Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia 20 lutego 2023r.(...)Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. zaliczył S. M. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z powodu schorzeń oznaczonych symbolem (...) do dnia 28 lutego 2025r. Rozpoznając odwołanie S. M., (...) Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wydał w dniu 25 kwietnia 2023r. orzeczenie, którym utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie (...) Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S., wskazując, iż S. M. spełnia przesłanki zaliczenia do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, gdyż wymaga konieczności zapewnienia częściowej pomocy innych osób. Organ podkreślił, iż uwzględniając zarówno fizyczne, psychiczne, jak i społeczne aspekty funkcjonowania S. M. nie spełnia przesłanek pozwalających na uznanie za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym. Odwołujący z uwagi na zakres schorzeń nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, wymagającą konieczności opieki, całkowicie zależna od otoczenia, którą należy pielęgnować z zakresie higieny osobistej, karmić, komunikować się z innymi w jej imieniu czy wykonywać „za” wszystkie czynności domowe.

S. M. wniósł odwołanie od tego orzeczenia, domagając się zaliczenia do znacznego stopnia niepełnosprawności. Wskazał, iż po amputacji lewej kończyny porusza się tylko na wózku inwalidzkim, nie opuszcza domu a ponadto organ w sposób nieprawidłowy nie uwzględnił orzeczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o jego niezdolności do samodzielnej egzystencji.

(...) Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wniósł o oddalenie odwołania w całości wywodząc, jak w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. M., urodzony (...), jest z zawodu malarzem budowlanym. Z uwagi na niezdolność do pracy od jesieni 2022 r. nie pracuje.

Dowód: ocena funkcjonowania społecznego k. 12-13 akt organu

S. M. ma stan po amputacji lewej kończyny dolnej na poziomie uda oraz ograniczenia ruchomości prawego stawu barkowego. Przybył ropowicę łokcia lewego. Schorzenia narządu ruchu powodują umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Dowód: opinia biegłych sądowych z zakresu ortopedii H. M. i neurologii T. P. k.k. 32-33; zaświadczenie o stanie zdrowia k. 7-7v; dokumentacja medyczna k. 1-5 akt organu i k. 23-25 akt sprawy

Wykonana w styczniu 2023 r. amputacja nogi na wysokości kości udowej, wymuszona rozległą destrukcją zapalną tkanek były podstawą wydania przez komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Społecznych orzeczenia z dnia 27 kwietnia 2023 r. o niezdolności do samodzielnej egzystencji do 30 kwietnia 2024r., ze wskazaniem, iż niezdolność ta powstała 27 grudnia 2022 r.

Dowód: orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 27.04.2023r. wraz z dokumentacją medyczną k. 20-25 oraz k. 5,

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się uzasadnione.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r., poz. 44) rozróżnić można trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. (art. 4 ust. 1 ustawy). Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych (art. 4 ust. 2 ustawy). Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu powodującą w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub techniczne. (art. 4 ust. 3 ustawy).

Standardy w zakresie kwalifikowania do poszczególnych stopni niepełnosprawności, uregulowane zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 1110). I tak zgodnie z rozporządzeniem: niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu (§ 29 ust. 1 pkt 1), konieczność sprawowania opieki - całkowitą zależność od otoczenia polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem (§ 29 ust. 1 pkt 2), konieczność udzielania pomocy, w tym pomocy w pełnieniu ról społecznych – zależność od otoczenia wymagającą wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych (§ 29 ust. 1 pkt 3), czasowa pomoc w pełnieniu ról społecznych – konieczność udzielania pomocy, o której mowa w § 29 ust.1 pkt 3 w okresach wynikających ze stanu zdrowia (§ 30 ust. 1 pkt 1), a częściowa pomoc w pełnieniu ról społecznych – wystąpienie co najmniej jednej okoliczności, o której mowa w § 29 ust. 1pkt 3 (§ 30 ust. 1pkt 2), istotne obniżenie do wykonywania pracy - naruszoną sprawność organizmu powodującą ograniczenia w wykonywaniu pracy zarobkowej znacznie obniżające wydajność pracy na danym stanowisku w porównaniu do wydajności, jaką wykazują osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną (§ 31 ust. 1 pkt 1), ograniczenia w pełnieniu ról społecznych - trudności doświadczane przez osobę zainteresowaną w relacjach z otoczeniem i środowiskiem według przyjętych norm społecznych, jako skutek naruszonej sprawności organizmu (§ 31 ust. 1 pkt 2), zaś możliwość kompensacji ograniczeń - wyrównywanie dysfunkcji organizmu spowodowanej utratą lub chorobą narządu odpowiednio przez przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (§ 31 ust. 2 rozporządzenia).

W rozpoznawanej sprawie niespornym było, iż wnoszący odwołanie jest osobą niepełnosprawną. Spornym natomiast pozostawał stopień niepełnosprawności, jakim skutkują jego schorzenia oraz jego ewentualne ograniczenia w poruszaniu się. S. M. kwestionował bowiem zaliczenie go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, utrzymując, iż jego stan zdrowia skutkuje stopniem znacznym.

Na materiał dowodowy w niniejszej sprawie złożyła się dokumentacja dotycząca odwołującego się, w tym również dokumentacja medyczna zawarta w aktach sprawy oraz w aktach organu, której prawdziwości i rzetelności żadna ze stron nie kwestionowała.

W postępowaniu ustalono, iż, odwołujący się został orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 27 kwietnia 2023r. uznany za niezdolnego do samodzielnej egzystencji do 30 kwietnia 2024 r.

Tym samym zastosowanie znalazł przepis art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zgodnie z którym orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2, i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2021.291 j.t.) całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Czynniki decydujące o stwierdzeniu niezdolności do pracy, określone w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zostały doprecyzowane w orzecznictwie sądowym. W wyroku z dnia 12 lipca 2012 r. Sąd Najwyższy II UK 329/11, LEX nr 1265567 stwierdził, że „decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.” Niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych (art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Już sam fakt uznania przez organ rentowy (wobec brzmienia art. 5 pkt 1 przytoczonej ustawy) S. M. za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji wyczerpuje definicję znacznego stopnia niepełnosprawności. Nadto, szczególnego podkreślenia wymaga, że art. 5 pkt 1 ustawie z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje jednostronne zrównanie orzeczeń. Oznacza to, że określone orzeczenia organu rentowego są traktowane jak orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na mocy komentowanego przepisu i z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Na mocy tego przepisu każda osoba niezdolna do pracy jest osobą niepełnosprawną, a w odniesieniu do osoby całkowicie niedolnej do pracy i niezdolnej do samodzielnej egzystencji – jest ona niepełnosprawna w stopniu znacznym.

Daty początkowa i końcowa znacznego stopnia niepełnosprawności wynikają z orzeczenia komisji lekarskiej ZUS z dnia 27 kwietnia 2023r. w przedmiocie niezdolności do samodzielnej egzystencji i zostały określona od 27 grudnia 2022 r. do 30 kwietnia 2024 r. Żądanie procesowe odwołującego się dotyczyło ustalenia znacznego stopnia niepełnosprawności od 25 kwietnia 2023 r. (data spornego orzeczenia).

Mając na uwadze powyższe i bazując na treści ww. orzeczeń Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżone orzeczenie, zaliczając S. M. do znacznego stopnia niepełnosprawności okresowo od 27 grudnia 2022 r. do 30 kwietnia 2024 r.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

12.02.2024 r.

Sędzia Joanna Szyjewska-Bagińska