Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2014 r. w Kaliszu

apelacji pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.

od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 17 lutego 2014 r. sygn. akt IV P 138/13

w sprawie z powództwa M. K.

przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T.

o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych

1.  Oddala apelację.

2.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 225,00 zł (dwieście dwadzieścia pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

UZASADNIENIE

Powód M. K. wniósł pozew przeciwko (...) Spółce z o.o. w T., o wynagrodzenie za pracę w soboty, w godzinach nadliczbowych kwocie 7 141,17 złotych za okres maj – wrzesień 2012. W uzasadnieniu żądania powód podniósł, że mimo pracy ponad normę tygodniową 40 godzin, nie otrzymywał za pracę wynagrodzenia.

Pozwany (...) Spółka z o.o. T. wniosło o oddalenie powództwa, podnosząc, że powód nie świadczył pracy w godzinach nadliczbowych.

Sąd Rejonowy w Kaliszu wyrokiem z dnia 17 lutego 2014 r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.667,45 zł tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych wraz z ustawowymi odsetkami od daty wymagalności poszczególnych miesięcznych kwot, orzekł o kosztach procesu i nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 2.775 zł. Wyrok powyższy zapadł w oparciu o następujący stan faktyczny :

Powód M. K.zawarł z (...) Spółką z o.o.w T.w dniu 30.04.2012 r. umowę o pracę na okres próbny od 01.05. do 22.07.2012 r. Po okresie próbnym strony zawarły umowę o pracę na czas określony dwóch lat. W dniu 14.09.2012 r. pracodawca wypowiedział powodowi umowę o pracę za dwutygodniowym wypowiedzeniem, ze skutkiem na dzień 29.09.2012 r. Powodowi powierzono wykonywanie obowiązków windykatora w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem 2.775 złotych miesięcznie. Powód pracował od poniedziałku do piątku, w terenie, po 8 godzin. Ponadto codziennie powód dokonywał rozliczenia czasu pracy przygotowując plan pracy i rozliczając czas pracy w danym dniu. Dodatkowe prace z dokumentami zabierały powodowi około 1 godziny dziennie. Powód musiał codziennie rano przedstawić swemu przełożonemu kierownikowi plan dnia. Po jego zaakceptowaniu wyjeżdżał w teren do klientów. Powód był kontrolowany przez pracodawcę za pomocą GPS. Powód wykonywał także pracę w niektóre soboty, przy czym czas pracy w taki dzień wynosił około 5 godzin. Powód pracował w soboty: 5, 12, 19 i 26 maja 2012 r., 9, 23, 30 czerwca, 7, 14 lipca, 11, 18, 25 sierpnia i 8 września 2012. Tylko raz w maju 2012 r. powód otrzymał kwotę 140 złotych tytułem wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach. Powód zarabiał 2.775 złotych miesięcznie. Powód podpisywał listę obecności w pracy. Powód podpisywał listę obecności w dni przypisane do soboty. Nie zawsze podpisywał się w rubrykach odpowiadających poniedziałkom. Pracodawca zabraniał podpisów w tych rubrykach. Powód korzystał w pracy z samochodu służbowego. Z tytułu pracy ponad normę powód winien otrzymać od pozwanego pracodawcy 4.807,45 złotych brutto. Otrzymał 140 złotych, toteż niedopłata wynosi 4.667,45 złotych. Z tytułu nadgodzin powód winien otrzymać dodatkowo w maju 2012 r. kwotę 1.041,03 złote, w czerwcu – 1.387,50 złotych, w lipcu 2012 r. – 812 złotych, w sierpniu 2012 – 993,32 złote i we wrześniu – 433,59 złotych. Wynagrodzenie za dany miesiąc płacono 10 dnia następnego miesiąca.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd I instancji uznał, że powód pracował w terenie od poniedziałku do piątku po 8 godzin, natomiast w niektóre soboty – po 4 godziny. Ponadto powód potrzebował około 1 godziny dziennie na przygotowanie się do pracy i rozliczenie dnia pracy. Czas pracy powoda w terenie po 8 godzin został potwierdzony przez jego przełożonego S. M.. Ponadto ten świadek jak i P. B.zeznali, że praca w systemie to około 45-60 minut dziennie. P. B.pracował tylko w terenie po 7 godzin, dlatego też jego czas pracy dzienny nie przekraczał 8 godzin. Tego windykatora więc nie można w pełni porównywać z powodem. Świadek ten przyznał, że kiedyś pracował w soboty i miał za to ekstra płacone. Świadek ten zeznał także, że od czasu do czasu niezbędne było udanie się do biura celem rozliczenia gotówki. Osoba ta nie dokonywała natomiast kserowania w biurze, wszystko drukowała na drukarce powierzonej przez pracodawcę. Powód kserował natomiast wezwania w biurze co miało taniej kosztować. Zdaniem sądu powód potwierdził 8-godzinny czas pracy w terenie w dni powszednie i w soboty po 4 godziny. Sąd uznał, że powód na dodatkowe czynności poświęcał około 1 godziny, a nie dwóch jak podał. Dlatego też wyliczenia dokonane przez biegłego według sugestii sądu są wystarczające i przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy, zdaniem sądu, wykazał, że powód pracował ponad normy czasu pracy, wynikające z przepisów kodeksu pracy (art.129 k.p.). Czasem pracy dla powoda był cały czas, w którym pozostawał do dyspozycji pracodawcy (art.128 k.p.). Faktycznie praca ponad normy nie była pracą w godzinach nadliczbowych, bo nie spełniała przesłanek z art.151 k.p. Niemniej za ten czas pracy powodowi należy się wynagrodzenie według zasad ujętych w art.151/1 k.p. Zdaniem sądu wyliczenie dokonane przez biegłego zasługuje na uwzględnienie i może stanowić podstawę wyroku. Wobec tego Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku licząc odsetki od pierwszego dnia zwłoki w wypłacie wynagrodzenia za dany miesiąc i zgodnie z wnioskiem powoda. Sąd oddalił powództwo ponad zasądzoną kwotę uznając brak przesłanek do zasądzenia kwoty wyższej. Podany czas przez powoda na czynności dodatkowe był za długi w stosunku do podanego przez świadków. Rygor natychmiastowej wykonalności orzeczono zgodnie z art. 477/2 §1 k.p.c.

Koszty procesu Sąd rozliczył zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów obciążając pozwanego w 65 % wszystkich kosztów postępowania. O kosztach zastępstwa procesowego orzekł zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Od powyższego wyroku apelację wniosła strona pozwana, zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w całości i zarzucając mu:

1.  Naruszenie prawa materialnego, tj. art.151 § 1 k.p. poprzez nieprawidłową wykładnię i przyjęcie przez Sąd I instancji, że samowolne i pozbawione stosownej zgody pracodawcy na świadczenie pracy ponad 8 godzinny czas pracy stanowi wykonywanie pracy w godzinach nadliczbowych.

2.  Naruszenie przepisów prawa procesowego tj.:

a)  art. 321 § 1 k.p.c. które miało istotny wpływ na treść zapadłego w sprawie orzeczenia poprzez orzeczenie przez Sąd I instancji ponad żądanie określone w pozwie w postaci uznania, iż powód w soboty świadczył pracę w wymiarze 5 godzin;

b)  art. 233 § 1 k.p.c. które miało istotny wpływ na treść zapadłego w sprawie orzeczenia poprzez naruszenie przez Sąd I instancji zasady swobody oceny dowodów poprzez przyjecie, iż przeprowadzone w sprawie dowody świadczą o tym, iż powód świadczył pracę w godzinach nadliczbowych.

3.  Błąd w ustaleniach faktycznych Sądu I instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, poprzez błędne przyjęcie, że:

a)  powód świadczył pracę ponad dobowe oraz tygodniowe normy czasu pracy;

b)  powód świadczył pracę w poniedziałki, które zgodnie z ewidencją czasu pracy były dla powoda dniami wolnymi od pracy.

Wskazując na powyższe strona pozwana wnosiła o:

- uchylenie zaskarżonego orzeczenia i oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych

ewentualnie, z ostrożności procesowej, o:

- uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji celem uzupełnienia postępowania dowodowego oraz ponownego rozpoznania sprawy.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o:

1.  oddalenie apelacji w całości jako bezzasadnej;

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów niniejszego postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona.

Na wstępie stwierdzić trzeba, że nie zasługuje na uwzględnienie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych Sądu I instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, poprzez przyjęcie, że powód świadczył pracę w godzinach nadliczbowych.

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w tym zakresie, które mają oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i wydał w sprawie trafny wyrok. Ustalenia te sąd odwoławczy w pełni podziela i przyjmuje za własne, stąd też nie zachodzi potrzeba powtórnego ich przytaczania.

Podniesiony w apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego art. 151§1 k.p. nie jest usprawiedliwiony. Sąd Rejonowy w oparciu o poczynione ustalenia trafnie przyjął, że powód świadczył pracę w godzinach nadliczbowych. Wbrew twierdzeniom skarżącego wykonywanie przez powoda pracy ponad 8 godzinny czas pracy nie było samowolne ani pozbawione zgody pracodawcy. To przecież pracodawca wymagał przedstawienia planu pracy na dany dzień do zatwierdzenia przed rozpoczęciem pracy przez powoda.

Skoro powoda obowiązywał 8 godzinny czas pracy w terenie, a pracodawca akceptował plan pracy, który przewidywał pracę w takim rozmiarze, to tym samym posiadał wiedzę o czasie pracy powoda i w sposób, jeżeli nie wyraźny, to przynajmniej dorozumiany, wyrażał zgodę na świadczenie pracy również w takim wymiarze, który obejmował czynności przygotowawcze do pracy oraz dojazd z domu lub biura do klienta. Czas ten jak przyznał świadek P. S.jest zaliczany do czasu pracy. Tymczasem, jak ustalił sąd I instancji, prowadzona przez pracodawcę ewidencja czasu pracy nie uwzględniała czasu potrzebnego na przygotowanie do pracy i jej rozliczenie po 8 godzinach pracy w terenie. Jednakże pracodawca kontrolował czas pracy powoda przy pomocy GPS stąd też miał wiedzę o pracy o pracy w godzinach nadliczbowych.

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez naruszenie przez Sąd I instancji zasady swobody oceny dowodów poprzez przyjęcie, iż przeprowadzone w sprawie dowody świadczą o tym, iż powód świadczył pracę w godzinach nadliczbowych również nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji w sposób prawidłowy ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy i wywiódł z niego trafne wnioski. Zasadnie w oparciu o zeznania świadka S. M. przyjął, iż powód świadczył pracę w wymiarze 9 godzin dziennie. Wprawdzie świadek ten w swoich zeznaniach twierdził, iż wszystkie czynności służbowe wraz z ułożeniem planu pracy i rozliczeniem na koniec powinny zmieścić się w 40 godzinnym tygodniu pracy to jednak pierwotnie przyznał w swoich zeznaniach, że powoda obowiązywał 8 godzinny czas pracy w terenie. Podważa to wiarygodność zeznań świadka w zakresie jego twierdzeń co do tego, ze wszystkie czynności służbowe wraz z ułożeniem planu pracy i rozliczeniem jej na koniec powinny zmieścić się w 40 godzinnym tygodniu pracy. Jeżeli do czasu pracy wlicza się czas sporządzenia dokumentacji i czas dojazdu do klienta to w sposób oczywisty wynika, ze powód pracował w godzinach nadliczbowych skoro jego czas pracy był liczony dopiero od postoju u pierwszego klienta.

Brak wykazywania pracy powoda w poniedziałki (co potwierdził w swoich zeznaniach świadek S.) w ewidencji czasu pracy, jak również brak ujmowania czasu poświęconego na czynności przygotowawcze, a następnie czasu na rozliczenie po zakończeniu 8 godzinnej pracy jako czasu pracy, świadczy o jej nierzetelności. Świadek S. nie dysponował wprawdzie wiedzą dotyczącą pracy powoda w poniedziałki w całym okresie jego zatrudnienia, jednakże z faktu świadczenia pracy przez powoda w te dni w okresie, na który świadek wskazywał, można zasadnie wywieść wniosek, iż podobnie było w całym okresie zatrudnienia powoda. Poza tym świadek zamieszkuje w budynku nad punktem, do którego powód przychodził kserować dokumenty, co pozwalało mu zaobserwować godziny pracy powoda.

Co do zarzutu naruszenia art. 321 k.p.c. to podkreślić trzeba, iż przyjęcie, że powód świadczył pracę w soboty w wymiarze 5 godzin, nie jest orzeczeniem ponad żądanie określone w pozwie. Skoro następnie w toku postępowania powód wskazał, że praca w terenie zajmowała mu 4 godziny wyszczególnione w pozwie, nie licząc czynności przygotowawczych i czasu rozliczenia po powrocie do biura to powyższe traktować należy jako rozszerzenie jego pierwotnego żądania zawartego w pozwie. Za rozszerzenie żądania przez powoda należy potraktować wskazanie przez niego, że praca w terenie zajmowała mu 4 godziny wyszczególnione w pozwie, nie licząc czynności przygotowawczych i rozliczeniowych po powrocie do biura, co sprowadzało się do żądania zapłaty za 5 godzin pracy.

W tym stanie rzeczy apelacja jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ((t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 490).