Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE WYROKU

Decyzją z dnia 3 marca 2023 r., znak (...) - (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. odmówił M. B. (1) prawa do zasiłku opiekuńczego za okres od 30 stycznia 2023 r. do 3 lutego 2023 r. W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, że zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. ZUS podniósł, że w okresie sprawowanej opieki nad N. B. członek rodziny, pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, którym była niepracująca matka dziecka, D. S., mogła zapewnić opiekę dziecku, co spowodowało, że ubezpieczony nie był uprawniony do zasiłku opiekuńczego.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony podał, że pozostaje w separacji z matką dziecka, D. S., przez co nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego
i zamieszkują oddzielnie. Ze względu na powyższe, w okresie objętym decyzją odmowną,
w gospodarstwie domowym M. B. (1) nie było innej osoby, która mogłaby sprawować opiekę nad córką N. B..

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. wniósł o oddalenie odwołania z uzasadnieniem analogicznym jak w decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony jest ojcem dwójki małoletnich dzieci – N. B., urodzonej
w dniu (...), która w okresie spornym była uczennicą pierwszej klasy szkoły podstawowej i M. B. (2), który ma (...) lat. Matką dzieci jest D. S.. Ubezpieczony i matka dzieci nie mieszkają razem. Zaskarżona decyzja odmawiająca przyznania prawa do zasiłku opiekuńczego dotyczyła opieki nad małoletnią N. B.. W okresie spornym małoletnia przebywała z ubezpieczonym przy al. (...) w domu rodziców ubezpieczonego, natomiast matka dziecka nie miała wówczas stałego miejsca zamieszkania. Mieszkała u koleżanki lub u rodziców, na zmianę przy ul. (...)
i na Osiedlu (...). W okresie spornym N. B. chorowała na ospę wietrzną, a faktyczną opiekę nad nią sprawował ubezpieczony. Matka dziecka nie mogła się wówczas opiekować córką ze względu na problemy z pracą, pracowała wtedy dorywczo jako kelnerka, a ponadto bez umowy. Rodzice ubezpieczonego, zamieszkujący z nim wspólnie w okresie spornym, również nie mogli opiekować się N. B.. Ojciec ubezpieczonego (dziadek małoletniej) codziennie jeździ do pracy do Niemiec, natomiast matka (babcia) jest częściowo sparaliżowana po udarze i nie byłaby w stanie opiekować się małoletnią. W okresie spornym faktyczną opiekę nad chorą córką małoletnią N. B. sprawował ubezpieczony.

Dowód: zeznania D. S. - k. 28-29; przesłuchanie ubezpieczonego – k. 29, wniosek o zasiłek opiekuńczy z powodu sprawowania opieki zad dzieckiem z 9.02.2023 r. druk Z-15A – k. 7-9 akt zasiłkowych.

Ubezpieczony wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wnioskiem dotyczącym
o wypłatę zasiłku opiekuńczego z powodu opieki na chorym dzieckiem N. B., za okres od 30 stycznia 2023 r. do 3 lutego 2023 r.

Dowód: wniosek o zasiłek opiekuńczy z powodu sprawowania opieki zad dzieckiem
z 9.02.2023 r. druk (...) – k. 7-9 akt zasiłkowych.

Zakład odmówił ubezpieczonemu prawa do zasiłku opiekuńczego za okres od 30 stycznia 2023 r. do 3 lutego 2023 r.

Dowód: decyzja z dnia 3.03.2023 r. – k. 1 akt zasiłkowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego okazało się uzasadnione. Decyzja organu rentowego z dnia 3 marca 2023 r. znak (...) - (...), odmawiająca ubezpieczonemu prawa do zasiłku opiekuńczego za okres od 30 stycznia 2023 r. do 3 lutego 2023 r., który dotyczył opieki nad chorą córką N. B., była nieprawidłowa i podlegała zmianie.

Przedmiot sporu w niniejszej sprawie stanowiło prawo ubezpieczonego do zasiłku opiekuńczego za okres od 30 stycznia 2023 r. do 3 lutego 2023 r., który dotyczył opieki nad chorą małoletnią córką N. B..

Ubezpieczony twierdził, że zasiłek opiekuńczy dotyczący jego córki jest mu należny, gdyż we wspomnianym okresie sprawował osobistą opiekę nad córką, która była chora. Z kolei organ rentowy stał na stanowisku, że ubezpieczonemu prawo do zasiłku nie przysługuje z tego powodu, że opiekę nad córką N. B. mogła sprawować jej matka, D. S., która wedle stanowiska organu pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym i mogła ona zapewnić opiekę małoletniej.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach rentowych, zeznań D. S. i przesłuchania ubezpieczonego.

Zgodnie z art. 32 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 1732, dalej jako „ustawa zasiłkowa”),

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy
z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

1) dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:

a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, o której mowa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. z 2021 r. poz. 75), lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem,

b) porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,

c) pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;

2) chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;

2a) chorym dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat;

2b) dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat w przypadku:

a) porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,

b) pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;

3) innym chorym członkiem rodziny.

2. Za członków rodziny, o których mowa w ust. 1 pkt 3, uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym
w okresie sprawowania opieki.

3. Za dzieci w rozumieniu ust. 1 i 2 uważa się dzieci własne ubezpieczonego lub jego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie.

Stosownie do art. 33 ustawy zasiłkowej,

1. Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od wykonywania pracy
z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez okres:

1) 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dziećmi, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 i 2;

1a) 30 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dziećmi, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 2a i 2b;

2) 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad innymi członkami rodziny, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 3.

2. Zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie na opiekę nad dziećmi i innymi członkami rodziny za okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym. W przypadku gdy opieka jest sprawowana wyłącznie nad osobami, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 2a, 2b i 3, zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie za okres nie dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się niezależnie od liczby osób uprawnionych do zasiłku opiekuńczego oraz bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki.

Przepis art. 34 ustawy zasiłkowej stanowi, że zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Nie dotyczy to jednak opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat.

Ubezpieczonemu M. B. (1) przysługiwał zasiłek opiekuńczy dotyczący małoletniej córki – N. B., za okres sprawowanej faktycznej opieki nad chorym dzieckiem. W rozpoznawanej sprawie faktem było, że ubezpieczony sprawował w okresie spornym wyłączną opiekę nad małoletnią córką – N. B.. Wbrew temu, co podnosił organ, w gospodarstwie domowym ubezpieczonego nie było innego członka rodziny mogącego zapewnić opiekę choremu dziecku. Ubezpieczony zamieszkiwał oddzielnie z matką dziecka, D. S., która nie mogła opiekować się córką z uwagi na pracę dorywczą w charakterze kelnerki. Mieszkający z ubezpieczonym ojciec (dziadek) nie mógł opiekować się N. B. ze względu na obowiązki zawodowe, natomiast matka (babcia) ubezpieczonego nie była w stanie sprawować opieki nad małoletnią z uwagi na jej stan zdrowia. Wspomniane okoliczności wynikają z zeznania D. S. oraz przesłuchania ubezpieczonego.

Z postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie wynika, że ubezpieczony sprawował więc osobistą opiekę nad chorą małoletnią N. B..

Ubezpieczonemu M. B. (1), na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej, przysługiwał zasiłek opiekuńczy za czas zwolnienia od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem – N. B.. Sąd nie ustalił żadnej obiektywnej przyczyny, która mogłaby wykluczać prawo ubezpieczonego do zasiłku opiekuńczego za okres sprawowanej opieki nad chorym dzieckiem N. B. od 30 stycznia 2023 r. do 3 lutego 2023 r., dlatego decyzja organu rentowego została zmieniona.

Sędzia (...)

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)

21 listopada 2023 r. (...)