Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Tarnowie, V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Zbigniew Miczek

Protokolant: Sylwia Jop

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2024 roku, w Tarnowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa K. K.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna
w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda K. K. kwotę 16.252,06 złotych ( słownie: szesnaście tysięcy dwieście pięćdziesiąt dwa złote sześć groszy) wraz o odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi w stosunku rocznym za okres od dnia 29.07.2021 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej (...)Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda K. K. kwotę 1.500,10 złotych ( słownie: jeden tysiąc pięćset złotych dziesięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi w stosunku rocznym za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia Zbigniew Miczek

Sygn. akt V GC 240/23

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 30 stycznia 2024 roku

Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 327 ¹ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku sporządza się w sposób zwięzły, w związku z czym w niniejszym uzasadnieniu w zakresie twierdzeń stron odwołano się do treści ich pism procesowych.

Powód K. K. w pozwie złożonym w dniu 05.06.2023 r. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od strony pozwanej (...)Spółki Akcyjnej w W. kwoty 28.084,63 zł tytułem odszkodowania za szkodę z dnia 29.07.2021 r. na pojeździe marki O. o nr rej. (...), wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 01.10.2021 r. do dnia zapłaty. Domagał się także zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych oraz kwoty 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i opłaty sądowej od pozwu, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Uzasadniając żądanie pozwu powód podniósł, że w dniu 29.07.2021 r. doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki O. o nr rej. (...) (dalej jako „Pojazd”), którego użytkownikiem był powód. Właścicielem Pojazdu na dzień zdarzenia szkodowego była (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., a Pojazd był przedmiotem umowy leasingu zawartej pomiędzy powodem a w/w spółką. Na mocy umowy przelewu wierzytelności spółka ta przelała na powoda wierzytelność przysługującą jej w związku ze szkodą z dnia 29.07.2021 r.

Dalej powód wskazał, że wykorzystywał Pojazd do prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast pojazd sprawcy zdarzenia był ubezpieczony od OC w pozwanym (...). Strona pozwana wypłaciła odszkodowanie w kwocie 16.747,94 zł netto. Odszkodowanie to zostało wyliczone jako różnica wartości pojazdu przed szkodą i po szkodzie. Powód kwestionuje zakwalifikowanie przedmiotowej szkody jako szkody całkowitej.

Powód zaznaczył, że prawomocnym wyrokiem z dnia 19.12.2022 r. (sygn. akt V GC 58/22) Sąd Rejonowy w Tarnowie zasądził na rzecz powoda część roszczenia odszkodowawczego w kwocie 5.000,00 zł. Opinia biegłego sądowego przeprowadzona w tej sprawie potwierdziła zasadność jego roszczenia. Niniejszym pozwem powód domaga się zasądzenia dalszej kwoty odszkodowania w wysokości 28.084,63 zł. Na kwotę tą składa się kwota 49.832,57 zł netto wyliczona na podstawie kalkulacji z opinii biegłego sądowego ze sprawy V GC 58/22 (kwota pełnowartościowej naprawy pojazdu) pomniejszona o kwotę 16.747,94 zł wypłaconą już przez stronę pozwaną oraz o kwotę 5.000,00 zasądzoną prawomocnym wyrokiem w sprawie V GC 58/22. Powód dodał, że od dnia 01.10.2021 r. nalicza odsetki ustawowe za opóźnienie, albowiem jest to dzień po wydaniu przez stronę pozwaną decyzji płatniczej ustalającej kwotę wypłaconego świadczenia, zatem znajdowała się ona wówczas w posiadaniu wszelkich niezbędnych informacji i dokumentacji pozwalającej na określenie prawidłowego rozmiaru szkody i wysokości należnego odszkodowania (k. 3-23).

W dniu 21.06.2023 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Tarnowie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym ( sygn. akt V GNc 779/23), w którym powództwo zostało uwzględnione w całości (k. 118).

Od powyższego nakazu sprzeciw wniosła strona pozwana domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Strona pozwana podała, że prowadziła postępowanie likwidacyjne szkody w Pojeździe, przy czym uznała, że wystąpiła szkoda całkowita. Ustalono:

1.  Koszt naprawy Pojazdu to 64.365,03 zł netto.

1.  Wartość Pojazdu przed szkodą to 51.869,91 zł netto.

2.  Wartość Pojazdu uszkodzonego to 35.121,95 zł netto.

3.  Kwota odszkodowania wynosi: 16.747,94 zł netto – i taką kwotę wypłacono.

Ponadto na podstawie wyroku z dnia 19.12.2022 r. (V GC 58/22) strona pozwana wypłaciła na rzecz powoda 5.000,00 zł wraz z odsetkami. Jednocześnie strona pozwana zaznaczyła, że kwestionuje ustalenia dokonane przez Sąd I i II instancji w sprawie wskazanej powyżej, a oparte na opinii biegłego, co do której składała szereg uwag.

Strona pozwana podała, że spór między stronami dotyczy kwalifikacji szkody. Poszkodowany (...) sp. z o.o. nie kwestionował zakwalifikowania szkody jako całkowitej. Strona pozwana wydała decyzję w tej sprawie w dniu 30.09.2021 r. Natomiast powód nabył wierzytelność w drodze cesji w dniu 08.11.2022 r. Wartość wraku Pojazdu została ustalona na podstawie aukcji internetowej, co zdaniem strony pozwanej jest bardziej miarodajne, aniżeli ustalenie wartości pojazdu w programie eksperckim (jest wówczas abstrakcyjna i matematyczna).

W dalszej kolejności strona pozwana podała, że nie uznaje swojej odpowiedzialności za zwrot kosztów pomocy prawnej, co nie mieści się w pojęciu szkody zgodnie z art. 361 k.c. Ewentualne odsetki powinny być naliczane od daty wyrokowania, bowiem bezsporna część odszkodowania została wypłacona (k. 124-126).

Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku w sprawie strony podtrzymały przedstawione wyżej stanowiska (k. 290v).

Zgodnie z art. 327 1 § 1 pkt 1 k.p.c. uzasadnienie wyroku winno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, obejmującej ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej.

Bezsporne między stronami były okoliczności dotyczące tego, że:

- w dniu 29.07.2021 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (dalej jako „Pojazd”);

- właścicielem Pojazdu na dzień zdarzenia szkodowego była (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.;

- Pojazd był użytkowany przez powoda K. K. na podstawie umowy leasingu zawartej z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W.;

- Pojazd był wykorzystywany przez powoda do prowadzenia działalności gospodarczej pod firmą: K. K. (...)w miejscowości B., gmina G.;

- pojazd sprawcy szkody był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) Spółce Akcyjnej;

- strona pozwana przeprowadziła postępowanie likwidacyjne i wypłaciła odszkodowanie za uszkodzony Pojazd w kwocie 16.747,94 zł netto na podstawie decyzji z dnia 30.09.2021 r.;

- leasingodawca nie kwestionował kwalifikacji szkody jako całkowitej;

- w dniu 08.11.2021 r. została zawarta umowa przelewu wierzytelności, na podstawie której (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przeniosła na rzecz powoda wierzytelności przysługujące jej wobec strony pozwanej z tytułu szkody z dnia 29.07.2021 r. nr (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

W decyzji z dnia 30.09.2021 r. strona pozwana poinformowała (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jak ustalone zostało odszkodowanie. Wskazano, że wartość Pojazdu przed szkodą wynosiła 51.869,91 zł netto, a wartość Pojazdu uszkodzonego wynosiła 35.121,95 zł netto. Odszkodowanie zostało wyliczone jako różnica pomiędzy tymi wartościami i wynosiło 16.747,94 zł netto.

Dowód:

- decyzja z dnia 30.09.2021 r., k. 12-13.

Powód nie zgodził się z zakwalifikowaniem szkody jako szkody całkowitej.

W dniu 22.11.2021 r. powód, reprezentowany przez pełnomocnika z (...)Kancelaria Prawna (...), wezwał ubezpieczyciela do dopłaty kwoty w wysokości 29.566,37 zł netto z tytułu szkody z dnia 29.07.2021 r. Powód przedłożył kosztorys sporządzony w systemie Eurotax, według którego koszt naprawy Pojazdu wynosił 46.029,76 zł netto. Zatem przy uwzględnieniu już wypłaconej kwoty – wezwanie do zapłaty obejmowało kwotę 29.566,37 zł netto.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 22.11.2021 r. wraz z potwierdzeniem nadania, k. 111-116;

- kosztorys sporządzony w systemie Eurotax, k. 104-110.

W odpowiedzi pozwany ubezpieczyciel nie uznał żądania powoda.

Dowód:

- odpowiedź strony pozwanej w aktach szkodowych nr (...) na płycie CD, k. 131.

Powód w pozwie z dnia 30.12.2021 r. dochodził przed tut. Sądem zapłaty części odszkodowania od strony pozwanej za szkodę z dnia 29.07.2021 r. nr (...), w kwocie obejmującej 5.000,00 zł tytułem części roszczenia odszkodowawczego oraz kwotę 284,55 zł wydatkowaną na weryfikację kosztorysu ubezpieczyciela i sporządzenie nowego kosztorysu.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 19.12.2022 r. wydanym w sprawie o sygn. V GC 58/22, Sąd Rejonowy w Tarnowie zasądził od strony pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda K. K. kwotę 5.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 01.10.2021 r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił oraz orzekł w przedmiocie kosztów postępowania.

Dowód:

- w aktach SR w Tarnowie o sygn. akt V GC 58/22: odpis pozwu z dnia 30.12.2021 r., opinia biegłego sądowego z dnia 05.07.2022 r., kalkulacja napraw w systemie Audatex i w systemie Info-Ekspert, opinia dodatkowa z dnia 20.10.2022 r., wyrok z dnia 19.12.2022 r. wraz z uzasadnieniem.

Wartość szacunkowa Pojazdu w dniu powstania szkody wynosiła 65.300 zł. Wartość szacunkowa Pojazdu uszkodzonego wynosiła 27.300 zł. Różnica tych wartości to 38.000 zł.

Koszt naprawy Pojazdu wynosi 80.984,09 zł z VAT (65.840,72 zł bez VAT). Wartość naprawy Pojazdu przewyższa wartość Pojazdu w dniu szkody, więc nie można wskazać na ekonomiczną zasadność przeprowadzenia naprawy pojazdu.

Dowód:

- główna opinia biegłego sądowego L. D. wraz z wyceną w systemie Info-Ekspert oraz kalkulacją naprawy w systemie Audatex, k. 180-217;

- uzupełniająca opinia biegłego sądowego L. D., k. 268-273.

W rozpatrywanej sprawie znaczna część okoliczności faktycznych pozostawała bezsporna, za wyjątkiem wyceny wartości Pojazdu przed i po szkodzie oraz kalkulacji jego naprawy, a w konsekwencji ekonomicznej oceny zasadności naprawy Pojazdu po szkodzie. Odpowiedzialność ubezpieczyciela za skutki zdarzenia z dnia 29.07.2021 r. oraz legitymacja procesowa powoda razem z innymi okolicznościami bezspornymi zostały przyjęte przez Sąd na zasadzie art. 229 i art. 230 k.p.c.

W niniejszej sprawie Sąd nie ograniczył się tylko do dowodu z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy V GC 58/22, lecz dopuścił dowód z opinii innego biegłego sądowego z zakresu spraw samochodowych kierując się świadomością tego, że niniejsza sprawa stanowi sprawę odrębną od sprawy już rozstrzygniętej, a sporny stan faktyczny podlega ustaleniu przez Sąd wskutek oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów, w tym w szczególności dowodu z opinii biegłego sądowego.

Wysokość odszkodowania Sąd ustalił w oparciu o dowody z przytoczonych wyżej dokumentów oraz przede wszystkim na podstawie opinii głównej i uzupełniającej biegłego sądowego L. D.. Wnioski i twierdzenia z opinii biegłego Sąd przyjął w całości. Opinia główna i podtrzymująca jej konkluzje opinia uzupełniająca, zostały sporządzone przez osobę dysponującą fachową wiedzą w swojej dziedzinie, obie opinie są spójne i stanowcze w przedmiocie ustalenia wartości kosztów naprawy Pojazdu, jak i jego wartości w stanie sprzed zdarzenia wywołującego szkodę i w stanie uszkodzonym.

Biegły sądowy odniósł się do zarzutów wskazywanych przez powoda, gdyż strona pozwana nie miała uwag do opinii biegłego. Pomimo tych zarzutów, biegły nie zmienił swoich wniosków i podtrzymał je w opinii uzupełniającej. Biegły wyjaśnił, że jego opinia nie została wykonana tylko na podstawie zakresu uszkodzeń wyznaczonego przez stronę pozwaną, lecz zakres szkody wyznaczony przez pozwane (...) został zweryfikowany i opisany przez biegłego. Biegły po analizie obu kosztorysów, tj. od powoda i od strony pozwanej, postanowił wykonać własny kosztorys w systemie Audatex. Biegły wyjaśnił, że system ekspercki Eurotax wykorzystany przez powoda, nie posiada możliwości pełnej identyfikacji pojazdu po numerze VIN, co oznacza, że czasy napraw i ceny części są zadane domyślnie dla danego modelu. Potwierdzeniem tego jest stosowany przez system Eurotax zapis na stronie kontrolnej: „Eurotax nie gwarantuje prawidłowego zamówienia części w oparciu o zamieszczone w programie numery katalogowe.” Biegły zwrócił uwagę, że w przedmiotowej sprawie cennik części zamiennych z systemu eksperckiego Eurotax różni się od cennika Audatex. Biegły zastosował ceny części w dacie powstania szkody oraz zastosował rozkodowanie pojazdu po numerze VIN, gdzie program Audatex dobiera części dedykowane do tego pojazdu. Biegły wykonał własny kosztorys załączony do opinii głównej. Odnosząc się do poszczególnych uszkodzeń Pojazdu biegły sądowy oparł się na dostępnych mu aktach szkodowych. Nie było konieczności wykonywania oględzin Pojazdu, nie zobowiązywało biegłego do tego także postanowienie dowodowe z dnia 15.09.2023 r. (k. 157).

Na rozprawie w dniu 31.01.2024 r. Sąd pominął wnioski dowodowe pełnomocnika powoda ujęte w piśmie zawierającym kolejne już zarzuty do opinii biegłego sądowego (k. 290v). Powód domagał się sporządzenia kolejnej pisemnej opinii uzupełniającej oraz wezwania na rozprawę sądową zarówno biegłego sądowego z J. L. D., jak i biegłego sądowego J. P. ze S., który sporządził opinię w sprawie V GC 58/22, celem skonfrontowania ich stanowisk. Na wypadek pominięcia tych wniosków, powód domagał się przeprowadzenia nowej opinii przez innego biegłego (k. 285-287v). Wnioski te zmierzały do przedłużenia postępowania oraz podniesienia jego kosztów, co nie było uzasadnione w świetle dostępnego już w sprawie materiału dowodowego.

Sąd postanowił pominąć także dowód z przesłuchania powoda, albowiem zakres uszkodzeń wynika z akt szkodowych i nie wymagał uzupełnienia, a w szczególności uzupełnienia w drodze zeznań powoda słuchanego na tę okoliczność, czego domagał się pełnomocnik powoda. Brak byłoby bowiem cechy obiektywizmu w zeznaniach powoda.

Zgodnie z art. 327 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c. uzasadnienie wyroku winno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd zważył, co następuje:

powództwo podlegało częściowemu uwzględnieniu.

W sprawie zastosowanie będą miały przepisy następujących aktów prawnych:

1)  ustawy z dnia 23.04.1964 roku – Kodeks cywilny (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) – zwanej „k.c . ”;

2)  ustawy z dnia 17.11.1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.) – zwanej „k.p.c.”;

3)  ustawy z dnia 22.05.2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tj. Dz.U. 2022 r. poz. 621 ze zm.) – zwanej dalej „u.u.o.”;

4)  ustawy z dnia 28.07.2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. 2023 r., poz. 1144 ze zm.) – zwanej „u.k.s.c.”.

5)  ustawy z dnia 16.11.2006 roku o opłacie skarbowej (tj. Dz.U. 2022 r. poz. 2142 ze zm.) – zwana „u.o.s.”;

6)  rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2023 r., poz. 1935 ze zm.) – zwane „r.o.r.p.”.

Przedmiotowe powództwo zasługuje na uwzględnienie w zakresie kwoty 16.252,06 zł.

W wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia (art. 822 § 2 k.c). Uprawniony do odszkodowania w związku ze zda­rzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może do­chodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 822 § 4 k.c.).

Wprowadzone powyższym przepisem rozwiązanie w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej doprecyzowane zostało w przepisach art. 34 ust. 1 i art. 19 ust. 1 zdanie 1 oraz art. 35 u.u.o. I tak, zgodnie z art. 34 ust. 1 u.u.o. z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. W myśl zaś art. 19 ust. 1 zdanie 1 powołanej ustawy, poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Zgodnie zaś z art. 35 u.u.o., ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W tym miejscu podkreślić należy, iż stosownie do treści art. 822 § 1 k.c. powodowi przysługuje odszkodowanie pieniężne.

Właściciel pojazdu zawarł z powodem jako leasingobiorcą umowę przelewu wierzytelności z tytułu odszkodowania i na tej podstawie powód jest legitymowany do wystąpienia z powództwem.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl art. 510 § 1 k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (art. 510 § 2 k.c.). Umowa przeniesienia wierzytelności wskazana w art. 510 § 1 k.c. pozostaje umową kauzalną oraz konsensualną. Jej zawarcie odnosi skutek zobowiązująco – rozporządzający. Z chwilą zawarcia umowy następuje przeniesienie wierzytelności z cedenta na cesjonariusza. Jedynie w przypadku wyraźnego przepisu albo odmiennej woli stron zawierających umowę przelewu wierzytelności podwójny skutek związany z zawarciem umowy przelewu wierzytelności zostaje wyłączony.

W świetle przytoczonych przepisów i w kontekście ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego, a w szczególności w kontekście treści przedłożonej do akt sprawy umowy przelewu wierzytelności należało stwierdzić, że poszkodowany właściciel Pojazdu dokonał skutecznego przelewu przysługującej mu wierzytelności z tytułu prawa do odszkodowania od zakładu ubezpieczeń w związku z uszkodzeniem Pojazdu, przy czym umowa ta odniosła skutek zobowiązująco-rozporządzający. Niesporna w sprawie jest zatem legitymacja czynna powoda.

Nadto w rozpatrywanej sprawie nie była sporna odpowiedzialność strony pozwanej za skutki kolizji drogowej z dnia 29.07.2021 r., a także bezsporny jest fakt wypłacenia tytułem odszkodowania za uszkodzony Pojazd kwoty w wysokości 16.747,94 zł w toku postępowania likwidacyjnego oraz kwoty 5.000,00 zł zasądzonej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 19.12.2022 r., sygn. akt V GC 58/22. Łącznie strona pozwana wypłaciła kwotę 21.747,94 zł.

Sporna pozostała kwestia zakwalifikowania szkody w Pojeździe jako szkody całkowitej.

Zgodnie z treścią art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wysokość odszkodowania powinna zatem ściśle odpowiadać rozmiarom wyrządzonej szkody. Odszkodowanie nie może być więc wyższe lub niższe od poniesionej szkody.

Powód kwestionował ustalenia biegłego sądowego w niniejszej sprawie, z których wynikało, że wartość naprawy Pojazdu uszkodzonego przewyższa wartość Pojazdu w dniu szkody, więc nie można wskazać na ekonomiczną zasadność przeprowadzenia naprawy pojazdu. Biegły wyliczył, że koszt naprawy Pojazdu wynosi 80.984,09 zł z VAT (65.840,72 zł bez VAT), a wartość szacunkowa Pojazdu w dniu powstania szkody wynosiła 65.300 zł. Podobne stanowisko prezentowała strona pozwana, która nie wniosła uwag do opinii biegłego sądowego w tej sprawie. Pozwany ubezpieczyciel, tak jak biegły L. D., twierdzili, że szkodę należy zakwalifikować jako szkodę całkowitą, a wobec tego należne odszkodowanie to różnica pomiędzy wartością Pojazdu przed uszkodzeniem oraz wartością Pojazdu uszkodzonego. Strona pozwana wyliczyła tą różnicę na kwotę wypłaconego już odszkodowania w wysokości 16.747,94 zł, a biegły sądowy w tej sprawie wyliczył, że ta różnica między wartościami Pojazdu obejmuje kwotę 38.000 zł.

Sąd przychylił się do stanowiska biegłego sądowego L. D. w całości i oparł swoje rozstrzygnięcie na wydanych w sprawie jego opiniach. Argumentacja powoda powołującego się na ustalenia innego biegłego sądowego J. P. ze sprawy V GC 58/22 zakończonej prawomocnym wyrokiem z dnia 19.12.2022 r. nie była wiążąca dla Sądu orzekającego w przedmiocie niniejszego powództwa.

Podnieść należy, że zgodnie z art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Oznacza to, że rozstrzygnięcie, jakie zapadło na mocy powołanego prawomocnego wyroku jest ostatecznie wiążące w stosunkach między tymi stronami. Natomiast przepis art. 365 § 1 k.p.c. stanowi, iż orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych wiąże inne osoby. W związku z tym wskazać należy, że powołany prawomocny wyrok wiązał Sąd przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy. Przytoczyć tutaj należy pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 27.06.2014 roku ( sygn. akt V CSK 433/13 – publik. Legalis nr 1079910) gdzie wskazano, że według art. 365 § 1 k.p.c., orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Z prawomocnością orzeczenia sądowego (zarówno w ujęciu materialnym, jak i formalnym) związana jest powaga rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.), przy czym jest to konstrukcja prawna odmienna - choć ściśle powiązana - z regulacją art. 365 § 1 k.p.c. Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Występuje natomiast skutek pozytywny (materialny) rzeczy osądzonej przejawiający się w tym, że rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym orzeczeniu (rzecz osądzona) stwarza stan prawny taki, jaki z niego wynika. Sądy rozpoznające między tymi samymi stronami nowy spór muszą przyjmować, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku, a więc w ostatecznym rezultacie procesu uwzględniającym stan rzeczy na datę zamknięcia rozprawy. Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 10.04.2018 roku ( sygn. akt I ACa 1221/17, LEX nr 2520557) gdzie wskazano, że związanie prawomocnym wyrokiem oznacza, że sąd obowiązany jest uznać, iż kwestia prawna, która była już przedmiotem prawomocnego rozstrzygnięcia, mająca znaczenie prejudycjalne w sprawie przez niego rozpoznawanej między tymi samymi stronami, kształtuje się, jak przyjęto w prawomocnym wcześniejszym wyroku. W późniejszej sprawie zagadnienie to nie może być już w ogóle badane.

Z kolei w uzasadnieniu wyroku z dnia 9.09.2015 roku Sąd Najwyższy (sygn. akt IV CSK 726/12 – Legalis numer 1358741) zawarł stwierdzenie, że granice mocy wiążącej prawomocnego wyroku zakreśla jego sentencja, zaś motywy zawarte w uzasadnieniu tylko w takim zakresie, w jakim stanowią konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia i są konieczne dla wyjaśnienia jego zakresu. Nie są w takim wypadku wiążące dla sądu orzekającego w późniejszej sprawie zarówno ustalenia faktyczne, jak i ocena prawna dokonane w sprawie rozpoznawanej uprzednio, chyba że stanowią kwestię prejudycjalną. (…) Prejudycjalność zachodzi wówczas, gdy pomiędzy prawomocnym orzeczeniem oraz toczącą się sprawą zachodzi szczególny związek polegający na tym, że prawomocne orzeczenie oddziałuje na rozstrzygnięcie toczącej się sprawy, a nadto dotyczy rozstrzygnięcia dokonanego w stosunku do tych samych stron lub podmiotów objętych rozszerzoną prawomocnością orzeczenia.

Kwestia wyliczenia wartości kosztów naprawy i wartości pojazdu, pod kątem zasadności ekonomicznej ma charakter ustaleń faktycznych, a nie prawnych co powoduje, że ustalenia Sądu rozpoznającego sprawę o sygn. akt V GC 58/22 wiążą tylko o tyle, że strona pozwana zaniżyła wynagrodzenie o 5.000,00 zł, gdyż w takim zakresie Sąd ten badał sprawę.

Wobec powyższego należy uznać, że zarówno ustalenia faktyczne, jak i ocena prawna przekraczająca wartość szkody o 5.000,00 zł dokonane w sprawie rozpoznawanej uprzednio, nie wiążą Sądu obecnie. Ma to swoje uzasadnienie także w treści art. 233 § 1 k.p.c., z którego wynika, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Zarówno przekonania składu orzekającego, jak i zgromadzony materiał dowodowy mogą różnić się w poszczególnych sprawach, nawet jeśli procesy te dotyczą tych samych stron i częściowo tego samego roszczenia. Z taką sytuacją mamy do czynienia obecnie. Sąd inaczej zakwalifikował szkodę w tej sprawie, a podstawą tej oceny była opinia innego biegłego sądowego, aniżeli w sprawie V GC 58/22. Z kolei podstawą odmiennych ustaleń biegłego było zastosowanie innej metody badawczej, a mianowicie programu eksperckiego Audatex, a nie Eurotax, jak chciał powód. O różnicach przemawiających na korzyść systemu Audatex względem programu Eurotax zostało już napisane wyżej. W tym miejscu podkreślenia wymaga tylko to, że odmienność konkluzji w opinii biegłego sądowego, która wynika z przyjęcia innej metodologii pracy nie oznacza, iż opinia jest niewiarygodna lub nierzetelna. W tej sprawie biegły sądowy posłużył się innym narzędziem dla sporządzenia swojej opinii i uzasadnił swój wybór w sposób, który przekonał Sąd orzekający do przyjęcia tej opinii jako fachowej i wiarygodnej.

W razie przyjęcia odmiennej poglądu mogłoby to w sprawach o część roszczenia odszkodowawczego prowadzić do nadużycia prawa. Można sobie wyobrazić przypadek, w której stronie przysługuje roszczenie odszkodowawcze o 101.000,00 zł, co uzasadniałoby właściwość sądu okręgowego w pierwszej instancji i formalną dopuszczalność skargi kasacyjnej. Powód mógłby wytoczyć powództwo o część roszczenia w kwocie 21.000,00 zł, co spowodowałby właściwość sądu rejonowego w pierwszej instancji, jak też niedopuszczalność skargi kasacyjnej. W skrajnym przypadku mógłby sformułować żądanie o zapłatę 1.000,00 zł nie formując twierdzeń o pozostałej części roszczenia, co mogłoby spowodować brak zastosowania sankcji z art. 505 ³ § 3 k.p.c. i rozpoznanie sprawy w postępowaniu uproszczonym, nawet z ograniczeniami w zakresie postępowania dowodowego z art. 505 ⁸ k.p.c. Przyjęcie związania sądu rozpoznającego powództwo o uzupełnienie roszczenia ustaleniami faktycznymi dokonanymi przez sąd rozpoznający powództwo o częściowe roszczenie mogłoby doprowadzić do nadużyć procesowych, a nawet do manipulacji wynikiem procesu, gdyby w drugiej sprawie sąd nie mógłby poczynić samodzielnych ustaleń faktycznych, wychodzących poza zakres roszczenia w pierwszej ze spraw.

Z treści opinii sporządzonej w sprawie V GC 58/22 wynikało, że szkoda wyrządzona w Pojeździe, wbrew stanowisku ubezpieczyciela, nie miała charakteru szkody całkowitej. W pierwszej kolejności wskazać należy, że na gruncie zasad obowiązkowej odpowiedzialności cywilnej za szkody w pojeździe pojęcie szkody całkowitej nie ma charakteru normatywnego, a zostało wykształcone od podstawie poglądów judykatury. Po drugie, szkoda całkowita występuje w sytuacji, w której przewidywane koszty przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed powstania szkody zostałyby oszacowane na kwotę wyższą niż wartość rynkowa samochodu z daty powstania szkody. Nie jest to więc ocena prawa, ale ustalenia faktyczne w zakresie porównania wartości naprawy i pojazdu. Natomiast w tej sprawie biegły sądowy wyliczył, że miała miejsce szkoda całkowita, która obejmowała kwotę 38.000 zł. Obliczając wysokość należnego powodowi świadczenia z tytułu odszkodowania Sąd pomniejszył kwotę 38.000 zł o wypłaconą już przez stronę pozwaną kwotę łącznie 21.747,94 zł, co dało wynik 16.252,06 zł.

Na podstawie powołanych przepisów i poczynionych w sprawie ustaleń, Sąd zasądził w/w kwotę tytułem odszkodowania za szkodę z dnia 29.07.2021 r. nr (...), a w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Nie było bowiem podstaw do uwzględnienia go w całości z przytoczonych wyżej względów.

Zasądzając ustawowe odsetki za opóźnienie od wskazanej w pkt I wyroku kwoty, Sąd działał w oparciu o art. 481 § 1, § 2 i § 2 ⁴ k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. Mając na względzie to, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle rzecz tą zamierza naprawiać ( por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., sygn. akt III CZP 68/01, OSPiKA 2002, nr 7-8, poz. 103), Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia zdarzenia wywołującego szkodę.

O kosztach procesu Sąd orzekł po myśli art. 100 zdanie 1 k.p.c.

W niniejszej sprawie Sąd przyjął, iż skoro powód dochodził pozwem kwoty 28.084,63 zł, a zasądzono na jego rzecz kwotę 16.252,06 zł, to wygrał on sprawę w 57,87%.

Koszty postępowania łącznie wyniosły 10.134,68 zł, a koszty po stronie powoda wyniosły 5.769,84 zł. Dalej 57,87% z tej kwoty to kwota 5.864,94 zł.

Na koszty procesu po stronie powoda składają się: opłata od pozwu w kwocie 1.405 zł, opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 zł oraz koszt wykorzystanej zaliczki na wynagrodzenie biegłego w wysokości 747,84 zł.

Koszty postępowania po stronie pozwanej wyniosły 4.364,84 zł. Koszty te obejmują: wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w wysokości 3.600 zł, opłatę od pełnomocnictwa wynoszącą 17 zł i koszt wykorzystanej zaliczki na wynagrodzenie biegłego w kwocie 747,84 zł.

Różnica kosztów poniesionych przez strony wynosi 1.500,10 zł, którą to sumę strona pozwana winna zwrócić powodowi (5.864,94 zł - 4.364,84 zł = 1.500,10 zł). Przewodniczący zarządził zwrócić niewykorzystaną zaliczkę na wynagrodzenie biegłego w kwocie po 52,16 zł na rzecz każdej ze stron.

Nadto Sąd zasądził odsetki od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu, na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Sędzia Zbigniew Miczek