Powód A. J. (1) w pozwie złożonym 11 lipca 2019 r. wniósł o zasądzenie od pozwanej Ochrona (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w W. kwoty 31.571,48 złotych. Na kwotę tą składały się:
a) dodatek za pracę w porze nocnej za okres od 1 czerwca 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. w wysokości:
- 210 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lipca 2016 r.
- 220 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 sierpnia 2016 r.
- 263 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 września 2016 r.
- 168 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 października 2016 r.
- 220 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 listopada 2016 r.
- 231 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2016 r.
- 220 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 stycznia 2017 r.
- 238 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lutego 2017 r.
- 175 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 marca 2017 r.
- 195,30 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 kwietnia 2017 r.
- 263 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 maja 2017 r.
- 238 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 czerwca 2017 r.
- 190,40 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lipca 2017 r.
- 249,90 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 sierpnia 2017 r.
- 249.70 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 września 2017 r.
- 238 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 października 2017 r.
- 227złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 listopada 2017 r.
- 250 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 grudnia 2017 r.
- 289,30 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 stycznia 2018 r.
b) dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych za kwartały II-IV 2016 r. i I-IV 2017 r. w wysokości:
- 2.554,21 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lipca 2017 r.
- 2.551,70 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 października 2017 r.
- 3.967,73 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 stycznia 2018 r.
- 1.914,87 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 kwietnia 2017 r.
- 2.869,98 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lipca 2017 r.
- 4.079,82 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 października 2017 r.
- 3.514,37 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 stycznia 2018 r.
c) ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w roku 2017 w wysokości 6.127,20 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2018 r.
Swoje żądania uzasadnił tym, iż w spornych okresach pracował dla pozwanej jako członek patrolu interwencyjnego. Jego praca polegała na odbieraniu zgłoszeń, i podejmowaniu interwencji. Pozwana dopuszczała możliwość zatrudnienia powoda tylko w taki sposób, iż zawierała umowę o pracę przewidującą minimalne wynagrodzenie za prace. Jednocześnie inna spółka powiązana kapitałowo z pozwaną zawierała z tym pracownikiem umowę zlecenia za wynagrodzeniem określonym stawką godzinową. Celem tego zabiegu było obejście przez pozwaną m.in. przepisów o dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej. Powód pełnił 24-godzinne służby, przy czym pozwana przyjmowała, że w ramach stosunku pracy pracował tylko przez 12 godzin. Pozostałe 12 godzin pracował w ramach umowy zlecenia. Tymczasem przez całą służbę wykonywał te same obowiązki w ramach patrolu interwencyjnego, podlegał jednemu kierownictwu, korzystał z tego samego sprzętu. Za wykonaną pracę otrzymywał wynagrodzenie odpowiadające iloczynowi stawki godzinowej i ilości godzin przepracowanych w danym miesiącu.
Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu. Podniosła zarzut przedawnienia roszczenia o zapłatę dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych za kwiecień i maj 2016 r.
Pozwana zakwestionowała twierdzenia, zarzuty i wyliczenia powoda. Wskazała, że w okresie objętym sporem powód wykonywał, jako pracownik ochrony, pracę także na rzecz odrębnego od pozwanej podmiotu zewnętrznego, z którym był związany umową zlecenia. Wskazała, że współpraca pomiędzy podmiotami gospodarczymi jest normalną praktyką, nie ma przeszkód, aby partnerzy zatrudniali te same osoby do realizacji wspólnych projektów. Nie zmienia to faktu, że każda z umów jest autonomiczną decyzją obydwu stron, w tym także decyzją osoby zatrudnianej. Podkreśliła, że powód z uwagi na zajmowane stanowisko pracownika ochrony mienia i osób zatrudniony był w równoważnym systemie czasu pracy z możliwością przedłużenia do 24 godzin oraz to, że prowadziła ewidencję czasu pracy powoda, którą mu przedstawiała, a on potwierdzał podpisem zapoznanie się z dokumentem, nie zgłaszając nigdy żadnych zastrzeżeń. Powód pełnił w każdym miesiącu około dziesięciu dyżurów po dwanaście godzin. Od marca 2016 r. do grudnia 2016 r. dyżury były wyznaczane od godz. 6:00 do18:00 albo od 18:00 do 6:00. Od stycznia 2017 r. dyżury rozpoczynały się o 7:00 i kończyły o godz. 19.00. Powód rozpoczynał dyżur w miejscu zamieszkania i tam go kończył. Podczas interwencji podejmowanych w czasie dyżuru posługiwał się legitymacją pracownika ochrony wydaną przez pozwaną. Jeżeli po zakończeniu pracy świadczył zadania ochrony w patrolu interwencyjnym na rzecz innego podmiotu, to legitymował się dokumentem pracownika ochrony wydanym przez ten podmiot. Zdaniem pozwanej należne powodowi wynagrodzenie zostało mu zapłacone w całości. Pozwana wskazała, że nie planowała wykonywania pracy przez powoda ponad wymiar, zaś powód nie udowodnił, aby kiedykolwiek otrzymał od swoich przełożonych polecenie wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. Według pozwanej umowy zlecenia zostały zawarte przez powoda w sposób świadomy i dobrowolny. Ich zawarcie było spowodowane chęcią powoda do dodatkowego zarobku. Wyraziła też pogląd, wedle którego przy ustaleniu ewentualnych należności Sąd winien uwzględnić świadczenia uzyskane przez powoda w ramach umowy zlecenia, jako przejaw spełnienia cudzego długu, o którym mowa w art. 356 k.c. W odniesieniu do żądania zapłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop pozwana wyjaśniła, że powód nie udowodnił tego roszczenia.
Pismem z dnia 13 października 2023 r. powód zmienił powództwo w zakresie dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych i wniósł o zasądzenie z tego tytułu od pozwanej:
- 5.818,80 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lipca 2017 r.
- 3.750,60 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 października 2017 r.
- 5.488,34 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 stycznia 2018 r.
- 3.646,40 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 kwietnia 2017 r.
- 6.534,96 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lipca 2017 r.
- 4.693,84 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 października 2017 r.
- 8.111,04 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 stycznia 2018 r.
W odpowiedzi na to pozwana podniosła zarzut przedawnienia rozszerzonego żądania ponad kwoty wskazane w pozwie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Pozwana Ochrona (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w W. prowadzi przedsiębiorstwo zajmujące się ochroną mienia. Z dniem 3 stycznia 2022 r. uległa zmianie forma organizacyjnoprawna spółki, która uległa przekształceniu w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością działającą pod firmą Ochrona (...). Pozwana jest częścią grupy J., w skład której wchodzą powiązane osobowo i kapitałowo spółki, w tym m.in. Agencja Ochrony (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. (do 16 listopada 2021 r. działająca w (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej). Spółki współpracują ze sobą, w tym korzystają z jednego centrum monitoringu, które zajmuje się odbieraniem zgłoszeń o interwencję i kierowaniem tych zgłoszeń do poszczególnych załóg patrolowych, prowadzą wspólny magazyn mundurowy. Obie spółki mają siedzibę zarejestrowaną pod tym samym adresem, przy ul. (...) w W..
Dowód:
- zeznania Ł. M. k. 589-592
- zeznania K. M. k. 614-618v
Zasadą przy zatrudnianiu pracowników ochrony przez powiązane osobowo i kapitałowo spółki grupy J. było, iż jedna ze spółek zawierała z nimi umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy za minimalnym wynagrodzeniem za pracę, a inna zawierała umowę zlecenia na świadczenie usług tożsamych z obowiązkami wykonywanymi w ramach umowy o pracę i wynagrodzeniem wyrażonym w stawce godzinowej. Pracownicy ochrony wiedzieli, że ich rzeczywiste wynagrodzenie będzie odpowiadało iloczynowi stawki godzinowej i ilości przepracowanych godzin bez rozróżnienia, dla której ze spółek praca miała być świadczona.
Dowód:
- zeznania A. S. k. 528-529
- zeznania R. K. k. 529-530
- zeznania C. G. k. 530v-531
- zeznania Ł. M. k. 589-592
- zeznania J. A. k. 695-696
- przesłuchanie A. J. (1) k. 797
Regulamin pracy obowiązujący w pozwanej przewidywał, że praca w godzinach nadliczbowych może nastąpić w szczególnych przypadkach. Pisemną decyzję w tym względzie podejmuje każdorazowo przełożony pracownika. Pora nocna trwa 8 godzin pomiędzy godziną 23.00 i 7.00 następnego dnia. Wynagrodzenie wypłaca się do 10-go dnia następnego miesiąca.
Dowód:
- regulamin k. 262-266v
Powód A. J. (1) zatrudniony był w Ochrona (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. od 1 marca 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. na stanowisku pracownika ochrony za wynagrodzeniem odpowiadającym wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W dniu 2 marca 2016 r. powód zawarł umowę zlecenia z Agencja Ochrony (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową w W.. Na jej podstawie zobowiązał się do zapewniania wspólnie z innymi zleceniobiorcami ochrony obiektów polegającej na ich objazdach i obserwacji, szybkim dojeździe do obiektu w celu udaremnienia powstania szkody na osobie lub mieniu klienta zleceniodawcy. Za wykonane usługi otrzymywać miał wynagrodzenie określone stawką godzinową. Została ona określona w aneksach do kolejnych umów i wynosiła:
- od 7 marca 2016 r. 7,88 złotych brutto,
- od 1 sierpnia 2016 r. 14,19 złotych brutto,
- od 2 października 2016 r. 10,22 złotych brutto,
- od 1 grudnia 2017 r. 15,20 złotych brutto.
Dowód:
- umowy z aneksami k. 8-16, 18-19
- oświadczenie o rozwiązaniu umowy k. 21
- świadectwo pracy k. 22-23
- zaświadczenie k. 24
- pismo z 18.12.17 r. k. 270
- zeznania Ł. M. k. 589-592
- przesłuchanie A. J. (1) k. 797
Praca powoda polegała na patrolowaniu obiektów w przypisanym mu rejonie oraz podejmowaniu interwencji zlecanych przez wspólne dla spółek grupy J. centrum monitoringu. Świadczył ją w dwuosobowych załogach. Pracę w danym dniu rozpoczynał o godzinie 7.00 i kończył o 7.00 następnego dnia. Kolejny patrol rozpoczynał z reguły po upływie 48 godzin.
W ciągu jednego 24-godzinnego dyżuru patrolował obiekty w swoim rejonie oraz dokonywał interwencji w lokalizacjach podawanych przez centrum monitoringu. Nie wiedział, czy dane polecenie interwencji dotyczy obiektu ochranianego przez Ochrona (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w W., czy Agencja Ochrony (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową w W., czy też przez inny podmiot. Korzystał z tego samego środka transportu.
Dowód:
- zeznania A. S. k. 528-529
- zeznania R. K. k. 529-530
- zeznania C. G. k. 530v-531
- zeznania K. M. k. 614-618v
- zeznania Ł. M. k. 589-592
- zeznania A. J. (2) k. 596-599, 680-681
- zeznania J. A. k. 695-696
- przesłuchanie A. J. (1) k. 797
Ochrona (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w W. rozliczały czas pracy powoda w ten sposób, że 12 godzin jego pracy traktowane było jako czas pracy w ramach umowy o pracę z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W., zaś pozostałe 12 godzin jako świadczenie usług na rzecz Agencja Ochrony (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowa w W..
Przed każdym 3-miesięcznym okresem rozliczeniowym przełożeni pracowników ochrony spółki Ochrona (...) wręczali członkom ekip patrolowych do podpisu harmonogramy pracy na ten okres i karty ewidencji czasu pracy. Wskazywano w nich, że powodowie dyżury dla tej pozwanej rozpoczynać mieli zarówno o 6.00, jak i 18.00.
Dowód:
- harmonogramy oraz karty ewidencyjne k. 310-347
- zeznania A. S. k. 528-529
- zeznania R. K. k. 529-530
- zeznania Ł. M. k. 589-592
- zeznania J. A. k. 695-696
- przesłuchanie A. J. (1) k. 797
Wynagrodzenie za pracę w danym miesiącu Ochrona (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wypłacała powodowi do 10-go dnia następnego miesiąca. Jego wysokość odpowiadała wysokości wynagrodzenia wynikającego z umowy o pracę. Do 21-go dnia miesiąca powód otrzymywał pozostałą część wynagrodzenia wypłacaną przez Agencja Ochrony (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową w W.. Łączna wysokość wynagrodzenia odpowiadała iloczynowi stawki godzinowej i ilości przepracowanych godzin.
Na potrzeby rozliczenia z Agencja Ochrony (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową w W. powód otrzymywał rachunki za świadczone dla niej usługi, które podpisywał i składał jej celem wypłaty wynagrodzenia.
Dowód:
- historia rachunku k. 43-61
- zeznania A. S. k. 528-529
- zeznania R. K. k. 529-530
- zeznania Ł. M. k. 589-592
Powód pracował w dniach:
- 2-3, 5-6, 8-9, 10-11, 17-18, 20-21, 23-24, 26-27, 29-30 kwietnia 2016 r.
- 2-3, 5-6, 11-12, 14-15, 17-18, 20-21, 22-23, 26-27, 29-30 maja 2016 r.
- 4-5, 7-8, 10-11, 16-17, 19-20, 22-23, 25-26, 28-29 czerwca 2016 r.
- 2-3, 4-5, 10-11, 13-14, 16-17, 19-20, 23-24, 25-26, 28-29 lipca 2016 r.
- 9-10, 11-12, 13-14, 15-16, 17-18, 19-20, 21-22, 27-28, 29-30 sierpnia 2016 r.
- 2-3, 5-6, 8-9, 11-12, 17-18, 20-21, 23-24, 29-30 września 2016 r.
- 2-3, 5-6, 8-9, 11-12, 14-15, 17-18, 20-21, 23-24, 26-27, 29-30 października 2016 r.
- 4-5, 7-8, 10-11, 13-14, 16-17, 19-20, 22-23, 25-26, 28-29 listopada 2016 r.
- 1-2, 4-5, 7-8, 10-11, 13-14, 16-17, 19-20, 22-23, 28-29, 31 grudnia 2016 r.
- 1, 3-4, 6-7, 9-10, 12-13, 15-16, 18-19, 20-21, 27-28, 30-31 stycznia 2017 r.
- 2-3, 5-6, 8-9, 17-18, 20-21, 23-24, 26-27 lutego 2017 r.
- 1-2, 3, 7-8, 13-14, 16-17, 19-20, 22-23, 25-26, 28-29, 31 marca 2017 r.
- 3-4, 6-7, 9-10, 12-13, 15-16, 18-19, 21-22, 24-25, 27-28 kwietnia 2017 r.
- 3-4, 6-7, 9-10, 12-13, 15-16, 18-19, 21-22, 24-25, 27-28 maja 2017 r.
- 2-3, 5-6, 8-9, 11-12, 14-15, 17-18, 20-21, 29-30 czerwca 2017 r.
- 2-3, 5-6, 11-12, 14-15, 17-18, 20-21, 24-25, 26-27, 28-29, 30-31 lipca 2017 r.
- 1-2, 3-4, 5-6, 7-8, 9-10, 11-12, 14-15, 17-18, 20-21, 23-24, 26-27, 31 sierpnia 2017 r.
- 1, 3-4, 6-7, 9-10, 12-13, 15-16, 18-19, 21-22, 24-25, 27-28, 30 września 2017 r.
- 3-4, 6-7, 9-10, 12-13, 15-16, 18-19, 21-22, 24-25, 27-28 października 2017 r.
- 2-3, 5-6, 8-9, 11-12, 14-15, 17-18, 20-21, 23-24, 26-27, 29-30 listopada 2017 r.
- 3-4, 6-7, 9-10, 12-13, 15-16, 17-18, 21-22, 24-25, 27-28 grudnia 2017 r.
Ilość nadgodzin wynikających z przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy wynosiła:
- 312 w drugim kwartale 2016 r.,
- 248 w trzecim kwartale 2016 r.,
- 236 w czwartym kwartale 2016 r.,
- 172 w pierwszym kwartale 2017 r.,
- 292 w drugim kwartale 2017 r.,
- 244 w trzecim kwartale 2017 r.,
- 276 w czwartym kwartale 2017 r.
Dowód:
- notes służbowy k. 62-248
- karty przebiegu dyżurów k. 631-653v
Powód w okresie od 1 marca 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. otrzymał łącznie w ramach umowy o pracę i umów zlecenia wynagrodzenie za pracę odpowiadające iloczynowi ilości przepracowanych godzin pracy i stawki wynikającej z aneksów do umów zlecenia.
Bezsporne
Powodowi nie wypłacono dodatku za pracę w porze nocnej oraz dodatkowego wynagrodzenia z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy. Należność powoda z tytułu dodatku za pracę w porze nocnej w okresie od 1 czerwca 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. wyniosła:
- 3.279,12 złotych za drugi kwartał 2016 r.
- 3.519,12 złotych za trzeci kwartał 2016 r.
- 2.411,92 złotych za czwarty kwartał 2016 r.
- 3.010 złotych za pierwszy kwartał 2017 r.
- 5.110 złotych za drugi kwartał 2017 r.
- 4.270 złotych za trzeci kwartał 2017 r.
- 4.830 złotych za czwarty kwartał 2017 r.
Nie otrzymał on też należnego dodatku za pracę w porze nocnej. Pozwana winna mu wypłacić z tego tytułu:
- 168,16 złotych za czerwiec 2016 r.
- 211,20 złotych za lipiec 2016 r.
- 168,16 złotych za sierpień 2016 r.
- 134,53 złotych za wrzesień 2016 r.
- 176 złotych za październik 2016 r.
- 184,80 złotych za listopad 2016 r.
- 176 złotych za grudzień 2016 r.
- 190,40 złotych za styczeń 2017 r.
- 140 złotych za luty 2017 r.
- 156,53 złotych za marzec 2017 r.
- 210,56 złotych za kwiecień 2017 r.
- 190,40 złotych za maj 2017 r.
- 152,32 złotych za czerwiec 2017 r.
- 190,40 złotych za lipiec 2017 r.
- 217,92 złotych za sierpień 2017 r.
- 190,40 złotych za wrzesień 2017 r.
- 181,60 złotych za październik 2017 r.
- 200 złotych za listopad 2017 r.
- 231, 44 złotych za grudzień 2017 r.
Dowód:
- opinia biegłego k. 708-715v, 808-814
Od dnia 6 grudnia 2015 r. powodowi przysługiwał urlop wypoczynkowy w wymiarze 26 dni.
W roku 2017 powód nie korzystał z urlopu wypoczynkowego. Zasadniczo pracownicy ochrony ustalali między sobą, kiedy zamierzają korzystać z dłuższej przerwy między dyżurami. W czasie takiej przerwy nieobecnego pracownika zastępowali inni pracownicy ochrony zwiększając wymiar wypracowanych godzin.
Tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany w 2017 r. urlop wypoczynkowy powodowi przysługiwała kwota 7.339,63 zł
Dowód:
- świadectwa pracy k. 269, 287-305, 307-308
- oświadczenie k. 309
- zeznania A. S. k. 528-529
- zeznania R. K. k. 529-530
- przesłuchanie A. J. (1) k. 797
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo okazało się częściowo uzasadnione.
Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy i w aktach osobowych powoda. Sąd oparł się także na zeznaniach powoda i świadków zawnioskowanych przez obie strony. Zarówno powód, jak i świadkowie nakreśliły stan faktyczny w niniejszej sprawie w sposób odpowiadający co do zasady twierdzeniom powoda. Na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 5 k.p.c. Sąd pominął wniosek pozwanej o uzupełnienie opinii biegłego. Opinia biegłego po jej uzupełnieniu i zweryfikowaniu stanowiła miarodajną podstawę wyliczeń należności przysługujących powodowi. Wobec zarzutów pozwanej Sąd dokonał analizy zapisów na wszystkich dostępnych kartach przebiegu dyżuru i w przypadkach, gdy zapisy opinii od nich odbiegały i wprowadził odpowiednie zmiany do wyliczeń biegłego.
Strona pozwana kwestionując opinię zaproponowała przyjęcie jako podstawy wyliczeń wynagrodzenia widniejącego w umowie o pracę, tj. wynagrodzenie minimalne. Jednakże zeznania świadków w osobach pracowników ochrony pozwanej jednoznacznie wskazują, że podstawę ich wynagrodzeń stanowiła stawka godzinowa.
Sąd ostatecznie nie znalazł podstaw do przyjęcia, że wynagrodzenie zasadnicze z umowy o pracę, stanowiące podstawę obliczania dodatku mogłoby być podwyższone o wynagrodzenie z umów zlecenia. Pogląd taki wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 kwietnia 2018 r. w sprawie II PK 32/17, ale wskazał, że w takiej sytuacji czynności wynikające z umów zlecenia mają być wykonywane w tym samym czasie, co obowiązki na podstawie umów o pracę. Jednak gdy czynności z umów zlecenia dotyczyły obowiązków pracowniczych wyłącznie przekraczających dobowe lub przeciętne tygodniowe normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, podstawę obliczenia dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych stanowiło wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną w umowach o pracę.
Ostatecznie opinie biegłego posłużyły jako dowód w sprawie i oceniono je (po weryfikacji) za miarodajne i rzetelne. Jedynie na marginesie należy wskazać, iż w sprawach tego rodzaju, w których mamy do czynienia z nierzetelnym prowadzeniem dokumentacji pracowniczej (ewidencja czasu pracy, dokumenty dotyczące wysokości wynagrodzenia), dokonanie wyliczeń może być obarczone pewnym marginesem błędu, wynikającym z braku pełnych danych. Niemniej zastosowanie znajduje wówczas przepis art. 322 k.p.c., zgodnie z którym, jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.
Podstawę prawną roszczenia powoda o dodatek za pracę w porze nocnej stanowił przepis art. 151 8 § 1 k.p., który stanowi, że pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
Podstawy prawnej roszczenia o dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych należało upatrywać w art. 151 1 § 2 w zw. z art. 151 1 § 1 pkt 1 k.p. Na podstawie tych przepisów dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% przysługuje za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku w wysokości 100%.
Z kolei podstawę prawną żądania powoda w zakresie ekwiwalentu stanowił przepis art. 171 § 1 k.p. Zgodnie z nim w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny.
Swoje roszczenia powód oparł na twierdzeniu, że elementy jego stosunku pracy, wynikające z umowy o pracę, miały charakter pozorny w zakresie wysokości wynagrodzenia. W istocie nie miał otrzymywać najniższego wynagrodzenia za pracę, wynikającego z umów o pracę, ale wynagrodzenie określone stawką godzinową. Podniósł też, że obowiązki wykonywane przez niego w okresie objętym sporem, stanowiły wykonywanie umowy o pracę. Zawarte przez niego umowy zlecenia miały pozwolić pozwanej na obejście przepisów prawa pracy, w szczególności przepisów o rekompensacie pracy w godzinach nadliczbowych.
Co do zasady praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
2) szczególnych potrzeb pracodawcy.
Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości: 1) 100 % wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających: a) w nocy, b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, 2) 50 % wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt 1. Dodatek w wysokości określonej w § 1 pkt 1 przysługuje także za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku w wysokości określonej w § 1.
Jak stanowi art. 151 2 § 1-3 k.p. w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może mu udzielić w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy, udzielenie czasu wolnego może nastąpić także bez takiego wniosku i w takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, co nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy. W w/w przypadkach pracownikowi nie przysługuje dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.
Praca w godzinach nadliczbowych może wystąpić w razie zaistnienia szczególnych potrzeb pracodawcy, co daje mu uprawnienie do wydania pracownikowi polecenia pracy w godzinach nadliczbowych. Przepisy nie formułują szczególnych wymogów formalnych wobec polecenia pracy w godzinach nadliczbowych - może być ono dokonane zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej, a nawet w jakikolwiek inny sposób, przez każde zachowanie się przełożonego, ujawniające w dostateczny sposób jego wolę, na co powołał się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 lutego 1976 r. w sprawie o sygn. akt I PRN 58/75. W szczególności jako polecenie świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych może być traktowany brak sprzeciwu przełożonego na wykonywanie w jego obecności przez pracownika obowiązków. Pogląd ten wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 maja 1998 r. w sprawie o sygn. akt I PKN 122/98.
Do świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych, pomimo braku wyraźnego polecenia ze strony pracodawcy, dochodzi przede wszystkim wówczas, gdy pracodawca akceptuje fakt świadczenia pracy poza ustalonymi godzinami pracy. Możliwa jest również sytuacja, gdy podjęcie pracy w godzinach nadliczbowych nie będzie poprzedzone żadną formą polecenia lub akceptacji ze strony podmiotu zatrudniającego. Konieczność wykonywania pracy nadliczbowej ma w tym przypadku wynikać z obiektywnych warunków pracy, które wykonanie zleconych zadań w normalnych godzinach pracy czynią niemożliwym. Podobnie należy ocenić wykonywanie pracy, która nie mieści się w zakresie pracy danego pracownika, lecz której podjęcie jest uzasadnione niespodziewanymi okolicznościami mogącymi zagrażać interesowi pracodawcy. Wyraźnie stwierdził to Sąd Najwyższy, podkreślając, że przepisy nie uzależniają przyznania wynagrodzenia za godziny nadliczbowe (w tym konkretnym przypadku za pracę podczas delegacji służbowej) od warunku, aby praca w tych godzinach została wyraźnie zlecona pracownikowi przez przełożonego. Praca nadliczbowa zachowuje swój charakter, jeśli jest wykonywana za zgodą lub wiedzą przełożonego albo też - nawet bez tej zgody i wiedzy - jeżeli konieczność świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych wynika z obiektywnych warunków pracy, niepozwalających pracownikowi na wykonywanie zleconych mu zadań w ustawowej normie czasu pracy (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 1978 r., sygn. I PRN 91/78).
Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie pozwolił na poczynienie stanowczych ustaleń co do tego, że powód będąc zatrudniony w Ochrona (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej w W., pełnił pracę w patrolach interwencyjnych. Zakres współpracy spółek należących do grupy J. oraz powiązania osobowo-kapitałowe, sprowadziły obowiązki powoda do realizacji zadań wspólnych dla podmiotów tworzących grupę, bez jakiejkolwiek możliwości rozróżnienia, dla której ze spółek zadania te wykonuje. Z reguły rozpoczynał patrol o godzinie 7.00 i kończył go o 7.00 następnego dnia. W ciągu jednego 24-godzinnego dyżuru patrolował obiekty w swoim rejonie oraz dokonywał interwencji w lokalizacjach podawanych przez centrum monitoringu. Nie wiedział, czy dane polecenie interwencji dotyczy obiektu ochranianego przez Ochrona (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową w W., czy Agencja Ochrony (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W., czy też przez inny podmiot. Korzystał z tego samego środka transportu, pojazdu i umundurowania. Miał jednego przełożonego w osobie Ł. M..
Powyższe wynika przede wszystkim z zeznań świadków zawnioskowanych przez stronę pozwaną.
Ł. M. zeznał, że choć z zasady po 12 godzinach pracy na podstawie umowy o pracę następowało 12 godzin świadczenia usług na podstawie umowy zlecenia, to praca powoda po godzinie 19.00 różniła się tylko mniejszą częstotliwością interwencji.
Z zeznań w/w świadka mogłoby wynikać, że specyfika pracy członków patrolu była uzależniona od pory dnia. W porze dziennej obowiązki patrolu skupiały się na obiektach stacjonarnych, a w porze nocnej na obiektach ochrony fizycznej. Miało to uzasadniać wprowadzenie dwóch umów z osobnymi podmiotami. Nie mniej jednak relacja świadka nie znalazła oparcia w harmonogramach pracy powoda, gdzie praca w ramach umowy o pracę miała być przez niego świadczona tak w porze dziennej, jak i nocnej.
J. A. – pracownik ochrony - zeznał, że gdy „przechodzi z umowy o pracę na umowę zlecenie”, to tylko zmieniał legitymację służbową. Nosił jeden mundur. Polecenia interwencji otrzymywał z jednego centrum monitoringu, bez względu na to czy obowiązywał go czas pracy wynikający z umowy o pracę, czy też z umowy zlecenia. Zdarzało się, że zarówno przed 19.00, jak i po niej interwencje dotyczyły tych samych obiektów.
Te same fakty wynikają z relacji C. G., który wyraźnie wskazał, że po godzinie 19.00 nic w jego pracy się nie zmienia. Do tego dodał, że nie słyszał, by któryś z pracowników ochrony pracował wyłącznie w oparciu o umowę o pracę.
W świetle powyższego Sąd uznał za wiarygodną relację powoda co do tego, że wykonywanie przez niego obowiązków pracownika ochrony w patrolu interwencyjnym, w czasie dyżuru od godziny 7.00 do godz. 7.00 lub od 19.00 do 19.00 następnego dnia, stanowiło realizację zobowiązania wynikającego z umowy o pracę. Wynagrodzenie powoda określone było od początku stawką godzinową, a nie wynagrodzeniem wskazanym w umowach o pracę. Aneksy do umów zlecenia określały tę stawkę.
Dokonane ustalenia co do sposobu świadczenia pracy przez powoda (i innych członków zespołów patrolowych) nakazują uznanie, iż rozdział pracy był tylko formalny – w drodze podpisania dwóch różnych umów. W praktyce jednak nie zostały wyodrębnione czynności pracownicze świadczone w ramach umów o pracę od wykonywanych w ramach umów zlecania. Przez cały czas powód wykonywał takie same obowiązki, jak wynikające z umowy o pracę (charakterystyczne dla stanowiska pracownika ochrony).
Formalne rozdzielenie pracy – w istocie wykonywanej na rzecz pracodawcy – na różne umowy było obejściem prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, zmierzającym do zmniejszenia kosztów zatrudniania pracowników. Podpisanie przez podmiot powiązany umów zlecenia z powodami ukierunkowane było na czerpanie przez pracodawcę korzyści z pracy bez konieczności wypłacania im dodatków wynikających z kodeksu pracy za pracę w godzinach nadliczbowych oraz przy zmniejszeniu odprowadzanych składek. Umowa zlecenia w istocie tylko pozorna pozostawała więc nieważna (art. 83 § 1 k.c., art. 58 § 1 k.c.).
Spółki, z którymi powód miał podpisane umowy, są powiązane kapitałowo i osobowo. W ich interesie finansowym było zlecanie sobie wzajemnie czynności w ramach podwykonawstwa czy kształtowania zatrudnienia pracowników ochrony tak, jak miało to miejsce w tej sprawie. Zatrudnianie jednej osoby formalnie na podstawie kilku umów przez powiązane spółki powoduje istotne oszczędności. Po pierwsze unika się wypłacania dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych i zmniejsza obciążenie składkowe, po drugie nie zachodzi konieczność zwiększenia składu osobowego w związku z ustawowymi ograniczeniami godzin nadliczbowych przypadających na jednego pracownika. Ograniczenie wydatków związanych z zatrudnieniem to nie tylko oszczędność, ale i większa konkurencyjność na rynku, jako że niższe koszty pozwalają na zaoferowanie kontrahentom atrakcyjniejszych cen.
Powyższe nakazywało uznanie, że praca wykonywana przez powoda jako pracownika ochrony była pracą świadczoną w całości ramach zatrudnienia pracowniczego u pozwanej, a kwoty wypłacane powodowi z umów zlecenia przez Agencja Ochrony (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w W. były w istocie częścią należnego wynagrodzenia ze stosunku pracy.
To z kolei, w świetle danych wynikających z kart przebiegu dyżurów, prowadziło do przyjęcia, że powód wykonywał czynności pracownicze ponad pełny wymiar czasu pracy wynikający ze stosunku pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, co oznacza, iż pracował w godzinach nadliczbowych. Zgodnie bowiem z art. 151 k.p. za taką uważana jest praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu pracy. Ustawowy wymiar czasu pracy to 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 129 § 1 k.p.).
Powód był zatrudniony w systemie równoważnego czasu pracy, gdzie dobowy, zazwyczaj 8-godzinny czas pracy mógł być przedłużony do 16 godzin (art. 135 § 1 k.p.). Omawiany system charakteryzuje się tym, że jeśli pracownik pracuje w danym dniu dłużej niż 8 godzin, ale krócej niż 16 godzin, to czas pracy ponad 8 godzin, a poniżej 12 godzin nie stanowi godzin nadliczbowych. Pracownik powinien jednak otrzymać rekompensatę za przedłużenie dobowego czasu pracy w postaci skrócenia o przepracowany czas innego dnia pracy w danym okresie rozliczeniowym lub udzielenia dni wolnych. W przypadku powoda okres rozliczeniowy ustalony był na 3 miesiące, co nie naruszało art. 135 § 2 k.p.
Celem ustalenia wysokości dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych i dodatku za pracę w porze nocnej Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu wyliczania wynagrodzeń za pracę. W postanowieniu wydanym 17 maja 2022 r. wskazał biegłemu wytyczne, którymi miał się on kierować przy dokonywaniu wyliczeń. W szczególności nakazał biegłemu przyjęcie, iż podstawę do obliczenia należności winna stanowić suma minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz średniego wynagrodzenia uzyskanego przez każdego z powodów w spornym okresie.
Ostatecznie jednak Sąd uznał, że skoro powód zgodził się zatrudnić za wynagrodzeniem określonym stawką godzinową, to ona winna stanowić podstawę wyliczeń należności dochodzonych w pozwie. Należy przypomnieć, że tak z relacji samego powoda, jak i świadków A. S., R. K., A. J. (2) i J. A. wynikało, że od początku swojego zatrudnienia mieli być wynagradzani przy zastosowaniu stawki godzinowej. Zgodnie wskazywali oni, że suma świadczeń uzyskiwanych od pozwanej i spółki Agencja Ochrony (...) odpowiadała iloczynowi stawki godzinowej i przepracowanego czasu pracy. Doprowadziło to do weryfikacji wyliczeń przedstawionych przez biegłego.
W pozwie wskazano, że faktyczna stawka godzinowa wynosiła początkowo 9,50 złotych netto, od sierpnia 2016 r. – 12,50 złotych netto, a od grudnia 2017 r. 11,50 złotych netto. Twierdzenia te nie znalazły jednak oparcia w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie. Pomimo tego, iż powód i przesłuchani świadkowie zgodnie zeznali, że wszyscy pracownicy mieli taką samą stawkę godzinową, z tym że była ona wyższa u kierowcy w załodze dwuosobowej i wyższą stawkę otrzymywali członkowie utworzonych później załóg jednoosobowych, to jednak z uwagi (zapewne z uwagi na upływ czasu) nie potrafili precyzyjnie określić wysokości stawek obowiązujących w całym okresie spornym. Swoje ustalenia co do ich wysokości Sąd oparł ostatecznie na aneksach do umów zlecenia, z których wynikało, że od 7 marca 2016 r. stawka wynosiła 7,88 złotych brutto, od 1 sierpnia 2016 r. - 14,19 złotych brutto, od 2 października 2016 r. - 10,22 złotych brutto, a od 1 grudnia 2017 r. - 15,20 złotych brutto. Z tym jednak zastrzeżeniem, że nie mogły one prowadzić do ustalenia wynagrodzenia miesięcznego w wysokości niższej od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zatem w miesiącach, gdzie iloczyn stawki i ilości godzin do przepracowania, był niższy od najniższego wynagrodzenia, zastosowano stawkę godzinową wynikającą z podzielenia minimalnego wynagrodzenia i ilości godzin do przepracowania.
Sąd nie znalazł podstaw, aby podzielić zgłoszony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia roszczeń objętych powództwem w niniejszej sprawie.
Po pierwsze dotyczył on przedawnienia po upływie 3 lat od wymagalności, zdaniem pozwanej, roszczenia powoda o dodatek za pracę w porze nocnej za październik 2015 r. i dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych za październik 2015 r. (k. 53).
Zgodnie z art. 291 § 1 k.p. roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Wymagalność roszczenia o dodatek za pracę w porze nocnej, który podlega wypłacie wraz z wynagrodzeniem, nastąpiła w dniu 11 lipca 2016 r. Wymagalność dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych za drugi kwartał 2016 r. również przypadała w tym dniu. Ponieważ pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 10 lipca 2019 r., to nie upłynął jeszcze okres 3 lat od w/w daty.
Nadto zarzut ten dotyczył kwot, o które powód rozszerzył powództwo w piśmie, które złożono w dniu 13 października 2023 r. (k. 827-828v) z taką argumentacją, że powód od momentu, kiedy dysponował już kartami przebiegu dyżuru, mógł samodzielnie wyliczyć wysokość należnych kwot i kwoty ponad żądania ujęte w pozwie są przedawnione.
Sąd przyjmuje tu za własny pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego - Izby Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 14 kwietnia 2016 r. wydany w sprawie o sygn. III PK 96/15, zgodnie z którym jeśli, wnosząc pozew o zapłatę wynagrodzenia za godziny nadliczbowe i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, powód jednoznacznie wyraża wolę uzyskania przysługujących mu z tych tytułów należności w pełnej wysokości, to kwotowe rozszerzenie w toku procesu roszczeń w zakresie przedmiotowych świadczeń nie stanowi zgłoszenia nowego żądania opartego na innej podstawie faktycznej lub wykraczającego poza podstawę wskazaną w pozwie, lecz jest doprecyzowaniem żądania pozwu, którego rozmiary nie były możliwe do określenia w chwili wytoczenia powództwa. W tej sytuacji wniesienie pozwu przerywa bieg przedawnienia roszczenia także dla kwoty, o jaką powód podwyższył swoje roszczenie w toku procesu (art. 295 § 1 w związku z art. 291 § 1 k.p.) (OSP 2017 nr 7-8, poz. 68, str. 41). Sąd Najwyższy, powołując się na dotychczasowej orzecznictwo, stanął na stanowisku, że pozew wniesiony w sprawie o analogicznym stanie faktycznym przerywa bieg przedawnienia także dla kwoty, o jaką powód podwyższył swe żądanie w trakcie procesu wskutek - opartych na wycenie przez biegłego - ustaleń sądu dotyczących wysokości należnych mu świadczeń. Dzieje się tak w sytuacji, gdy powód zgłosi w pozwie żądanie odzwierciedlające jego wolę uzyskania przysługujących mu z tych tytułów należności w pełnej wysokości.
W poddanym pod rozwagę Sądu stanie faktycznym, nie ulega wątpliwości, że intencją powoda (wynikającą w sposób czytelny już z treści pozwu, w tym sposobu wyliczenia żądanych kwot) było wstąpienie na drogę sądową co do całości przysługujących im roszczeń z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych oraz pracy w porze nocnej. Sąd stoi więc na stanowisku, że nie sposób uznać zmodyfikowanych pismem procesowym z dnia 13 października 2023 r. roszczeń powoda za przedawnione.
Wartość dodatku wyliczono stosownie do treści art. 151 8 § 1 k.p., czyli przyjęto za podstawę 20% stawki godzinowej wynikającej z kwoty 1.850 złotych (minimalne wynagrodzenie za pracę w roku 2016) i 2.000 złotych (minimalne wynagrodzenie za pracę w roku 2017), ilość godzin do przepracowania w danym miesiącu i ilość godzin pracy w porze nocnej w danym miesiącu (po 8 godzin na każdy dyżur, gdyż pora nocna obejmuje godziny od 23.00 do 7.00).
Powód w czerwcu 2016 r. przepracował 80 godzin w porze nocnej. Dawało to dodatek na poziomie 168,15 złotych. Stawka godzinowa dodatku wynosiła w tym miesiącu 2,102 złotych (1.850 złotych : 176 = 10,51 złotych x 20% = 2,102 złotych). W kolejnych miesiącach wysokość dodatku wyniosła:
- w lipcu 2016 r. – 211,20 złotych (96 godzin przy stawce wynoszącej 2,20 złotych)
- w sierpniu 2016 r. – 168,16 złotych (80 godzin przy stawce 2.102 złotych)
- we wrześniu 2016 r. – 134,53 złotych (64 godziny przy stawce 2.102 złotych)
- w październiku 2016 r. – 176 złotych (80 godzin przy stawce 2,20 złotych)
- w listopadzie 2016 r. – 184,80 złotych (80 godzin przy stawce 2,31 złotych)
- w grudniu 2016 r. – 176 złotych (80 godzin przy stawce 2,20 złotych)
- w styczniu 2017 r. – 190,40 złotych (80 godzin przy stawce 2,38 złotych)
- w lutym 2017 r. – 140 złotych (56 godzin przy stawce 2,50 złotych)
- w marcu 2017 r. – 156,53 złotych (72 godziny przy stawce 2,174 złotych)
- w kwietniu 2017 r. – 210,56 złotych (80 godzin przy stawce 2,63 złotych)
- w maju 2017 r. – 190,40 złotych (80 godzin przy stawce 2,38 złotych)
- w czerwcu 2017 r. – 152,32 złotych (64 godziny przy stawce 2,38 złotych)
- w lipcu 2017 r. – 190,40 złotych (80 godziny przy stawce 2,38 złotych)
- w sierpniu 2017 r. – 217,92 złotych (96 godzin przy stawce 2,27 złotych)
- we wrześniu 2017 r. – 190,40 złotych (80 godzin przy stawce 2,38 złotych)
- w październiku 2017 r. – 181,60 złotych (80 godzin przy stawce 2,27 złotych)
- w listopadzie 2017 r. – 200 złotych (80 godzin przy stawce 2,50 złotych)
- w grudniu 2017 r. – 231,44 złotych (88 godzin przy stawce 2,63 złotych).
Łączna wysokość należnego powodowi dodatku za pracę w porze nocnej wyniosła 3.470,82 złotych.
Wyliczenia w zakresie dodatku do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przedstawiały się następująco:
a) II kwartał 2016 r. – 312 nadgodzin przy stawce godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę i wynoszącej 10,51 zł (1.850 zł : 176 godzin tj. średnią ilość godzin do przepracowania w miesiącu w tym kwartale=10,51 zł) dawało kwotę 3.279,12 złotych
b) III kwartał 2016 r. – 248 nadgodzin przy stawce godzinowej wynoszącej 14,19 złotych dawało kwotę 3.519,12 złotych
c) IV kwartał 2016 r. – 236 nadgodzin przy stawce godzinowej wynoszącej 10,22 złotych dawało 2.411,92 złotych
d) I kwartał 2017 r. – 172 nadgodziny przy stawce godzinowej wynoszącej 17,50 złotych dawało kwotę 3.010 złotych
e) II kwartał 2017 r. – 292 nadgodzin przy stawce godzinowej wynoszącej 17,50 złotych dawało kwotę 5.110 złotych
f) III kwartał 2017 r. – 244 nadgodzin przy stawce godzinowej wynoszącej 17,50 złotych dawało kwotę 4.270 złotych
g) IV kwartał 2017 r. – 276 nadgodzin przy stawce godzinowej wynoszącej 17,50 złotych dawało kwotę 4.830 złotych.
Łącznie wysokość dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych wyniosła 26.430,16 złotych.
Sąd zweryfikował wyliczenia biegłego G. D. zawarte w opinii uzupełniającej w zakresie faktycznego czasu pracy powoda w październiku 2016 r. Biegły przyjął, iż powód przepracował wtedy 255 godzin podczas, gdy karty ewidencyjnej i karty przebiegu dyżurów wynika, że powód przepracował 252 godziny. Do tego przyjął, że wymiar pracy w grudniu 2016 r. wynosił 160 godzin, gdy w rzeczywistości wynosił on 168 godzin. Przez to ilość nadgodzin za cały IV kwartał 2016 r. należało zmniejszyć do 236, a wysokość dodatku do 2.411,92 złotych.
Biegły błędnie też przyjął wymiar czasu pracy w grudniu 2017 r. Faktycznie wynosił on 152 godziny, a nie 144. W efekcie ilość nadgodzin za IV kwartał 2017 r. należało zmniejszyć do 276, a wysokość dodatku do kwoty 4.830 złotych.
W pozostałym zakresie Sąd uznał uzupełniającą opinię biegłego za miarodajną do wyliczenia należności powoda.
Wyliczeń należnego powodowi ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy należało dokonać w oparciu o § 15-19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
W miesiącu październiku 2017 r. powód uzyskał wynagrodzenie w wysokości 4.200 złotych (240 godzin pracy x 17,50 złotych). Tej samej wysokości było jego wynagrodzenie za listopad 2017 r. W grudniu 2017 r. powód przepracował 252 godziny, więc przy w/w stawce godzinowej uzyskać powinien wynagrodzenie w wysokości 4.410 złotych. Do tego należało doliczyć kwotę 4.830 złotych tytułem dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Dało to kwotę 17.640 złotych za okres trzech miesięcy. Przy uwzględnieniu współczynnika urlopowego wynoszącego 20,83 dawało to 846,86 złotych za jeden dzień i 105,86 złotych za jedną godzinę urlopu. Skoro powodowi przysługiwał urlop w wymiarze 26 dni (280 godzin), to należny mu ekwiwalent zamykał się kwotą 7.339,63 złotych.
Sąd był jednak związany granicami omawianego żądania, tj. kwotą 6.127,20 złotych.
Ostatecznie na zasądzoną na rzecz powoda kwotę 36.028,18 złotych składały się:
- 3.470,82 złotych tytułem dodatku za pracę w porze nocnej
- 26.430,16 złotych tytułem dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych
- 6.127,20 złotych tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Powód domagał się odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od zgłoszonych roszczeń głównych. Podstawę prawną roszczeń odsetkowych stanowił art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.
Jak już wspomniano dodatek za pracę w porze nocnej przysługuje za każdy miesiąc i staje się wymagalny z datą płatności wynagrodzenia za pracę. Dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych wynikającą z przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym staje się wymagalne w dacie płatności wynagrodzenia przysługującego za ostatni miesiąc tego okresu. Z kolei ekwiwalent w przypadku rozwiązania umowy o pracę staje się wymagalny następnego dnia po dacie rozwiązania.
W pozostałych zakresach roszczenia powodów należało oddalić jako bezzasadne.
W pkt III wyroku Sąd na podstawie art. 100 k.p.c. orzekł o kosztach procesu. Powód wygrał proces w 74,27%. Na jego koszty składało się wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3.600 złotych. Na koszty pozwanej również składało się to wynagrodzenie oraz opłata od pełnomocnictwa (17 złotych). Po stosunkowym rozdzieleniu na rzecz powoda należało zasądzić 1.743,07 złotych.
O odsetkach od zasądzonych kosztów Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 11 k.p.
Wprawdzie pełnomocnik powoda wnosił o zasądzenie tytułem wynagrodzenia kwoty 4.428 złotych argumentując to skomplikowanym charakterem sprawy, jednak wkład strony powodowej w jej rozstrzygnięcie nie uzasadniał przyznania wynagrodzenia we wnioskowanej wysokości, chyba że wniosek taki zgłosiłaby również strona pozwana, której aktywność procesowa była większa, co widać choćby na przykładzie częściowo uzasadnionego kwestionowania opinii biegłego.
Rozstrzygnięcie w pkt IV wyroku zapadło w oparciu o przepis art. 477 2 § 1 k.p.c. Wysokość kwoty do jakiej nadano rygor wynika z wynagrodzenia powoda za grudzień 2017 r. – kwoty 4.410 złotych.
Stosownie do unormowania zawartego w art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz art. 100 k.p.c. – Sąd w pkt V wyroku obciążył pozwaną kwotą 3.509,45 złotych. Wynika to stąd, że w toku postępowania Skarb Państwa – Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie poniósł koszty związane z wynagrodzeniem biegłego w kwocie 2.298,98 złotych oraz opłaty od pozwu w zakresie uwzględniającym żądania powoda (1.802 złotych). Z uwagi na wynik postępowania pozwaną należało obciążyć całą opłatą oraz kwotą 1.707,45 złotych stanowiącą 74,27% wynagrodzenia biegłego.
1. (...)
2. (...)
- adw. J. K. (PI)
- r.pr. M. L. (PI)
3. (...)