Pełny tekst orzeczenia

(...)

Orzeczeniem z 22 marca 2023 r., znak: (...). (...).(...) Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. utrzymał w mocy orzeczenie (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. z 26 stycznia 2023 r., którym zaliczono małoletniego M. K. (1) do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z powodu schorzeń oznaczonych symbolami 11-I i 01-U na stałe.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że biorąc pod uwagę zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia z 8 kwietnia 2022 r. wydane dla potrzeb zespołu oraz dokumentację zgromadzoną w toku postępowania a w szczególności: karty informacyjne leczenia szpitalnego, wyniki badań, kartę konsultacyjną, informację lekarza specjalisty dla lekarza kierującego, zaświadczenia lekarza specjalisty, orzeczenie nr (...) o potrzebie kształcenia specjalnego i opinię z 23 czerwca 2022 r. oraz dokonane przez Zespół oceny, M. K. (1) ma naruszoną sprawność organizmu, która powoduje ograniczenia w możliwości funkcjonowania na poziomie uważanym za typowy dla osoby z pełną sprawnością. Wymaga częściowej pomocy innych osób w celu uczestnictwa w różnych sferach życia, jest niezdolny do pracy i kontynuuje naukę. Zespół uznał, że M. K. (1) ma trudności w codziennym funkcjonowaniu i przemieszczaniu się. Wymaga wsparcia w wykonywaniu niektórych czynności dnia codziennego, wymaga pomocy w nauce i życiu społecznym, ale nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji, nie wymaga opieki i nie jest całkowicie zależny od otoczenia w zakresie wykonywania czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego, ułatwiania kontaktów ze środowiskiem. Wymaga długotrwałej opieki a nie tylko nadzoru. Cierpi na zespół (...), co wpływa na jego funkcje poznawcze, komunikację, sprawność ruchową i możliwość prowadzenia samodzielnego życia. Odwołujący się nie jest w stanie pełnić sam żadnych ról społecznych. Nie jest w stanie poruszać się komunikacją miejską, nie rozróżnia sytuacji społecznych, nie przewiduje konsekwencji swoich czynów, nie posługuje się pieniędzmi, nie potrafi liczyć , jest mało komunikatywny, nie jest w stanie przygotować sobie obiadu i wymaga wsparcia w czynnościach higienicznych i samoobsługowych.

W odpowiedzi na odwołanie Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wniósł o jego oddalenie, argumentując jak w zaskarżonym orzeczeniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. (1) ma 18 lat. Jest osobą z zespołem (...) oraz niepełnosprawną intelektualnie w stopniu umiarkowanym z dysfunkcją mowy. Jest osoba niezdolną do pracy. Uczy się w szkole przysposabiającej do pracy.

Niesporne , a nadto: ocena stanu zdrowia – k. 80, 96-98 akt organu, ocena psychologiczna – k. 95 akt organu, ocena poziomu kompetencji – k. 8 oraz 94 akt organu, ocena pedagogiczna – k. 79 akt organu, dokumentacja medyczna zgromadzona w aktach organu – k. 1-51, 66-67, 74-75, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego – k. 68-72 akt organu, opinia pedagogiczna – k. 73 akt organ).

M. K. (1) na skutek niepełnosprawności intelektualnej nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować. Jego zdolność logicznego myślenia uniemożliwia mu przewidywanie skutków swojego postepowania. Nie jest w stanie przygotować sobie posiłku. Nie zna w pełni wartości pieniądza. Nie wychodzi sam z domu, wymaga stałego nadzoru i kontroli. Do szkoły jest dowożony. Nie jest w stanie pracować ani załatwiać spraw urzędowych. Jest nieprzystosowany do samodzielnego życia. Stan ten nie ulega poprawie mimo wieloletniej edukacji i rehabilitacji. Czyni go to osoba niepełnosprawną w stopniu znacznym na stale.

Dowód : opinia biegłego z zakresu psychiatrii – k. 30-36.

Sąd zważył, co następuje :

Odwołanie okazało się uzasadnione.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 100) rozróżnić można trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. (art. 4 ust. 1 ustawy). Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych (art. 4 ust. 2 ustawy). Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu powodującą w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub techniczne. (art. 4 ust. 3 ustawy).

Standardy w zakresie kwalifikowania do poszczególnych stopni niepełnosprawności, uregulowane zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. z 2021 r. poz. 857). I tak zgodnie z rozporządzeniem: niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu (§ 29 ust. 1 pkt 1), konieczność sprawowania opieki - całkowitą zależność od otoczenia polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem (§ 29 ust. 1 pkt 2), konieczność udzielania pomocy, w tym pomocy w pełnieniu ról społecznych – zależność od otoczenia wymagającą wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych (§ 29 ust. 1 pkt 3), czasowa pomoc w pełnieniu ról społecznych – konieczność udzielania pomocy, o której mowa w § 29 ust.1 pkt 3 w okresach wynikających ze stanu zdrowia (§ 30 ust. 1 pkt 1), a częściowa pomoc w pełnieniu ról społecznych – wystąpienie co najmniej jednej okoliczności, o której mowa w § 29 ust. 1pkt 3 (§ 30 ust. 1pkt 2), istotne obniżenie do wykonywania pracy - naruszoną sprawność organizmu powodującą ograniczenia w wykonywaniu pracy zarobkowej znacznie obniżające wydajność pracy na danym stanowisku w porównaniu do wydajności, jaką wykazują osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną (§ 31 ust. 1 pkt 1), ograniczenia w pełnieniu ról społecznych - trudności doświadczane przez osobę zainteresowaną w relacjach z otoczeniem i środowiskiem według przyjętych norm społecznych, jako skutek naruszonej sprawności organizmu (§ 31 ust. 1 pkt 2), zaś możliwość kompensacji ograniczeń - wyrównywanie dysfunkcji organizmu spowodowanej utratą lub chorobą narządu odpowiednio przez przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (§ 31 ust. 2 rozporządzenia).

Na materiał dowodowy w niniejszej sprawie złożyła się dokumentacja dotycząca odwołującego się, w tym również dokumentacja medyczna zawarta w aktach organu, której prawdziwości i rzetelności żadna ze stron nie kwestionowała.

W rozpoznawanej sprawie niespornym było, iż wnoszący odwołanie jest osobą niepełnosprawną. Spornym natomiast pozostawał stopień niepełnosprawności, jakim skutkują jego schorzenia. M. K. (1), reprezentowany przez pełnomocnika – swoją matkę, kwestionował bowiem zaliczenie go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, utrzymując, iż jego stan zdrowia skutkuje stopniem znacznym.

W celu zweryfikowania stanowisk stron Sąd zasięgnął wiadomości specjalnych, dopuszczając dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu psychiatrii J. K..

Biegły dokonał badania odwołującego się M. K. (1) oraz dokonał oceny jego funkcjonowania kwestionariuszem (...). Na podstawie tej oceny stwierdził u odwołującego się poważne deficyty w samodzielnym funkcjonowaniu na poziomie znacznym i bardzo znacznym.

Zdaniem biegłego odwołujący się powinien być zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności. Ponadto biegły wskazał, że dotychczasowe efekty jego rehabilitacji i edukacji nie pozwalają na przyjęcie aby w stanie zdrowia i funkcjonowania odwołującego się miała zajść jakakolwiek poprawa. Według biegłego psychiatry M. K. (2) wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku z brakiem zdolności do samodzielnej egzystencji.

Żadna ze stron nie kwestionowała opinii biegłego. Również Sąd nie znalazł podstaw do jej nieuwzględnienia w rozstrzygnięciu sprawy. Biegły szczegółowo opisał swoje spostrzeżenia wynikające z badania odwołującego się oraz analizy dotyczącej go dokumentacji medycznej i pedagogicznej. Wnioski wyciągnięte przez biegłego pozostają w ścisłej korelacji z poczynionymi przez niego ustaleniami. Opinia biegłego jest logiczna i wyczerpująca. Jej wnioski zostały prawidłowo uargumentowane.

Wszystko powyższe, przy uwzględnieniu nadto, iż biegły opiniujący w niniejszej sprawie to wysokiej klasy fachowiec o wieloletnim doświadczeniu zawodowym, także klinicznym i specjalności odpowiedniej do schorzeń odwołującej się znajdującej potwierdzenie w złożonej dokumentacji medycznej, nakazywało uznać jego opinię za rzetelną i wiarygodną, a w konsekwencji podzielić zawarte w niej wnioski nie znajdując żadnych podstaw do jej kwestionowania. Należy również przypisać wnioskom biegłego sądowego walor obiektywności.

W konsekwencji, uznając opinię biegłego sądowego z zakresu psychiatrii za miarodajną i wiarygodną, a materiał dowodowy za kompletny, Sąd stwierdził, że odwołanie podlega uwzględnieniu w zakresie zmiany stopnia niepełnosprawności odwołującego się.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 i 2 k.p.c. zmienił zaskarżone orzeczenie, zaliczając M. K. (1) do znacznego stopnia niepełnosprawności na stałe z powodu schorzeń psychicznych i upośledzenia umysłowego, w pozostałym zakresie zaś odwołanie oddalił, tj. w zakresie, w jakim odwołujący się kwestionował brak w orzeczeniu wskazania co do konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczona możliwością samodzielnej egzystencji. Sąd wskazuje, że orzeczenie o tym wskazaniu jest zastrzeżone dla osób niepełnosprawnych do 16 roku życia. Natomiast konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji wynika z samej istoty i definicji znacznego stopnia niepełnosprawności.