własne. Podziela również wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany bądź uchylenia. Odnosząc się do podniesionych w apelacji zarzutów naruszenia prawa procesowego w zakresie dotyczącym błędnie ustalonego stanu faktycznego należy przypomnieć, że przepis art. 233 § 1 k.p.c. stanowi, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, LEX nr 80266). Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003/5/137). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń (art. 328 § 2 k.p.c.).
Skuteczny zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji swobodnej oceny dowodów może prowadzić do reformacji zaskarżonego orzeczenia, jednakże do jego skutecznego postawienia nie wystarcza samo twierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu, faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Zarzut ten nie może opierać się zatem tylko na przedstawieniu odmiennej wersji przez stronę skarżącą, lecz koniecznym jest wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie Sądu w tym zakresie. W szczególności apelujący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył Sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając. W ocenie apelującego, powód w rzeczywistości zdawał sobie sprawę z tego, w czym przejawiało się ciężkie naruszenie przez niego podstawowych obowiązków pracowniczych, mające postać popełnienia przestępstwa na szkodę pracodawcy, ponieważ tak sformułowany zarzut był następstwem przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę, którą pracodawca ujął jako dopuszczenie do wywozu materiału stalowego bez należytego nadzoru w postaci kontroli zważenia materiału. Zdaniem pełnomocnika pozwanej, tak sformułowaną tezę dodatkowo potwierdza fakt, iż powód nie odwołał się od wypowiedzenia mu umowy o pracę, co z kolei pozwala na przyjęcie założenia, iż zarzuty te były prawdziwe. Apelujący zaznaczył również, że już po złożeniu powodowi oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, pracodawca uzyskał dowody, które pozwoliły na złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez Ł. R.. Powód, przesłuchany w charakterze strony zaprzeczył, aby w dacie otrzymania oświadczenia o rozwiązaniu z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia wiedział, o jakie przestępstwo jest podejrzewany przez pracodawcę wskazując, że tego rodzaju wiedzę powziął z przedstawionych mu zarzutów w postępowaniu przygotowawczym, które w jego ocenie nie pozostają w związku z obowiązkami pracowniczymi. Przedstawiony w apelacji wywód, zakładający iż powód dopuścił do wywozu materiału stalowego bez należytego nadzoru w postaci kontroli zważenia materiału, które to zachowanie wypełniało znamiona czynu zabronionego popełnionego na szkodę pozwanej, zaś sam powód wobec niewniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę w sposób dorozumiany przyznawał prawdziwość stawianych mu w wypowiedzeniu zarzutów, ma bezsprzecznie charakter czysto subiektywny, nie poddający się obiektywnej weryfikacji. Niewątpliwie nie można a priori przyjmować założenia, że skoro pracownik nie odwołał się od wypowiedzenia umowy o pracę, to tym samym uznaje za prawdziwe podane w oświadczeniu pracodawcy przyczyny wypowiedzenia. Należy w pierwszej kolejności zaznaczyć, że złożenie odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę jest prawem pracownika, zatem w razie kiedy z niego nie korzysta, nie musi przedstawiać uzasadnienia takiego zachowania. Już tylko ubocznie można wskazać, iż niewystąpienie na drogę sądową przeciwko pracodawcy może wynikać z bardzo wielu motywacji, a przekonanie o prawdziwości przedstawionych przez pracodawcę przyczyn jest tylko jedną z możliwych. Także jeżeli chodzi o supozycję apelującego zakładającą, że skoro powód wiedział, jakie jego zachowanie stanowiło przyczynę wypowiedzenia mu umowy o pracę, to tym samym miał świadomość tego, że to samo zachowanie, które według pracodawcy wypełnia znamiona czynu zabronionego, stanowi podstawę faktyczną rozwiązania z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia, to nie można jej zaaprobować w sytuacji, kiedy powód zeznał, iż nie miał wówczas wiedzy o kierowanych wobec niego podejrzeniach związanych z popełnieniem przestępstwa zaś o treści stawianych mu zrzutów dowiedział się po wszczęciu postępowania przygotowawczego, a do tego stawiane mu zarzuty nie mają związku z powierzonymi mu obowiązkami pracowniczymi. W tym stanie rzeczy powołane w apelacji argumenty mają li tylko charakter przedstawienia przez stronę postępowania własnej wersji stanu faktycznego prawy, która nie podlega weryfikacji w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Mając powyższe na uwadze, nie sposób jest zakwestionować przyjętego przez Sąd I instancji założenia, że w oświadczeniu o rozwiązaniu z powodem umowy pracę z dnia 23 listopada 2023 r. pracodawca nie sprecyzował przyczyny rozwiązania umowy i nie wskazał jej w sposób jasny, pozwalający na ocenę zasadności rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 k.p. oraz ustalenie zachowania terminu z art. 52 § 2 k.p. a tym samym treść oświadczenia pracodawcy nie pozwala na ocenę, czy i w jakiej formie pracownik dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.
Przechodząc do oceny podniesionych w apelacji zarzutów natury procesowej, dotyczących naruszenia przepisów art. 227 oraz 235 ( 2) § 1 k.p.c., poprzez niedopuszczenie dowodu z dokumentów z akt postępowania przygotowawczego, którego przedmiotem jest m.in. badanie, czy powód popełnił przestępstwo na szkodę pozwanego i związanego z tym zarzutu naruszenia art. 177 § 1 pkt 4 k.p.c. poprzez niezawieszenie niniejszego postępowania do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego w ww. sprawie, należy wyjść od przedstawienia przesłanek, uprawniających pracodawcę do rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę na podstawie art. 52 § 2 pkt 2 k.p., zgodnie z którym pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem. Z treści oświadczenia pracodawcy powoda z 23.11.2023r. wynika, że zarzucane powodowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych przejawiało się popełnieniem przestępstwa (w domyśle uniemożliwiającego dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku). Skoro owo przestępstwo nie zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem, zgodność z prawem niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę należało ocenić w aspekcie „oczywistości” przestępstwa. W tym miejscu warto pochylić się nad uzasadnieniem zawartego w apelacji wniosku o przeprowadzenie dowodu z dokumentów, zawartych w aktach postępowania przygotowawczego, prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w S., który dotyczył faktów naruszenia przez powoda podstawowych obowiązków pracowniczych, skutkujących w pierwszej kolejności utratą zaufania do pracownika a następnie uzasadnionym podejrzeniem popełnienia przestępstwa przez pracownika. Niezależnie od oceny, czy sama tylko utrata zaufania może stanowić uzasadnioną podstawę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika należy podkreślić, że tak sformułowana przyczyna nie została wymieniona w oświadczeniu pracodawcy z 23.11.2023r., a tym samym nie podlega ocenie sądu pracy w postępowaniu, toczącym się na skutek odwołania, wniesionego przez pracownika. Jeżeli zaś chodzi o dowodzenie faktu, dotyczącego uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa przez pracownika, to koniecznym jest podkreślenie, iż samo podejrzenie popełnienia przestępstwa nie stanowi samoistnej podstawy rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Bez wątpienia, uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa może być przesłanką utraty zaufania do pracownika, zaś zachowania wypełniające dyspozycję czynu zabronionego mogą być jednocześnie przejawem naruszenia przez pracownika jego podstawowych obowiązków pracowniczych, to jednak w realiach rozpoznawanej sprawy tak ujęte przesłanki rozwiązania umowy o pracę ze względu ogólnikową treść oświadczenia pracodawcy z 23.11.2023r. nie podlegają ocenie w ramach niniejszego postępowania. Należy bowiem pamiętać, iż pracodawca, rozwiązując umowę o pracę z pracownikiem na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p., jest obowiązany podać w oświadczeniu doręczanym pracownikowi przyczynę (przyczyny) swojej decyzji (art. 30 § 4 k.p.). Istotne jest również to, że wskazanie przyczyny (przyczyn) rozwiązania (wypowiedzenia) umowy przesądza o tym, że spór przed sądem pracy może się toczyć tylko w jej (ich) granicach. Inaczej rzecz ujmując, okoliczności podane pracownikowi na uzasadnienie decyzji o rozwiązaniu (wypowiedzeniu) stosunku pracy, a następnie ujawnione w postępowaniu sądowym, muszą być takie same, zaś pracodawca jest pozbawiony możliwości powoływania się przed organem rozstrzygającym spór na inne przyczyny mogące przemawiać za słusznością rozwiązania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2023 r. III PSK 1/23 LEX nr 3689929). Mając zatem na uwadze treść oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia (uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa), roszczenie powoda winno zostać poddane ocenie w aspekcie treści cyt. art. 52 § 1 pkt 2 k.p. (oczywistość popełnienia przestępstwa). Ustawa nie definiuje, w jakich okolicznościach mamy do czynienia z „oczywistością” popełnienia przestępstwa. Najbardziej typowym przykładem „oczywistości” przestępstwa jest ujęcie sprawcy na gorącym uczynku, choć oczywiście można konstruować szereg stanów faktycznych, w jakich popełnienie przestępstwa może zostać uznane za oczywiste. Tymczasem w okolicznościach rozpoznawanej sprawy, strona pozwana zarówno w postępowaniu pierwszo - jak i drugoinstancyjnym, dąży jedynie do uzyskania dowodów, w oparciu o które mógłby zostać wykazany fakt oczywistości przestępstwa, jakie miał popełnić powód. Gdyby Sąd I bądź II instancji, zgodnie z wnioskami pozwanego, dopuścił dowód z dokumentów, zgromadzonych w postępowaniu przygotowawczym, prowadzonym przez Prokuraturę Okręgową w S., oznaczałoby to konieczność dokonania przez sąd pracy oceny, na podstawie siłą rzeczy fragmentarycznego materiału dowodowego (zakładając, że dowody w postępowaniu przygotowawczym mogą być przeprowadzane na podstawie wniosków, zgłaszanych przez strony a do tego takie wnioski mogą być zgłaszane po wniesienia aktu oskarżenia), czy powód w sposób „oczywisty” popełnił zarzucane mu przestępstwo. Tego rodzaju ocena z pewnością naruszałaby zasadę bezpośredniości, zakładającą prowadzenie postępowania dowodowego bezpośrednio przed sądem orzekającym (np. w zakresie dowodu z protokołów przesłuchania świadków w postępowaniu przygotowawczym). Z tych też względów Sąd I instancji słusznie pominął wnioskowany przez stronę pozwaną dowód z dokumentów, zawartych w aktach postępowania przygotowawczego; tym samym Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia tego wniosku na etapie postępowania przygotowawczego. Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy uznał, że zarzuty apelacji były nieuzasadnione, a Sąd Rejonowy rozpoznając i rozstrzygając w sprawie nie naruszył zasad postępowania, jak również norm prawa materialnego, które uzasadniałby uwzględnienie wniosków apelacji. Sąd I instancji rozstrzygając o kosztach procesu nie naruszył także przepisu art. 100 zdanie drugie k.p.c. Sąd I instancji trafnie uznał, że rozstrzygające znaczenie dla obciążenia strony pozwanej całością kosztów procesu ma uwzględnienie powództwa co do zasady, nie zaś kwota zasądzonego roszczenia w stosunku do zgłoszonego żądania. Z tych też względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o oddaleniu apelacji, w oparciu o art. 98 k.p.c. zasądzając na rzecz powoda koszty zastępstwa procesowego w wysokości określonej w § 9 ust.2 w zw. z § 10 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2023.1935 t.j.).