Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2024 r. w Olsztynie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej z siedzibą w O.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku S. R. w (...) z dnia 13 marca 2024 r., sygn. akt(...) upr.,

I. zmienia zaskarżony wyrok w punktach I, II i III w ten sposób, że:

a). w punkcie I, zasądzoną od pozwanego na rzecz powódki kwotę 6.010,48 zł obniża do kwoty 2.219,47 (dwa tysiące dwieście dziewiętnaście 47/100) płatnej z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

- 1.814,25 zł od dnia 16 grudnia 2022 r. do dnia zapłaty,

- 405,22 zł od dnia 29 grudnia 2022 r. do dnia zapłaty,

zaś w pozostałej części powództwo oddala,

b). w punkcie II, znosi wzajemnie koszty procesu między stronami,

c). w punkcie III, nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w(...) tytułem brakujących wydatków:

- od powódki z zasądzonego w punkcie I wyroku roszczenia kwotę 182,11 (sto osiemdziesiąt dwa 11/100) zł,

- od pozwanego kwotę 106,95 (sto sześć 95/100) zł,

II. oddala apelację w pozostałym zakresie,

III. zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 552 (pięćset pięćdziesiąt dwa) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty.

Jacek Barczewski

Sygn. akt IX Ca 573/24 upr.

UZASADNIENIE

W TRYBIE ART. 505 ¹³ § 2 K.P.C.

Apelacja pozwanego zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela tezę uchwały Sądu Najwyższego z 24.08.2017 r. (III CZP 20/17), zgodnie z którą wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Jednakowoż wskazuje, że propozycja ubezpieczyciela nie tylko musi być realna, ale powinna uwzględniać istotne okoliczności konkretnego przypadku, w tym spodziewany czas trwania umowy najmu i datę wypłaty odszkodowania pozwalającego na naprawę samochodu. Nie bez znaczenia pozostaje też profesjonalny charakter prowadzonej przezeń działalności (art. 354 § 1 k.c.). Z drugiej strony na poszkodowanym spoczywa obowiązek lojalnej współpracy z ubezpieczycielem (art. 354 § 2 w zw. z art. 826 § 1 k.c.).

W rozpoznawanej sprawie kolizja spowodowana przez sprawcę ubezpieczonego w pozwanym Towarzystwie zaistniała 2 października 2019 r. Zgłoszenie szkody nastąpiło dopiero 10 października 2019. Najem auta zastępczego rozpoczął się 17 października 2019 r. Poszkodowany otrzymał od pozwanego informację o możliwości najmu pojazdu zastępczego i akceptowanych stawkach czynszu 11 października 2019 r., a więc przed najęciem samochodu od powódki.

Oceniając zachowanie stron po zaistnieniu wypadku ubezpieczeniowego wskazać należy, że pozwany w sposób jasny i prosty wskazał poszkodowanemu w wiadomości sms i piśmie datowanym na 11 października 2019 r. i przesłanym na jego adres email, iż możliwa jest organizacja pojazdu zastępczego w klasie B za kwotę 59 zł netto dziennie. Zastrzegł przy tym, że w razie najęcia auta we własnym zakresie do tej stawki może ulec weryfikacji koszt najmu.

Przesłana przez pozwanego informacja zawierała skonkretyzowaną stawkę najmu za dany segment pojazdu i nie było działaniem nadzwyczaj wymagającym skontaktowanie się z ubezpieczycielem celem ustalenia warunków otrzymania samochodu zastępczego.

Podzielić należy zapatrywanie wyrażone w cytowanej już uchwale Sądu Najwyższego z 24.08.2017 r. (III CZP 20/17), zgodnie z którym poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu).

W tej sytuacji, skoro poszkodowany zaniechał czynności wymaganych normą art. 354 § 2 k.c., bezrefleksyjnie zaakceptował najem z innego źródła, nie może aktualnie powódka skutecznie wywodzić, iż nie przyczynił się do powiększenia rozmiaru szkody.

Już tylko na marginesie wskazać wypada, że w umowie najmu powódki z poszkodowanym nie wskazano stawki czynszu. Co prawda w regulaminie odwołano się do cennika znajdującego się na stronie internetowej, jednak wydruku tejże strony nie załączono do akt, co poddaje w wątpliwość jej akceptację przez konsumenta. Nadto pkt 34 i 35 regulaminu są wyjątkowo dla poszkodowanego niekorzystne, albowiem w przeciwieństwie do propozycji pozwanego, nakładają na korzystającego z auta szereg kar i przewidują udział własny w ewentualnej szkodzie.

Nie ma natomiast racji apelujący wywodząc, iż czas trwania umowy najmu był zawyżony. Posiłkując się wieloletnim stażem orzeczniczym i własnymi spostrzeżeniami, które wszak kreują zakres tzw. zasad doświadczenia życiowego, Sąd Okręgowy uważa za oczywiste, że zasadne jest wstrzymanie się z decyzją o naprawie pojazdu do momentu potwierdzenia odpowiedzialności ubezpieczyciela. Za kuriozalne wręcz uznać należy twierdzenia pozwanego, iż poszkodowany ma obowiązek naprawić pojazd za własne środki przed wydaniem stosownej decyzji. Po to bowiem istnieje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, by poszkodowany nie odpowiadał za szkody wyrządzone zachowaniem ubezpieczonego.

W tej sytuacji, za 28 dni najmu uzasadniony jego koszt zamyka się kwotą 2.031,96 zł (28x72,57 zł brutto=2.031,96), z których pozwany wypłacił w postępowaniu likwidacyjnym 217,71 zł. Stąd należny powódce czynsz najmu to 1.814,25 zł

Powódka żądała również zasądzenia od pozwanego skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w wymiarze 1.096,63 zł, liczonych od kwoty 4.913,85 zł za okres od 20 grudnia 2019 r. do 15 grudnia 2022 r. Przy przyjęciu, iż powódce należy się kwota 1.814,25 zł, skapitalizowane odsetki ustawowe za opóźnienie za ww. okres wynoszą 405,22 zł, przy czym z uwagi na dyspozycję art. 482 § 1 k.c., odsetki od nich mogą być zasądzone od dnia wniesienia pozwu, tj. 29 grudnia 2022 r.

Tym samym powództwo zasługiwało na uwzględnienie na podstawie art. 361, 363 § 1, 436, 481, 509 § 1, 659, 805 § 1, 822 § 1 k.c. do łącznej kwoty 2.219,47 zł z odsetkami jak w zmodyfikowanym punkcie I wyroku Sądu I instancji.

O kosztach procesu przed Sądem Rejonowym orzeczono w oparciu o art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując ich wzajemnego zniesienia, albowiem mimo wygrania sprawy przez powódkę jedynie w 37 %, poniosła ona znacznie większe wydatki (3.217 zł) w porównaniu do pozwanego (1.817 zł).

Na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 zd. 1 k.p.c. nakazano ściągnąć od stron brakujące koszty sądowe wedle proporcji, w których uległy swemu żądaniu.

Uwzględniając powyższe na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmieniono zaskarżony wyrok jak w punkcie I orzeczenia Sądu Okręgowego, oddalając apelację w pozostałej części w oparciu o art. 385 k.p.c. (punkt II).

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono po myśli art. 100 zd. 1, art. 98 § 1 ¹ w zw. z art. 99 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając od powódki dla pozwanego 552 zł. Pozwany wygrał apelację w 66 %, zaś jego koszty wyniosły 1.300 zł. Powódka nie uległa żądaniu apelującego w 34 %, a jej koszty to 900 zł. Skoro 66 % z 1.300 zł to 858 zł, zaś 34 % z 900 zł to 306 zł, różnica wynosi 552 zł na korzyść pozwanego.

SSO Jacek Barczewski