Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 5 stycznia 2023 r. wniesionym przeciwko C. P. w S. powódka M. G. domagała się przywrócenia jej do pracy na dotychczasowych warunkach oraz zasądzenia od pozwanego na jej rzecz wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy w kwocie 4 500 zł miesięcznie od czasu wypowiedzenia do czasu przywrócenia na stanowisko.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że od 2 października 2006 r. była pracownikiem pozwanego. W dniu 15 grudnia 2022 r. wręczono jej pismo rozwiązujące umowę o pracę bez wypowiedzenia z dniem 17 listopada 2021 r. z powodu wygaśnięcia stosunku pracy z mocy prawa wynikającego z art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela. Według powódki takie rozwiązanie umowy o pracę było zwolnieniem dyscyplinarnym z art. 52 Kodeksu pracy. Podkreśliła, że informację uzasadniającą rozwiązanie umowy pracodawca uzyskał w dniu 19 października 2022 r., a powódka została powiadomiona o rozwiązaniu umowy w dniu 15 grudnia 2022 r., czyli po upływie miesiąca od powzięcia przez pracodawcę informacji o przesłankach rozwiązania umowy o pracę. Powódka podniosła, że takie zwolnienie nie mogło mieć miejsca.

Zarządzeniem z dnia 28 lutego 2023 r. powódka została wezwana do uzupełnienia braków formalnych pozwu poprzez wskazanie wartości przedmiotu sporu ustalonej na zasadach określonych w art. 23 ¹ k.p.c.

Pismem z dnia 28 marca 2023 r. powódka M. G. wskazała, że wartość przedmiotu sporu wynosi 56 879 zł. Powódka cofnęła pozew w zakresie dotyczącym zwrotu wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

Postanowieniem z dnia 5 czerwca 2023 r. Sąd ustalił wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie na kwotę 54 000 zł oraz ustalił wysokość opłaty od pozwu na kwotę 2 700 zł. Powódka została zobowiązana do uiszczenia opłaty od pozwu.

W odpowiedzi na zobowiązanie Sądu powódka M. G., pismem z dnia 29 czerwca 2023 r., wniosła o zwolnienie jej od kosztów postępowania sądowego w niniejszej sprawie w całości. W uzasadnieniu wniosku M. G. wskazała, że jej sytuacja majątkowa uniemożliwia jej uiszczenie opłaty od pozwu bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla niej i dla jej rodziny, nie posiada również oszczędności, które umożliwiłyby jej uiszczenie opłaty.

Postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2023 r. Sąd umorzył postępowanie w zakresie roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy w kwocie 4 500 zł miesięcznie, a także zmienił postanowienie z dnia 5 czerwca 2023 r. poprzez zmianę jego punktu pierwszego i ustalenie wartości przedmiotu sporu na kwotę 49 500 zł oraz uchylenie jego punktu drugiego. Sąd oddalił również wniosek powódki o zwolnienie od kosztów sądowych w całości.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pisma strona pozwana wskazała, że powódka była zatrudniona w centrum P.-Pedagogicznym w S. na stanowisku psychologa na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela. Oświadczeniem z dnia 12 grudnia 2022 r. strona pozwana poinformowała powódkę o wygaśnięciu z mocy prawa stosunku pracy, a powódka odebrała tę informację w dniu 15 grudnia 2022 r. Strona pozwana podkreśliła, że powodem wygaśnięcia stosunku pracy M. G. był art. 26 ust 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, z którego wynika, że stosunek pracy nauczyciela wygasa z mocy prawa w razie prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Powódka w dniu 21 czerwca 2021 r. została skazana przez Sąd Rejonowy S. – C. w S. za czyn z art. 54 § 2 Kodeksu karnego skarbowego. Orzeczenie to uprawomocniło się w dniu 17 listopada 2021 r.

Postanowieniem z dnia 27 października 2023 r. Sąd, na podstawie art. 183 ⁸ §1 Kodeksu postępowania cywilnego, skierował strony do mediacji, wyznaczając na osobę mediatora A. F. i oznaczając czas trwania mediacji do dnia 26 stycznia 2024 r.

Pismem z dnia 13 listopada 2023 r. strona pozwana, na podstawie art. 183 ⁸ § 2 Kodeksu postępowania cywilnego oświadczyła, że nie wyraża zgody na mediację.

W piśmie z dnia 30 listopada 2023 r. powódka M. G. podkreśliła, że była zatrudniona w C. P. w S. na stanowisku psychologa, a nie nauczyciela. Zawnioskowała również o zwolnienie jej od kosztów sądowych ze względu na jej trudną sytuację finansową, która uniemożliwia jej ich poniesienie bez uszczerbku na utrzymaniu powódki oraz jej córki.

Zarządzeniem z dnia 11 stycznia 2024 r. Sąd zobowiązał powódkę do uzupełnienia braków formalnych wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych poprzez złożenie oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym według ustalonego wzoru oraz wskazanie od jakich konkretnie kosztów domaga się zwolnienia pod rygorem zwrotu wniosku.

Pismem z dnia 9 lutego 2024 r. powódka cofnęła wniosek o zwolnienie jej od kosztów sądowych w niniejszym postępowaniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. G. była pracownikiem C. P. w S. od 2 października 2006 r. Była zatrudniona na stanowisku psychologa na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela. Zatrudniono ją początkowo na podstawie umowy o pracę, a od dnia 1 września 2014 r. na podstawie mianowania w oparciu o art. 10 ust. 5 i 5a w zw. z art. 11 i art. 14 Karty Nauczyciela.

Niesporne, a nadto:



umowy o pracę – k. 2, 20, 42, 44, 60 części B akt osobowych,



akt mianowania – k. 88a części B akt osobowych.

W dniu 19 października 2022 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym (...) w S. Ł. C. doręczył stronie C. P. w S. zajęcie wynagrodzenia za pracę oraz wierzytelności zasiłku i wezwanie do dokonywania potrąceń przeciwko dłużnikowi M. G. z dnia 17 października 2022 r. Z treści zajęcia wynika, że kwota zajęcia stanowi między innymi grzywnę nałożoną na M. G. w postępowaniu karnym prowadzonym przez Sąd Rejonowy (...) w S. w postępowaniu (...).

Niesporne, a nadto:



zajęcie wynagrodzenia za pracę z dnia 17 października 2022 r. – k. 35-36,



zajęcie wierzytelności z dnia 17 października 2022 r. – k. 37-38,



kopia koperty przesyłki Komornika Sądowego do strony pozwanej – k. 39.

W dniu 20 października 2022 r., w związku z otrzymaną przesyłką od Komornika Sądowego, Dyrektor C. P. w S., B. P. w obecności księgowej E. M. poinformowała M. G. o zajęciu jej świadczeń pracowniczych i poprosiła ją o wyjaśnienie sytuacji. M. G. zaprzeczała, że jest karana.

W tym samym dniu B. P. wystąpiła do Ministerstwa Sprawiedliwości z wnioskiem o udzielenie informacji o M. G. z Bazy (...) Krajowego Rejestru Karnego. W dniu 5 grudnia 2022 r. do strony pozwanej wpłynęła Informacja o osobie z Krajowego Rejestru Karnego, z której wynikało, że wyrokiem z dnia 21 czerwca 2021 r. Sąd Rejonowy (...) w S. V Wydział Karny prawomocnie skazał M. G. za czyn z art. 54 § 2 Kodeksu karnego skarbowego.

Dowód:



zeznania świadka E. M. – k. 71-72,



przesłuchanie B. P. – k. 73,



notatka służbowa – k. 40,



zapytanie o udzielenie informacji o osobie – k. 41,



informacja o osobie z Krajowego Rejestru Karnego – k. 42.

Pismem z dnia 12 grudnia 2022 r. Dyrektor C. P. w S. B. P., działając na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, stwierdziła, że stosunek pracy nawiązany z M. G. w dniu 1 września 2014 r. na podstawie mianowania wygasł z mocy prawa na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 25 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela z dniem 17 listopada 2021 r. ze względu na prawomocne skazanie jej za przestępstwo umyślne wyrokiem Sądu Rejonowego (...) w S.. Niniejsze pismo M. G. odebrała w dniu 15 grudnia 2022 r.

Dowód: pismo z dnia 12 grudnia 2022 r. – k. 43.

W rozmowie z dyrektor C. P. w dniu 20 października 2022 r. M. G. stwierdziła, że może napisać oświadczenie, że nie jest karana.

Dowód:



zeznanie świadka E. M. – k. 71-72,



zeznanie świadka B. P. – k. 73-74.

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedłożone przez stronę pozwaną dokumenty, których prawdziwości i rzetelności sporządzenia żadna ze stron nie kwestionowała. Powódka zaprzeczała jedynie, aby rozmowa, o której mowa w notatce służbowej z 20 października 2022 r. miała miejsce w tym dniu. Wskazywała, że rozmawiała z dyrektorem pozwanego w dniu 26 października 2022 r. Wersji przedstawionej przez powódkę przeczą jednak wprost zeznania świadka E. M. (k. 72), która szczegółowo opisała przebieg wydarzeń zapoczątkowany otrzymaniem przez pracodawcę zajęcia komorniczego wynagrodzenia powódki w dniu 19 października 2022 r. Opis okoliczności przedstawionych przez świadka jest całkowicie zbieżny z prezentowanym podczas przesłuchania przez dyrektora pozwanego. Wobec spójnych zeznań tych osób wersja przebiegu zdarzeń przedstawiona przez powódkę jawi się jako nieprawdziwa. Pozostaje jednak bez znaczenia wobec sytuacji prawnej związanej z wygaśnięciem jej stosunku pracy.

Wbrew twierdzeniom powódki wprost z jej akt osobowych wynika, że została zatrudniona począwszy od 1 września 2014 r. na podstawie mianowania na stanowisku psychologa w pozwanym C. P. w S.. Podstawą prawną nawiązania stosunku pracy M. G. stały się przepisy art. 10 ust. 5 i 5a w zw. z art. 11 i art. 14 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst – Dz. U. z 2014 r., poz, 191). Taką formę zatrudnienia psychologa dopuszcza art. 42d ust. 1 Karty Nauczyciela. Psycholog zatrudniony w ten sposób korzysta z ochrony stosunku pracy przewidzianej dla nauczyciela mianowanego oraz gwarancji związanych z tego typu stosunkiem pracy. Osoba mianowana musi jednak spełniać określone kryteria wyszczególnione w art. 10 ust. 5 Karty Nauczyciela. Jednym z nich jest niekaralność za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe (pkt 4). W momencie mianowania powódka spełniała te kryteria.

Nie było kwestią sporną, że wyrokiem Sądu Rejonowego (...) w S. z dnia 21 czerwca 2021 r., który uprawomocnił się w dniu 17 listopada 2021 r., powódka została skazana za umyślne przestępstwo skarbowe z art. 54 § 2 ustawy z dnia 10 września 1999r. – Kodeks karny skarbowy. Czyn kwalifikowany z tego przepisu ma charakter przestępstwa umyślnego, pomimo tego że skutkuje uszczupleniem podatku o małej wartości.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (jednolity tekst – Dz. U. z 2021 r., poz, (...)) stosunek pracy nauczyciela wygasa z mocy prawa odpowiednio w razie prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe; (pkt 3 ust 1 art. 26). W takim przypadku wygaśnięcie stosunku pracy stwierdza dyrektor szkoły (ust. 2 art. 26). Takiego stwierdzenia dyrektor pozwanego B. P. dokonała w stosunku do powódki pismem z dnia 12 grudnia 2022 r. doręczonym M. G. 15 grudnia 2022 r.

Wbrew ocenie powódki dyrektor pozwanego nie dokonała rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie dyscyplinarnym, o jakim mowa w art. 52 kodeksu pracy. Poinformowała jedynie powódkę o skutkach jej prawomocnego skazania za przestępstwo skarbowe, w szczególności polegających na wygaśnięciu łączącego strony stosunku pracy. Oświadczenie dyrektora pozwanej nie ma charakteru konstytutywnego, lecz potwierdza określony fakt prawny.

Zgodnie z art. 91c Karty Nauczyciela w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy. W art. 63 Kodeks pracy stanowi, że umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w kodeksie oraz w przepisach szczególnych. Takim przypadkiem może być ten opisany w art. 26 ust. 1 pkt 4 Karty Nauczyciela. Według art. 67 k.p. w razie naruszenia przez pracodawcę przepisów dotyczących wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje prawo odwołania do sądu pracy. W zakresie roszczeń stosuje się odpowiednio przepisy oddziału 6 rozdziału II. Kodeksu pracy, tj. właściwych dla niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Oznacza to, że pracownik, w stosunku do którego pracodawca naruszył przepisy dotyczące wygaśnięcia stosunku pracy, ma roszczenie o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie (art. 56 k.p.).

Na gruncie niniejszej sprawy nie sposób stwierdzić, aby pozwane C. w jakikolwiek sposób naruszyło przepisy dotyczące wygaśnięcia stosunku pracy M. G.. Oświadczeniem z dnia 12 grudnia 2022 r. dyrektor pozwanego jedynie stwierdził fakt owego wygaśnięcia wynikający wprost z prawomocnego skazania powódki. Wbrew ocenie powódki pracodawcy nie narzucono terminu do dokonania takiego stwierdzenia. Stwierdzenie wygaśnięcia stosunku pracy określone w art. 26 Karty Nauczyciela nie stanowi zwolnienia dyscyplinarnego opisanego w art. 52 § 1 k.p. Tym samym pracodawca nie jest zobowiązany do podjęcia czynności związanych z zakończeniem stosunku pracy wobec pracownika w terminie miesięcznym od ujawnienia czynu stanowiącego podstawę rozwiązania stosunku pracy, bądź też w przypadku wygaśnięcia stosunku pracy nauczyciela – od powzięcia informacji o prawomocnym jego skazaniu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Od jego oświadczenia nie zależy bowiem kwestia wygaśnięcia stosunku pracy tak, jak to ma miejsce przy rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, gdzie oświadczenie pracodawcy niejako kreuje nowy stan prawny. Skutek wygaśnięcia stosunku pracy nauczyciela (bądź jak w przypadku powódki psychologa) następuje niezależnie od woli pracodawcy.

Wobec powyższego Sąd uznał roszczenia powódki za pozbawione podstaw prawnych i faktycznych i w punkcie pierwszym wyroku powództwo oddalił.

W punkcie drugim wyroku Sąd orzekł o kosztach niniejszego postępowania, za podstawę przyjmując wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Z uwagi na fakt, iż powódka przegrała niniejsze postępowanie w całości, winna jest ona zwrócić na rzecz swego przeciwnika procesowego, na zgłoszone przez niego żądanie, wszystkie poniesione w jego trakcie, niezbędne i celowe koszty. Te zaś wyniosły 180 zł i były związane z wynagrodzeniem reprezentującego pozwanego spółkę pełnomocnika, ustalonym zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (jednolity tekst – Dz. U. z 2023 r., poz. 1935).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)